WYBORY SAMORZĄDOWE 16 listopada 2014r. Szkolenie członków obwodowych komisji wyborczych Tychy, w dniach od 3 do 7 listopada 2014 roku

Zadania obwodowych komisji wyborczych przeprowadzenie głosowania w obwodzie, czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania, ustalenie wyników głosowania w obwodzie podanie wyników do publicznej wiadomości, elektroniczne przesłanie wyników głosowania, przekazanie protokołów Miejskiej Komisji Wyborczej w Tychach. Podczas głosowania przewodniczący Komisji odpowiada za utrzymanie porządku i spokoju, czuwa nad przestrzeganiem tajności głosowania, przestrzeganiem zakazu prowadzenia w lokalu wyborczym i na terenie budynku, w którym lokal ten się znajduje, w jakiejkolwiek formie, agitacji wyborczej, także nad przestrzeganiem właściwego toku czynności podczas głosowania. Ma prawo żądać opuszczenia lokalu przez osoby naruszające porządek i spokój.

Zadania Przewodniczącego kieruje pracami komisji, odbiera login i hasło upoważniające do złożenia żądania wydania licencji do uwierzytelniania danych z protokołu głosowania, sporządzanego w systemie informatycznym, odpowiada za właściwe zabezpieczenie kart do głosowania, przekazuje informacje o ilości osób uprawnionych do głosowania i o liczbie wyborców, którym wydano karty do głosowania, informuje mężów zaufania o przysługujących im prawach i wskazuje miejsce w lokalu wyborczym, w razie nieobecności przewodniczącego jego obowiązki pełni zastępca przewodniczącego.

Uprawnienia i odpowiedzialność członków OKW 1. zryczałtowana dieta członka komisji za czas związany z przeprowadzeniem głosowania oraz ustaleniem wyników głosowania a)przewodniczący 380 zł, b)zastępca przewodniczącego330 zł, c)członek300zł 2. do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia w związku z wykonywaniem zadań. 3. zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu zadań komisji. Zgodnie z art. 161 § 1 Kodeksu wyborczego wytyczne Państwowej Komisji Wyborczej są wiążące dla obwodowych komisji wyborczych. Dlatego też członkowie komisji zobowiązani są zapoznać się z całością wytycznych i bezwzględnie je stosować.

Członkowie Komisji wyborczej korzystają z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych i ponoszą odpowiedzialność jak funkcjonariusze publiczni (art. 154 § 5 Kodeksu wyborczego). Oznacza to, że działanie każdej osoby na szkodę członka komisji wyborczej polegające na: naruszeniu jego nietykalności cielesnej ( art. 222 § 1 kk), znieważeniu (art. 226 § 1 kk), zmuszaniu do określonego działania lub zaniechania ( art. 224 § 1 kk), czynnej napaści (art. 223 kk) w trakcie lub w związku z realizacją przez członka komisji wyborczej zadań wyborczych, podlega surowej odpowiedzialności karnej i jest ścigane z urzędu. Z kolei członek Komisji wyborczej, z uwagi na pełnioną funkcję, który przekracza swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego ponosi odpowiedzialność karną na podstawie art. 231 kk, poza odpowiedzialnością przewidzianą w innych przepisach, w tym obejmujących przestępstwa przeciwko wyborom i referendum.

Przedmiotem ochrony tej ostatniej grupy przepisów jest prawidłowy i zgodny z obowiązującymi przepisami przebieg wyborów, referendum. Przewidują one odpowiedzialność karną m.in. za działania polegające na: art. 248 kk użyciu podstępu celem nieprawidłowego sporządzenia protokołów lub innych dokumentów wyborczych; niszczeniu, uszkadzaniu, ukrywaniu, przerabianiu lub podrabianiu protokołów lub innych dokumentów wyborczych; nadużyciu przy przyjmowaniu lub obliczaniu głosów. art. 249 kk bezprawnym ingerowaniu w spokojny, prawem przewidziany tryb korzystania przez obywateli z prawa wyborczego poprzez przeszkadzanie (przemocą, groźbą bezprawną, podstępem) w głosowaniu lub obliczaniu głosów czy sporządzaniu protokołów lub innych dokumentów wyborczych. art. 250 kk użyciu groźby lub przemocy w celu wywarcia wpływu na sposób głosowania osoby uprawnionej, także poprzez nadużycie stosunku zależności (służbowej, materialnej);

