Nauczanie EO i EPC Szkoła demokracji – szkoła samorządności Program rozwoju kompetencji społecznych i obywatelskich rad pedagogicznych Spotkanie III Nauczanie EO i EPC Opracowały: Irena Denisoff Mirosława Horodok

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Cele spotkania: Podsumowanie realizacji kompetencji z grupy A: Rozumienie EO/EPC. Poznanie kompetencji z grupy B. Prezentacja podstawowych aktywizujących metod nauczania i technik motywujących w kontekście prawa oświatowego oraz codziennej praktyki.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Cele spotkania: Zachęcenie uczestników do systematycznej refleksji nad własną metodyką. Zaplanowanie zadań dla rady pedagogicznej z zakresu rozwijania kompetencji z grupy B.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Przebieg spotkania: 1. Wprowadzenie – informacje z realizacji zadań. (25 min.) 2. Metody nauczania podstawą demokratyzacji pracy szkoły. (85 min.) 3. Autoewaluacja metod nauczania. (20 min.) 4. Plan rozwoju kompetencji z grupy B. (40 min.) 5. Podsumowanie (10 min.).

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Wprowadzenie – wrażenia z realizacji zadań. 1. Co się udało? 2. Czego się nie udało zrobić? 3. Co miało na to wpływ? 4. Czy udało się zintegrować zadania z codziennym rytmem pracy szkoły?

EO – edukacja obywatelska EPC – edukacja na rzecz praw człowieka

Szkoła demokracji – szkoła samorządności CEL EO/EPC Zachęcanie i wspieranie uczniów, by stali się aktywnymi, świadomymi i odpowiedzialnymi Obywatelami, czyli uczenie postaw obywatelskich z poszanowaniem praw człowieka

Kluczowe pojęcia EO/EPC 1. Demokracja 9. Różnorodność 2. Godność 10. Wspólnota 3. Prawa, obowiązki 4. Szacunek 5. Tolerancja 6. Wolność 7. Równość 8. Solidarność

Demokratyczny styl nauczania?

Cechy demokratycznego stylu nauczania 1. Ustala z uczniami szczegółowe treści i standardy wykonania zadań oraz współpracy przy ich realizacji. 2. Wie, że kluczowe dla rozumienia materiału jest samodzielne odkrywanie wiedzy. 3. Przystępując do realizacji projektu, ustala z uczniami ramy czasowe oraz ogólny zakres prac projektowych. Decyzje o szczegółach realizowanych zadań pozostawia uczniom. 4. Pyta uczniów o opinie na temat wydarzeń społeczno – politycznych i prowadzi z nimi dyskusje na różne tematy. 5. Pyta uczniów o ich opinie w sprawach ważnych dla uczniów, np. dot. wystroju sali, wycieczek, uroczystości szkolnych i klasowych, treści i sposobu nauczania, zajęć pozalekcyjnych.

Cechy demokratycznego stylu nauczania 6. Towarzyszy swoim uczniom w procesie nauczania – uczenia się, obserwuje ich pracę i w razie potrzeby doradza. 7. Nie ocenia wygłaszanych przez ucznia sądów, ale dba o to, by dostarczyć mu argumentów ułatwiających zrozumienie złożoności omawianych sytuacji i problemów. 8. Inicjuje w szkole różne działania i zaprasza uczniów do włączenia się w ich organizację. 9. Koncentruje się na nagradzaniu uczniów za ich wysiłek wkładany w wykonanie pracy. Uczeń jest świadomy konsekwencji niewykonania zadania.

Cechy demokratycznego stylu nauczania 10. Chcąc zachęcić ucznia do pracy, chwali go za postępy oraz wskazuje, co jeszcze powinien poprawić. 11. Regularnie analizuje postępy ucznia w nauce, a także umożliwia mu samoocenę włożonej pracy oraz nabytych umiejętności. 12. Podejmuje refleksje na temat własnej pracy, ocenia atrakcyjność stosowanych przez siebie metod i form nauczania - uczenia się, analizuje postępy uczniów oraz opinie innych nauczycieli, uczniów i rodziców na temat swojej pracy. 13. Liczy się z tym, że uczeń może mieć inne poglądy niż moje. 14. Omawia nowe inicjatywy uczniów, po to, by mogli odnieść sukces.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Edukacja obywatelska i edukacja na rzecz praw człowieka jako zadanie wszystkich nauczycieli Opis kompetencji nauczycielskich i sposobów ich rozwijania

