Społeczna odpowiedzialność biznesu

Celem prezentacji jest przedstawienie podstawowych założeń koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), coraz częściej realizowanej przez współczesne przedsiębiorstwa.

Przyczyny wzrostu zainteresowania CSR:  postępująca degradacja środowiska przyrodniczego,  zmieniające się uwarunkowania społeczno-kulturowe,  zmiany wartości, zarówno wśród klientów (zachowania projakościowe i proekologiczne), jak i pracowników (dążenie do rozwoju i samorealizacji, wzrost wartości czasu wolnego),  zmiana podejścia menadżerów do koncepcji rozwoju przedsiębiorstwa,  wzrost znaczenia niematerialnych zasobów firmy, poszukiwanie nowych sposobów konkurowania, opartych na zaufaniu,  wzrost konkurencji i homogenizacji produktów, które pozwalają społecznej odpowiedzialności biznesu stać się rodzajem wyróżnika, zapewniającym przewagę konkurencyjną,  zmiana podejścia inwestorów, którym coraz częściej wyniki finansowe już nie wystarczają.

Definicje CSR Bank Światowy - zobowiązanie się przedsiębiorstw do przyczyniania się do zrównoważonego rozwoju poprzez pracę z zatrudnionymi, ich rodzinami, społecznością lokalną i społeczeństwem jako całością w celu podnoszenia jakości życia w sposób, jaki znajdzie pozytywne przełożenie w biznesie, jak i w rozwoju. ISO Guidance on social responsibility - odpowiedzialność organizacji za wpływ podejmowanych przez nią decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko poprzez przejrzyste i etyczne postępowanie, które:  przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, w tym zdrowia i dobrobytu społeczeństwa;  uwzględnia oczekiwania interesariuszy;  jest zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami postępowania;  jest zintegrowane z działaniami organizacji i praktykowane w jej działaniach podejmowanych w obrębie jej sfery oddziaływania.

W niektórych definicjach podkreśla się również, że firmy powinny nie tylko brać odpowiedzialność za wszelką aktywność mającą wpływ na społeczności czy środowisko przyrodnicze, ale także podejmować działania zmierzające do likwidacji różnych negatywnych zjawisk, które są efektem ich działalności i, jeśli to jest możliwe, naprawić wyrządzone krzywdy.

CSR 2.0 ??? Wayne Visser zwraca uwagę na 5 różnic między CSR 1.0 a CSR 2.0.: tworzenie więzi (connectedness), skalowanie (scalability), reagowanie (responsiveness), dwoistość (duality), kolistość (circularity).

W sferze działań CSR skierowanych do pracowników można wyróżnić:  dążenie do poprawy warunków pracy (z uwzględnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy) oraz zwiększenia satysfakcji zawodowej,  ułatwianie osiągnięcia równowagi na płaszczyźnie praca/życie prywatne,  zapewnianie wszystkim równych szans,  oferowanie szkoleń i zachęcanie do rozwoju zawodowego, w tym planowanie ścieżki kariery,  ułatwianie komunikacji, ciągłe informowanie oraz włączenie pracowników w proces podejmowania decyzji w firmie,  stworzenie odpowiedzialnego i sprawiedliwego systemu wynagradzania lub pomocy finansowej (np. systemy dodatkowych ubezpieczeń emerytalnych).

np. program sprzeciwiający się dyskryminacji ze względu na płeć np. program „Go up – ruszaj w górę” - program rozwoju skierowany do osób na stanowiskach niekierowniczych, z wysokim potencjałem i aspiracjami do pełnienia w przyszłości funkcji kierowniczych.

W sferze działań CSR zorientowanych na środowisko przyrodnicze można wyróżnić:  projektowanie przyjaznych dla środowiska produktów,  implementowanie przyjaznych dla środowiska procesów produkcyjnych,  wdrażanie oszczędnych technologii,  dążenie do efektywnego wykorzystywania zasobów,  wprowadzanie eko-etykietowania wyrobów,  ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów i zanieczyszczeń,  stosowanie tzw. „ekologicznej oceny” dostawców,  informowanie interesariuszy o zagadnieniach dotyczących ochrony środowiska,

np. program „People & Planet Positive” - plan mający na celu niezależność od zewnętrznych źródeł energii do 2020 roku np. program „Zielony Wałbrzych”