art. 250 a kk "sprzedawaniu" i "kupowaniu" głosów w zamian za korzyść majątkową lub osobistą; art. 251 kk naruszeniu tajności głosowania poprzez zapoznanie się wbrew woli głosującego z oddanym przez niego głosem. W przypadku powzięcia przez członka komisji wyborczej wiadomości o popełnieniu przestępstwa ciąży na nim prawny obowiązek zawiadomienia o tym fakcie odpowiednich organów tj. policji lub prokuratury.

WYBÓR PRZEWODNICZĄCEGO I ZASTĘPCY PRZEWODNICZĄCEGO OKW

Zadania przewodniczącego przed dniem wyborów – dot. obsługi informatycznej W DNIACH OD 12 DO 14 LISTOPADA BR. – ODBIÓR CERTYFIKATÓW w godz. pracy Urzędu w pokoju 809 na 8 piętrze przewodniczący otrzyma certyfikat do uwierzytelniania danych z protokołu głosowania sporządzanego w systemie informatycznym oraz pendrive, na którym informatyk zapisze protokoły w Noc Wyborczą, w przypadku gdy przewodniczący nie może odebrać loginu i hasła, odbioru dokonuje, na podstawie pisemnego upoważnienia wystawionego przez przewodniczącego, zastępca komisji, odbiór jest możliwy po okazaniu dokumentu tożsamości oraz dokumentu potwierdzającego pełnienie funkcji w komisji, jako rezerwa przewodniczącym wydane zostaną również loginy i hasła dla zastępców przewodniczących należy zachować szczególną staranność przy zabezpieczeniu licencji, jej utrata będzie skutkować niemożliwością przekazania drogą elektroniczną danych do KBW

Zadania komisji przed dniem wyborów Do dnia 14 listopada 2014 r. do godz kontakt wyznaczonego członka komisji z kierownictwem siedziby OKW w celu : ustalenia sposobu kontaktu z osobą, która otworzy budynek i udostępni lokal, sprawdzenia wyposażenia lokalu, przekazanie do UM informacji o sposobie kontaktu z osobą odpowiedzialną i ewentualnych brakach wyposażenia tel lub W dniu 15 listopada (sobota) przekazanie obwodowym: kart do głosowania, nakładek, formularzy protokołów głosowania, obwieszczeń, spisu wyborców, pieczęć komisji, wytycznych i materiałów biurowych. Waga przekazywanych materiałów będzie może przekraczać 100 kg

Ww. dokumenty komisje mogą odbierać z Urzędu Miasta lub zadeklarować potrzebę dostarczenia ich do lokali. Odbioru dokumentów z Urzędu dokonuje 3 członków komisji w tym przewodniczący lub zastępca wg harmonogramu odbioru dokumentów W komisjach, do których będą dostarczane dokumenty członkowie komisji powinni oczekiwać w lokalu od godziny podanej w harmonogramie dostarczenia. W pierwszej kolejności wydawane będą karty odbierane z Urzędu, następnie dowożone do lokali. Harmonogramy odbioru i dostarczenia będą opublikowane na stronie BIP Urzędu Miasta w zakładce Wybory ( po zakończeniu cyklu szkoleń) w dniu 10 listopada 2014 r.

