SEPA w Polsce i w Europie Dr hab. Remigiusz W. Kaszubski Koordynator Programu SEPA w Polsce, Związek Banków Polskich IV Konferencja SEPA 2008- ROK SEPA 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

3 miesiące po starcie SEPA Credit Transfer Scheme 28.01.2008- Start Systemu SCT 18.02.2008- pierwszy 1 milion płatności przetworzonych przez STEP2 SCT Service 29.02.2008- 2 miliony przelewów SEPA przetworzonych przez STEP2 10.03.2008- 3 miliony transakcji przetworzonych przez STEP2 W skali europejskiej: 4232 banki zgodne z SEPA 04 marca 2008- wolumeny płatności przetwarzanych przez STEP2 SCT Service ciągle wzrastają- ponad 200 tyś przelewów przetworzonych tego dnia. Dane pochodzą ze strony internetowej EBA Clearing: http://www.ebaclearing.eu 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Polska 17 banków zgodnych z SEPA, w tym: 5 z możliwością wysyłania płatności SCT 15 banków (włączając NBP) wystartowało 28.01.2008 Kolejne 2 przystąpiły w marcu 28.01.2008- spotkanie inauguracyjne z okazji startu SCT Scheme 19.02.2008- konferencja prasowa nt. SEPA 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Banki SEPA- kraje poza Strefą Euro Bułgaria - 12 Czechy- 5 Cypr - 10 Dania - 111 Estonia - 5 Litwa - 7 Łotwa - 17 Malta - 11 Polska - 17 Słowacja - 7 Rumunia - 17 Szwecja -3 Węgry - 11 Wielka Brytania - 19 Dla oceny stopnia zgodności środowiska z SEPA istotne jest spojrzenie na liczbę banków SEPA z perspektywy struktury całego sektora: Banki- Uczestnicy SCT / SEPA eligible banks = % zgodności na szczeblu kraju 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Statystyki- przelewy SEPA w Polsce Sekretariat SEPA Polska uruchomił procedurę zbierania statystyk dot. funkcjonowania przelewów SEPA w Polsce; Dane dot. 8 tygodni od startu SCT Scheme; Dane pochodzą od Banków- Uczestników SCT (część) w tym NBP oraz KIR SA; Dane nie przedstawiają całego wolumenu płatności SEPA, ponieważ nie każdy bank przekazuje statystyki. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Liczba wykonanych przelewów SEPA Dane pochodzą z 5-7 banków 28.01.2008- 21.03.2008 ilość wartość Płatności odebrane 19550 € 88.770.299,66 Płatności wysłane 347 € 2.975.520,69 Suma 19 897 € 91.745.820,35 Dane pochodzą z 2-3 banków 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Liczba wykonanych przelewów SEPA Dane statystyczne EuroELIXIR KIR SA: dane za 39 dni rozliczeniowych (28.01.-20.03.2008) 57 287 transakcji / nie wliczając zwrotów Wartość transakcji łącznie: € 305,9 miliona / nie wliczając zwrotów NBP PKO BP SA Bank BPH SA ING Bank Śląski SA Bank Millennium SA Mazowiecki Bank Regionalny SA 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Tendencje, charakterystyka płatności 1/3 płatności to transakcje z/do Niemiec To przeważnie transakcje wysokiej wartości- obrót między przedsiębiorcami Austria, Belgia, Francja, Irlandia, Litwa i Hiszpania: 3- 4 tyś. transakcji Włochy, Islandia, Szwecja: 1-2 tyś. transakcji 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Celem przypomnienia… 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Budowa Jednolitego Obszaru Płatności w Euro Realizacja Agendy Lizbońskiej, Zgodnie z Financial Services Action Plan, Inicjatywa Komisji Europejskiej, Drogą współpracy banków całej Europy, Koordynowana na szczeblu paneuropejskim przez Europejską Radę ds. Płatności (EPC), Na szczeblu krajowym- przez lokalne asocjacje bankowe. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

