W DRODZE DO nowego egzaminu gimnazjalnego Część matematyczno-przyrodnicza Pracownia Egzaminów Gimnazjalnych OKE w Krakowie

Nowy egzamin – rozumienie wymagań Matematyka – od 2012 roku W porównaniu z dotychczasowym egzaminem gimnazjalnym mniej będzie Natomiast więcej będzie zadań Aspekty oceny zadań sprawdzających znajomość algorytmów i umiejętność posługiwania się nimi w typowych zastosowaniach sprawdzających rozumienie pojęć matematycznych badających umiejętności dobierania własnych strategii matematycznych do nietypowych warunków wyróżnia się 7 poziomów rozwiązania (ocena rozwiązania zadania otwartego zależy od tego, jak daleko zdający dotarł w drodze do całkowitego rozwiązania) Więcej – patrz Informator o egzaminie gimnazjalnym od roku szkolnego 2011/2012, s.61–78.

Nowy egzamin – rozumienie wymagań Przedmioty przyrodnicze – od 2012 roku Tak jak w dotychczasowym egzaminie gimnazjalnym Więcej niż dotychczas będzie zadań Więcej – patrz Informator o egzaminie gimnazjalnym od roku szkolnego 2011/2012, s.79–98. zadania mogą sprawdzać: wiadomości, np. znajomość faktów, symboli, terminów, wzorów, formuł opanowanie umiejętności prostych, np. wyszukiwania informacji, rozpoznawania typów obiektów, zjawisk i procesów sprawdzających opanowanie umiejętności złożonych, często ponadprzedmiotowych, takich jak: rozumowanie wymagające krytycznego myślenia m.in. na podstawie znajomości metodyki badań przyrodniczych wykrywania współzależności elementów lub procesów oraz związków przyczynowo-skutkowych i funkcjonalnych stosowanie zintegrowanej wiedzy we własnych strategiach rozwiązywania problemów

w ogólnej liczbie punktów danego przedmiotu Udział treści matematyczno-przyrodniczych w arkuszach egzaminacyjnych w latach 2002 – 2010 Wyszczegól-nienie Biologia Chemia Fizyka Geografia Matema- tyka Łącznie Liczba pkt. za ZZ1) 36 41 26 49 73 225 pkt. za ZO2) 21 18 20 130 % udział pkt. za ZZ 8,00 9,11 5,78 10,89 16,22 50,00 pkt. za ZO 4,67 4,00 4,44 28,29 w ogólnej liczbie punktów danego przedmiotu 36,84 30,51 58,06 28,99 64,04

Grupy wiadomości i umiejętności przyrodniczych sprawdzanych z zastosowaniem zadań otwartych w latach 2002 - 2010 Obszar standardów wymagań Egzamina-cyjnych3) Biologia Chemia Fizyka Geogra-fia Łącznie w pkt. w %, gdzie 100% = 95 p. = 450 p. w punktach I 2 10 5 17 17,89 3,78 II 16 4 6 36 37,89 8,00 III 12 14 3 34 35,80 7,50 IV 8 8,42 1,78 21 18 20 95 100,00 21,11

Między starym a nowym ocenianiem Czyli - w stronę holistycznego oceniania uczniowskich rozwiązań zadań egzaminacyjnych.

Zadanie 32. (0-4)/2010 Uczniowie klasy III wybierali przedstawiciela do samorządu szkolnego. Było troje kandydatów: Ola, Paweł i Romek. W klasie jest 32 uczniów i każdy z nich oddał jeden ważny głos. Zwyciężyła Ola, uzyskując mniej niż połowę głosów. Reszta głosów rozłożyła się równo między pozostałych kandydatów. Ile głosów otrzymała Ola, a po ile pozostali kandydaci? Znajdź i wypisz wszystkie możliwości. Uzasadnij, że nie ma więcej.

Schemat oceniania czynnościowego za poprawny sposób ustalenia maksymalnej i minimalnej liczby punktów uzyskanych przez Olę – 1p.  za uwzględnienie, że liczba głosów oddanych na Olę jest liczbą parzystą albo, że łączna liczba głosów na pozostałych kandydatów jest parzysta – 1p.   za obliczenie liczby głosów oddanych na chłopców w obu przypadkach – 1p. za poprawne obliczenia w całym zadaniu i podanie obydwu poprawnych odpowiedzi – 1 p.

Klucz oceniania zastosowany w 2010 roku 4 p. – podanie pełnego uzasadnienia i poprawne zapisanie obydwu rozwiązań 3 p. – podanie częściowego uzasadnienia, w którym uwzględniono tylko jeden z warunków i poprawne zapisanie obydwu rozwiązań LUB podanie pełnego uzasadnienia i znalezienie niewłaściwej liczby rozwiązań będącej konsekwencją błędu rachunkowego 2 p. – poprawne zapisanie każdej z dwóch możliwości bez uzasadnienia poprawne zapisanie tylko jednej możliwości z uzasadnieniem 1 p. – poprawne zapisanie jednej możliwości bez uzasadnienia podanie uzasadnienia, w którym uwzględniono tylko jeden z warunków Jeden warunek: liczba głosów oddanych na Olę musi być parzysta, drugi: liczba głosów oddanych na Olę musi być większa od 10 i mniejsza od 16.

