POLSKA: Strategia Partnerstwa dla Kraju 2005 - 2007 Projekt do konsultacji listopad 2004 r.

Spis Treści (1 z 2) I. Kontekst Strategia rozwojowa Polski Priorytety rozwoju Średnioterminowe wyzwania społeczno-ekonomiczne III. Polska a Bank Światowy Dotychczasowa współpraca i pożyczki Doświadczenia i uzasadnienie dalszego wsparcia Implikacje na przyszłość IV. Propozycja strategii Banku Światowego Zasady zaangażowania Podejście operacyjne Priorytety Wyniki Koordynacja działań z innymi partnerami

Spis Treści (2 z 2) V. Ryzyko i zdolność kredytowa VI. Konsultanci CPS Rząd Partie polityczne Organizacje społeczeństwa obywatelskiego (OSO) Załączniki

I. Kontekst

Kontekst CPS Polska weszła do Unii w dniu 1 maja 2004 roku Rząd wdraża cały szereg reform, w tym reformę wydatków publicznych, aczkolwiek tempo tej reformy jest wolniejsze ze względu na ograniczone możliwości i wpływy polityczne Prawidłowo zaprojektowana pomoc techniczna BŚ, zmierzająca do likwidacji powyższych barier w ramach skromnej akcji kredytowej, jest szczególnie doceniana Możliwość uzyskania kredytu przez Polskę (rating BBB+) oraz znaczące środki z UE (13 mld EURO do końca 2006 r.) Polskie priorytety rozwojowe do końca 2006 r. zostały określone w dokumentach programowych UE; ewentualne pożyczki BŚ nie mogą prowadzić do nowych wydatków z powodu ograniczeń fiskalnych

Kontekst polityczny Dynamika polityczna wciąż związana jest z podziałem „komuniści / anty-komuniści”, następuje jednak wzrost populizmu Pomimo wyraźnego zwycięstwa w wyborach 2001 r. koalicja rządząca rozpadła się, co doprowadziło do rządów gabinetu mniejszościowego od lutego 2003 roku i dymisji Premiera oraz całego Gabinetu w maju 2004 roku, a także utworzenia nowego Gabinetu, który zwyciężył dwoma głosami w czasie głosowania wotum nieufności, odpowiednio w czerwcu i październiku 2004 roku Prawdopodobnie obecny rząd pozostanie przy władzy do wyborów w 2005; do tego czasu sytuacja pozostanie niepewna. Niepewność komplikuje program reform i ich wdrożenie, chociaż pewne postępy są możliwe do osiągnięcia

Kontekst społeczny – Ubóstwo, a zatrudnienie Ubóstwo jest bezpośrednio związane z możliwością utrzymania pracy; nie pojawiło się jeszcze zjawisko pracującej biedoty Istnieje bezpośrednia korelacja ze wzrostem gospodarczym, stąd podczas spowolnienia wzrostu w latach 1999 – 2003 poziom bezrobocia wzrósł z 13% do 20%; pomimo zarejestrowania ponownego wzrostu gospodarczego od połowy 2003 roku poziom bezrobocia utrzymał się na wysokim poziomie i dopiero w bieżącym roku obniżył się do 19 % Możliwość znalezienia i utrzymania zatrudnienia zależy od poziomu wykształcenia Transfery socjalne ułatwiły łagodzenie ubóstwa, chociaż istnieją dowody na to, iż zniechęcają one do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy

Osiągnięcia gospodarcze CAS 2002, a sytuacja obecna Wzrost na poziomie ok. 1% rocznie Rosnący wskaźnik wzrostu na poz. 6% rocznie Reformy strukturalne przy praktycznie wstrzymanej prywatyzacji z powodu niekorzystnej sytuacji politycznej Powolny powrót do realizacji reform strukturalnych, sytuacja polityczna ma się poprawić po wyborach 2005 roku Pogarszająca się polityka fiskalna w wyniku zmniejszenia przychodów; deficyt 6% Poprawa polityki fiskalnej; deficyt w r. 2004 ok. 7%, niższy o 1,5%, niż w 2005 oraz poniżej 3% w 2007 r. Stopniowa realizacja planu ostrych ograniczeń budżetowych, optymistyczny poziom przychodów Poprawa salda rachunku bieżącego w wyniku ograniczonego popytu Silny rachunek bieżący (deficyt poniżej 2%) odzwierciedla szybki wzrost eksportu.