SEPA to…. Jednolity Obszar Płatności w Euro- takie same, proste zasady, reguły i standardy dokonywania płatności krajowych i transgranicznych- bez względu na położenie Otwarte, wspólne standardy, zasady przetwarzania płatności, dobre praktyki, zapewniające Interoperacyjność, bezpieczeństwo, automatyzację, szybkość, pewność rozliczeń i in.. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Polecenie Przelewu SEPA- SCT 28.01.2008- Start SCT Scheme- początek migracji: Banki polskie przystępują do Systemu Polecenia Przelewu SEPA i oferują swoim klientom krajowe i transgraniczne usługi polecenia przelewu SEPA 31.12.2010- koniec migracji- transgraniczne i krajowe płatności w euro dokonywane w oparciu o zasady i standardy SEPA Polecenie Zapłaty SEPA- SDD Start- uwarunkowany transpozycją PSD do prawa krajowego, oraz ostateczną sytuacją na arenie paneuropejskiej- nie wcześniej niż listopad 2009 Zakończenie migracji- ??: uwarunkowane datą jej startu, postępem implementacji na szczeblu paneuropejskim oraz zapotrzebowaniem rynkowym. Karty płatnicze SEPA Start migracji- 1.01.2008 1.01.2008-31.12.2010- okres przejściowy: stopniowe wycofywanie kart opartych o pasek magnetyczny i zastępowanie ich kartami EMV, przystosowywanie terminali oraz bankomatów; 31.12.2010- zakończenie migracji do technologii mikroprocesorowej- karty z paskiem magnetycznym niezdozwolone 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Payment Services Directive Fundament prawny dla SEPA: Harmonizacja prawa 27 państw członkowskich UE Usunięcie istniejących barier prawnych Zwiększenie konkurencji wśród dostawców usług płatniczych Większy wybór dla konsumenta Redukcja kosztów usług płatniczych 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Payment Services Directive Trzy główne bloki tematyczne: 1. Dostawcy usług płatniczych --> nowy rodzaj: instytucja płatnicza 2. Przejrzystość warunków i wymogów informacyjnych 3. Prawa i obowiązki dot. świadczenia i korzystania z usług płatniczych--> umowa o usługę płatniczą 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Payment Services Directive Zakres podmiotowy PSD: 1. Instytucje kredytowe 2. Instytucje pieniądza elektronicznego 3. Instytucje świadczące płatności pocztowe giro 4. Instytucje płatnicze 5. EBC i krajowe banki centralne (w pewnym zakresie) 6. Państwa członkowskie lub ich władze regionalne lub lokalne (w pewnym zakresie) 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Implementacja SEPA na szczeblu europejskim Banki i asocjacje Mapa Drogowa SEPA Koordynacja prac, wizja, opracowanie podstawowych komponentów Europejska Rada ds. Płatności Komisja Europejska Europejski Bank Centralny Inicjatywa Silne wsparcie polityczne PSD Standardy Monitoring harmonogramy 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Implementacja SEPA na szczeblu krajowym Krajowe asocjacje bankowe Banki centralne Mechanizmy rozliczeniowo- rozrachunkowe Władze publiczne Pozostałe podmioty Krajowe plany implementacji i migracji SEPA 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Polska SEPA Polska: struktura powołana do koordynacji Związek Banków Polskich - Członek EPC zaangażowany w prace Rady od 2004 roku SEPA Polska: struktura powołana do koordynacji wdrażania SEPA na szczeblu krajowym: Koordynacja- Sekretariat SEPA Polska SEPA Forum Polska Krajowy Plan Implementacji i Migracji SEPA 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Misja SEPA Polska jest: „ Przygotowanie polskiego systemu bankowego do wdrożenia Programu SEPA oraz prowadzenie działań dostosowujących i koordynujących implementację w sposób uwzględniający lokalną specyfikę i interes polskiego systemu płatniczego.” Uchwała Zarządu ZBP ws. utworzenia SEPA Polska, 06.2006 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Krajowy Plan Implementacji i Migracji SEPA Celem Krajowego Planu Implementacji Migracji SEPA jest usystematyzowanie informacji o zakresie zadań, oraz drodze i poszczególnych krokach do realizacji założeń SEPA. Istotną funkcją jest też uwidocznienie instytucjom zaangażowanym w proces wdrażania SEPA (w szczególności bankom, administracji publicznej i dostawcom infrastruktury), jakie obowiązki na nich spoczywają. