1 Opracowali: Kawecki Jacek - Szef zespołu Gralicki Rafał Kozioł Arkadiusz Panasiuk Dariusz Maciocha Kamil Woszek Bartosz

Definicje: Podmiot leczniczy to: 1) przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2168) we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, 2) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, 3) jednostki budżetowe, w tym państwowe jednostki budżetowe tworzone i nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej lub położną podstawowej opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. poz. 2217), 4) instytuty badawcze, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1158, 1452 i 2201), 5) fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej, 5a) posiadające osobowość prawną jednostki organizacyjne stowarzyszeń, o których mowa w pkt. 5, 6) osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, 7) jednostki wojskowe – w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą. 2

Podział podmiotów wykonujących działalność leczniczą, podmiotów leczniczych, praktyk zawodowych 3

Definicje: Przygotowania obronne państwa to proces realizowany przez wszystkie podmioty systemu obronnego państwa, obejmujący całokształt przedsięwzięć planistycznych, organizacyjnych i rzeczowo-finansowych, mających na celu przygotowania sił i środków oraz sposobów (procedur) działania tych podmiotów do zapewnienia przetrwania państwa i jego obywateli w razie wystąpienia zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny. 4

Skuteczna, w pełni nowoczesna i kompetentna pomoc medyczna w obliczu wystąpienia sytuacji kryzysowej bądź też zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny powinna być wypadkową współpracy i współdziałania wszystkich jednostek i służb porządkowych, technicznych, medycznych i administracyjnych. 5

PODSTAWOWE ZADANIA PODMIOTÓW LECZNICZYCH przygotowanie i utrzymanie gotowości do działania w sytuacjach kryzysowych oraz zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny stworzenie warunków do zabezpieczenia zdrowia i życia ludności 6

PODSTAWOWE ZADANIA PODMIOTÓW LECZNICZYCH wsparcie systemu ochrony zdrowia Sił Zbrojnych RP realizacja obowiązków Państwa - Gospodarza względem wojsk sojuszniczych, wynikających z programu „Wsparcie Państwa - Gospodarza” (HNS - Host Nation Support) 7

Podmioty lecznicze wnioskować o świadczenia osobiste i rzeczowe Podmioty lecznicze realizujące zadania na potrzeby obronne państwa mogą wnioskować o świadczenia osobiste i rzeczowe, przewidziane dla jednostek organizacyjnych wykonujących zadania obronne w rozumieniu przepisów o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. 8

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach: § 1.1 Warunki i sposób przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa dotyczą: 1) planowania i realizacji zadań w zakresie: a) zwiększenia liczby łóżek bazy szpitalnej i zmiany jej profilu, b) tworzenia zastępczych miejsc szpitalnych, c) wykonywania ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych, d) określenia sposobu zabezpieczenia potrzeb kadrowych oraz wskaźników zatrudnienia w podmiotach leczniczych, e) wykorzystania jednostek organizacyjnych publicznej służby krwi, f) określenia sposobu zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego, g) określenia sposobu postępowania w przypadku wystąpienia zdarzenia radiacyjnego, h) określenia sposobu realizacji świadczeń na potrzeby jednostek podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej i ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz na potrzeby Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, i) określenia sposobu i zakresu prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości medycznej w warunkach masowego napływu poszkodowanych, rannych i chorych, j) określenia sposobu realizacji świadczeń na rzecz podmiotów leczniczych realizujących zadania obronne; 2) koordynowania planowania i realizacji zadań, o których mowa w pkt. 1); 3) współdziałania organów administracji publicznej, podmiotów leczniczych i innych jednostek organizacyjnych w planowaniu i realizacji zadań na potrzeby obronne państwa. 9

Organami właściwymi do organizowania, nakładania, nadzorowania i uruchamiania realizacji zadań, o których mowa w § 1 ust. 1, są: 1. Wojewoda. 2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa. 10

Tworzenie warunków organizacyjnych i technicznych realizacji zadań na potrzeby obronne państwa następuje w formie planów: 1. ministra właściwego do spraw zdrowia – zbiorczo za dział administracji rządowej zdrowie; 2. wojewodów; 3. organów jednostek samorządu terytorialnego; 4. podmiotów leczniczych. 11

świadczeń zdrowotnych przygotowuje się i wyposaża miejsca do leżenia, zwane dalej "zastępczymi miejscami szpitalnymi" (ZMSz), W celu udzielania świadczeń zdrowotnych, poszkodowanym, rannym i chorym oraz umożliwienia szybkiego zwolnienia łóżek szpitalnych, w wyznaczonych budynkach przygotowuje się i wyposaża miejsca do leżenia, zwane dalej "zastępczymi miejscami szpitalnymi" (ZMSz), stanowiące uzupełnienie łóżkowej bazy szpitalnej kraju w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych, zaistnienia zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. 12

Nałożenie obowiązku realizacji zadania obronnego w formie ZMSz na podmioty lecznicze następuje w drodze decyzji wojewody na wniosek wójta/burmistrz/prezydenta złożony za pośrednictwem starosty. 13

Zespoły ZMSz rozpoczynają funkcjonowanie na podstawie 14 DECYZJI WOJEWODY.

