Ochrona przyrody w okolicach Bełchatowa
zwierzęta
Dzięcioł Czarny (Dryocopus martius) rodzina: dzieciołowate Długość ciała: 45-50 cm. Największy z naszych dzięciołów, wielkością niewiele ustępujący gawronowi, z którym można go pomylić w locie, choć dzięcioł czarny jest smuklejszy i lata bardziej falistym lotem z nieregularnymi uderzeniami skrzydeł. Ubarwienie całe czarne. Samiec ma na głowie czerwoną czapeczkę, a samica tylko czerwoną plamę na potylicy. Dzięcioł czarny bębni bardzo głośno i donośnie wybierając do tego grube i suche konary. Wydaje też szereg innych głosów: metalicznych, wibrujących lub kwilących. Swym potężnym dziobem potrafi rozkuwać obumarłe pnie i wykuwać duże dziuple w zdrowym drzewie.
Pozostałe informacje: Miejsca występowania – cały obszar kraju; siedlisko – stare bory i lasy liściaste, stare, duże parki miejskie i zadrzewienia; liczebność – nieliczny, lokalnie średnio liczny ptak lęgowy; gniazdo – w dziupli wykutej w pniu starego drzewa; lęg – 4-6 białych jaj. Wysiadywanie: 12-14 dni. Młode opuszczają dziuplę po 24-28 dniach; pokarm – larwy, poczwarki i dorosłe owady żyjące w drewnie, także mrówki; wędrówki – osiadły; ochrona – gatunek chroniony, wymieniony w Dyrektywie ptasiej.
Czapla siwa (Ardea cinerea) Długość ciała: 90-105 cm. Ptak wielkości bociana o smukłej sylwetce z długą wygiętą szyją. Upierzenie popielate z wierzchu i białawe od spodu. Z tyłu głowy zwisa czarny czub, zaś z przodu szyi ma rząd czarnych plamek. Młoda czapla nie ma wyrazistego rysunku na głowie i szyi. W locie różni się od bociana lub żurawia esowato wygiętą szyją i łukowato wygiętymi skrzydłami.
Pozostałe informacje: Miejsca – różnego rodzaju zbiorniki wodne, doliny rzeczne, bagna. Kolonie są często lokalizowana na wyspach lub w starych drzewostanach w pobliżu wód; liczebność – nieliczny ptak lęgowy: 9000-10 000 par; gniazdo – gniazduje kolonijnie najczęściej na drzewach, rzadziej w trzcinach. Gniazdo z gałęzi; lęg – 3-5 niebieskich jaj. Wysiadywanie 25-26 dni. Młode opuszczają gniazdo po ok. 50 dniach; pokarm – żywi się rybami, płazami, małymi ssakami oraz wodnymi bezkręgowcami, na które cierpliwie czatuje; wędrówki – wędrowna, ale część ptaków zimuje w kraju. Przylot: III- IV, odlot: IX- XI; ochrona – gatunek chroniony częściowo z wyjątkiem obrębów stawów hodowlanych, wymieniony w Dyrektywie ptasiej.
. Nietoperz Nietoperze to małe ssaki, jedyne, które potrafią latać. Są też jednymi z niewielu zwierząt, które potrafią przez długi czas zwisać głową w dół. Prowadzą nocny tryb życia, a orientują się za pomocą ultradźwięków. Poza nielicznymi wyjątkami, np. występującymi w tropikach wampirowatymi, żywią się owadami i to w dużych ilościach: jeden nietoperz potrafi w ciągu nocy zjeść 3 tysiące komarów!
Wszystkie nietoperze występujące w Polsce objęte są ochroną i nigdy nie atakują ludzi. Można je uznać za w pełni biologiczne środki owadobójcze - smakują im m.in. niektóre gatunki uważane przez ludzi za szkodniki. Zimą odlatują do cieplejszych krajów lub hibernują. Polska może się pochwalić największym znanym w Europie zimowiskiem tych zwierzątek w woj. lubuskim (corocznie zimuje tam ok. 30 tys. nietoperzy). Z kolei latem wiele kolonii chętnie mieszka w kościołach - na strychach, w wieżach i dzwonnicach, ponieważ na wysokie kondygnacje nie docierają ludzie ani drapieżniki.