Sobota 15 listopada – zadania w lokalu przeliczenie kart do głosowania, ( wielokrotnie, dokładnie przez różnych członków + meldunek), ustalenie liczby osób uprawnionych do głosowania, (meldunek) rozplakatowanie urzędowych obwieszczeń, ( w obwodach przystosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych również na wysokości 90 cm od podłogi), umieszczenie inf. o godzinie rozpoczęcia pracy, zabezpieczenie dokumentów wyborczych, sprawdzenie czy w lokalu oraz na zewnątrz nie znajdują się elementy służące prowadzeniu kampanii wyborczej oraz usunięcie ich, w przypadku gdyby komisja nie mogła uczynić tego sama przekazać informację do Urzędu

Komisje dokonują sprawdzenia ilości i jakości kart do głosowania każdego rodzaju. Wyłącza się karty puste, z niekompletnym nadrukiem, z inną kolejnością numerów list, kolejnością kart w broszurze, uszkodzone w procesie druku. Wyłączone karty należy zapakować, opisać i przekazać w depozyt. W przypadku stwierdzenia znacznie mniejszej ilości kart od wynikającej z opisu na paczce lub znacznej ilości kart wydrukowanych błędnie, komisja niezwłocznie informuje o tym pracowników Urzędu. Komisje sporządzają w 2 egzemplarzach protokoły z liczenia nakładu kart. Niezwłocznie po ustaleniu, do godz komisje przekażą do Urzędu Miasta pod nr tel lub meldunek o: 1) jakości i liczbie otrzymanych kart do głosownia, 2) ustalonej liczbie osób uprawnionych do głosowania, 3) kompletności otrzymanych dokumentów i materiałów, 4) ewentualnej konieczności usunięcia elementów agitacyjnych.

Członkowie OKW dokładnie i wielokrotnie ( po odebraniu kart oraz w dniu wyborów przed otwarciem lokalu oraz w trakcie wydawania kart wyborcom sprawdzają, czy karty: 1) do głosowania w poszczególnych wyborach zostały dostarczone w odpowiedniej liczbie ; 2) w wyborach do Rady Miasta i Sejmiku dotyczą właściwego okręgu; 3) są prawidłowo wydrukowane, 4) są kompletne ( sprawdzenia dokonuje się na podstawie właściwych obwieszczeń). Nie można wydać wyborcy karty wadliwej świadczyć to będzie o nie dopełnieniu obowiązków

W lokalu wyborczym powinny znajdować się: 1.godło państwowe, 2.urna, 3.urzędowe obwieszczenia i informacje. 4.Urny powinny mieć taką pojemność, by mogły pomieścić wszystkie karty do głosowania użyte w wyborach. Jeżeli wielkość urny nie zapewni pomieszczenia w niej wszystkich kart do głosowania oddanych przez wyborców, komisja występuje do wójta o zapewnienie dla potrzeb głosowania urny dodatkowej. Jeżeli komisja stwierdzi, że urna uległa zapełnieniu, np. zauważając, że wyborcy mają trudności z wrzucaniem do niej kart do głosowania, powinna zakleić oraz opieczętować tę urnę i wykorzystać drugą urnę. Urna, która uległa przepełnieniu pozostaje w lokalu wyborczym.

W celu przeprowadzenia wyborów samorządowych, w każdym obiekcie znajduje do dwóch urn. Jeżeli komisja stwierdzi w trakcie głosowania, że nie zapewnią one pomieszczenia wszystkich kart, należy zwrócić się o dostarczenie dodatkowej urny tj. zadzwonić pod nr telefonu Członek komisji wyznaczony do kontroli przygotowania lokalu powinien zwrócić się do kierownika obiektu o przygotowanie wszystkich urn. Do momentu wystąpienia konieczności użycia dodatkowej urny powinna ona znajdować się w pobliżu siedziby lokalu.

1)numerach i granicach okręgów wyborczych w wyborach do Rady Miasta Tychy oraz o liczbie radnych wybieranych w tych okręgach, 2)numerach i granicach okręgów wyborczych w wyborach do Rady Sejmiku Województwa Śląskiego oraz o liczbie radnych wybieranych w tych okręgach, 3)numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych, 4)zarejestrowanych listach kandydatów na radnych, numerach tych list i skrótach nazw komitetów, 5)zarejestrowanych kandydatach na Prezydenta Miasta Tychy, 6)sposobie głosowania i warunkach ważności głosu (za osłonami), 7)składzie komisji. Urzędowe obwieszczenia i informacje o:

Lokal wyborczy przystosowany do potrzeb wyborców niepełnosprawnych Siedziby komisji wskazane jako przystosowane do potrzeb wyborców niepełnosprawnych zlokalizowane są w budynkach spełniających określone wymagania techniczne. Do zadań komisji należy urządzenie lokalu w taki sposób aby: informacje umieszczone były w miejscach łatwo dostępnych dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej, w miejscach zapewniających tajność głosowania znajdowało się dodatkowe oświetlenie, wyborca z łatwością mógł poruszać się w lokalu.