Osiągnięcia gospodarcze CAS 2002, a sytuacja obecna Dług zewnętrzny na bezpiecznym poziomie, domestic deteriorating Dług zewnętrzny na bezpiecznym poziomie, dług wewnętrzny ciągle rośnie ze szczytem wzrostu w 2006 roku poniżej poziomu limitu konstytucyjnego, następnie spadek Rozluźnienie polityki monetarnej Zaostrzenie polityki monetarnej Niska inflacja Inflacja niska, ale rosnąca Zmienne kursy wymiany; poziom neutralny do korzystnego Zmienne kursy wymiany, przygotowania do kursu w stosunku do EUR w ramach ERM-2; poziom korzystny Zagraniczne inwestycje bezpośrednie poza cyklem Stopniowy powrót zagranicznych inwestycji bezpośrednich Poziom bezrobocia uporczywie wysoki

II. Polska strategia rozwoju

Wyzwania związane z członkostwem w UE Zdolność do skorzystania z członkostwa i mądrego wykorzystania dostępnych środków Przyjęcie do strefy EURO wymaga konsolidacji finansów publicznych, restrukturyzacji wydatków publicznych i dalszych reform gospodarczych Dojście do poziomu dochodów UE wymaga podniesienia konkurencyjności gospodarki i zawarcia kompromisów wewnętrznych

II. Polska strategia rozwoju Ostrożne zarządzanie gospodarką i spełnianie warunków wejścia do strefy EURO Dojście do poziomów dochodu UE i zapewnienie pełnej konkurencyjności na rynkach europejskich i światowych Ograniczenie poziomu ubóstwa i podniesienie poziomu zatrudnienia

Średniookresowe priorytety społeczno-ekonomiczne (1 z 2) Utrzymanie solidnych ram makro-ekonomicznych Dalsza wdrażanie reform strukturalnych, w tym: w dziedzinie wydatków publicznych i administracji, ochrony zdrowia, edukacji, górnictwa i kolejnictwa Dalsza poprawa otoczenia biznesu, w tym: uproszczenie procedur administracyjnych, przewidywalność obciążeń podatkowych oraz poprawa infrastruktury w zakresie dróg, kolei i portów Wsparcie dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, w tym: reforma edukacji i wspieranie innowacyjności sektora prywatnego

Średnio-okresowe priorytety społeczno-ekonomiczne (2 z 2) Poprawa systemu rządzenia i sądownictwa Tworzenie nowych miejsc pracy i zwalczanie ubóstwa, w tym: reforma edukacji, rynków pracy i świadczeń społecznych oraz poprawa motywacji w zakresie tworzenia miejsc pracy Pogłębienie pośrednictwa ze strony sektora finansowego Przyśpieszenie prywatyzacji pozostałych sektorów, w tym: górnictwa, energetyki i kolejnictwa Przyjęcie EURO do 2009 r.

Reforma wydatków publicznych Poprawa systemu zarządzania wydatkami publicznymi Optymalizacja powiązań pomiędzy polityką fiskalną, a rynkiem pracy  Promowanie długookresowego rozwoju oraz poprawa polityki w zakresie wydatków  Usprawnienie administracji podatkowej w celu poprawy klimatu inwestycyjnego

Reforma administracji publicznej w przygotowaniu (do dalszego rozwinięcia)

Reforma sektora ochrony zdrowia w przygotowaniu (do dalszego rozwinięcia)

Reforma Edukacji Realizacja polskiej Strategii Rozwoju Edukacji jest jedynie początkiem, najważniejsze problemy pozostają nierozwiązane: Poprawa konkurencyjności poprzez ograniczenie liczby pracowników niewykwalifikowanych i reorientacja oświaty w kierunku rynków pracy; Przygotowanie obywateli do życia w społeczeństwie opartym na wiedzy poprzez poprawę dostępu do usług edukacyjnych oraz poprawę ich jakości; Zapewnienie systemu nauczania ustawicznego, przy uwzględnieniu zmian demograficznych wśród korzystających z tych usług; Korelacja systemu szkolnictwa wyższego z potrzebami innowacyjnego społeczeństwa

