SOCJOLOGIA ORGANIZACJI dr PAWEŁ BYKOWSKI Pawel.Bykowski@zie.pg.gda.pl
PREZENTACJA (dowolna w formie, interaktywna, 20- 35 min) Zaliczenie przedmiotu PREZENTACJA (dowolna w formie, interaktywna, 20- 35 min) 2. PROJEKT (projekt grupowy podczas zajęć) konsultacje WTOREK 9.15-10 p. 507 (WZiE)
ZAGADNIENIA 1. Problematyka socjologii org. Socjologia - zarys przedmiotu. 2. Analiza krytyczna jako metoda pracy: analiza i synteza faktów, fakty twarde/ miękkie, obserwacja. Wyjaśnianie zjawisk przy pomocy wyobraźni społ. Analiza krytyczna w socjologii. 3. Odczytywanie i interpretowanie zjawisk społ. Behawioralny model podejmowania decyzji 4. Człowiek w organizacji - procesy w grupach społecznych: manipulacja, wywieranie wpływu na ludzi, relacje interpersonalne, budowanie więzi. Kapitał społeczny. Sieć. Lider i przywódca grupy. 5. Osobowość; typy i rodzaje osobowości, skrzywienia , zaburzenia i deformacje osobowości 6. Komunikacja interpersonalna jako warunek prawidłowego działania w organizacji – kom. werbalna i niewerbalna. Rodzaje i style komunikacji. Prezentacja/ autoprezentacja.
7. Projekt: wykorzystanie poznanych technik i narzędzi do do wyjaśniania zjawisk społ. Projekt n/p przedsiębiortwa produkcyjnego. 8. Motywacja w organizacji. Indywidualny system motywacji 9. Kultura oraz patologie organizacji
LITERATURA 1. J. Stankiewicz: Socjologia organizacji 2. Gołdyka l., Socjologia : pojęcia, teorie, problemy 3. S. Robbins: Zachowania w organizacji 4. N. Goodman: Socjologia 5. R. Cialdini Wywieranie wpływu na ludzi 6. Januszek, Sikora: Socjologia pracy 7. Armstrong: Zarządzanie zasobami ludzkimi 8. Tadeusiewicz R., Społeczność internetu 9. pod red. A. Augustynka i A Maksymowicz, Podstawy socjologii i psychologii 10. Sztompka p., Socjologia: analiza społeczeństwa 11. Studia socjologiczne Personel i zarządzanie
SOCJOLOGIA NAUKA SPOŁECZNA OPISUJĄCA RELACJE, FUNKCJONOWANIE MAKRO I MIKROSTRUKTUR SPOŁECZNYCH NAUKA O SPOŁECZEŃSTWIE I RELACJACH W NIM ZACHODZĄCYCH POCZATEK XIX w. A. COMTE
koniec XIX w. - Polska Pierwsza katedra – 1919 - Poznań statyka społeczna - dynamika społeczna socio – społeczeństwo logos - nauka koniec XIX w. - Polska Pierwsza katedra – 1919 - Poznań
PODSTAWOWE ORIENTACJE TEORETYCZNE WE WSPÓŁCZESNEJ SOCJOLOGII a. funkcjonalizm socjologiczny (Talcott Parsons, Robert K. Merton): społeczeństwo to system utrzymywany w stanie równowagi przez wewnętrzne mechanizmy samoregulujące; zjawiska społeczne są postrzegane przez pryzmat funkcji, jakie pełnią na rzecz systemu
b. teoria konfliktu (źródłem m.in. XIX-wieczny Marksizm; w XX w. Ralph Dahrendorf, Lewis Coser): konflikt jest cechą każdego systemu, w którym nieustannie narastają antagonizmy prowadzące do wybuchu konfliktu, wytrącającego system ze stanu równowagi i powodującego jego rekonstrukcję
c. teoria wymiany społecznej (George C. Homans, Peter M. Blau): zachowania ludzi i funkcjonowanie systemów społecznych to nieustanna wymiana nagród i kar między jednostkami d. interakcjonizm symboliczny (George H. Mead, Herbert Blumer): rzeczywistość społeczna jest tworzona i odtwarzana (rekonstruowana) w procesie interakcji międzyludzkich, czyli „wzajemnego wysyłania sygnałów – symboli (język mówiony i język ciała, gest, ubiór, intonacja głosu), odczytywania ich i w odpowiedzi wysyłania następnych”
SOCJOLOGIA KONCENTRUJE SIĘ NA ANALIZOWANIU I KLASYFIKOWANIU STRUKTUR ORAZ FORM FUNKCJONOWANIA RÓŻNYCH ZBIOROWOŚCI I INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH, TAKŻE ANALIZIE I INTERPRETOWANIU INTERAKCJI I RELACJI MIĘDZYLUDZKICH ORGANIZACJA: SYSTEM I STRUKTURA W DANEJ INSTYTUCJI, GRUPIE SPOŁECZNEJ CZY ZBIOROWOŚCI, KTÓRA ODPOWIADA ZA JEJ SKUTECZNE I EFEKTYWNE DZIAŁANIE