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Harmonogram prac nad Krajowym Planem Implementacji i Migracji 06.2007- Powstanie I wersji Planu 06-07.2007- Konsultacje dokumentu z Grupami Roboczymi SEPA PL 07.07.2007- Zarząd ZBP- aprobata pierwszej wersji oraz założeń Planu 07-09.2007- Dalsze konsultacje Planu z zainteresowanymi stronami 10.09.2007- Zatwierdzenie finalnej wersji przez SEPA Forum Polska 01.10.2007- Przedłożenie do zaopiniowania i zatwierdzenia Radzie ds. Systemu Płatniczego przy NBP 10.2007- Zatwierdzenie przez Zarząd ZBP 15.10.2007- Oficjalne przedstawienie Planu podczas Konferencji Praktyczne Aspekty Implementacji i Migracji SEPA w Polsce 10.12.2007- Wersja uwzględniająca rekomendacje EBC odnośnie pożądanej treści krajowych planów implementacji i migracji, zgodnie ze wskazaniami Rady ds. Systemu Płatniczego, po konsultacjach z sektorem bankowym, zatwierdzona przez SEPA Forum Polska 02.2008- Uchwała Zarządu ZBP zatwierdzająca wersję 3.0. 04.2008- Plan przedstawiony w formie Uchwały Walnemu Zgromadzeniu ZBP 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Struktura Planu Część I: PODMIOTY ZAANGAŻOWANE- ZADANIA I OBOWIĄZKI Wprowadzenie Rekomendacja dot. wdrażania SEPA Credit Transfer (polecenia przelewu SEPA) Rekomendacja dot. wdrażania SEPA Direct Debit (polecenia zapłaty SEPA) Rekomendacja dot. wdrażania standardów i zasad SEPA w obszarze kart płatniczych Problematyka płatności dedykowanych Oznaczenia numerów rachunków bankowych Historia dokumentu Podmioty zaangażowane we wdrażanie SEPA na szczeblu krajowym- zadania i obowiązki. Komunikacja założeń SEPA Słownik terminów i skrótów użytych w dokumencie CZĘŚĆ II- HARMONOGRAMY IMPLEMENTACJI I MIGRACJI 1. Harmonogram prac związanych z procesem wdrażania zasad i standardów SEPA w Polsce (załącznik nr 1) 2. Harmonogram procesu przystępowania banków do Systemu Polecenia Przelewu SEPA 3. Struktura organizacji SEPA 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Kolejne kroki 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Co dalej z SCT? Większość banków, które przystąpiły do SCT Scheme ma jedynie zdolność odbioru komunikatów SCT. Dalszym krokiem musi być jak najszybsze wdrożenie możliwości inicjowania płatności- potrzeba zgłaszana przez użytkowników usług płatniczych. Konieczność większego zaangażowania w informowanie klienta o SEPA. Dalsze prace w obszarze SCT- nowa wersja SCT Rulebook (3.2) poddana do otwartych konsultacji krajowych- odzwierciedla potrzeby zgłaszane przez rynek. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Polecenie Zapłaty SEPA Dalsze prace związane z udoskonalaniem schematu SDD: B2B Rulebook, E- mandates. EPC przygotowuje proces przystępowania do SDD Scheme, analogiczny do procesu przystępowania do SCT Scheme- planowany termin: II połowa 2009. Powszechnie oczekiwanie na transpozycję PSD, warunkującą konstrukcję SDD w systemach krajowych. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Polecenie Zapłaty SEPA c.d. Implementacja SDD uważana za znacznie trudniejszą, niż wdrożenie SCT. Problemy sygnalizowane przez NBP. Jednak istotne korzyści- usprawnienia w krajowym poleceniu zapłaty- np. e-mandates. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Sytuacja w obszarze kart Implementacja SEPA Cards Framework w toku. Dialog z KE i EBC nt. zmian na rynku kart. Zaangażowanie międzynarodowych systemów kartowych- znaczne zmiany wprowadzone już w 2007 roku. Wdrażanie EMV trwa: dane statystyczne NBP 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Migracja na EMV (koniec III kwartału 2007) Liczba wszystkich kart debetowych w Polsce Liczba kart debeto-wych zgodnych z EMV w Polsce % kart debetowych zgodnych z EMV w Polsce Liczba wszystkich kart kredytowych i obciążeniowych w Polsce kart kredytowych i obciążeniowych zgodnych z EMV w Polsce % kart kredyto-wych i obciąże-niowych zgodnych z EMV w Polsce 17.916.302 1.305.426 7.28 % 7.994.053 479.884 6 % Źródło: Narodowy Bank Polski 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

