dr W.Wyrzykowski 1 Przedmiotowe Załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. (poz. 1382) CZYNNOŚCI ZWOLNIONE Z OBOWIĄZKU EWIDENCJONOWANIA Wyłączenia 2261 Usługi telekomunikacyjne Usługi finansowe i ubezpieczeniowe 24ex Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi 25ex 68.3 Usługi związane z obsługą rynku nieruchomości 26ex Usługi prawne - dotyczy wyłącznie usług notariuszy w zakresie objętym wpisem do repertorium A i P 27ex 81 Usługi związane z utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowywaniem terenów zieleni z wyłączeniem usług związanych z zagospodarowywaniem terenów zieleni (PKWiU ) 2884 Usługi administracji publicznej i obrony narodowej; usługi w zakresie obowiązkowych zabezpieczeń społecznych 29ex 85 Usługi w zakresie edukacji - z wyłączeniem: - usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych (PKWiU ), - usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca (PKWiU ), - usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy (PKWiU )

dr W.Wyrzykowski 2 Sankcje za nieewidencjonowanie przy użyciu kas fiskalnych Podatnicy, którzy naruszają obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, do czasu rozpoczęcia ewidencjonowania tracą prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę stanowiącą równowartość 30% podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Utrata prawa do odliczenia części podatku naliczonego, z powodu niedotrzymania terminu wprowadzenia kas rejestrujących, nie jest sankcją wymierzaną przez organ podatkowy, ale następuje z mocy prawa.

dr W.Wyrzykowski 3 Podstawowe zasady ewidencjonowania przy użyciu kas Podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących są zobowiązani m.in. do: dokonywania rejestracji każdej sprzedaży przy zastosowaniu kasy i dokonywania wydruku z każdej sprzedaży paragonu fiskalnego lub faktury VAT oraz do wydawania oryginału wydrukowanego dokumentu nabywcy, sporządzania raportu fiskalnego dobowego po zakończeniu sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem pierwszej sprzedaży w dniu następnym, oraz sporządzania raportu fiskalnego za okres miesięczny po zakończeniu sprzedaży w ostatnim dniu miesiąca, nie później jednak niż przed rozpoczęciem sprzedaży w następnym miesiącu, weryfikacji poprawności pracy kasy, ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowego zaprogramowania nazw towarów (usług) i właściwego ich przyporządkowania do stawek podatków oraz niezwłocznego zgłaszania serwisowi każdej nieprawidłowości w jej pracy, poddawania kontroli nienaruszalności kasy i prawidłowości jej pracy na każde żądanie właściwych organów, wykonywania co 12 miesięcy obowiązkowego przeglądu technicznego kasy przez właściwy serwis,

dr W.Wyrzykowski 4 Podstawowe zasady ewidencjonowania przy użyciu kas Podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących są zobowiązani m.in. do: dokonywania wydruku wszystkich emitowanych przez kasę dokumentów i ich kopii na taśmie papierowej z rolki, przechowywania kopii dokumentów kasowych do czasu upływu zobowiązania podatkowego, stosowania kas wyłącznie do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży, bez prawa ich używania przez osoby trzecie, zamieszczania wpisów w książce kasy rejestrującej dokonywanych przez podatnika, przechowywania książki kasy w miejscu i przez okres jej użytkowania oraz udostępniania jej na żądanie właściwych organów, a także służby serwisowej, poddania obowiązkowemu przeglądowi technicznemu kas, które zostały przez podatnika utracone, a następnie odzyskane, przed ich ponownym zastosowaniem przez podatnika do prowadzenia ewidencji, prowadzenia po fiskalizacji kasy wyłącznie sprzedaży w trybie fiskalnym i nieprowadzenia sprzedaży na kasie po jej fiskalizacji w żadnym innym trybie niefiskalnym, w tym szkoleniowym.