Karty do głosowania Komisja otrzyma trzy rodzaje kart do głosowania: 1. karty do głosowania w wyborach Prezydenta Miasta Tychy, Kartka formatu A4 w kolorze różowym (kolor naniesionym po jednej stronie ). 2. karty do głosowania w wyborach do Rady Miasta Tychy, broszura, formatu A4 składającą się z 6 zszytych białych kart. 3. karty do głosowania w wyborach Sejmiku Województwa Śląskiego broszura składająca się z 18 kart koloru niebieskiego ( kolor naniesionym po jednej stronie ). Obwodowa komisja wyborcza otrzymuje karty w ilości odpowiadającej 80% uprawnionych do głosowania w obwodzie. Obwodowe komisje wyborcze w obwodach odrębnych otrzymują karty do głosowania dla 100% uprawnionych do głosowania.

Rezerwa kart do głosowania deponowana w gminie. Komisja na bieżąco sprawdza liczbę podpisów w spisie potwierdzających otrzymanie karty przez wyborców. W przypadku gdy liczba ta przekroczy 60% liczby otrzymanych kart, komisja obowiązana jest powiadomić Miejską Komisję Wyborczą o możliwej potrzebie uruchomienia dla niej kart z rezerwy. Gdy liczba ta przekroczy 80% liczby otrzymanych kart, komisja występuje do Miejskiej Komisji Wyborczej o wydanie kart z rezerwy.

Zadania OKW w dniu wyborów przed otwarciem lokalu ROZPOCZĘCIE PRACY nie później niż o godz od godz do przekazanie meldunku o rozpoczęciu pracy, nr tel lub , ponowne przeliczenie kart do głosowania, do godz do 7.00 – po ponownym przeliczeniu liczby otrzymanych kart i sprawdzeniu poprawności ich wykonania meldunek do Urzędu Miasta: nr tel lub , ostemplowanie kart do głosowania, rozłożenie spisu wyborców i kart do głosowania, sprawdzenie rozmieszczenia urzędowych obwieszczeń, sprawdzenie czy w lokalu oraz na zewnątrz nie znajdują się elementy służące prowadzeniu kampanii wyborczej, sprawdzenie czy urna wyborcza jest pusta, zamknięcie jej i opieczętowanie wlotu/ ów urny, urna ma być cały czas widoczna

MĘŻOWIE ZAUFANIA mężowie zaufania mają prawo do: -obserwowania wszystkich czynności komisji, -zgłaszania przewodniczącemu komisji na bieżąco uwag i zastrzeżeń, -wnoszenia do protokołu głosowania uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów, -obecności przy transmisji danych z protokołu głosowania, -obecności przy przekazywaniu protokołu MKW, -fotografowania oraz filmowania protokół głosowania podawany do publicznej wiadomości, -nie mogą wykonywać żadnych czynności członków OKW, pomagać wyborcom w głosowaniu ani udzielać im wyjaśnień

Udostępnianie protokołów głosowania i wyników wyborów Protokoły głosowania w obwodzie oraz protokoły z wyborów sporządzane przez obwodowe komisje wyborcze i terytorialne komisje wyborcze udostępnia się, w miarę możliwości technicznych, w formie kopii, wszystkim zainteresowanym członkom danej komisji oraz mężom zaufania i osobom pełniącym funkcję męża zaufania wyznaczonym do terytorialnej komisji wyborczej. Przepis ten stosuje się odpowiednio w przypadku konieczności sporządzenia nowego protokołu głosowania lub naniesienia na już sporządzonym protokole poprawek.