W sferze działań CSR adresowanych do społeczności lokalnej (społeczeństwa) można wyróżnić:  poprawianie i rozwijanie lokalnej infrastruktury,  udzielanie finansowego lub materialnego wsparcia lokalnym instytucjom użyteczności publicznej (np. szkołom, szpitalom, instytucjom kulturalnym),  udzielanie wsparcia społeczeństwu rozumianemu w znacznie szerszym kontekście (np. w krajach rozwijających się),  edukowanie społeczności lokalnej, aktywizowanie do podejmowania wspólnych działań dla niej korzystnych.

np. turniej „Z podwórka na Stadion o puchar Tymbarku” np. program „W drodze do pracy” służy wyrównywaniu szans kobiet na rynku pracy, wspieraniu ich rozwoju osobistego i zawodowego, a w efekcie ma im pomóc w powrocie do pracy.

W sferze działań CSR skierowanych na rynek, dotyczących zarówno klientów, jak i partnerów biznesowych oraz dostawców, można wyróżnić:  podejmowanie działań zmierzających do poprawy jakości i bezpieczeństwa produktów,  świadczenie usług wolontariatu dla klientów,  tworzenie sprawiedliwej polityki cenowej,  prowadzenie etycznej działalności reklamowej,  terminowe regulowanie zobowiązań wobec dostawców oraz partnerów biznesowych,  angażowanie się we współpracę z lokalnymi partnerami,  promowanie standardów poprzez odpowiedzialne zarządzanie łańcuchami dostaw,  wspieranie tworzenia lokalnych porozumień biznesowych.

np. program „CLEARtoWEAR”, mający na celu restrykcyjne przestrzeganie standardów dotyczących środowiska, bezpieczeństwa produktów w całym procesie wytwarzania np. eliminowanie słodzików w napojach

Argumenty zwolenników i przeciwników CSR

zaprzeciw rynek nie jest wystarczającym regulatorem życia ekonomicznego. W związku z niedostatkami mechanizmu „niewidzialnej ręki rynku”, funkcjonowanie gospodarki wymaga zaangażowania uczestników rynku, w tym przedstawicieli administracji publicznej, przedsiębiorców oraz organizacji pozarządowych przedsięwzięcia nierzadko mają charakter pozorny i nie prowadzą do rzeczywistego rozwiązania problemów społecznych zgodnie z zasadą powierniczości, przedsiębiorcy powinni włączyć się w działania na rzecz ochrony zasobów naturalnych przekonanie, że powinnością podmiotów gospodarczych jest pomnażanie zysków, a nie działalność charytatywna przekonanie, że powinnością firm, a zwłaszcza zasobnych w kapitał przedsiębiorstw ponadnarodowych, jest aktywny udział w działaniach na rzecz rozwiązywania globalnych problemów społecznych i ekonomicznych zaangażowanie przedsiębiorców w działalność społeczną zacieśnia ich relacje z władzą publiczną różnego szczebla. Istnieje zatem realne zagrożenie, że w pewnych przypadkach współpraca sektora prywatnego i administracji publicznej może prowadzić do zbyt bliskich stosunków noszących znamiona działalności niedozwolonej

Źródło: Dziennik „Gazeta Prawna”,

Raportowanie

CSR w Polsce

Podsumowanie  CSR działa na styku dwóch sfer: biznesu i społeczeństwa,  CSR wydaje się być ważnym elementem procesu zarządzania firmą. Przestaje być utożsamiana jedynie z pewnym rodzajem działalności charytatywnej, nie mającym żadnego związku z efektywnością ekonomiczną, na rzecz podnoszenia zyskowności i rozwoju gospodarczego przedsiębiorstwa,  Korzyści z wdrażania społecznej odpowiedzialności biznesu powinny być rozważane długookresowo. Należą do nich: wzrost konkurencyjności, lepsze relacje z otoczeniem, możliwość zatrudnienia najlepszych pracowników, wzrost zainteresowania inwestorów, zwiększenie lojalności konsumentów i interesariuszy,  CSR systematycznie się rozwija i cieszy się coraz szerszym zainteresowaniem organizacji w skali całego świata, co nie stoi w sprzeczności z często jej bardzo lokalnym wymiarem.

Dziękuję za uwagę