Reforma górnictwa węgla kamiennego Wdrażany program rządowy 2003-2006 - spowolniony częściowo w wyniku poprawy cen i sytuacji rynkowej Cel - w postaci dobrowolnych odejść z sektora – pozostaje nadal nie spełniony, o ile nie zostanie wprowadzona obowiązkowa redukcja zatrudnienia, zmierzająca do zapewnienia długoterminowej rentowności Ograniczenie mocy wydobywczych przy silnej opozycji ze strony załóg i spółek węglowych Opóźnienie prywatyzacji; rząd winien szybko przeprowadzić prywatyzację w celu wykorzystania wyjątkowej sytuacji rynkowej

Reforma kolejnictwa Reforma jest w trakcie wdrażania, ale nastąpiło jej spowolnienie Pierwsza runda zwolnień została zakończona, nastąpiła również reorganizacja i restrukturyzacja finansowa, niemniej sektor daleki jest od trwałej poprawy Nie jest jeszcze jasne zaangażowanie w prywatyzację; konieczne jest rozpoczęcie programu, przy założeniu pełnej kontroli po stronie rządu i szybka prywatyzacja przewozów towarowych Konieczne mogą być dodatkowe zwolnienia i restrukturyzacja finansowa, jednak lepiej będzie to zrobić łącząc je z prywatyzacją

Poprawa otoczenia biznesu Poprawa egzekucji kontraktów i mechanizmów rozwiązywania dysput komercyjnych (włączając w to ugody poza sądem) Poprawa jakości usług infrastrukturalnych i rozbudowa mechanizmów zapewniających udział sektora prywatnego Wdrożenie programu prywatyzacji Zredukowanie płatności podatkowych (z tytułu ubezpieczenia społecznego) i zwiększenie przewidywalności systemu podatkowego Obniżenie kosztów wdrażania regulacji Wzmocnienie ładu korporacyjnego Rozwinięcie zdolności porównywania się wobec konkurencji oraz stały monitoring, oraz, w miarę potrzeby poprawa otoczenia biznesu

Strategia reform prawnych Konieczne jest wzmocnienie możliwości zarządzania w zakresie systemu sądownictwa Niezbędna jest poprawa statystyk sądowych oraz dostęp decydentów do tych statystyk Niezbędna jest poprawa obłożenia sędziów w celu skrócenia czasu oczekiwania na rozstrzygnięcie sporów Konieczne jest przeprowadzenie analizy wpływu nowych przepisów prawa na regulacje

Modernizacja zarządu dróg publicznych Niezbędne są usprawnienia w zakresie możliwości planowania agencji, aby poprawić jakość i terminarze realizacji inwestycji Konieczny jest rozwój wewnętrznych możliwości określania priorytetów oraz wyboru inwestycji w oparciu o wskaźniki ekonomiczne przy zastosowaniu nowoczesnych narzędzi programistycznych Należy zlikwidować duże zapóźnienie w utrzymaniu dróg

Rozwój gospodarki opartej na wiedzy Zwiększenie wydatków Polski na Badania i Rozwój (B+R) z obecnego poziomu 0,7 % PNB przy udziale sektora prywatnego nie przekraczającego 1/3 ( UE zakłada 3 % PNB z udziałem sektora prywatnego 2/3) Rozwoj zdolności absorpcyjnych poprzez zwiększenie rodzimych B+R w celu skorzystania z bezpośrednich inwestycji zagranicznych Poprawa systemu ochrony praw własności Poprawa wagi i jakości formalnej edukacji i systemów nauczania ustawicznego i związków pomiędzy środowiskami naukowo – badawczymi a biznesowymi Ukończenie procesu liberalizacji telekomunikacji i zwiększenie konkurencyjności w celu obniżenia kosztu dostępu do telefonu i internetu – dla ułatwienia wprowadzenia e-rządzenia dla obywateli i biznesu

Zbyt wysokie bezrobocie Więcej musi być zrobione, by stymulować tworzenie nowych możliwości zatrudnienia Trzeba rozwiązać problemy barier na rynku pracy Transfery socjalne muszą być dokładniej adresowane, aby nie zniechęcać do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy

Reforma rolnictwa Rozwój małych i średnich gospodarstw aby podnieść ich wartość dodaną Tworzenie nowoczesnych grup marketingowych w celu uzyskania ekonomiki skali w marketingu Tworzenie nowoczesnych grup producenckich w celu wdrożenia technik uczestnictwa i poprawy rentowności, możliwości sprzedaży oraz przyjaznej dla środowiska produkcji rolnej