DZIENNIKARZE mogą przebywać w lokalu w czasie głosowania, zgłaszają przewodniczącemu swoją obecność, okazują ważną legitymację dziennikarską lub inny dokument potwierdzający reprezentowanie redakcji za zgodą miejskiej komisji wyborczej dopuszczalne jest sfilmowanie i sfotografowanie momentu otwierania przez OKW urny i wyjmowania kart, nie mogą przeprowadzać wywiadów w lokalu,

Przebieg głosowania Od chwili rozpoczęcia głosowania do czasu jego zakończenia komisja wykonuje swoje zadania w składzie zapewniającym przeprowadzenie głosowania bez zakłóceń co najmniej 3 osobowym, w tym zawsze z udziałem przewodniczącego komisji bądź jego zastępcy. Proszę wziąć to pod uwagę przy ustalaniu dyżurów. Harmonogram pracy proszę przekazać urzędnikowi, który będzie wydawał w sobotę karty do głosowania

Wyborca może głosować osobiście, przez pełnomocnika lub korespondencyjnie. Głosowanie korespondencyjne Zamiar głosowania korespondencyjnego zgłosiło 2 wyborców. Koperty zwrotne otrzymają komisje wyznaczone do głosowania korespondencyjnego: w okręgu nr 1 OKW nr 9 z siedzibą w MCK w okręgu nr 4 OKW nr 43 z siedziba w Przedszkolu na ul, Hubala 7 Zadania komisji wyznaczonych do głosowania korespondencyjnego opisane są w pkt 44 wytycznych

Głosowanie przez pełnomocnika Do dnia dzisiejszego do Urzędu wpłynęły 2 wnioski o wydanie aktu pełnomocnictwa dotyczy to komisji nr 6, 11, 20, Termin składania wniosków upływa 7 listopada 2014r. procedura postępowania jest opisana szczegółowo w wytycznych w pkt 31

Przed wydaniem karty do głosowania komisja: sprawdza tożsamość wyborcy na podstawie dowodu osobistego lub innego dokumentu z fotografią dokumentem tym nie może być dowód „książeczkowy” ustala, czy wyborca jest uprawniony do głosowania w tym obwodzie, przez sprawdzenie, czy jego nazwisko jest ujęte w spisie wyborców.

Spis wyborców Składa się z części A i B w Tychach w części B spisu wyborców jest wpisany 1 wyborca w OKW nr 1 spisy będą wykonane w układzie pionowym; w spisach wyborczych osoby będą skreślane w odpowiednim wierszu podwójną kreską (liczymy to jako 1 skreślenie); w wyborach samorządowych nie ma zaświadczeń o prawie do głosowania! pobyt czasowy z urzędu nie głosuje, ewentualny przypadek dopisania – jedynie po uzyskaniu zgody z Ewidencji Ludności! tel. (32) lub (32)

dopisywanie do spisu i umożliwienie głosowania -osobie pominiętej w spisie, jeżeli udokumentuje ona (np. przedstawiając dowód osobisty), iż stale zamieszkuje na terenie obwodu głosowania, a Urząd Miasta tel. nr lub potwierdzi telefonicznie, że pominięcie jest wynikiem pomyłki powstałej przy sporządzaniu spisu; członek komisji, który otrzymał potwierdzenie z Urzędu Miasta, sporządza notatkę, którą dołącza się do spisu wyborców. - osobie skreślonej ze spisu wyborców dla danego obwodu głosowania w związku z umieszczeniem w spisie wyborców w szpitalu lub zakładzie pomocy społecznej, jeżeli udokumentuje, iż opuściła daną placówkę przed dniem głosowania; - osobie, która chce głosować w obwodzie odrębnym, a przybyła do jednostki przed dniem głosowania, pod warunkiem, że stale zamieszkuje na obszarze województwa śląskiego Komisja nie jest uprawniona do dokonywania jakichkolwiek innych zmian w spisie wyborców.

