Wprowadzenie euro w Polsce – możliwe konsekwencje dla gospodarki. Autor: Paweł Kauf PG8 Opole Opiekun ucznia: Lilla Janusz

Długa droga do wspólnej waluty  r.- Sześć krajów założycielskich ustanawia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.  r.- Na mocy traktatu rzymskiego powstaje wspólny rynek.  r.- Europejska Wspólnota Gospodarcza rozrasta się do dziewięciu krajów i wspólnie kształtuje politykę.  r.- Powstaje Europejski System Walutowy  r.- Odbywają się pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego  r.- Wspólna waluta brakującym elementem jednolitego rynku  –2002 r.- Wprowadzenie euro

Czym jest euro?  Euro pojawiło się jako wirtualna waluta w 1999 r., a do portfeli Europejczyków trafiło w 2002 r. Wspólna waluta jest być może najłatwiej zauważalnym przejawem integracji europejskiej.  Euro zastąpiło obowiązujące wcześniej waluty krajowe.  Euro nie zostało wprowadzone z dnia na dzień. Stworzenie wspólnej waluty zapisano jako cel w traktacie z Maastricht w 1992 r.  Sześć lat później, w 1998 r., Rada zatwierdziła skład przyszłej strefy euro; w tym samym roku powstał Europejski Bank Centralny. Od tego czasu strefa ta rozszerzyła się o nowe państwa członkowskie, po tym jak kolejni kandydaci spełnili kryteria wymagane do przyjęcia euro.  Obecnie euro jest obowiązującą walutą w 19 krajach Unii Europejskiej.  Do przyjęcia euro jako waluty krajowej zobowiązane są następujące państwa Unii: Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Polska, Rumunia, Szwecja, Węgry.  Euro używają także kraje nie będące członkami Unii Europejskiej: Monako, San Marino, Watykan, a od 2015 także Andora.

Konwergencja - wymogi dla przyjęcia euro Przyjęcie euro musi zostać poprzedzone spełnieniem warunków nazywanych warunkami konwergencji. Należą do nich  1. Deficyt budżetowy - roczny deficyt budżetowy kraju nie może przekroczyć 3 proc. jego PKB (PKB odpowiada wielkości gospodarki).  2. Dług publiczny - całkowity nagromadzony dług nie może przekraczać 60 proc. PKB (ale mogą zostać dopuszczone wyjątki, jeśli przewiduje się, że dług ten będzie stale spadać). Na przykład jeśli PKB danego kraju wynosi 100 mld euro, kraj ten nie może być zadłużony na więcej niż 60 mld euro.  3. Inflacja - ogólny wzrost cen w skali rocznej w kraju kandydującym nie może wynosić więcej niż 1,5 punktu procentowego powyżej stopy inflacji w trzech najlepiej prosperujących w danym okresie krajach strefy euro.  4. Stopy procentowe - długoterminowe stopy procentowe kraju kandydującego nie mogą odbiegać o więcej niż 2 punkty procentowe od średnich stóp procentowych w trzech państwach członkowskich, które miały najniższe stopy procentowe w poprzednim roku.  5. Kursy walut - kurs waluty kraju ubiegającego się o przystąpienie do strefy euro nie może przekraczać określonego marginesu wahań. Ma to pozwolić sprawdzić, czy gospodarka jest wystarczająco stabilna, aby przyjąć euro.

Polska, a strefa euro 1 maja 2004 roku Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Przystępując do Unii Europejskiej Polska zobowiązała się do przyjęcia waluty euro. Nie została jednak określona data przyjęcia przez nasz kraj wspólnej europejskiej waluty.