Żmija Zygzakowata Rozmiary Długość ciała: 70 cm (rzadko do 90 cm) Masa ciała: do 0,170 kgWygląd Grzbiet o zabarwieniu brązowym, srebrzystoszarym, żółtawym, oliwkowozielonym, niebieskoszarym, pomarańczowym, czerwonobrązowym lub miedzianoczerwonym. Na grzbiecie ciemniejszy od barwy podstawowej zygzak, tzw. "wstęga kainowa". Zygzak nie zawsze jest widoczny. Pionowa źrenica. Płaska głowa o trójkątnym zarysie, wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Ciało zwęża się w kierunku głowy. Łuski na głowie tworzą wzór przypominający literę X, Y lub V.Biotop Spotykana na obrzeżach lasów, podmokłych łąkach, polanach leśnych. Lubi siedliska o chłodnym mikroklimacie.Pokarm Głównym pokarmem żmij są małe ssaki owadożerne (ryjówki, krety) oraz gryzonie (myszowate, nornikowate). Poluje także na żaby, jaszczurki, pisklęta ptaków oraz owady (prostoskrzydłe, biegaczowate). Młode odżywiają się głównie owadami, ślimakami, dżdżownicami oraz młodymi płazami i jaszczurkami.Zachowanie Tryb życia dzienny. Chętnie przebywa pod kamieniami, krzewami lub wśród korzeni drzew. Najczęściej ucieka przed napastnikiem, atakuje w sytuacji, gdy jest osaczona. Najpierw jednak zazwyczaj głośno syczy, stosunkowo rzadko kąsa.Rozmnażanie Jajożyworodna (stąd pochodzi nazwa łacińska Vipera). Pora godowa przypada na kwiecień-maj. Samce toczą rytualne walki przypominające zapasy. Walczące osobniki oplatają się wokół siebie - unoszą przednie części do góry i każdy z nich usiłuje przygnieść przeciwnika do ziemi. Zaloty oraz sama kopulacja są długotrwałe (kilka godzin). Samica rodzi 5-15 młodych, które od początku prowadzą samodzielny tryb życia.Występowanie Żmija zygzakowata występuje na terenach od północno-zachodniej Francji po wschodnią Syberię i Sachalin. W Skandynawii przekracza koło podbiegunowe, a na południe sięga do Włoch i Azji Mniejszej. W Polsce występuje na całym obszarze, w kilku odmianach, z których najbardziej charakterystyczne są: jasna (szara lub rudobrązowa z czarnym zygzakiem wzdłuż całego grzbietu) i czarna.Żmija zygzakowata podlega ochronie prawnej.
Jaszczurka zwinka Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych. Występuje na terenie całej Polski i podlega ścisłej ochronie. Jest najczęściej występującym gadem na terenie kraju. Opis Jaszczurka zwinka jest jednym z czterech gatunków jaszczurek zamieszkujących na terenie Polski. Jej masywne ciało pokrywają ściśle do siebie przylegające łuski. Na grzbiecie są one mniejsze i szorstkie, brzuch zaś pokrywają większe i gładkie. Na głowie ma regularnie ułożone tarczki. Głowa jest krótsza, lecz większa niż u jaszczurki żyworódki. Jej ogon jest nieco dłuższy od tułowia, ale i tak jest krótszy niż u innychjaszczurek. W sytuacji zagrożenia zostaje odrzucony jako przynęta dla drapieżnika. Z czasem odrasta do pierwotnej długości. Otwory uszne znajdują się z tyłu głowy i są łatwo zauważalne. Kończyny jaszczurki są silnie umięśnione, a palce długie, zakończone pazurkami. Samca można odróżnić od samicy po tym, że ma on zielonkawe podbrzusze, czasem nakrapiane drobnymi plamkami, zaś samica ma szary lub kremowy spód ciała. W okresie godowym, czyli w maju, samce przybierają intensywną zieloną barwę. Ubarwienie tych gadów jest bardzo różne. Najczęściej grzbietem biegnie szeroka pręga, często przecinana jakimiś plamkami, chociaż można też spotkać osobniki bez niej. Po bokach ciała biegną jeszcze dwie pręgi z brązowo-czarnych plam. Czasem można spotkać osobniki o jednolitym brązowym kolorze, choć są one dosyć rzadkie. Młode zwinki po wykluciu się, podobnie jak młode innych jaszczurek, są znacznie ciemniejsze niż osobniki dorosłe.