ORGANIZACJA OTOCZENIE: -makroekonomiczne -technologiczne -polityczno-prawne -socjokulturowe ORGANIZACJA elementy społeczne cele i zadania ludzie elementy techniczne struktura wyposażenie i technika
- surowce - materiały - pieniądze ZASOBY Materialne Niematerialne Rzeczowe: - budynki - grunty - maszyny - urządzenia - surowce - materiały - pieniądze - ludzie Intelektualne: - wiedza - kompetencje - kreatywność - innowacyjność - technologie - własność intelektualna Kulturowe: - normy i wartości - cechy osobowe pracowników -wzorce, artefakty -style zarządzania Inne: - czas - energia - walory środowiska Relacje z otoczeniem: - zasoby rynkowe: pozycja konkurencyjna, marka, wizerunek, klienci, kanały dystrybucji, dostęp do surowców, kontrahenci, - więzi z makrootoczeniem Organizacyjne: - struktura organizacyjna - procesy zarządzania -systemy informacyjne - systemy produkcyjne - systemy motywacyjne - systemy logistyczne systemy marketingowe -systemy handlowe
Model otoczenia organizacji Otoczenie dalsze Polityczne prawne Otoczenie bliższe kulturowe konkurenci Środowisko naturalne Związki zawodowe Instytucje kontrolne społeczne organizacja Klienci ekonomiczne dostawcy Partnerzy naukowe Grupy interesów technologiczne techniczne demograficzne
OBSERWACJA ZAPIS I KATEGORYZACJA LUDZKICH ZACHOWAŃ BEZ PRÓB WPŁYWANIA NA ICH PRZEBIEG PLANOWANE, SELEKTYWNE REJESTROWANIE ROZMAITYCH ASPEKTÓW LUDZKICH DZIAŁAŃ ORAZ RELACJI MIĘDZYLUDZKICH CZY GRUPOWYCH
„ODCZYTYWANIE” CZŁOWIEKA DLACZEGO OBSERWOWAĆ ? „ODCZYTYWANIE” CZŁOWIEKA BEZPOŚREDNIOŚĆ I AKTUALNOŚĆ ZACHOWANIA DANEJ OSOBY UCHWYCENIE ZJAWISKA, ZACHOWANIA W JEGO NATURALNYCH WARUNKACH OBSERWACJA WPŁYWU ŚRODOWISKA, OTOCZENIA NA ZACHOWANIE JEDNOSTKI, GRUPY PODPOWIEDŹ JAK DZIAŁAĆ WZDLĘDEM DANEJ OSOBY
TECHNIKA OBSERWACJI
JAK OBSERWOWAĆ - NA CO NALEŻY UWAŻAĆ PODCZAS OBSERWACJI ? CZAS TRWANIA OBSERWACJI – DO MOMENTU WEW. ZMECZENIA/ ZNIECHĘCENIA, GDY NASTĄPI ZA SILNE ZAAGAŻOWANIE, ZMĘCZENIE OBSERWATORA - CO WPŁYWA NA WNIOSKI I REZULTATY OBSERWACJI WYKRYWANIE ZJAWISK POZORNYCH, MNIEJ WAŻNYCH, TYCH KTÓRE SĄ OCZYWISTE, ALBO TYCH TYLKO KTÓRE SĄ DLA NAS POTRZEBNE – IGNOROWANIE ZJAWISK NIEZROZUMIAŁYCH I TRUDNYCH DO INTERPRETACJI TENDENCYJNOŚĆ OBSERWATORA – ZWŁASZCZA W KWESTII WYNIKÓW OBSERWACJI RADYKALNY SUBIEKTYWIZM OBSERWATORA STEREOTYPY I UPRZEDZENIA
NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ PODCZAS OBSERWACJI ? ZACHOWANIA NIEWERBALNE I WERBALNE PRZESTRZENNE – np. ODLEGŁOŚĆ JAKĄ PRZYJMUJE JEDNOSTKA OD INNEJ JEDNOSTKI, GRUPA OD GRUPY PARAJĘZYKOWE – SZYBKOŚC MÓWIENIA, SPOSÓB MÓWIENIA, TENDENCJE WYGLĄD, CECHY ZEW. CZŁOWIEKA OTOCZENIE CZŁOWIEKA LUB GRUPY SYTUACJA W JAKIEJ SIĘ ZNAJDUJE
INTERPRETACJA ZACHOWAŃ INNYCH LUDZI teoria Heidera: TEORIA ATRYBUCJI INTERPRETACJA ZACHOWAŃ INNYCH LUDZI teoria Heidera: zachowanie ludzi jest łączną konsekwencją: sił tkwiących w otoczeniu zew. sił tkwiących w jednostce – czynniki wew.
deformacja atrybucji – błędy w postrzeganiu przecenianie czynników wew. jednostki, przy nie docenianiu czynników sytuacyjnych, okoliczności towarzyszących asymetria atrybucji aktora i obserwatora: cudze zachowania wyjaśniamy czynnikami wew., swoje czynnikami zew. egocentryzm atrybucyjny: ja zrobiłbym to lepiej – przecenianie swoich możliwości w porównaniu z obserwowanym człowiekiem efekt fałszywej powszechności: nie wszystko można wyjaśniać przez pryzmat uniwersalizmu: typowe zachowanie zawsze i wszędzie