Wyborcy wydaje się po jednej karcie do głosowania w wyborach : do Rady Miasta ( biała), Prezydenta Miasta (różowa) Sejmiku Województwa Śląskiego ( niebieska) Komisja odmawia ponownego wydania karty niezależnie od przyczyn tego żądania (np. z powodu pomyłkowego wypełnienia karty, zniszczenia jej itp.). Przy wydawaniu kart do głosowania komisja sprawdza, czy wydawana karta jest ostemplowana pieczęcią komisji obwodowej. Na wniosek wyborcy komisja jest obowiązana wyjaśnić mu sposób głosowania w wyborach oraz warunki ważności głosu, zgodnie z informacją umieszczoną na karcie do głosowania. Ponadto komisja baczy, by wyborca potwierdził własnoręcznym podpisem, w przeznaczonej na to rubryce spisu wyborców, fakt otrzymania karty.

W przypadku odmowy złożenia podpisu członek komisji w rubryce spisu wyborców „Uwagi” czyni adnotację „odmowa podpisu” i opatruje ją swoją parafą. W przypadku odmowy przyjęcia jednej z kart do głosowania, należy w rubryce spisu „Uwagi” umieścić adnotację odpowiednio „bez rady”, „bez sejmiku” bez prezydenta miasta”. Przy czynności potwierdzania przez wyborców otrzymania karty należy baczyć, by podpisy składane były w miejscach (w linii) odpowiadających nazwiskom. W przypadku złożenia podpisu w niewłaściwym miejscu, członek komisji w rubryce spisu wyborców „Uwagi” czyni wyjaśniającą adnotację Możliwe jest składanie podpisu bez odwracania spisu.

Każda z obwodowych komisji wyborczych otrzymuje po dwie sztuki nakładek na karty do głosowania w alfabecie Braille’ a. Nakładki wykonane są z trwałego tworzywa sztucznego i w zamierzeniu powinny być użyte w każdych kolejnych wyborach samorządowych. Komisje obwodowe zobowiązane są zwrócić nakładki do urzędu. nakładki zostaną przekazane w opisanych kopertach, zwrot nakładek do urzędu wraz z materiałami lecz odrębnie niż pozostałe dokumenty i materiały komisji; z protokołem głosowania. komisja udziela informacji o tym, że należy na kartę do głosowana nakładkę należy umieszczać tylko na 2 stronach karty do głosowania (może udzielać pomocy np. inny wyborca, członek rodziny nie członek komisji ani mąż zaufania) NAKŁADKI NA KARTY DO GŁOSOWANIA

Komisja baczy, by wyborcy nie wynosili kart do głosowania poza lokal wyborczy. W przypadku gdy komisja zauważy, że wyborca wyniósł kartę do głosowania poza lokal lub otrzyma informację, że w lokalu wyborczym lub poza nim oferowane jest odstąpienie karty, obowiązana jest niezwłocznie zawiadomić o tym Policję Komisja zwraca również uwagę, aby wyborcy nie wrzucali do urny innych przedmiotów niż karty do głosowania. W razie stwierdzenia takich przypadków -wydzielić zapakować w oddzielny pakiet, opieczętować i przekazać do Urzędu Miasta wraz z materiałami) Przeprowadzanie głosowania poza lokalem możliwe jest wyłącznie w zakładach opieki zdrowotnej i domach pomocy społecznej przy zastosowaniu urny pomocniczej

Przekazywanie danych o liczbie osób uprawnionych do głosowania oraz o liczbie wyborców, którym wydano karty w trakcie głosowania Liczbę osób uprawnionych do głosowania stanowi ilość osób umieszczonych w spisie wyborców, łącznie z osobami dopisanymi przez komisję w trakcie głosowania, Liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania stanowi suma liczby podpisów wyborców potwierdzających otrzymanie karty do głosowania do sejmiku województwa, łącznie z adnotacjami "odmowa podpisu" lub „bez sejmiku”.