Jaszczurka zielona Jaszczurka zielona (Lacerta viridis) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae). Największa jaszczurka obdarzona kończynami żyjąca w Europie Środkowej. Opis Typowo ubarwione samce są trawiastozielone, bezplame lub bogato nakrapiane czarnymi plamkami. Typowe samice są szarozielone pokryte nieregularnymi ciemnymi plamkami z jasnymi liniami wzdłuż grzbietu. Brzuch jednolicie żółty lub żółtozielony.
Kret Kret Europejski (Talpa europaea) Kret europejski – gatunek owadożernego ssaka z rodziny kretowatych, zaliczanej do rzędu Soricomorpha, zwyczajowo nazywany kretem. Zamieszkuje łąki i pola Europy i Azji Środkowej. W Polsce jest objęty ochroną gatunkową częściową.Ciężar walcowatego ciała do 120 g, długość ciała do 17–20 cm. Pysk o ryjkowatym kształcie, zaopatrzony w 44 zęby. Oczy uwstecznione (o średnicy ok. 1 mm, prawdopodobnie niewrażliwe na światło). Uszy, cofnięte na tył czaszki, nie posiadają małżowin zewnętrznych, są natomiast zaopatrzone jedynie w fałd skórny i w specjalne włosy zamykające otwory słuchowe. Sierść czarna, charakteryzująca się wyjątkową gęstością włosów dwojakiego rodzaju: puchowych i pokrywowych (200 włosków na 1 mm²), przy dotknięciu dające wrażenie "aksamitnych".
Zaskroniec Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) Zaskroniec zwyczajny-gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych. Zaskrońce występują w całej Europie (oprócz Szkocji, Irlandii i północnej części Skandynawii). Samica jest większa od samca i osiąga średnio długość od 85 cm do 1,2 m (wyjątkowo 2 m), a samiec od 70 cm do 1 m. Żywią się żabami, rybami albo małymi gryzoniami, które połykają bez uprzedniego uśmiercania.Atakują tylko poruszające się zwierzęta. W niewoli zaskrońce żyją do 15 lat.Zaatakowany zaskroniec broni się, często udając martwego, wypuszcza przy tym nieprzyjemnie pachnącą ciecz, która dodatkowo ma zniechęcić potencjalnego drapieżnika. Może także wydawać dość głośny syk w celu odstraszenia napastnika. Zaskroniec zawdzięcza swą polską nazwę charakterystycznym żółtym plamom w okolicy "za skroniami". Plamy te są bardzo wyraźne – pozwalają łatwo rozpoznać ten niejadowity i niegroźny dla człowieka gatunek. W dawnej Litwie zaskroniec uważany był za stworzenie święte, ponieważ wierzono, że dom, niedaleko którego węże te zamieszkają, czeka pomyślność.