ROK 2006 ROK 2007 Stan na: Liczba wyemitowanych kart płatniczych Kwartał I Kwartał II Kwartał III Kwartał IV Stan na: 31.III.2006 r. 30.VI.2006 r. 30.IX.2006 r. 31.XII.2006 r. 31.III.2007 r. 30.VI.2007 r. 30.IX.2007 r. 31.XII.2007 r. wg technologii zapisu danych   1. karty wyposażone w pasek magnetyczny w tys. szt. 20 989,3 21 540,4 22 483,7 22 791,5 23 220,8 24 070,8 24 456,0 w % 96,5% 95,8% 95,1% 94,3% 93,6% 93,2% 92,9% 92,2% 2. karty wyposażone w pasek magnetyczny i mikroprocesor w tys.szt. 862,7 1 038,3 1 308,8 1 500,0 1 646,0 1 785,3 1 977,9 w % 3,2% 3,9% 4,6% 5,5% 6,2% 6,7% 6,9% 7,6% 3. karty wyposażone w mikroprocesor 16,2 17,1 16,7 12,7 11,2 12,1 12,6 0,1% 0,045% 0,05% 4. karty wirtualne 34,8 35,8 37,0 38,9 40,6 41,3 42,1 49,7 0,2% 0,16% Opr.DSP/WN- p. E. Ożdżeńska- woparciu o dane zebrane z sektora bankowego 21 168,5 21 904,1 22 632,9 23 848,0 24 344,7 24 919,4 25 910,4 26 496,2 100% 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Karty c.d. Prace w obszarze standaryzacji- Cards Standarization Programme na szczeblu EPC: Cards Standarization Task Force (CSTF) prowadzi prace w 4 głównych domenach: 1. Cards to Terminal 2. Terminal to Acquirer 3. Acquirer to Issuer 4. Certification and Security 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Single Euro Cash Area Framework SEPA koncentruje się na płatnościach bezgotówkowych W duchu harmonizacji i utworzenia prawdziwie Jednolitego Obszaru Płatności w Euro- prowadzone są prace również w obszarze obrotu gotówkowego- Mapa Drogowa dla Eurosystemu Propozycja: skonstruowanie planu dojścia Polski do euro z uwzględnieniem obecnych prac EPC i EBC 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Co dalej z SEPA? Dalszy rozwój instrumentów SEPA- ciągłe prace Grup Roboczych w EPC, konsultacje krajowe, przegląd funkcjonowania wdrażanych komponentów; Propozycje modyfikacji, ulepszeń, usprawnień; Rozszerzający się zakres geograficzny; Rozszerzający się zakres instrumentów- e&m płatności? e- SEPA? Prace w obszarze SEPA Online Payments. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Dalsze prace Działania podejmowane w obszarach: Bezpieczeństwa: C2B Cards&Terminals, ATM Information security- internet threats i in. Podpisów elektronicznych Elektronicznego fakturowania 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Znaczenie SEPA 31 państw Europy (+ wyrażające obecnie chęć uczestnictwa terytoria) Ponad 8000 banków 17-25 milionów przedsiębiorstw i SME 320-504 miliony obywateli Wpływ poza Europą 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Znaczenie SEPA Projekt bezprecedensowy na skalę nie tylko europejską, ale i światową; Płatności w ramach całej Europy tak samo proste, efektywne, jak w środowisku krajowym; Budowa bardziej efektywnego rynku, pozbawionego barier handlowych, prawnych i technicznych; Zwiększenie konkurencji, transparentności warunków i opłat; Obniżanie cen… 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Wysokość opłat SEPA nie zakłada bezpośredniej ingerencji w ceny Koszt wykonania przelewu zależy od polityki cenowej i wielu innych czynników. Ale: Najczęstszym pytaniem jest pytanie o koszt przelewu- Cena ma kluczowy czynnik dla akceptacji, Dzięki efektywności, automatyzacji, otwartym standardom, obniżeniu kosztów operacyjnych, a także zwiększeniu konkurencji itd. oczekuje się obniżki cen za przelewy transgraniczne. 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Przykładowe koszty przelewów SEPA Przelew SEPA: może kosztować nawet 8 PLN/bez względu na wartość transferu Przelew nie- SEPA: min. 20- max. 300/ % transferowanej kwoty… Przykład: Przelew 10.000 euro z Banku SEPA do Banku SEPA: 8 PLN Przelew 10.000 euro z/do Banku poza SEPA/ przy wykorzystaniu innych instrumentów: 120 zł 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

SEPA Study wykonane przez Capgemini na zlecenie Komisji Europejskiej: 123 miliardy euro w przeciągu następnych 6 lat 238 miliardów- w przypadku wykorzystania SEPA jako platformy dla e-fakturowania W przypadku szybkiej migracji- szacowane oszczędności kosztów operacyjnych banków są prawie 5-krotnie większe niż wymagane nakłady 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Początek roku 2008 to koniec fazy przygotowań, wdrażania pierwszych komponentów- to początek nowej ery w dziedzinie płatności Przed nami wiele wyzwań, jak i wiele możliwości 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Wpływ SEPA i PSD- Możliwości Technologia--> XML & EMV Interoperacyjność--> wspólne standardy Nowe formaty komunikatów, nowe słowniki