SNA innowacyjnym narzędziem pracy socjologa dr inż. Anna Sworowska Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie XI Konferencja Socjolog na Rynku Pracy 13 stycznia 2014 r., Lublin

Współczesne społeczeństwo sieciowe „Sieci stanowią nową morfologię społeczną naszych społeczeństw, a dyfuzja sieciowej logiki w istotny sposób zmienia procesy produkcji, percepcji, władzy i kultury.” Manuel Castells, „Społeczeństwo sieci”, PWN, Warszawa 2007, s. 467 „Podstawowe zasady sieci stały się siłą napędową indywidualnego, społecznego, gospodarczego i politycznego życia.” Darin Barney, „Społeczeństwo sieci”, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2008, s. 9 „Podstawową strukturę relacji, zgodnie z którymi przebiegają procesy, przedstawiają sieci. Mówiąc inaczej, by poznać naturę procesu, a więc zrozumieć istotę rzeczywistości, należy poznać jej strukturę, a więc opisującą ją sieć relacji.” Edwin Bendyk, „Antymatrix. Człowiek w społeczeństwie sieci”, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa, 2004, s. 308

SNA – Social Network Analysis Analiza sieci społecznych: metoda wykrywania, opisywania i analizy związków wśród grup ludzi lub organizacji (ONA - Organizational Network Analysis); skupia się przede wszystkim na strukturze zaistniałych relacji między podmiotami społecznymi (ludźmi, organizacjami, regionami); sieć relacji zilustrowana jest w postaci wierzchołków oraz ich połączeń (grafy); metoda pozwala: oceniać struktury sieci, dokonywać analiz powiązań na różnym poziomie, identyfikować luki strukturalne, oceniać znaczenie poszczególnych osób (podmiotów) w badanych procesach społecznych, określać parametry sieci (gęstość, spójność).

SNA – Social Network Analysis Co tworzy obraz sieci? Wierzchołki (ludzie, organizacje, miasta, komputery i inne) Krawędzie (powiązania) Łuki (przepływy, zależności) Pętle (powiązania wewnętrzne, samoodniesienia)

SNA – Social Network Analysis Możliwości ilustracyjne: obrazowanie powiązań bardzo wielu podmiotów i relacji możliwość tworzenia grafów kontekstowych,

SNA – Social Network Analysis Możliwości ilustracyjne: wizualizacja wybranych cech i parametrów wierzchołków sieci (kształt, wielkość, kolor)

SNA – Social Network Analysis Możliwości ilustracyjne: wizualizacja wybranych cech relacji (zwrot, grubość, kolor) wizualizacja cech strukturalnych sieci tworzenie obrazów dynamicznych (np. http://www.youtube.com/watch?v=zRNMkuMbxEM)

SNA – Social Network Analysis Możliwości diagnostyczno-analityczne (przykładowe wskaźniki): gęstość sieci (stosunek relacji istniejących do potencjalnie możliwych) występowanie słabych komponentów (identyfikacja obszarów niepowiązanych relacjami z innymi elementami sieci) stopień wierzchołka (liczba relacji w których uczestniczą poszczególne podmioty) pośrednictwo (identyfikacja podmiotów krytycznych, niezbędnych do pośredniczenia w relacjach pomiędzy innymi podmiotami sieci) aggregate constraint (identyfikacja podmiotów wokół których istnieją luki strukturalne)

SNA – Social Network Analysis Przykładowa charakterystyka sieci (raport programu Pajek) Number of vertices (n): 50 ------------------------------------------------------------- Arcs Edges Total number of lines 77 0 Number of loops 0 0 Number of multiple lines 17 0 Density1 [loops allowed] = 0.0308000 Density2 [no loops allowed] = 0.0314286 Average Degree = 3.0800000

SNA – Social Network Analysis Podstawy teoretyczne SNA: teoria grafów, statystyka, algebra macierzowa, socjologia, psychologia, antropologia Opisy metody: De Nooy W., Mvar A., Batagelj V.: Exploratory Social Networks Analysis with Pajek, Cambridge University Press, Cambridge 2005. Wassermann S., Faust K.: Social Network Analysis. Methods and Applications. Cambridge University Press, Cambridge 2007. Scott J.: Social Network Analysis. A Handbook. SAGE Publications, London 2000.

SNA – Social Network Analysis Problemy metodologiczne: czy można zidentyfikować relacje rzeczywiste? jak przedstawić zmiany sieci? czy sieć zachowuje się według jakiejś logiki i czy można jej zmiany prognozować?

SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: w biznesie komunikacja wewnętrzna i zarządzanie wiedzą (komunikacja nieformalna, brokerzy wiedzy w organizacji, dyfuzja informacji), analiza podmiotów rynkowych (powiązania kapitałowe, alianse strategiczne, relacje handlowe, powiązania personalne z podmiotami zewnętrznymi), dynamika serwisów Web 2.0 (interakcje pomiędzy użytkownikami, marketing wirusowy), inne Przykłady: oferta firmy konsultingowych (EPISTEME), serwisy networkingowe (LinkedIn)

SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: dla zapewnienia bezpieczeństwa poszukiwanie osób (z wykorzystaniem sieci międzynarodowych, serwisów społecznościowych) analiza struktur przestępczych (mafijnych) zwalczanie terroryzmu i cyberprzestępczości Przykłady: przeszukiwanie serwisów społecznościowych przez służby wywiadowcze (Interpol, CIA), programy analizujące połączenia telefoniczne (De’billing), rekonstrukcja siatki terrorystycznej (Valdis Krebs)

SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: dla zarządzania obszarem terytorialnym wykorzystywanie wskaźników usieciowienia do oceny rozwoju terytorialnego (kapitału społecznego, innowacyjności, przepływów inwestycyjnych) zarządzanie infrastrukturą (w tym drogową, kolejową) analiza migracji ludności Przykłady: przepływ wiedzy w klastrach, analiza powiązań pomiędzy instytucjami otoczenia biznesu w danym regionie informatyka działalność hakerska analizy przepustowości sieci

SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: polityka sojusze między partiami politycznymi powiązania lobbingowe, analizy powiązań korupcyjnych analizy kampanii wyborczych sieci komunikacyjne (transportowe, telefoniczne, internetowe, medialne) Przykłady: rozprzestrzenianie się komunikatu w mediach (np. http://www.youtube.com/watch?v=5etSid8G6EU), bibliometria (data mining)

SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: medycyna analizy epidemiologiczne (symulacje rozprzestrzeniania chorób zakaźnych) serwisy służące rozprzestrzenianiu wiedzy medycznej wśród lekarzy (branżowe) Przykłady: analizy Rapoporta edukacja analizy popularnych stron networkingowych projekty sieciowe i wiele wiele innych…

SNA – Social Network Analysis Narzędzia: programy (np. Pajek, UCINet, R) http://en.wikipedia.org/wiki/Social_network_analysis_software kursy internetowe https://www.coursera.org/course/networksonline sieci internetowe http://www.insna.org/ blogi tematyczne http://sna.pl/blog/ tutoriale periodyki naukowe (Social Networks, Connections, Social Network Analysis and Mining)

SNA – Social Network Analysis Autorzy: Mark Granovetter (siła słabych więzi) Ronald S. Burt (luki strukturalne) Stephen Borgatti (UCINet) Martin Everett (UCINet) Dominik Batorski Michał Zdziarski Wojciech Czakon

Dziękuję za uwagę anna.sworowska@zut.edu.pl