Gniewosz Plamisty Gniewosz plamisty, miedzianka (Coronella austriaca) Gniewosz plamisty, miedzianka (Coronella austriaca) – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Powszechnie spotykany w wielu miejscach Europy i zachodniej Azji. Nieszkodliwy dla ludzi, choć często mylony ze żmiją zygzakowatą. W Polsce gatunek pod ochroną. Są to węże o drobnej budowie, których długość ciała dorosłych osobników waha się od 60 do 75 cm, samica osiąga nawet 87 cm. Ogon stanowi około 12 do 25 % wartości całej długości ciała, zwęża się równomiernie i jest zakończony mniej lub bardziej zaostrzony. Masa ciała dorosłych osobników wynosi około 50 do 60 dag, rzadko spotyka się węże ważące 100 dag. Barwa ciała rdzawobrązowa lub brązowa, u samic barwa jest szara lub gliniastoszara. Na głowie oraz częściowo na karku widnieje plama w kształcie serca lub podkowy w kolorze ciemnobrązowym, po bokach od nozdrzy przebiega ciemnobrązowy pasek, który przechodzi następnie w przedłużający się przedni odcinek ciała. Na grzbiecie wzdłuż środkowej linii występują 2 lub 4 rzędy plam. Ułożone są na przemian wzdłuż lub wszerz, czasami u niektórych osobników połączone są ze sobą przypominając zygzak żmii zygzakowatej. Od żmii odróżnia go okrągła źrenica oka, łagodnie zaokrąglony pysk, oraz głowa słabo odgraniczona od reszty ciała.
rośliny
Konwalia Majowa Konwalia majowa (Convallaria majalis L.) – gatunek byliny kłączowej z mono typowego rodzaju konwalia (Conv allaria L.). Zaliczany był w systemach z końca XX wieku (Reveala, Takhtajana) do rodziny konwaliowatych (Convall ariaceae), w systemie APG II (2003) do rodzinymyszopłochowatych (Rusc aceae), a od 2009 (system APG III) do szparagowatych (Asparagaceae ). Konwalia jest rośliną leczniczą i popularną rośliną ozdobną, której głównym walorem są niewielkie kwiaty o charakterystycznym zapachu i dzwonkowatym kształcie. Znana jest pod wieloma nazwami zwyczajowymi i ludowymi. Występuje często w lasach niemal całej Polski, poza tym jest także uprawiana.
Kruszyna pospolita Kruszyna pospolita (Frangula alnus Mill.) – gatunek krzewu należą cy do rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Inne nazwy: szakłak kruszyna, troszczyna, wilczyna[3]. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.
Widłak wroniec Wroniec widlasty, widłak wroniec (Huperzia selago) – gatunek rośliny zaliczany do rodziny widłakowatych. Występuje na rozległych obszarach Europy, Ameryki Północnej oraz w Japonii[1]. W Polsce częściej w górach, na niżu rzadki.
Grzybienie białe Grzybień Biały, jest rośliną wodną o charakterystycznych okrągłych lub owalnych liściach z sercowatą nasadą. Liście unoszą się na powierzchni wody, z góry zielone i gładkie, od spodu fioletowe z widocznymi żyłkami. Podobnie jak kwiaty przyczepione są długimi ogonkami (do dwóch metrów długości) do grubego, zakorzenionego do dna zbiornika kłącza. W ogrodnictwie lilie wodne szczególnie doceniono za duże, białe kwiaty. Kwitną one rankiem od czerwca do września. Grzybień biały do kwitnięcia wymaga dużego nasłonecznienia i temperatury powyżej 18 stopni Celsjusza. Zdjęcie wykonano nad jeziorem Żółkień koło Wólki Łękawskiej powiat bełchatowski.
pomniki przyrody
Bełchatów – Domiechowice Pomnik przyrody dąb szypułkowy, rośnie na terenie parku dworskiego, należącego do osoby prywatnej.
Bełchatów . Pomnik przyrody lipa drobnolistna, rośnie na terenie parku przy Dworku Olszewskich.
Bełchatów – Grocholice Pomnik przyrody lipa drobnolistna o obwodzie pnia równym 460 cm, rośnie przy kościele p.w. Wszystkich Świętych.
Bełchatów – Grocholice Pomnik przyrody jesion o obwodzie pnia równym 290 cm, rośnie przy kościele p.w. Wszystkich Świętych.