Zastępcze miejsca szpitalne przewidziane są do: udzielania świadczeń zdrowotnych poszkodowanym, rannym i chorym: a) niewymagającym przyjęcia do szpitala, b) oczekującym na przyjęcie do szpitala lub transport zgodnie ze wskazaniami medycznymi, c) po zabiegach operacyjnych, niewymagającym pobytu w szpitalu oraz pacjentom, u których proces leczenia, rekonwalescencji i rehabilitacji może być kontynuowany w trybie innym niż pobyt w szpitalu; zapewnienia leczenia objawowego oraz pielęgnacji pacjentów w stanach terminalnych umożliwienia szybkiego zwolnienia łóżek szpitalnych 15

obiekty użyteczności publicznej Miejscem organizacji zespołów ZMSz powinny być obiekty użyteczności publicznej umożliwiające wydzielenie co najmniej czterech stref: 1. izby przyjęć, 2. punktu zabiegów sanitarnych i specjalnych, 3. pomieszczenia dla chorych, 4. pomieszczenia do udzielania świadczeń zdrowotnych. 16

Plany organizacji i funkcjonowania zastępczych miejsc szpitalnych (ZMSz) Szpitalna baza łóżkowa na okres zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny powinna wynosić nie mniej niż 50 łóżek na 10 tys. mieszkańców. Zastępcze miejsca szpitalne funkcjonują w zespołach zastępczych miejsc szpitalnych nie większych niż 200 łóżek. 17

18

19

Plany organizacji i funkcjonowania zastępczych miejsc szpitalnych (ZMSz)  Starostowie koordynują tworzenie i funkcjonowanie zastępczych miejsc szpitalnych w powiecie, jako organ wiodący w obrębie administrowanego terenu oraz przy wykonywaniu zadań publicznych o charakterze ponad gminnym, w zakresie ochrony zdrowia i obronności  Odpowiedzialny za ich organizację na terenie gminy (miasta) jest wójt (burmistrz, prezydent), który powinien zabezpieczyć w formie świadczeń na rzecz obrony bazę logistyczną (pomieszczenia, łóżka, pościel, posiłki, usługi pralnicze, itd.) oraz obsadę kadrową  Nadzór nad tworzeniem i funkcjonowaniem ZMSz sprawują kierownicy podmiotów leczniczych (przychodnie, ośrodki zdrowia, itp.), właściwi miejscowo ze względu na ich lokalizację, którzy zabezpieczają jednocześnie podstawowy sprzęt medyczny 20

W przypadku wystąpienia masowego napływu rannych i chorych planuje się prowadzenie skróconej dokumentacji medycznej, niezbędnej na potrzeby przeprowadzenia właściwej klasyfikacji poszkodowanych oraz zachowania ciągłości leczniczo-ewakuacyjnej. 21

22 Klasyfikacja poszkodowanych

na potrzeby służb mundurowych Wydzielenie łóżek na potrzeby służb mundurowych polega na przygotowaniu i utrzymywaniu w gotowości i dyspozycji określonej liczby łóżek wraz z urządzeniami, wyposażeniem i zabezpieczeniem materiałowym, w tym produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi, w celu udzielania świadczeń zdrowotnych na potrzeby służb mundurowych. 23 Komórki właściwe do spraw zdrowia urzędu obsługującego Ministra Obrony Narodowej i ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wnioskują o wydzielenie łóżek szpitalnych na swoje potrzeby do organów określonych w § 3 ust. 1 rozporządzenia.