Klucz punktowania holistycznego 1p. – rozumowanie, w którym postęp jest niewielki, ale konieczny na drodze do pełnego rozwiązania 2p. – rozwiązanie, w którym postęp jest istotny, np. znalezienie obydwu rozwiązań, ale bez jakiegokolwiek uzasadnienia albo rozpatrzenie przypadków, gdy liczba głosów uzyskanych przez Olę jest mniejsza od 16 oraz większa od 10 i podanie tylko jednego poprawnego rozwiązania 3p. – pokonanie zasadniczej trudności zadania, które jednak nie zostało rozwiązane do końca albo w rozwiązaniu występują usterki, nieprzekreślające poprawności rozumowania (np. błędy rachunkowe), np. rozważnie sytuacji, kiedy liczba głosów oddanych na Olę jest parzysta i mniejsza od 16 oraz wyznaczenie wraz z uzasadnieniem dolnej granicy liczby punktów, która zapewnia jej wygraną wraz z podaniem odpowiedzi 4p. – rozwiązanie bezbłędne W tym sposobie ocenia się postęp, jaki zrobił uczeń w drodze do pełnego rozwiązania, czyli jak „daleko dotarł” zdający na drodze do całkowitego rozwiązania zadania

Zasady przyznawania punktów Ocenianie wg zasad przedstawionych w Informatorze ... stosowane od roku 2012 w części GMP Ocena rozwiązania zadania otwartego zależy od tego, jak daleko dotarł rozwiązujący w drodze do całkowitego rozwiązania. Wyróżnia się siedem poziomów rozwiązania. Poziom 6: pełne rozwiązanie Poziom 5: zasadnicze trudności zadania zostały pokonane bezbłędnie, ale dalsza część rozwiązania zawiera usterki (błędy rachunkowe, niedokonanie wyboru właściwych rozwiązań itp.) Poziom 4: zasadnicze trudności zadania zostały pokonane bezbłędnie, ale rozwiązanie nie zostało dokończone lub dalsza część rozwiązania zawiera poważne błędy merytoryczne Poziom 3: zasadnicze trudności zadania zostały pokonane, ale w trakcie ich pokonywania popełniono błędy Poziom 2: dokonano istotnego postępu, ale zasadnicze trudności zadania nie zostały pokonane Poziom 1: dokonano niewielkiego, ale koniecznego postępu na drodze do całkowitego rozwiązania Poziom 0: rozwiązanie, w którym brak jest koniecznego postępu Kryteria te zostały zamieszczone w Informatorze … - s. 61

Jak przygotować uczniów do nowego egzaminu W poszukiwaniu właściwej drogi

Typologia pisemnych zadań testowych Wg B. Niemierko Typologia ta obejmuje 2 rodzaje zadań, 6 form i 15 typów RODZAJ FORMA TYP ZAMKNIĘTE na dobieranie przyporządkowanie klasyfikacja uporządkowanie wielokrotnego wyboru jedna odpowiedź prawdziwa jedna odpowiedź fałszywa najlepsza odpowiedź zmienna liczba prawidłowych odpowiedzi prawda-fałsz wybór alternatywny wybór skalowany Dla przypomnienia

Mocne i słabe strony nowych rozwiązań Być może różnorodność stosowanych typów zadań uczyni arkusze egzaminacyjne ciekawszymi dla zdających, ale czy konieczność wielokrotnego przestawiania się z jednego na inny typ zadania nie utrudni uczniowi sprawnego rozwiązywania tych zadań? A różnorodność ta dotyczy przecież kilku części składowych zadania jak: trzon zadania, pytanie, polecenie, szata graficzna, informacje wprowadzające, różnorodny sposób zapisu odpowiedzi przez ucznia. Nie chcąc patrzeć w przyszłość pesymistycznie odwołam się do egzaminu gimnazjalnego z języków obcych w gimnazjum. Arkusze z języków obcych – jak na razie – zawierają tylko zadania zamknięte, ale o zróżnicowanej budowie każdego z członów zadania, a mimo to uczniowie dobrze sobie z nimi radzą.