Reformy sektora finansowego Tworzenie otoczenia sprzyjającego wzrostowi akcji kredytowej banków (poprawa w zakresie ochrony praw wierzyciela, jakości sprawozdań finansowych, informacji kredytowej) Rozwój niebankowych źródeł finansowania (leasing, factoring, venture capital, rynki papierów komercyjnych i obligacji) Dalsze wzmocnienie nadzoru nad sektorem finansowym (przygotowanie do Basel 2, rozwój ubezpieczenia opartego o ryzyko i regulacji i nadzoru funduszy emerytalnych, stowrzenie rady standardów księgowych i ciała publicznego nadzorującego profesję audytora) Rozwój rynków produktów hipotecznych

III. Polska, a Bank Światowy: dotychczasowa współpraca i wnioski

Dotychczasowa współpraca Pozytywny odbiór doradztwa w zakresie polityk i pracy analitycznej przez obecny i poprzednie rządy Znaczny poziom pożyczek w latach 90-tych, następnie stopniowe zmniejszenie , chociaż popyt istnieje nadal i powinien utrzymać się na poziomie 350 - 400 mln USD rocznie W ramach pożyczek świadczona jest pomoc techniczna i wsparcie rozwoju instytucjonalnego. Polska nie zaciągała pożyczek wyłącznie na finansowanie pomocy technicznej

Dotychczas udzielone pożyczki Od roku 1990 zatwierdzono łącznie 66 pożyczek na łączną kwotę 4,8 mld USD (zatwierdzonych minus kwoty skreślone), z czego do wypłaty pozostało 570 mln USD Obecny portfel obejmuje 14 pożyczek wspierających reformy górnictwa, kolejnictwa, modernizację portów, wsparcie Agencji Drogowej, utrzymanie i modernizację dróg, rozwój obszarów wiejskich, efektywność energetyczną, przesył energii i energetykę geotermalną, regionalne systemy wodociągowe, usuwanie skutków powodzi i osłonę przeciwpowodziową

Wnioski z dotychczasowej współpracy i uzasadnienie dla dalszego wsparcia (1) Dochód na głowę w Polsce pozostaje poniżej progu wyjścia z grupy państw korzystających z pożyczek BŚ W dalszym ciągu istnieje potrzeba zrealizowania szeregu reform w sektorach , w których Bank był i jest zaangażowany oraz tam, gdzie Bank może wnieść swój wkład na rzecz klienta (górnictwo, koleje, modernizacja dróg i portów, finansowanie służby zdrowia, szkolnictwo wyższe, zarządzanie finansami publicznymi, rozwój sektora finansowego) Możliwości tworzenia i realizacji projektów do finansowania przez środki UE są w dalszym ciągu ograniczone, co otwiera drogę dla dalszego wsparcia ze strony BŚ (pomoc techniczna w ramach pożyczek, częściowe współfinansowanie)

Wnioski z dotychczasowej współpracy i uzasadnienie dla dalszego wsparcia (2) Polska docenia i potrzebuje pomocy technicznej ze strony BŚ oraz stosunkowo ograniczonego wsparcia finansowego z jego strony Możliwości opracowania i wdrażania reform są ograniczane tempem reformowania administracji publicznej i instytucji. Wsparcie Banku w formie prac analitycznych oraz pomocy technicznej w ramach projektów pomogło i może dalej pomóc w rozwiązaniu tego problemu Zaangażowanie Banku Światowego w formie programu operacyjnego jest i dalej pozostanie znaczące dla wspierania i promowania koniecznych reform

Implikacje na przyszłość Potrzeba dopasowania priorytetów Banki i Polski, zgodnie z priorytetami BŚ jako instytucji Potrzeba dopasowania procedur BŚ do stosowanych w Polsce - zgodnie z inicjatywą “Wykorzystania systemów kraju” oraz “akredytacją podmiotów i sektorów” – zawartą we Framework Paper Potrzeba stworzenia istotnego programu operacyjnego w celu promowania oraz wspierania niezbędnych reform Potrzeba elastyczności w CPS: odejście od czynników i scenariuszy kredytowania w kierunku szerokich kryteriów, definiujących minimalne standardy dalszego zaangażowania oraz w kierunku górnych limitów, określonych w oparciu o zdolność kredytową; opracowanie ciągnionego, 18-miesięcznego programu - corocznie zgodnie z polskim cyklem budżetowym

IV. Proponowana strategia Banku Światowego

CPS – Zasady zaangażowania Działalność BŚ w Polsce będzie musiała obejmować działania strategiczne i uwzględniać możliwości, koncentrując się na dziedzinach zgodnych z polskimi priorytetami strategicznymi, gdzie: uwzględnione są strategiczne kierunki polityki i kwestie strukturalne BŚ może wnieść dodatkową wartość z punktu widzenia władz Polski (doskonałość techniczna i przewaga konkurencyjna, w tym - w zakresie kosztów finansowania) Trwa efektywna współpraca partnerska z polskimi (sektor prywatny, organizacje młodzieżowe i społeczeństwa obywatelskiego) oraz zewnętrznymi partnerami (KE, EBI, OECD, BRRE) w oparciu o Porozumienie z marca 1998 r.

