Wnioskowy tryb udostępnienia informacji publicznej Obowiązek udostępnienia występuje gdy informacja nie jest w powszechnym obiegu i nie została uprzednio udostępniona zainteresowanemu na wniosek.

Tryb wnioskowy Art. 2. Każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5 (ograniczenia dostępności), prawo dostępu do informacji publicznej, zwane dalej „prawem do informacji publicznej”. Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego.

Art. 10 u.d.i.p - zasada pierwszeństwa trybu bezwnioskowego Art. 10.Informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek. Informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku (też wniosek ustny, np. przez telefon). Jeśli informacja jest udostępniona w BIP lub repozytorium podmiot zobowiązany nie musi jej udostępniać w żaden inny sposób (wówczas zawiadomienie o powszechnym udostępnieniu i konkretnym miejscu udostępnienia, brak zawiadomienia zwykłym pismem determinuje stan bezczynności podlegający zaskarżeniu bez uprzedniego wezwania do usunięcia naruszenia prawa), nawet wówczas gdy jednostka nie ma dostępu do Internetu W takiej sytuacji udostępnienie informacji znajdującej się w BIP w trybie wnioskowym jest możnością – pozostaje to w ścisłym związku z zasada równego dostępu do informacji publicznej. Podmiot zobowiązany nie ma również obowiązku dokonywania wydruków z BIP i przesyłania zainteresowanemu.

BIP BIP - Podstawowe źródło informacji publicznej, Odsyłanie zainteresowanego do innych stron internetowych (niezawierających się w BIP) nie jest dopuszczalne – nie zwalnia z zobowiązania informacyjnego; Nie zwalnia z zobowiązania informacyjnego odesłanie do strony BIP nieutworzonej i nieprowadzonej przez podmiot do którego wpłynął wniosek; Informacja o adresie BIP – jest informacja publiczną i podlega udostępnieniu na wniosek.

Inne tryby bezwnioskowe – nieobjęte zasadą pierwszeństwa wyłożenie lub wywieszenie informacji w miejscach ogólnie dostępnych; zainstalowane w miejscach ogólnie dostępnych urządzeń umożliwiających zapoznanie się z tą informacją; wstęp na posiedzenia organów, pochodzących z wyborów powszechnych i bezpośrednich oraz udostępnianie materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia.

FORMA WNIOSKU Forma wniosku jest dowolna – może być: pisemna, ustna, elektroniczna (bez konieczności opatrywania go podpisem elektronicznym lub wykorzystywanie platformy EPUAP - może być zwykły e-mail); Z chwilą skutecznego doręczenia wniosku złożonego drogą elektroniczną biegną terminy do jego rozpatrzenia.) Ustne udostępnienie informacji wymaga udokumentowania – pisemnego potwierdzenia dla zabezpieczenia się przed zarzutem bezczynności; Brak obligatoryjności korzystania ze specjalnych formularzy; Dopuszczalność ich tworzenia przez podmioty zobowiązane informacyjnie; Ma ona determinować: szybkość działania, łatwe zrozumienie intencji i potrzeb informacyjnych zainteresowanego, szybkie odnalezienie oczekiwanych informacji

Tryb wnioskowy Podmiot zobowiązany informacyjnie nie ma obowiązku poszukiwania informacji (tzw. kwerendy u innych organów) – nie ma również obowiązku przekazywania wniosku do podmiotu właściwego – tego, który posiada oczekiwaną informację; W tym zakresie nie ma zastosowania art. 65 KPA, procedurę administracyjną wedle uregulowań KPA stosuje się dopiero od momentu wydania odmownej decyzji administracyjnej; W tym zakresie występują odmienności (art. 16 u.d.i.p.): odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni; uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.

Tryb wnioskowy Obejmuje: sam fakt udostępnienia; jak również możliwość: kopiowania, wydruku, oraz przeniesienia informacji na odpowiedni nośnik informacyjny

Warunki udostępnienia Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku (art. 14 ust. 1 udip); Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się.

Termin udostępnienia informacji publicznej Podmiot zobowiązany informacyjnie ma obowiązek dostarczać aktualną wiedzę o sprawach publicznych. TERMINY PODSTAWOWE - Udostępnienie powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki (najszybciej jak to jest możliwe przy uwzględnieniu warunków osobowo-technicznych danego podmiotu ) – najczęściej wówczas gdy ustny wniosek oraz ustne udostępnienie - Udostępnienie powinno nastąpić w terminie 14 dni od dnia przedłożenia wniosku TERMIN DODATKOWY Nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia przedłożenia wniosku. W zakresie zasad dotyczących sposobów liczenia terminów stosuje się uregulowania KPA Np. Dzień złożenia wniosku nie bierze się pod uwagę do obliczenia - owego 14 dniowego terminu na udostępnienie informacji publicznej.

Opóźnienie w procesie udostępnienia informacji publicznej Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie podstawowym podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie (14 DNI): o opóźnieniu, o powodach opóźnienia (uzasadnienie) oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku; POWIADOMIENE nie może mieć ogólnikowego charakteru; powody wskazane w powiadomieniu muszą być bezpośrednio związane z opóźnieniem np. wiele pytań zawartych we wniosku oraz niemożności jednoczesnego ustalenia na nie odpowiedzi; Istnieje dopuszczalność wielokrotnego przedłużania terminu nie dłużej jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku.