Modyfikujmy zadania z dotychczasowych arkuszy

Zadanie 29. z fizyki z roku 2008 Rysunek przedstawia schemat obwodu termowentylatora zawierającego dwie grzałki (G1 i G2), dmuchawę (D), trzy wyłączniki (W1, W2 i W3) oraz źródło napięcia (U). Które wyłączniki trzeba zamknąć, a który pozostawić otwarty, by włączona została dmuchawa i tylko jedna grzałka? Odpowiedź: Wyłączniki zamknięte – .........................., wyłącznik otwarty – .......................... . Jeśli wyłączniki W2 i W3 będą zamknięte, a W1 pozostanie otwarty, to czy prąd elektryczny będzie płynął przez któryś element termowentylatora: dmuchawę (D), grzałkę pierwszą (G1), grzałkę drugą (G2)?   Odpowiedź:......................................................................................................

Po przeredagowaniu mogą powstać dwa zadania zamknięte, jedno WW a drugie P/F Zadanie 29. po przeredagowaniu zaproponowane, jako dwa oddzielne zadania. Informacja do zadania – pozostaje identyczna. Polecenie dla ucznia – zostało zmienione. Zadanie 1. Warunkiem niezbędnym do włączenia dmuchawy (D) i grzałki pierwszej (G1 ) jest zamknięcie tylko wyłącznika W1 tylko wyłącznika W2 wyłączników W1 i W2 wyłączników W2 i W3

Zadanie 2. Oceń prawdziwość następujących sformułowań poprzez wstawienie „X” w odpowiedniej komórce tabeli. Jeśli wyłączniki W1 i W3 będą zamknięte, a W2 otwarty, to prąd elektryczny popłynie przez P F A. dmuchawę (D) B. grzałkę 1 (G1) C. grzałkę 2 (G2) W przykładach posłużono się zadaniami dwupunktowymi, prawdopodobnie innej pracy wymagałoby przeredagowanie zadania wielopunktowego.

Konstruujmy zróżnicowane formy zadań zamkniętych

Próby badanego materiału Zadanie 3. (0-1) W doświadczeniu sprawdzano, ……………………………………………………….. W tym celu użyto ……………………………………………………………………………... Przyporządkuj podanym w tabeli próbom badanego materiału wynik przeprowadzonego doświadczenia, wpisując do tabeli odpowiednio literę A albo B. Próby badanego materiału Wynik doświadczenia Wynik doświadczenia: ……………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………….. ………………………………………………………. 3.1. 3.2. 3.3.

Które z podanych poniżej informacji ………………………………………………………. Zadanie 29. (0-1) Oceń prawdziwość podanych w tabeli informacji na temat ………….…………………..……………………………………..……... Wpisz znak X w odpowiednie miejsce tabeli. Które z podanych poniżej informacji ………………………………………………………. Prawda Fałsz 29.1. ... 29.2. … 29.3. 29.4.

Zadanie 5. (0-1) Przeczytaj uważnie tekst i uzupełnij każdą lukę (5.1. – 5.3) jedną z podanych poniżej informacji, tak aby otrzymać poprawny tekst dotyczący zanieczyszczeń atmosfery. Informacje: A. tlenek siarki(IV) B. tlenek siarki(VI) C. kwas siarkowy(IV) D. kwas siarkowy(VI) W wyniku reakcji chemicznych przebiegających w atmosferze z udziałem zanieczyszczeń mogą tworzyć się szkodliwe substancje. Na przykład 5.1. _____________________ utlenia się do 5.2. _____________________ (katalizatorem tej reakcji mogą być np. tlenki metali w pyłach), a ten w reakcji z wodą powoduje, że powstaje mocny 5.3. __________________.

ĆWICZMY wszak ĆWICZENIE CZYNI MISTRZA Korzystajmy z doświadczeń innych ĆWICZMY wszak ĆWICZENIE CZYNI MISTRZA Dotyczy to tak ucznia, jak i nauczyciela.

z dotychczasowych arkuszy Dotyczy zasad konstrukcji zadania Modyfikować zadania z dotychczasowych arkuszy Konstruować zróżnicowane formy zadań zamkniętych ASPEKT FORMALNY DOSKONALIĆ WARSZTAT PRACY Różnicować badane/ sprawdzane czynności ucznia Stosować różne kategorie pytań i kluczowe zwroty Jak przygotować się/uczniów do egzaminu? E. Perrot – Efektywne nauczanie. Praktyczny przewodnik doskonalenia nauczania; /poziomy myślenia i przykłady pytań Typy zadań – J. Stanley i K.Hopkins – [W:] Pomiar wyników kształcenia, B. Niemierko; /typy czynności i formy zadawanych pytań, poleceń/ Przestrzegać jednolitości rozumienia czasowników operacyjnych użytych przy definiowaniu wymagań Podstawa programowa kształcenia ogólnego z 23.12.2008 roku Dotyczy zawartości/treści zadania ASPEKT MERYTORYCZNY

sukcesów egzaminacyjnych niezależnie od tych i innych możliwych zmian, Życzę Państwu sukcesów egzaminacyjnych niezależnie od tych i innych możliwych zmian, gdyż zmiany wpisane są w nasze życie.