Wsparcie BŚ dla Polski zgodne z Framework Paper Cele rozwojowe: Pomoc dla Polski w ukończeniu procesu transformacji i zapewnienie najpełniejszych ram dla trwałej i szybkiej konwergencji Promowanie długoterminowych celów rozwojowych, w tym - ograniczenie poziomu ubóstwa

Podejście operacyjne Usprawnianie efektywnego i pełnego wykorzystania funduszy strukturalnych i spójności UE w początkowym okresie członkostwa w UE Uproszczenie i dostosowanie procedur BŚ do praktyki polskiej zgodnie z inicjatywą Wykorzystania Systemów Kraju, tak by obniżyć koszty transformacji Działalność pożyczkowa i niepożyczkowa, ustalona dla 18-miesięcznych planów, corocznie aktualizowanych zgodnie z polskim cyklem budżetowym; program do końca 2 kwartału roku fiskalnego 2006 został ostatecznie opracowany; kwoty pożyczek uzależnione będą od zapotrzebowania ze strony klienta Możliwe do zastosowania instrumenty: Inwestycje wykorzystujące możliwości SWAP wraz z pomocą techniczną Pożyczki w zakresie pomocy technicznej zgodne z instrumentem pomocy technicznej, opisanym w Framework Paper, aczkolwiek na razie brak zainteresowania AAA i ESW Płatna pomoc techniczna w oparciu o zwrot poniesionych kosztów

Kluczowe priorytety CPS Wspieranie wzrostu i odwrócenie negatywnej dynamiki zadłużenia poprzez zmniejszenie deficytu budżetowego i restrukturyzację wydatków (konslolidacja fiskalna) Poprawa klimatu inwestycyjnego i wzrost konkurencyjności (konkurencyjność) Ograniczenie ubóstwa, mobilizowanie włączenia społecznego i wzrost zatrudnienia (zatrudnienie i ubóstwo)

Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program konsolidacji fiskalnej Do grudnia 2005 Pożyczki Reforma kolejnictwa i prywatyzacja Reforma górnictwa i prywatyzacja Osłona przeciwpowodziowa w dorzeczu Odry Działalność niepożyczkowa Wdrożenie reformy finansowania służby zdrowia ECCU7 ESW na temat polityki fiskalnej Wdrożenie zaleceń CFAA Dialog dotyczący przygotowania Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013 Po grudniu 2005 Pożyczki Wsparcie reform w celu zmniejszenia obciążeń budżetu Działalność niepożyczkowa Stały dialog na temat bieżących i przyszłych reform Wdrożenie zaleceń wynikających z ESW Reforma administracji publicznej Przegląd Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013

Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program Konwergencja/konkurencyjność Do grudnia 2005 Pożyczki Reforma górnictwa i prywatyzacja Reforma kolejnictwa i prywatyzacja Modernizacja zarządu dróg i zmniejszenie zapóźnień w ich utrzymaniu Modernizacja portów morskich Rozwój innowacyjności sektora prywatnego Działalność niepożyczkowa Szkolnictwo wyższe i wymagania społeczeństwa opartego na wiedzy Partnerstwo publiczno-prywatne – drogi i inna infrastruktura Efektywność energetyczna Raporty dot. Rozwoju Usług Finansowych Aktualizacja Władztwa Korporacyjnego i raportów na temat przestrzegania standardów i kodów (ROSC) Studium Egzekucji Kontraktów Po grudniu 2005 Pożyczki Dalsze wsparcie reformy i prywatyzacji górnictwa i kolei Dalsze wsparcie modernizacji instytucji zarządu dróg i likwidacja zapóźnień w ich utrzymaniu Pomoc w spełnianiu standardów UE (środowisko, standardy czystości ścieków) Działalność niepożyczkowa Pomoc techniczna w zakresie zgodności ze standardami UE (środowisko, standardy czystości ścieków, księgowość i audyt, usługi finansowe) Pomoc techniczna w zakresie poprawy klimatu prowadzenia działalności i pośrednictwa finansowego

Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program Ubóstwo i zatrudnienie Do grudnia 2005 Pożyczki Wsparcie postakcesyjne dla obszarów wiejskich Rehabilitacja Obszaru Zaniedbanego Działalność niepożyczkowa ECCU7 analiza ESW – rynki pracy Po grudniu 2005 Pożyczki wsparcie realizowanych i przyszłych programów wspierających wzrost zatrudnienia, szczególnie na obszarach wiejskich i ubogich (regionalny rozwój instytucjonalny, inwestycje edukacyjne) Działalność niepożyczkowa ESW – rynki pracy Pomoc techniczna – wdrażanie wyników ESW Pomoc techniczna – poprawa adresowanie świadczeń pomocy społecznej

Wskaźniki wyników/efektów (1 z 2) Konsolidacja fiskalna Trwałe postępy w kierunku osiągnięcia kryteriów Maastricht zgodnie z definicją programu konwergencji dla Polski: Zmniejszenie deficytu budżetowego zgodnie z programem Ograniczenie dynamiki i poziomu długu poniżej limitu konstytucyjnego Konwergencja/Konkurencyjność Rentowne ekonomicznie górnictwo działa bez wsparcia z budżetu; realizuje zobowiązania, w tym podatkowe i społeczne Trwałe postępy w kierunku likwidacji zapóźnień w utrzymaniu dróg; drogi w dobrym stanie z x% do y% Rentowne i konkurencyjne koleje otrzymują trwałe i możliwe do utrzymania wsparcie z budżetu jedynie na świadczenia społecznie konieczne, wnosi wkład w rozwój gospodarczy poprzez efektywne świadczenie usług transportu pasażerskiego i towarowego

Wskaźniki wyników/efektów (2 z 2) Skuteczne wdrożenie acquis communautaire Poprawa wskaźników GOW Obniżenie poziomu ubóstwa i zatrudnienie

Pomoc ze strony innych partnerów wspierających rozwój Fundusze strukturalne i spójności UE około 13 mld EUR na lata 2004-2006 zgodnie z priorytetami Polski, określonymi w dokumentach programowych EBI realizuje duży program w Polsce (głównie infrastruktura), podobnie Bank Rozwoju Rady Europy (szczególnie sektory socjalne),a także EBOiR

V. Ryzyko

Podstawowe założenia CPS Dalszy wzrost gospodarczy powyżej średniej UE Niska inflacja bazowa w zakresie 2.5% +/- 1% Deficyt finansów publicznych zgodnie ze ścieżką konwergencji Deficyt w rachunku bieżącym pozostaje na poziomie ok. 2%-3% PKB Negatywna dynamika długu ze szczytem w 2006 r. na poziomie niższym od limitu konstytucyjnego, następnie spadek Zadowalający postęp na drodze to spełnienia kryteriów Maastricht

Zdolność kredytowa Polski, a ekspozycja BŚ Rating Polski na poziomie BBB+ Chociaż dynamika długu polskiego pogorszyła się z 41% w 2001 do 51.6% PKB w 2003, silny wzrost gospodarczy w połączeniu z przyjęciem tzw. „Planu Hausnera” i jego realizacja oraz przyjęcie metodologii ESA-95 powinny utrzymać poziom zadłużenia poniżej limitu konstytucyjnego i powstrzymać negatywna dynamikę Zadłużenie wobec BŚ stanowi jedynie 2% łącznego poziomu zadłużenia.

Ryzyko Niemożność skonsolidowania finansów publicznych i poprawy procesów budżetowych może doprowadzić do: następnej trudnej sytuacji fiskalnej, nawet gorszej niż w latach 2001 – 2002, gdy nastąpi kolejny cykl spowolnienia wzrostu braku możliwości rozwoju sektora prywatnego, a więc negatywny wpływ na potencjał wzrostu problemów ze skuteczną absorpcją funduszy UE pogorszenia możliwości osiągnięcia konwergencji i opóźnienie wejścia do strefy EURO Członkostwo w UE istotnie łagodzi wszelkie ryzyko związane z krajem w średnim okresie W sferze politycznej – brak stabilności uniemożliwił szybkie dokończenie programu reform Istnieje potrzeba ograniczenia poziomu bezrobocia; konieczna jest poprawa klimatu inwestycyjnego i biznesowego aby motywować do tworzenia miejsc pracy; do tej pory poprawie nie towarzyszyły nowe możliwości zatrudnienia

