Międzynarodowe trendy inwestycyjne na rynku nieruchomości
Agenda Skala inwestowania międzynarodowego na rynku nieruchomości – overview Kryteria wyboru rynków docelowych przez inwestorów
Literatura, źródła: Ivo de Wit: International Diversification Strategies for Direct Real Estate, Journal of Real Estate Finance & Economics, (2010) 41:433–457 Heidi FALKENBACH: MARKET SELECTION FOR INTERNATIONAL REAL ESTATE INVESTMENTS, International Journal of Strategic Property Management (2009) 13, 299–308 INTERNATIONAL INVESTMENT ATLAS SUMMARY, Cushman & Wakefield, 2014 Global real estate forges ahead. Global Market Perspective Q1 2015, Jones Lang La Salle OFFICE SPACE ACROSS THE WORLD. A Cushman & Wakefield Research Publication, 2014 M.A.Wiśniewska. Inwestowanie w nieruchomości na rynkach międzynarodowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Rozdział 8
Uwarunkowania rozwoju rynków nieruchomości Prawne Ekonomiczne Instytucjonalne
Uwarunkowania prawne swoboda obrotu nieruchomościami gwarancje nabytych praw bezpieczeństwo transakcji zasady wyceny praw do nieruchomości zabezpieczenie wierzytelności (hipoteka) gospodarka przestrzenna sekurytyzacja wierzytelności
Uwarunkowania ekonomiczne czynniki makroekonomiczne rozwoju kraju i regionu dostępność finansowania aktywność gospodarcza niskie bezrobocie niska inflacja
Uwarunkowania instytucjonalne obsługa rynku nieruchomości standardy usług na rynku standardy etyczne w działalności gospodarczej dostępność informacji o rynku instytucje badawcze
Powody inwestowania na skalę międzynarodową (Falkenbach, 2009) Korzyści dywersyfikacji Wyższe stopy zwrotu Teoria Portfolio Markowitza: ◦Spodziewany zwrot i ryzyko inwestycji, oraz ◦Korzyści dywersyfikacji mierzone korelacją stóp zwrotu różnych aktywów portfela. ◦W inwestycjach międzynarodowych, ryzyko składa się z odchyleń spodziewanych stóp zwrotu i ryzyka walutowego
Kryteria wyboru rynku dla inwestycji w nieruchomości j.w. oraz wynikające ze specyfiki nieruchomości jako dobra inwestycyjnego: lokalizacja, brak transparentności rynku, konieczność zarządzania inwestycją Metody badania i oceny rynków: Jakościowe Ilościowe
Kryteria wyboru rynku dla inwestycji w nieruchomości (badania inwestorów) W kolejności wskazań: Perspektywy i uwarunkowania gospodarcze kraju docelowego Perspektywy sektora nieruchomości Uwarunkowania demograficzne Rozmiary rynku Konieczność dywersyfikacji Koncentracja na wybranym regionie Cele i strategie inwestycyjne firmy Poziom cen Efektywność operacyjna działania na różnych rynkach.
Kryteria wyboru rynku dla inwestycji w nieruchomości (Ho et al. (2006), badania inwestorów) 1.Uwarunkowania makroekonomiczne (perspektywy rozwoju gospodarczego) 2.Uwarunkowania rynku nieruchomości: płynność rynku, transparentność rynku, stopa pustostanów. Metoda: analytic hierarchy process (AHP)
Kryteria wyboru rynku dla inwestycji w nieruchomości (Chin et al. (2006)) Czynniki wyboru rynków azjatyckich przez inwestorów 1.Najważniejsze: poprawne, zdrowe struktury gospodarcze i finansowe kraju, siła i stabilność gospodarki, ograniczenia i regulacje dotyczące inwestorów zagranicznych, stabilność polityczna i regulacje prawne 2.Ważne: opodatkowanie, otoczenie prawne rynku nieruchomości, swoboda rynku finansowego, stabilność i wymienialność waluty, przejrzystość systemu stanowienia prawa, infrastruktura publiczna, przejrzystość rynku, profesjonalizm, interwencje rządowe, poziom korupcji, rozwój/struktura miast. 3.Najmniej istotne: czynniki nieinstytucjonalne, np. różnice kulturowe
Wybór rynków – badania, Falkenbach, 2009
Kluczowe czynniki wyboru rynków dla inwestycji nCzynnik decydujący% Bezpieczeństwo prawa własności Spodziewana stopa zwrotu z inwestycji w nieruchomości Płynność rynków nieruchomości Rozmiar rynku Opodatkowanie Dostępność profesjonalnych usług w sektorze nieruchomości Spodziewany wzrost gospodarczy kraju lub regionu Dostępność informacji o rynku (przejrzystość) i wyników rynku Geograficzna bliskość rynku do innych rynków docelowych20735 Istnienie możliwości inwestowania pośredniego17635 Możliwość dywersyfikacji dzięki niskiej korelacji stóp zwrotu17424 Obecność innych zagranicznych inwestorów/firm na rynku19421
Czynniki wpływające na atrakcyjność rynku CzynnikiNWpływa na atrakcyjność rynkuPkt. ZnaczącoW pewnym stopniuNiezbyt Spodziewany zwrot z inwestycji18 54 Spodziewany wzrost gospodarczy w regionie Bezpieczeństwo praw własności Dostępność profesjonalnych usług w sektorze nieruchomości Opodatkowanie Płynność rynku nieruchomości Rozmiary rynku Dostępność informacji rynkowej i pomiar efektywności Dostępne możliwości inwestowania pośredniego Możliwości dywersyfikacji dzięki niskiej korelacji stóp zwrotu Bliskość geograficzna rynku do innych rynków docelowych Obecność innych inwestorów zagranicznych / firm na rynku
Trendy na globalnych rynkach nieruchomości Wzrost inwestycji w nieruchomości na świecie w 2013 r. w stosunku do 2013 r. o 20%, do kwoty 710 biliona USD Wzrost inwestycji cross – border o 24,3% Dominują inwestorzy globalni – wzrost aktywności o 36%, nad regionalnymi – wzrost aktywności o 13% Wydatki inwestorów z USA to prawie 43% (43,8 mld USD) wszystkich inwestycji w nieruchomości poza krajem pochodzenia inwestora Dominujące kierunki inwestowania w Europie: Niemcy, Wielka Brytania, Francja
Projekt do przygotowania na zajęcia za 3 tygodnie 1. dobrać się w grupy 3-4 osobowe 2. przeczytać artykuł Falkenbach: Market selection …. 3. według zidentyfikowanych w artykule czynników, determinujących wybór kraju dla inwestycji, oceń (sporządź ranking) najlepsze dla inwestycji nieruchomościowych kraje Unii Europejskiej ◦- informacje konieczne dla sporządzenia takiego rankingu należy zgromadzić samodzielnie, wykorzystując statystyki międzynarodowe (np. Eurostat), badania krajów najlepszych dla prowadzanie biznesu itp., analizy rynków przygotowywane przez światowe firmy konsultingowe itd.