Definicje amortyzacji Amortyzacji podlegają ……. zwane dalej środkami trwałymi Składniki stanowiące: -Własność lub współwłasność podatnika -- nabyte lub wytworzone we własnym zakresie -kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania -o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok -wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą -albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu

Wartość początkowa środków trwałych, Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie odpłatnego nabycia cenę ich nabycia w razie częściowo odpłatnego nabycia, cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu określonego w art. 12 ust. 5a; W razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia; w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości; razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki kapitałowej, a także udziału w spółdzielni - ustaloną przez podatnika na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartość poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej; w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki niebędącej osobą prawną: a) wartość początkową, od której dokonywane były odpisy amortyzacyjne - jeżeli przedmiot wkładu był amortyzowany, w razie przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową: a) wartość początkową, od której dokonywane były odpisy amortyzacyjne

Wartość początkowa środków trwałych, Cena nabycia Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku. Cenę nabycia oraz koszt wytworzenia, koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej

Wartość początkowa środków trwałych, Koszt wytworzenia Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Wartość początkowa środków trwałych, Inne korekty Wartość początkową składników majątku nabytych wymagających montażu, powiększa się o wydatki poniesione na ich montaż. Wartość początkową inwestycji w obcych środkach trwałych oraz budynków i budowli wybudowanych na obcym gruncie ustala się stosując odpowiednio w/w zasady W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku

Środki trwałe o wartości początkowej przekraczającej 3500zł musza być wprowadzone do ewidencji środków trwałych, podlegać amortyzacji i być okresowo inwentaryzowane. Środki trwałe o mniejszej wartości mogą być poddane takim zasadom jeśli chce tego sam przedsiębiorca Liczbę porządkową, datę nabycia, datę przyjęcia do używania, określenie dokumentu stwierdzającego nabycie, określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, Symbol Klasyfikacji Środków Trwałych, wartość początkową, stawkę amortyzacyjną, kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, także wtedy gdy składnik majątku kiedykolwiek został wprowadzony ewidencji, a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony, zaktualizowaną wartość początkową, zaktualizowaną wartość odpisów amortyzacyjnych, wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową, datę likwidacji oraz przyczynę albo datę zbycia. Liczbę porządkową, datę nabycia, datę przyjęcia do używania, określenie dokumentu stwierdzającego nabycie, określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, Symbol Klasyfikacji Środków Trwałych, wartość początkową, stawkę amortyzacyjną, kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, także wtedy gdy składnik majątku kiedykolwiek został wprowadzony ewidencji, a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony, zaktualizowaną wartość początkową, zaktualizowaną wartość odpisów amortyzacyjnych, wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową, datę likwidacji oraz przyczynę albo datę zbycia. Ustawodawca nie wprowadza normatywnego wzorca takiej ewidencji. Może ona, zatem przybierać dowolną formę, na przykład rejestru, zeszytu, zbroszurowanych luźnych kart lub innych form, pod warunkiem, że będzie zawierać, co najmniej następujące informacje:

Wartość początkowa środków trwałych, Zasady dokonywania wpisów w ewidencji zapisów dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania do użytkowania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej; zapis w terminie późniejszym uważa się za ujawnienie składnika majątku trwałego w razie zmiany formy opodatkowania podatnicy powinni uwzględnić w księdze odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego; odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej składników majątku trwałego; odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych, określonych w załączniku do Ustawy o podatku dochodowym; w określonych sytuacjach podatnicy mogą dokonywać odpisów z zastosowaniem stawek podwyższonych oraz ustalanych indywidualnie; w stosunku do składników spełniających wymogi środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, których wartość początkowa nie przekracza kwoty 3500 zł, podatnik może nie wprowadzać takich składników do ewidencji, a wartość nabycia lub wytworzenia umieścić bezpośrednio w kosztach działalności w miesiącu oddania tych składników do używania. Zasady dokonywania wpisów w ewidencji zapisów dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania do użytkowania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej; zapis w terminie późniejszym uważa się za ujawnienie składnika majątku trwałego w razie zmiany formy opodatkowania podatnicy powinni uwzględnić w księdze odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego; odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej składników majątku trwałego; odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych, określonych w załączniku do Ustawy o podatku dochodowym; w określonych sytuacjach podatnicy mogą dokonywać odpisów z zastosowaniem stawek podwyższonych oraz ustalanych indywidualnie; w stosunku do składników spełniających wymogi środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, których wartość początkowa nie przekracza kwoty 3500 zł, podatnik może nie wprowadzać takich składników do ewidencji, a wartość nabycia lub wytworzenia umieścić bezpośrednio w kosztach działalności w miesiącu oddania tych składników do używania.