referencyjne i bazy danych STP--> automatyzacja--> efektywność procesów rozliczeniowo- rozrachunkowych Innowacyjność--> przyszłościowy charakter, nowe rozwiązania, produkty E-płatności, m-płatności --> e-SEPA--> usługi o wartości dodanej Mikroprocesor--> multiaplikacyjność, contactless,….. Efektywność kosztowa Bezpieczeństwo 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Wpływ SEPA i PSD- Możliwości Biznes Liberalizacja rynku i obrotu gospodarczego--> zniwelowanie sztucznych granic i barier Repozycjonowanie usług płatniczych w organizacji--> outsourcing, partnering itp. Konsolidacja procesów biznesowych, redukcja złożonych relacji biznesowych Obecność fizyczna nie stanowi już warunku--> transgraniczna ekspansja biznesu Promocja obrotu bezgotówkowego, rozwój e- commerce, e- administracji, e- gospodarki Wzrost konkurencji, szerokie oferty produktowe

Wpływ SEPA i PSD- Wyzwania Wyzwania operacyjno- techniczne Wyzwania prawne Wyzwania o charakterze społecznym- marketingowym Na szczeblu europejskim Na szczeblu krajowym 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Wyzwania operacyjno- techniczne WSPÓLNE DLA CAŁEJ EUROPY... Sektor bankowy/ przedsiębiorcy/ władze publiczne będą musiały poczynić bardzo duże inwestycje na zmianę komunikacji marketingowej, product development, procesy operacyjne oraz systemy IT--> gdyby zmiany wynikały z zarządzeń prezesa NBP, rozliczanie ich miałoby bardziej korzystny charakter (kwestie umów z dostawcami infrastruktury oraz przepisów podatkowych) Budowa i utrzymywanie równoległych infrastruktur dla instrumentów krajowych i transgranicznych Proces przekształcania systemów i interfejsów wewnętrznych i zewnętrznych Dostosowanie do nowych standardów XML UNIFI ISO 20022 Migracja na standard EMV 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Wpływ SEPA i PSD- Polska Komunikacja i koordynacja działań z władzami publicznymi--> determinant osiągnięcia masy krytycznej Konieczna wizja przyszłości e-płatności m-płatności mikropłatności e-gospodarka e-administracja budowa transferu danych elektronizacja 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Wyzwania prawne Europa Wdrożenie PSD do 27 krajowych systemów prawnych Nowy rodzaj dostawcy usług płatniczych--> konkurencja Zmiana podejścia regulacyjnego--> nie regulacja instrumentu, a regulacja usługi Umowa o usługę płatniczą--> umowa ramowa Nowa umowa łącząca banki- Rulebook/ Adherence Agreement Zmiana nomenklatury--> płatności transgraniczne= poza UE Ryzyko/ bezpieczeństwo prawne Polska Czasowa transpozycja do prawa polskiego: zmiana przepisów aktualnie obowiązujących/ zbudowanie nowej ustawy Walka z uprzywilejowaniem prawnym gotówki--> wyjście naprzeciw potrzebom przedsiębiorców--> zmiany nie tylko w prawie bankowym, ale również m.in. w KC czy ustawie o swobodzie działalności gospodarczej Zmiany zasad rozliczeń z US, ZUS 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Wyzwania o charakterze społeczno- marketingowym Popyt na produkty SEPA w pierwszej fazie udostępnienia? Sukces SEPA zależny od akceptacji użytkowników końcowych--> osiągnięcie masy krytycznej migracji--> budowa ekonomii skali Niezbędna edukacja i promocja, badanie rynku, gospodarowanie nisz, odpowiadanie na rosnące potrzeby klientów w jak najszybszym tempie SEPA: Szybkość Efektywność Pewność Automatyzacja 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Kampania informacyjna SEPA Konferencja prasowa ZBP 19.02.2008 Publikacje w prasie/internecie Lawina pytań: Ile kosztuje przelew SEPA? Jak wykonać przelew SEPA? Który bank oferuje przelewy SEPA? Pierwsze wnioski: Brak wystarczającej informacji po stronie banków Brak ujednoliconej nazwy przelewów To przeszkody w akceptacji po stronie użytkowników! 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Kampania informacyjna c.d. Opracowania Sekretariatu SEPA Polska SEPA i PSD dla Użytkownika Usług Płatniczych: Dla konsumenta- w trakcie weryfikacji Dla przedsiębiorcy- w trakcie prac Marketing w bankach 2008- ROK SEPA 31.03-1.04.2008

Dziękuję za uwagę! www.sepapolska.pl