VI. Konsultacje CPS

Konsultacje z rządem Formalne konsultacje z rządem odbędą się w okresie od listopada do połowy stycznia Konsultacje, które odbędą się pod koniec listopada i na początku grudnia obejmą spotkania z udziałem właściwych partnerów. W ramach przygotowania do spotkań projekt CPS zostanie przekazany rządowi na początku listopada Projekt dokumentu, uwzględniający wszystkie uwagi zostanie przekazany pod koniec grudnia na wewnętrzne spotkanie przeglądowe Banku Światowego na najwyższym szczeblu

Konsultacje z partiami politycznymi Konsultacje z najważniejszymi partiami politycznymi odbędą się w okresie od listopada do początku stycznia Konsultacje te będą odzwierciedleniem konsultacji przeprowadzonych z rządem

Konsultacje z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego Proces konsultacji rozpoczął się na początku września poprzez stworzenie nieformalnego komitetu doradczego CSO, wspierającego Bank w organizowaniu procesu konsultacji Proces obejmie prowadzenie dyskusji w formie elektronicznej wymiany poglądów na temat projektu CPS w listopadzie i w grudniu, oraz półdniowe warsztaty zorganizowane na północy kraju (Gdańsk/Szczecin), w Warszawie i na południu (Katowice); warsztaty odbędą się w dniach 6 – 8 grudnia Komitet doradczy przygotowuje listy uczestników do zatwierdzenia przez Bank; w każdych warsztatach uczestniczyć będzie 30 – 35 osób reprezentujących organizacje społeczeństwa obywatelskiego (CSO), sektor prywatny, związki zawodowe, samorządy i partie polityczne Oprócz powyższych warsztatów dodatkowo odbędą się dwa oddzielne spotkania w Warszawie z: i) przedstawicielami sektora prywatnego oraz ii) przedstawicielami środowisk młodzieżowych

VII. Załączniki

Banku Światowy Proponowane pożyczki do grudnia 2005 Konsolidacja fiskalna Reforma górnictwa i prywatyzacja Reforma kolejnictwa i prywatyzacja Konwergencja/Konkurencyjność Utrzymanie dróg Modernizacja portów Osłona przeciwpowodziowa zlewni Odry (Rozwój innowacyjności sektora prywatnego) Ubóstwo i bezrobocie Post-akcesyjne wsparcie dla obszarów wiejskich Rehabilitacja Obszaru Zaniedbanego

Reforma górnictwa i prywatyzacja Rentowne i konkurencyjne górnictwo nie będące obciążeniem dla budżetu, ale wnoszące wkład w rozwój gospodarczy kraju Ograniczenie zatrudnienia przy przekwalifikowaniu nadwyżki zatrudnienia do pracy w innych sektorach oraz osłony socjalne Ograniczenia mocy wydobywczych w sposób przyjazny dla środowiska i z zachowaniem bezpieczeństwa Prywatyzacja sektora dla osiągnięcia trwałego rozwoju

Reforma i prywatyzacja kolei Rentowny i konkurencyjny sektor, przy możliwym do przyjęcia poziomie wsparcia budżetowego jedynie w zakresie koniecznych usług socjalnych; wkład w rozwój gospodarczy przez efektywne świadczenie przewozów pasażerskich i towarowych Pomoc techniczna przy prywatyzacji przewozów towarowych Pomoc techniczna i ewentualna pożyczka lub gwarancja na świadczenie pasażerskich przewozów regionalnych realizowanych na zlecenie samorządów przez operatorów prywatnych

Partnerstwo w sektorze drogowym Rehabilitacja i utrzymanie dróg 2 Poprawa zdolności instytucjonalnych w celu utrzymania i przyspieszenia inwestycji w infrastrukturę drogową

Modernizacja portów Modernizacja portów w Gdyni i Gdańsku

Osłona przeciwpowodziowa Zlewni Odry w przygotowaniu (do uzupełnienia)