Bezczynność Nieudostępnienie informacji (całkowite tj. milczenie, częściowe tylko udostępnienie, udostępnienie innej informacji niż oczekiwana lub wymijającej), brak powiadomienia o nieposiadaniu informacji, brak decyzji odmownej ze względu na zawartość art. 5 udip, przekroczenie prawnie przewidzianych terminów skutkuje bezczynnością na które przysługuje skarga bez konieczności uprzedniego wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

Brak bezczynności - Udostępnienie informacji – czynność materialno-techniczna; Powiadomienie o nieposiadaniu ze wskazaniem okoliczności uwidaczniających fakt nieposiadania; Powiadomienie iż oczekiwana informacja nie jest informacją publiczna ale prywatną, lub informacją o własnych sprawach zainteresowanego Powiadomienie że już wcześniej informacja była zainteresowanemu udostępniona Powiadomienie że informacja znajduje się w BIP wraz ze wskazaniem gdzie ona się konkretnie znajduje; Wydanie decyzji odmownej ze wskazaniem na zawartość art. 5 udip Wydanie decyzji umarzającej postępowanie, wówczas gdy nie może udostępnić w formie i przy użyciu wskazanego we wniosku sposobu udostępnienia wraz ze wskazaniem w jaki sposób może to uczynić, a zainteresowany w terminie 14 dni od dnia powiadomienia nie wystąpi z nowym wnioskiem. Powiadomienie w tym zakresie obejmuje wskazanie powodów ze względu na które nie może zachować się adekwatnie do treści przedłożonego wniosku oraz tzw. innego sposobu i formy w której może być zrealizowany procesu udostępnienia; w sytuacji wycofania wniosku.

Decyzja adm. w procesie udostępnienia Decyzja zawiera: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania; oznaczenie strony lub stron; powołanie podstawy prawnej; rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania; podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny; w przypadku decyzji, w stosunku do której me być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.

Cechy informacji udostępnianej Informacje publiczne udostępniane są oznaczane danymi określającymi podmiot udostępniający, danymi określającymi tożsamość osoby, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji, danymi określającymi tożsamość osoby, która udostępniła informację, oraz datą udostępnienia.

Koszty udostępnienia Generalna zasada bezpłatności – udostępnienie jest nieodpłatne Wyjątki: Tzw. dodatkowe koszty w związku z przyjętych we wniosku sposobem i formą udostępnienia (mogą być osobowe i materialne); Koszty osobowe: koszty związane z dodatkową pracą pracowników (koszty nadgodzin, koszty zatrudnienia dodatkowej osoby); Koszty materialne : koszty nośników; Koszty procesu przekształcenia (mogą być tylko materialne); UDIP nie odnosi się do wąsoskości tych kosztów, z tego też względu organy ustalają cenniki określające koszt usługi kopiowania, wydruku, przeniesienia na płytę ale nie wynagrodzenia dla osoby która udostępnia informację.

Koszty udostępnienia Jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Podmiot w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek.

Koszty udostępnienia Podmiot zobowiązany powinien udostępnić informację publiczną, niezależnie od tego czy uprawniony uiścił opłatę czy też nie. Należność ewentualna podlega ściągnięciu w postępowaniu egzekucyjnym; Forma naliczenia opłaty: udip nie reguluje niniejszej materii 2 stanowiska: określeniem opłaty i obowiązku jej poniesienia postanowieniem lub też aktem stwierdzającym obowiązek poniesienia opłaty (stanowisko dominujące) oraz określającym jej wysokość; Akt może przybierać rozmaite nazwy: zarządzenie, zawiadomienie, wezwanie, informacja; Akt podlega zaskarżeniu skargą administracyjną.

Literatura 1. P. Sitniewski, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wrocław, 2011 2. I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2012 3. T. R. Aleksandrowicz, Komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej, Warszawa 2008 4. M. Jabłoński, K. Wygoda, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz Wrocław 2002 5. M. Bernaczyk, K. Wygoda, M. Jabłoński, Biuletyn Informacji Publicznej. Informatyzacja administracji, Wrocław 2005 6. M. Jabłoński, K. Wygoda, Dostęp do informacji publicznej i jego granice; Wrocław 2002 7. M. Bernaczyk, Obowiązek bezwnioskowego udostępniania informacji publicznej; Warszawa 2008 8. M. Zaremba, Prawo dostępu do informacji publicznej. Zagadnienia praktyczne, Warszawa 2009 9. M. Bidziński, M. Chmaj, P. Szustakiewicz, Ustawa o dostępie do informacji publicznej, Komentarz, Warszawa 2010 10. P. Szustakiewicz (red.), Dostęp do informacji publicznej, Warszawa 2016 11.A. Gałąch, K. Kędzierska, A. Lipiński, B. Opaliński, B. Pietrzak, P. Szustakiewicz, A. Zolotar- Wiśniewska, Dostęp do informacji publicznej a prawo do prywatności, Warszawa 2015, 12. P. Sitniewski, Dostęp do informacji publicznej. Pytanie i odpowiedz. Wzory pism, Warszawa 2016, 13. P. Sitniewski, Ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Komentarz, Warszawa 2017,