Przewidywalne skutki przyjęcia przez Polskę euro - szanse  Spadek kosztów transakcyjnych – nie ma konieczności wymiany walut  Eliminacja wahań nominalnego kursu walutowego – łatwiejsze planowanie zarówno dla przedsiębiorców jak i obywateli.  Większa przejrzystość cen i zintensyfikowana konkurencja – łatwiej porównywać ceny w różnych krajach.  Wzrost stabilności i wiarygodności makroekonomicznej oraz spadek stóp procentowych – w pierwszej połowie lat 90. w strefie euro krótkoterminowe nominalne stopy procentowe Europejskiego Banku Centralnego wynosiły średnio ponad 9 proc. W 2000 r. spadły do 4 proc., a od końca 2009 r. utrzymują się na poziomie ok. 1 proc. (źródło NBP )

Przewidywalne skutki przyjęcia przez Polskę euro – szanse, c.d.  Integracja rynków finansowych - Jednolity rynek: euro pomaga tworzyć jednolity rynek dla podmiotów finansowych, takich jak banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne czy fundusze emerytalne.  Wzrost handlu w wyniku braku barier związanych z wymianą walut.  Wzrost inwestycji.  Wzrost PKB i dobrobytu.  Jednolity rynek jest atrakcyjniejszy w oczach inwestorów zagranicznych

Przewidywalne skutki przyjęcia euro - zagrożenia  Ryzyko wzrostu cen – wynikające z zaokrąglania „w górę” cen detalicznych po przeliczeniu ze złotego na euro.  Koszty wypełnienia kryteriów z Maastricht – koszty spełnienia warunków konwergencji  Koszty techniczne i administracyjne – koszty wprowadzenia waluty, konieczności przeliczenia wartości w złotych na euro, dostosowania oprogramowania komputerowego, zmiany cenników itp.  Ryzyko osłabienia konkurencyjności polskiej gospodarki – związane np. z ewentualnym wzrostem cen na produkty oferowane przez polskie firmy na rynkach zagranicznych.  Utrata autonomii w kształtowaniu polityki pieniężnej i kursowej - przyjęcie kursu po jakim przeliczony zostanie 1 złoty na euro.

Opinie odnośnie przyjęcia wspólnej waluty  Prezydent RP Andrzej Duda, podczas wystąpienia na Forum Ekonomicznym w Krynicy: "Dobrze, jeżeli Polska będzie podejmować decyzję o wejściu do euro, to niech to będzie decyzja podjęta świadomie, przy pełnej informacji dla polskiego społeczeństwa - o skutkach, przy pełnej informacji, również o tym, że instytucją sterującą będzie EBC, a nie NBP, że my tracimy naszą walutę i jakie będą tego skutki. Uważam, że powinno być finalnie przeprowadzone referendum. Znów - po rzetelnej debacie" - powiedział Duda. (wprost.pl)  Beata Szydło jako kandydat na premiera: „przyjęcie przez Polskę euro skończyłoby się podobnie jak w Grecji. Polityk zadeklarowała, że Polska nie będzie w strefie euro tak długo, jak sytuacja tam się nie uspokoi, a zarobki Polaków nie zbliżą się do tych w krajach starej Unii Europejskiej. (wiadomosci.dziennik.pl)

Opinie odnośnie przyjęcia wspólnej waluty  Minister Finansów Paweł Szałamacha, wypowiedź na Facebooku, cyt. za Bankier.pl z dnia : „Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za pozostawieniem złotego polskiego jako naszej waluty, przyjęcie euro nie jest dla nas priorytetem” Szałamacha dodaje, że przed przyjęciem euro do krajów o słabszej fundamentalnie gospodarce napływały inwestycje kapitałowe. "Kraje te były postrzegane jako potencjalni członkowie elitarnego klubu, w których warto inwestować. Ale ten import oszczędności nie doprowadził do rozwoju własnego przemysłu wytwarzającego towary (tzw. tradables), lecz do zwiększenia konsumpcji indywidualnej zwłaszcza dóbr importowanych, wytwarzanych w krajach rdzenia przemysłowego Europy (przewagę uzyskały doskonale zorganizowane i efektywne firmy tam zlokalizowane)"

Bibliografia  „Euro waluta europejska” dostępne na  „Unia gospodarcza i walutowa oraz euro” - publikacja Komisji Europejskiej dostępna na  Treść wystąpień polityków  Konferencja „Integracja europejska – wczoraj i dziś”, materiały dostępne na  Badanie opinii publicznej w sprawie waluty euro -