Kompetencje z grupy A Rozumienie EO/EPC z grupy B Nauczanie EO/EPC z grupy C EO/EPC w działaniu z grupy D Ewaluacja EO/EPC Kompetencja 1. Cele i zadania EO/EPC Kompetencja 5. Planowanie strategii i dobór metod nauczania Kompetencja 10. Korzystanie z różnorodnych źródeł informacji Kompetencja 13. Włączanie uczniów w proces podejmowania decyzji Kompetencja 2. Kluczowe podstawy i zasady EO/EPC Kompetencja 6. EO/EPC w nauczaniu poszczególnych przedmiotów Kompetencja 11. Współpraca ze społecznością lokalną Kompetencja 14. Modelowanie postaw EO/EPC Kompetencja 3. Treści programu nauczania EO/EPC Kompetencja 7. Budowanie pozytywnego klimatu szkoły Kompetencja 12. Przeciwdziałanie wszelkim formom dyskryminacji Kompetencja 15. Ewaluacja metod i proces uczenia się Kompetencja 4. Konteksty wdrażania EO/EPC Kompetencja 8. Poruszanie kwestii budzących kontrowersje Kompetencja 9. Stosowanie różnorodnych form i metod oceniania

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencje z grupy B Dotyczą wdrażania metod EO/EPC w klasie i w szkole.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 5. Planowanie strategii i dobór metod nauczania. Kompetencja 6. EO/EPC w nauczaniu poszczególnych przedmiotów. Kompetencja 7. Budowanie pozytywnego klimatu szkoły. Kompetencja 8. Poruszanie kwestii budzących kontrowersje. Kompetencja 9. Stosowanie różnorodnych form i metod oceniania.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Grupa D Kompetencja 15. Ewaluacja metod nauczania i procesu uczenia się.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 5. Planowanie zajęć rozwijających demokratyczną i aktywną postawę obywatelską wymaga: 1. Sformułowania jasno zdefiniowanych celów. 2. Określenia przedmiotu zajęć, wyboru tematyki i opracowania ich harmonogramu. 3. Ustalenie , na ile poruszane zagadnienie jest odpowiednie dla etapu rozwoju uczniów. 4. Wyboru zróżnicowanej, właściwej, przystępnej ale wymagającej formy i treści zajęć. 5. Doboru najbardziej aktywizujących metod. 6. Włączenia uczniów w wyrażanie opinii nt. procesu nauczania i uczenia się.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 5. Rolą nauczyciela – niezależnie od przedmiotu jest podejmowanie rozmów z uczniami i włączanie ich w proces planowania procesu uczenia się. Oznacza to przyjęcie przez nauczyciela świadomej i otwartej postawy wobec programu i metod nauczania, wyboru materiałów oraz metod oceniania. Kształtowanie umiejętności kluczowych z podstawy programowej polega na wspólnym ( zespołowym) rozwijaniu pożądanych umiejętności uczniów, których kształcenie powinno być celem nauczania wszystkich przedmiotów.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 6. EO/EPC w nauczaniu poszczególnych przedmiotów. Wymaga to od nauczycieli interdyscyplinarnego podejścia do zagadnień i tematów EO/EPC. Nauczyciele powinni przeanalizować program EO/EPC i wspólnie szukać sposobów realizacji tych zagadnień w ramach własnych przedmiotów. Integracja międzyprzedmiotowa polega na wspólnym rozwijaniu pożądanych kompetencji uczniów, których kształcenie powinno być celem nauczania wszystkich przedmiotów. Jakie postawy i jak je kształtować w danej szkole zależy od decyzji rady pedagogicznej jako zespołu nauczycieli.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 7. Budowanie pozytywnego klimatu szkoły. W tej kompetencji chodzi o ustanawianie jasnych zasad umożliwiających stworzenie atmosfery zaufania, otwartości i wzajemnego szacunku. Oddziaływanie wychowawcze w klasie i określanie podstawowych zasad funkcjonowania środowiska uczniowskiego mają kapitalne znaczenie dla EO/EPC. Potrzebni będą obywatele zdolni do krytycznego myślenia i moralnej refleksji nad funkcjonującymi mechanizmami i strukturami, obywatele, którzy potrafią zachowywać się sprawiedliwie oraz rozpatrywać reguły i przepisy prawa w kontekście własnego życia.