Przekazywanie danych o liczbie osób uprawnionych do głosowania oraz o liczbie wyborców Komisje przekazują dane według stanu na godzię i pod nr tel. podane w materiałach przekazanych na dzień wyborów do godz i godz przypominam o konieczności zachowania dyscypliny przy przekazywaniu danych, powinno być krótkie i rzeczowe, by nie blokować linii telefonicznej

Przekazywanie danych cd. Dane przekazywane telefonicznie przez OKW pełnomocnikom powinny zawierać następującą treść: 1) numer obwodu; 2) adres komisji obwodowej; 3) imię i nazwisko przewodniczącego komisji obwodowej (jeśli informację przekazuje zastępca przewodniczącego lub inny członek komisji, powinien podać imię i nazwisko przewodniczącego oraz własne); 4) liczbę osób uprawnionych do głosowania w formie: „liczba uprawnionych: jeden, zero, dwa, cztery; powtarzam: tysiąc dwadzieścia cztery”; 5) liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania, w formie: „liczba wydanych kart: cztery, pięć, jeden; powtarzam: czterysta pięćdziesiąt jeden”.

Szczególne zadania komisji w obwodach odrębnych głosowanie w tych obwodach może być rozpoczęte później niż o godzinie 7 00 dopuszczalne jest głosowanie przy zastosowaniu urny pomocniczej, przy wydawaniu kart do głosowania należy zwracać uwagę na adnotacje „Tylko wybory do sejmiku województwa”, Mieszkaniec Tychów otrzymuje 3 karty do głosowania a wyborca nie ujęty w rejestrze wyborców miasta Tychy otrzymuje tylko kartę do głosowania w wyborach do sejmiku

Przerwa w głosowaniu Głosowania nie wolno przerywać, chyba że w wyniku nadzwyczajnych wydarzeń zostało ono przejściowo lub trwale uniemożliwione. Nadzwyczajnym wydarzeniem jest np. katastrofa budowlana. Ochronę lokali w trakcie przerwy w głosowaniu zapewniają osoby wyznaczone przez Prezydenta. Wraz z materiałami przekazane będą numery telefonów do osób. Sposób postępowania w trakcie przerwy w głosowaniu opisany jest w pkt 45 – 49 wytycznych.

Zakończenie głosowania - następuje o godz Komisja zamyka lokal, umożliwia oddanie głosu osobom przybyłym do lokalu przed tą godziną. Po zakończeniu głosowania w lokalu mogą przebywać poza członkami komisji: mężowie zaufania, obserwatorzy międzynarodowi, przedstawiciele prasy w czsie otwierania urny, osoba odpowiedzialna za obsługę informatyczną.

Najczęściej powtarzające się nieprawidłowości w pracach komisji Dopisywanie do spisu osób nieuprawnionych do głosowania. Dopuszczenie do sytuacji, w której wyborca składa podpis w spisie wyborców nie przy swoim nazwisku. Dopuszczenie do sytuacji, w której wyborca pobiera karty do głosowania bez potwierdzenia ich otrzymania w spisie wyborców. Nie dotyczy to sytuacji, gdy wyborca odmawia złożenia podpisu a komisja, wiedząc o powyższym, umieszcza w spisie stosowną adnotację. Wydanie wyborcy więcej niż jednej karty do głosowania w danych wyborach. Okresowa praca komisji w składzie mniejszym niż trzyosobowy.

Podział komisji „na grupy” wykonujące oddzielnie czynności po zakończeniu głosowania. Brak reakcji na zakłócenie ciszy wyborczej na terenie lokalu. W incydentalnych wypadkach, „tolerowanie” obecności w komisji członka komisji, którego stan może wskazywać na spożycie alkoholu. Niepodanie przez komisję do wiadomości wyborców ustalonych wyników głosowania w obwodzie przez wywieszenie protokołu głosowania w widocznym miejscu. Niepodanie przez komisję do wiadomości wyborców ponownie ustalonych wyników głosowania w obwodzie przez wywieszenie protokołu głosowania w widocznym miejscu.

Dziękuję Państwu za uwagę Pełnomocnik Okręgowej Komisji Wyborczej w Katowicach w wyborach samorządowych zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r. Grażyna RYGIELSKA Tychy w dniach 3 do 7 listopada 2014 r.