Wydzielenie łóżek na potrzeby Sił Zbrojnych, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Policja, Straż Pożarna, Straż Graniczna) oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego polega na opróżnieniu w określonym czasie z pacjentów cywilnych, wydzielonych oddziałów szpitalnych z nakazaną ilością łóżek, z zachowaniem personelu i całej bazy diagnostyczno – leczniczej oraz przystosowanie dodatkowych pomieszczeń (np. izby przyjęć) mieszczą się one w ogólnej ilości łóżek rozwiniętych na czas „W” i są to planowane zadania obronne nadzór merytoryczny z ramienia służb mundurowych dla których łóżka są przewidziane sprawują wyznaczeni przedstawiciele resortowi - odpowiednio: - Komendant 109 Szpitala Wojskowego z Przychodnią (VI Obwód Profilaktyczno - Leczniczy) - Dyrektor Zakładu Opieki Zdrowotnej MSW - Dyrektor Wojewódzkiej Delegatury ABW 24

Tworzenie warunków organizacyjnych i technicznych realizacji zadań na potrzeby obronne państwa przez jednostki organizacyjne publicznej służby krwi następuje w formie planów zawierających dane dotyczące: 1) przygotowania do zwiększonego co najmniej o 100% poboru, przetwarzania, przechowywania i wydawania krwi oraz preparatów krwiopochodnych; 2) zabezpieczenia odpowiedniej ilości zapasów pojemników, odczynników chemicznych i innych materiałów niezbędnych do pobierania, przechowywania i preparatyki krwi; 3) zabezpieczenia odpowiednich zapasów surowic wzorcowych oraz testów do badania krwiodawców w kierunku HIV, WZW, kiły i innych chorób zakaźnych i zakażeń – w zależności od potrzeb; 4) zwiększenia liczby punktów poboru krwi. 25

Plany opracowują: Narodowe Centrum Krwi 1) Narodowe Centrum Krwi, utworzone na podstawie odrębnych przepisów – plan zbiorczy za służbę krwi; Instytut 2) Instytut w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. Nr 106, poz. 681, z późn. zm.2)); Regionalne centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa 3) Regionalne centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa; Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa 4) Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa; Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa utworzone przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. 5) Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa utworzone przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. 26

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach: § W przypadku zdarzenia radiacyjnego powstałego w razie wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny stosuje się odpowiednie plany postępowania awaryjnego określone w przepisach ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 264). powinny przyjąć preparaty stabilnego jodu 2. Liczebność grup osób zagrożonych, które w sytuacji, o której mowa w ust. 1, powinny przyjąć preparaty stabilnego jodu, zgromadzone w rezerwach strategicznych, oraz sposób dystrybucji tych preparatów na terenie województwa określa wojewoda w uzgodnieniu z właściwymi organami jednostek samorządu terytorialnego. 27

Podanie preparatów ze stabilnym jodem jest jednym z działań interwencyjnych wymienionych w art. 90 ustawy Prawo atomowe z dnia r. Planach dystrybucji preparatów jodowych zwanymi Planami jodowymi lub akcją jodową Organizacja i zasady wydawania preparatów jodowych zawarte są w Planach dystrybucji preparatów jodowych zwanymi Planami jodowymi lub akcją jodową tworzonych na poziomie województwa i jednostek samorządu terytorialnego. Uruchomienie Planu jodowego następuje po przekazaniu informacji przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki, że w wyniku zdarzenia radiacyjnego może nastąpić przekroczenie poziomów interwencyjnych. 28

29

Podanie Preparatu Stabilnego Jodu, Podejmowane Jest w celu ochrony tarczycy. Podanie Preparatu Stabilnego Jodu, Podejmowane Jest w celu ochrony tarczycy. Preparaty jodowe stanowią strategiczne rezerwy medyczne. Preparaty jodowe stanowią strategiczne rezerwy medyczne. Podawane są formie tabletek. Podawane są formie tabletek. W Planach jodowych wykazuje się łączną ilość tabletek z podziałem na grupy wiekowe, na które zapotrzebowanie zgłasza jednostka samorządu terytorialnego. W Planach jodowych wykazuje się łączną ilość tabletek z podziałem na grupy wiekowe, na które zapotrzebowanie zgłasza jednostka samorządu terytorialnego. 30

31

Źródło finansowania akcji jodowej 32

Bibliografia: M. Kuliczkowski, „Przygotowania obronne w Polsce. Uwarunkowania formalnoprawne, dylematy pojęciowe i próba systematyzacji, wyd. AON 2013 r. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U Nr 112 poz. 654 z późn. zm.) USTAWA z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U Nr 210 poz z późn. zm.) USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U Nr 44 poz z późn. zm.). USTAWA z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. Nr 229, poz z późn. zm.). USTAWA z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U Nr 106 poz. 681 z późn. zm.) USTAWA z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U Nr 234 poz z późn. zm.) USTAWA Prawo atomowe z dnia r. (Dz.U Nr 3 poz. 18 z późn. zm.) ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach. 33