Perspektywy polskiej gospodarki w latach Szanse i zagrożenia Krzysztof Rybiński Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego Rzeszów 21 stycznia 2005

2 Uwarunkowania zewnętrzne - sytuacja na rynkach ropy naftowej Źródło: NBP, DAMS.

3 źródło: GUS, DAMS wzrost kw./kw. i poziom - dane odsezonowane

4 źródło: GUS, DAMS wzrost kw./kw. i poziom - dane odsezonowane

5 źródło: GUS, DAMS wzrost kw./kw. i poziom - dane odsezonowane

6 Struktura wzrostu PKB źródło: GUS, DAMS

7 Dekompozycja inflacji CPI (dane historyczne i prognoza ekspercka) źródło: DAMS

8 Dynamika r/r PPI oraz nominalny efektywny kurs walutowy źródło: GUS, DAMS

9 PPI i PPI kraj (szacunek GUS) źródło: GUS, DAMS

10 Przewidywane ceny sprzedaży na najbliższe 3 miesiące (dane odsezonowane) źródło: Badania Koniunktury GUS

11 Oczekiwania inflacyjne osób prywatnych (miary zobiektywizowane + niepewność) źródło: Biuro Badań Makroekonomicznych

12 Przeciętne wynagrodzenia realne brutto w sektorze przedsiębiorstw źródło: GUS, DAMS

13 Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw źródło: GUS, DAMS

14 Produkcja sprzedana przemysłu źródło: GUS, DAMS

15 Produkcja budowlano-montażowa źródło: GUS, DAMS

16 Ocena bieżącej sytuacji gospodarczej (dane odsezonowane) źródło: Badania Koniunktury GUS

17 Prognoza sytuacji gospodarczej za 3 m-ce (dane odsezonowane) źródło: Badania Koniunktury GUS

18 Wskaźnik optymizmu konsumentów źródło: Demoskop

19 Podaż pieniądza M3 Źródło: Departament Statystyki Prywatyzacja PKO Wzrost przed akcesją do UE

20 Roczna dynamika należności od gospodarstw domowych i przedsiębiorstw Źródło: Departament Statystyki Prywatyzacja PKO

21 Oczekiwana stopa referencyjna NBP FRA na 3M WIBOR vs ankieta Reutersa Pierwsza obniżka o 25 pb prognozowana jest na przełomie IV / V 2005r. Kolejna, 25 punktowa redukcja stopy NBP prognozowana jest po koniec 2005r. źródło: Departament Systemu Finansowego

22 Podwyżki płac w 2004 r. Średnia 4,9% (ważona zatrudnieniem 3,9%) Mediana 4,1% (ważona zatrudnieniem 3,2%) Źródło: ankieta

23 Rozkład odpowiedzi na temat wysokości planowanych podwyżek Średnia 4,8% (ważona zatrudnieniem 4,2%) Mediana 4,5% Oś pionowa – odsetek odpowiedzi: wzrost płac Źródło: sonda XI.2004, ankieta roczna

24 Przewidywany moment podwyżek płac Źródło: sonda XI.2004

Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego Listopad 2004

26 Projekcja centralna z wykresem wachlarzowym listopad 2004 – stałe stopy

27 Wybrane założenia projekcji – krajowe stopy procentowe: stałe (linia przerywana) i oczekiwane przez rynek - listopad (różowa linia) i sierpień (granatowa linia)

28 Szacunki PKB i popytu Roczny wzrost (%) MSMI PKB4,25,2 Popyt krajowy4,24,5 Nakłady inwestycyjne9,612,8 ECMOD PKB5,15,2 Popyt krajowy5,05,9 Nakłady inwestycyjne10,614,5

Zagrożenia dla szybkiego i stabilnego wzrostu w latach

30 Indeks kursu waluty narodowej wobec EUR, wartość z = 100, wzrost oznacza deprecjację; Indeks kursów walut krajów EŚ wobec EUR Źródło: Bloomberg, obliczenia własne

31 Nominalne efektywne kursy walutowe dla krajów EŚ Źródło: OECD NEER 1995 I kw. =1, wzrost oznacza aprecjację

32 Realne efektywne kursy walutowe dla krajów EŚ deflowane CPI Źródło: OECD REER CPI 1993 I kw. =100, wzrost oznacza aprecjację

33 Realny kurs złotego wobec kursów REER dla HUF i CZK. Źródło: BIS. REER PPI, 1998 XII = 100 REER CPI, 1998 XII = 100 Wzrost oznacza aprecjację

34 Realne efektywne kursy walutowe dla krajów EŚ deflowane ULC Źródło: Komisja Europejska REER ULC 1995 I kw. = 1, wzrost oznacza aprecjację

35 Czynniki krótkookresowe dysparytet stóp procentowych Jednym z czynników przemawiających za aprecjacją kursu realnego w latach była restrykcyjna polityka monetarna Następnie, deprecjację złotego można częściowo przypisać spadkowi dysparytetu stóp procentowych

36 Niedopasowanie kursu złotego

37 OPŁACALNOŚĆ EKSPORTU Wyniki sondy telefonicznej wśród 210 przedsiębiorstw-eksporterów współpracujących z NBP. 7-8 XII 2004 r.

38 Źródła problemów Największym problemem dla eksporterów jest obecnie kurs walutowy (57% respondentów zgłasza taki problem) Jest on szczególnie istotny dla grupy eksporterów z ponad 50% udziałem eksportu w przychodach (68% deklaracji wobec 49%) Problem kursu pojawia się z równą częstotliwością w grupie importerów i nieimporterów

39 Działania dostosowawcze – w przypadku braku opłacalności eksportu Ankietowani eksporterzy zamierzają przede wszystkim renegocjować umowy (59%) oraz poszukiwać nowych rynków zbytu za granicą (46%) 9% firm informuje, że opłacalność eksportu nie jest zagrożona (odp.nie dotyczy) Odsetek podmiotów planujących podjęcie działań dostosowawczych w przypadku, gdyby zawarte już umowy eksportowe stały się nieopłacalne

40 Prognozy eksportu a opłacalność eksportu 38% przedsiębiorstw biorących udział w Sondzie planowało wzrost eksportu w IV kw r. Ponad 70% podmiotów planujących zwiększenie eksportu w IV kw r. deklaruje, że kurs rzeczywisty jest PONIŻEJ kursu opłacalnego dla nowych umów eksportowych (dotyczy to zarówno eksportu w dolarach, jak i w euro).

41 Kurs walutowy przyjęty do planu finansowego przedsiębiorstwa na 2005 r. Przedsiębiorstwa w swoich planach finansowych na 2005 r. przyjęły kurs: Dolara - 3,47 PLN (średnia) Euro - 4,31 PLN (średnia)

42 Przewidywane skutki dalszego umacniania się kursu złotego

43 Polska: deficyt wg. ESA95 z i bez OFE

44 Deficyt nominalny i cyklicznie skorygowany Źródło: Program Konwergencji (aktualizacja)

45 Dług publiczny wg. ESA95 (Program Konwergencji) oraz dług w posiadaniu OFE Źródła: Notyfikacja fiskalna, Program Konwergencji (aktualizacja)

46 Perspektywy w latach Wzrost gospodarczy powinien utrzymać się w granicach % Inflacja o wygaśnięciu czynników przejściowych i związanych z wejściem do UE powinna się obniżyć (projekcja lutowa) Główne zagrożenia dla tych perspektyw to brak reform w finansach publicznych (odłożenie w czasie wejścia do strefy euro) i dalsza aprecjacja złotego