Rozwój innowacyjności sektora prywatnego System grantów uzupełniających (łącznie z patentami) dla opracowania projektów badawczo-rozwojowych Pilotażowy Powierniczy Fundusz Kapitałowu Początkowego Uzupełnienie inwestycji kapitałowych na poziomie 1:2 z dostarczycielami funduszy typu venture capital Granty uzupełniające dla przygotowania ofert inwestycji dla venture capital Mechanizmy wyjścia dla funduszy typu venture capital poprzez sprzedaż inwestycji (polskim funduszom emerytalnym i ubezpieczycielom) oraz wprowadzenie akcji na giełdę (rozwój warszawskiego rynku kapitałowego)

Post-akcesyjne wsparcie obszarów wiejskich Tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem i rozwój obszarów wiejskich Rozwój banków i niebankowych wiejskich systemów finansowania Reforma emerytur rolniczych (wiejskich) Pomoc społeczna na wsi Poprawa jakości szkolnictwa wiejskiego

Rehabilitacja Obszaru Zaniedbanego Ograniczenie bezrobocia i ubóstwa w wybranych miejscowościach poprzez opracowanie, finansowanie i wdrożenie wszechstronnych modeli działań naprawczych Rozwój instytucjonalny i budowa możliwości instytucjonalnych Zapewnienie infrastruktury dla rozwoju nowych przedsiębiorstw Rozwój biznesu związanego z projektem Granty uzupełniające dla przedsiębiorstw Programy nauczania ustawicznego

Bank Światowy Działalność nie-pożyczkowa do grudnia 2005 Konsolidacja fiskalna Realizacja reformy finansowania służby zdrowia ECCU7 ESW na temat polityki fiskalnej Wdrożenie zaleceń CFAA Dialog nt. kierunków polityki/przegląd Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013 Reforma administracji publicznej Konwergencja/Konkurencyjność Szkolnictwo wyższe, wymogi społeczeństwa opartego na wiedzy PPP – drogi, infrastruktura Efektywność energetyczna Ubóstwo i bezrobocie ECCU7 studium rynków pracy

Efektywność energetyczna Rozwój inwestycji energooszczędnych Wspieranie integracji infrastruktury energetycznej z systemem energetycznym UE poprzez współfinansowanie projektów w ramach TEN-Energy Ewentualna pomoc techniczna w zakresie tworzenia instytucji zarządzającej złożami ropy i gazu oraz współfinansowanie infrastruktury Współfinansowanie projektów realizowanych przy wykorzystaniu funduszy strukturalnych

Wsparcie BŚ: Konwergencja Pomoc techniczna w zakresie Narodowych Planów Rozwoju Pomoc techniczna przy przeglądzie Narodowych Planów Rozwoju pod kątem pozyskania funduszy UE w następnym cyklu finansowania

Pomoc techniczna w zakresie edukacji Kapitał ludzki silnym prognostykiem wzrostu gospodarczego CPS zgodna z polską Strategią Rozwoju Edukacji (Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013) Poprawa konkurencyjności poprzez zmniejszenie liczby pracowników niewykwalifikowanych, przeorientowanie edukacji w kierunku potrzeb rynku pracy Przygotowanie obywateli do życia w społeczeństwie opartym na wiedzy poprzez poprawę dostępności i jakości usług edukacyjnych Zapewnienie systemu uczenia się przez całe życie przy uwzględnieniu struktury demograficznej uczących się Ukierunkowanie systemu szkolnictwa wyższego na spełnianie potrzeb społeczeństwa innowacyjnego

AKRONIMY AAA Analytic and Advisory Services; Usługi Analityczne i Doradcze BRRE Bank Rozwoju Rady Europy BŚ Bank Światowy B+R Badania + Rozwój CAS Country Assistance Strategy; Strategia Pomocy dla Kraju CFAA Country Financial Accountability Assessment; ocena systemu finansów publicznych Kraju CPS Country Partnership Strategy; Strategia Partnerstwa dla Kraju CSO Civil Society Organizations; organizacje społeczeństwa obywatelskiego

AKRONIMY EBI Europejski Bank Inwestycyjny EBOiR Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju ECCU7 [akronim używany wewnątrz BŚ; odnosi się do jednostki krajowej w skład której wchodzi Polska i 7 (z 10) krajów - nowych członków Unii Europejskiej (poza Maltą i Cyprem)] ESW Economic and Sector Work; raporty ekonomiczne i sektorowe KE Komisja Europejska PNB Produkt Narodowy Brutto SWAP Sector Wide Approach; (instrument kredytowania inwestycyjnego BŚ pozwalający na elastyczne reagowanie na potrzeby państw o średnim poziomie dochodów) UE Unia Europejska