Program LEADER + Inicjatywa Wspólnotowa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich
Podstawy prawne Rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999 z 21 czerwca 1999 ustanawiające przepisy ogólne sprawie funduszy strukturalnych (artykuł 20 ust. 1 lit. c) ustanawia Inicjatywę Wspólnotową czyli program bezzwrotnej pomocy dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich o nazwie Leader+) Zawiadomienie Komisji Europejskiej skierowane do Państw Członkowskich z dnia 14 kwietnia 2000 r., ustanawiające wytyczne dla Inicjatywy Wspólnotowej na rzecz rozwoju obszarów wiejskich (Leader+) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/1999 z 17 maja 1999 r. w sprawie udzielania pomocy dla obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej
Historia programu LEADER LEADER I ( ) - sprawdzanie nowego modelu rozwoju obszarów wiejskich; zróżnicowanie gospodarki obszarów wiejskich LEADER II ( ) - upowszechnienie podejścia wg LEADER I; zaangażowanie 50% obszarów wiejskich; większa integracja działań LEADER+ ( ) - wspomaganie wdrażania nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich, współpracy międzynarodowej i tworzenia sieci współpracy
Cel Programu Celem Programu jest zachęcić i pomóc „aktorom” działającym na obszarach wiejskich do myślenia o długofalowych możliwościach tych obszarów poprzez zachęcenie ich do wdrożenia zintegrowanych, wysokich jakościowo, oryginalnych strategii dla zrównoważonego rozwoju, pozwalających na eksperymentowanie z nowymi sposobami: 1. wzmocnienia dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, 2. wzmocnienia środowiska gospodarczego, w celu udziału w tworzeniu miejsc pracy, 3. poprawienia zdolności organizacyjnych ich społeczności.
Sposób osiągnięcia celu - zasady Programu Leader+ (1) Lokalna Grupa Działania - współpraca partnerów w szerokim znaczeniu (partnerstwo międzysektorowe) nie więcej niż 50% sektora publicznego w ciele decyzyjnym udział kobiet i młodzieży (poniżej 25 roku życia) Innowacja - Program jest „laboratorium” dla pojawiania się i testowania nowych podejść do zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju
Sposób osiągnięcia celu - zasady Programu Leader+ (2) Podejście terytorialne: obszar spójny pod względem geograficznym, gospodarczym, historycznym, kulturowym, przyrodniczym nie mają znaczenia granice administracyjne (preferencje dla LAG ponad granicami w niektórych krajach) Oddolne podejście - inicjatywa powstania LAG powinna pojawić się lokalnie
Sposób osiągnięcia celu - zasady Programu Leader+ (3) Zintegrowane podejście - opracowanie przez LAG zintegrowanej strategii zrównoważonego rozwoju obszaru Tworzenie powiązań i współpraca pomiędzy LAG-ami - Działanie 2 i 3 Lokalne finansowanie i zarządzanie LAG otrzymuje „grant globalny” lokalne zarządzanie i kontrola środkami granty dla projektodawców z obszaru LAG
Działania w Programie Leader+ Działanie I: wsparcie dla zintegrowanych obszarowych strategii rozwoju, innowacyjnych, oddolnych i opartych o partnerstwo lokalne - 86,75% Działanie II: wsparcie dla międzyobszarowej i międzynarodowej współpracy - 10,00% Działanie III: budowanie sieci wszystkich obszarów wiejskich w Unii, zarówno będących beneficjentami Programu, jak i nie oraz wszystkich „aktorów” działających na rzecz ich rozwoju- 1,36% Pomoc techniczna: 1,89%
Beneficjenci LEADER + Z inicjatywy LEADER+ mogą korzystać wszystkie tereny wiejskie Unii Europejskiej Beneficjentami pomocy są przede wszystkim “Lokalne Grupy Działania” związane z rozwojem obszarów wiejskich o liczbie ludności pomiędzy – mieszkańców (wyjątkowo poniżej ) oraz gęstości zaludnienia poniżej 120 mieszkańców/km 2 Ostatecznymi beneficjentami są władze lokalne, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, którzy otrzymują pomoc w związku ze zgłaszanymi przez nie projektami rozwoju na obszarach wiejskich
Finansowanie Programu 5 046,5 mln Euro na lata Wsparcie ze środków europejskich ,1 mln Euro z Sekcji Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej Resztę stanowią środki krajowe i środki prywatne - bardzo różnie w poszczególnych krajach - środki publiczne np. w Szwecji - 8,4 mln Euro/LAG, a w Luksemburgu - 1,4 Euro/LAG
Leader+ w Europie w 2003 r. 73 niezależne Programy (56 w 2001 r. i 17 w 2002 r.): 9 krajowych 61 regionalnych (Niemcy, Hiszpania, Włochy, Wielka Brytania, Belgia, Holandia) 3 sieci krajowe (Niemcy, Hiszpania, Włochy) Max. 938 Lokalnych Grup Działania wg zaaprobowanych programów Najwięcej środków: Hiszpania mln Euro, Włochy mln Euro Największy procent ludności kraju: Irlandia - 38,2 % (cały kraj), Portugalia - 32,8 %
Zagadnienia strategii Zastosowanie nowych informacji know-how i nowych technologii - 11% Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich - 26% Dodanie wartości produktom lokalnych - 19% Jak najlepsze wykorzystanie zasobów przyrodniczych i kulturowych - 34% Inne - 10%