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 8. Poruszanie kwestii budzących kontrowersje To obszerny repertuar strategii i metod nauczania kształtujących umiejętność dyskusji, zwłaszcza w kwestiach drażliwych i kontrowersyjnych. Nauczyciele powinni zatem uczyć się , w jaki sposób zachęcać młodych do wyrażania własnych poglądów przy jednoczesnym poszanowaniu innych punktów widzenia na daną sprawę. Nauczyciele powinni też umieć wyczuć, kiedy oni sami – jako nauczyciele - są uprawnieni do wyrażania własnego stanowiska w kontrowersyjnej kwestii.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 9. Stosowanie różnorodnych form i metod oceniania. Ocenianie w kontekście EO/EPC wymaga zastosowania form sprzyjających uczeniu się. Jeśli chcemy uwidocznić i docenić postępy w nauce to sprawdzają się podejścia oparte na uczestnictwie, takie jak samoocena i ocena koleżeńska. Nie ma jednego wzorca oceniania. Niezależnie jednak od zastosowanych modeli oceniania, pamiętać należy, że skuteczne sposoby monitorowania i ocena postępów uczniów- jakości ich uczenia się - muszą być integralną i niezbędną składową procesu edukacyjnego. Dostęp uczniów do informacji zwrotnej ma kluczowe znaczenie dla procesu uczenia się.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 15. Ewaluacja metod nauczania i procesu uczenia się. 1. Nauczyciele wiedzą, że skuteczny proces uczenia się wymaga krytycznej analizy zajęć. 2. Samodzielnie analizują poszczególne aspekty nauczania i korzystają z różnych narzędzi. 3. Zastanawiają się nad różnymi technikami stawiania pytań, które mogą ograniczać lub rozszerzać swobodę wypowiedzi uczniów. 4. Znają różne metody autorefleksji i samooceny. 5. Konfrontują swoje osobiste doświadczenia z doświadczeniami innych nauczycieli, np. pytają o opinie nt. możliwych przyczyn niepowodzeń i modyfikują zajęcia.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Kompetencja 15. Ewaluacja metod nauczania i procesu uczenia się. 1. Nauczyciele wiedzą, że skuteczny proces uczenia się wymaga krytycznej analizy zajęć. 2. Samodzielnie analizują poszczególne aspekty nauczania i korzystają z różnych narzędzi. 3. Zastanawiają się nad różnymi technikami stawiania pytań, które mogą ograniczać lub rozszerzać swobodę wypowiedzi uczniów. 4. Znają różne metody autorefleksji i samooceny. 5. Konfrontują swoje osobiste doświadczenia z doświadczeniami innych nauczycieli, np. pytają o opinie nt. możliwych przyczyn niepowodzeń i modyfikują zajęcia.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Metody nauczania podstawą demokratyzacji życia szkoły Podstawa programowa – w jaki sposób uregulowany jest obowiązek promowania przez nauczycieli wartości demokratycznych oraz roli, jaką pełni metodyka nauczania?

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Szkoła kształtuje u uczniów postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej. W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie: postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji.

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Klasyfikacja metod – ćwiczenie Uważnie przyjrzyj się metodom i formom organizacyjnym wykorzystywanym w procesie nauczania i uczenia się. Jak sklasyfikowano metody nauczania? Jakie formy organizacyjne i techniki wykorzystywane są w procesie nauczania i uczenia się? Czemu służy określona metoda? Przykłady metod motywujących uczniów do nauki – „ Duch klasy” Jakie wartości demokratyczne trenowane są podczas stosowania poszczególnych metod?

Szkoła demokracji – szkoła samorządności Ewaluacja metod nauczania – ankieta. Proszę wypełnić ankietę i dokonać refleksji na temat metod nauczania i procesu uczenia się EO/EPC. Zadanie: Proszę wybrać 3 dowolne metody ewaluacji i dokonać ewaluacji trzech zajęć prowadzonych przez siebie wybranymi metodami. Proszę przygotować się do ustnej refleksji na temat przeprowadzonych ewaluacji zajęć.