Amortyzacja bilansowa i podatkowa Nadrzędne cele amortyzacji w prawie bilansowym i podatkowym Instrument wspomagający właściwą wycenę aktywów firmy oraz zapewniający środki finansowe na odtworzenie zużywającego się majątku Zaniechanie opodatkowania podatkiem dochodowym nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania w części odpowiadającej nakładom poniesionym na nabycie aktywów trwałych, na zasadach arbitralnie wyznaczonych przez ustawodawcę. Cel w prawie podatkowym Cel w prawie bilansowym Najistotniejsze różnice dzielące obszar amortyzacji podatkowej i bilansowe dotyczą zagadnień Definicji składników majątku trwałego Zasad ustalania wartości początkowej Określania momentu rozpoczęcia amortyzacji Wyboru możliwych do stosowania metod amortyzacji Wprowadzenia własnych narzędzi jak np. amortyzacji planowej czy tabel amortyzacyjnych Podejścia do pojęć remontu i ulepszenia Aktualizowania metod i stawek amortyzacyjnych

Amortyzacja w prawie bilansowym- metody amortyzacji Ustawy podatkowe zawierają zamknięty katalog dozwolonych metod amortyzacji Metoda degresywna amortyzacji Metoda podwyższonych stawek amortyzacyjnych Metoda amortyzacji równomiernej - liniowej Amortyzacji dokonuje się metoda równomiernych odpisów, przy zastosowaniu stawek określonych w załączniku do ustawy podatkowej Stawki określone w wykazie mogą być podwyższone o wskaźnik nie większy niż 2. Dotyczy to jedynie środków trwałych z grupy 3-6 i 8 klasyfikacji Zastosowanie uzależnione jest od decyzji podatnika. Stawki mogą być podwyższone: -Dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych o współczynnik nie wyższy niż 1,2 - eksploatowanych w warunkach złych nie wyższy niż 14, - dla maszyn urządzeń i środków transportu eksploatowanych w warunkach bardziej intensywnych, nie wyższych niż 1,4 oraz poddanych szybkiemu postępowi technicznemu nie wyższych niż 2

Amortyzacja w prawie podatkowym- metody amortyzacji Ustawy podatkowe zawierają zamknięty katalog dozwolonych metod amortyzacji Metoda jednorazowego odpisu w koszty Metoda indywidualnych stawek amortyzacyjnych Dla używanych lub ulepszonych środków trwałych można stosować indywidualne stawki amortyzacyjne (dla środków zaliczanych do grupy 3-6 i 8) Gdy wartość nie przekracza zł – 24 miesiące Gdy wartość nie przekracza zł – 36 miesięcy W pozostałych przypadkach – 60 miesięcy Dla środków transportu- 30 miesięcy Dla budynków i budowli – 10 lat Gdy wartość środka trwałego nie przekracza 3500 zł podatnicy mogą: Dokonywać odpisów zgodnie z ogólnymi zasadami Jednorazowo w miesiącu oddania środka do używania Jednorazowo w miesiącu następnym

Inwestycje w obcych środkach trwałych Ustawa przewiduje możliwość amortyzowania następujących składników nie zaliczanych do składników majątku podatnika, traktując je na równi ze środkami trwałymi Inwestycje w obcych środkach trwałych Budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie Składniki eksploatowane na podstawie umowy leasingu Podatnik może być współwłaścicielem środka trwałego lecz może również angażować się po części w składniki majątkowe będące własnością drugiego podmiotu lub w niektórych wypadkach traktować obce środki trwałe jak własne

Inwestycje w obcych środkach trwałych Podstawowe zasady amortyzacji takich składników  Amortyzować je można niezależnie od przewidywanego okresu używania  Przepisy podatkowe nie definiują kategorii "inwestycja w obcych środkach trwałych" Przepisy podatkowe regulują natomiast, iż koszty wytworzenia, obok ceny nabycia, stanowią podstawę do amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym. Z przepisów tych wynika, iż amortyzacji podlegają przyjęte do używania Inwestycj e w obcych środkach trwałych, a więc kryteria kwalifikacyjne powinny być stosowane w terminie po zrealizowaniu inwestycji, która w tym przypadku będzie samodzielnym środkiem trwałym  Stawki amortyzacyjne dla inwestycji w obcych środkach trwałych mogą być ustalane indywidualnie lecz okresy amortyzacji nie mogą być krótsze niż: - dla inwestycji w obcych budynkach – 10 lat - dla pozostałych inwestycji od24 do 60 miesięcy  Inwestycje w obcych środkach do wysokości 3500zł mogą być zaliczane bezpośrednio w ciężar kosztów  Inwestycje w obcych środkach trwałych nie podlegają amortyzacji jednorazowej, o której mowa w art. 22k ust. 7 updof i odpowiednio w art. 16k ust. 7 updop.  w związku z likwidacją inwestycji w obcym środku trwałym podyktowanej względami ekonomicznymi stratę w wysokości niezamortyzowanej części tej inwestycji można zaliczyć bezpośrednio do kosztów podatkowych.  Środki w leasingu można amortyzować jedynie, gdy przepisy podatkowe przewidują możliwości dokonywania takich odpisów przez „korzystającego”

Remont i ulepszenie Wiele problemów w praktyce mają podatnicy w klasyfikowaniu wydatków ponoszonych na środki trwałe, tzn. czy wydatki te mają charakter wydatków remontowych, czy też wydatków powodujących ulepszenie środków trwałych REMONTULEPSZENIE Różnica między nakładami na remont a wydatkami inwestycyjnymi polega zatem na tym, iż pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej, a drugie powodują istotne zmiany cech użytkowych rozbudowywanego obiektu Remont ma na celu doprowadzenie do używalności środka trwałego. Remontem są nakłady( bez ograniczeń kwotowych) poniesione na istniejące środki trwałe w celu przywrócenia im pierwotnych funkcji użytkowych, z uwzględnieniem postępu technicznego. Przez ulepszenie należy rozumieć unowocześnienie środka trwałego, które podnosi jego wartość techniczną, użytkową, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż pierwotne jego przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych. Ulepszenie może przyjąć następujące formy:

Remont i ulepszenie REMONT ( kryteria oceny) ULEPSZENIE ( kryteria oceny) Zdecydować o tym czy dany wydatek należy uznać za remont czy ulepszenie środka trwałego należy dokonać precyzyjnych ustaleń faktycznych odnoszących się do tego środka. Podstawowe znaczenie ma określenie rodzaju poniesionych wydatków i ich kwalifikacja, ponieważ przypisanie konkretnym pracom przymiotu ulepszenia, czy remontu skutkuje konsekwencjami podatkowymi. W kwestiach, w których wymagana jest specjalistyczna wiedza techniczna istotny wpływ na decyzję powinna mieć opinia właściwej jednostki specjalistycznej, bowiem o kwalifikacji robót decydują wyłącznie kryteria rzeczowe przebudowa (poprawienia istniejącego stanu środka trwałego), rozbudowa (powiększenia istniejącego stanu środka trwałego), rekonstrukcja (odtworzenia istniejącego stanu środka trwałego), adaptacja (przystosowania istniejącego stanu środka trwałego) modernizacja (unowocześnienia istniejącego stanu środka trwałego)  Wydatki na ulepszenie muszą spowodować wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania.  Ulepszenie dotyczy zawsze istniejącego środka trwałego.

© dr W. Wyrzykowski Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą mają prawo wybrać najdogodniejszą dla nich formę opodatkowania działalności gospodarczej spośród czterech form określonych polskimi przepisami podatkowymi Formy zryczałtowane Zasady ogólne Karta podatkowa Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podatek liniowy 19% Progresja podatkowa 18,32% Istotne ograniczenia w zakresie podmiotowym jak i przedmiotowym oraz w sposobie realizacji działalności. Ograniczenie liczby zatrudnionych Istotne ograniczenia w zakresie podmiotowym jak i przedmiotowym oraz w sposobie realizacji działalności. Brak ograniczeń zatrudnienia. Ograniczona wartość przychodów. Nieznaczne ograniczenia w zakresie działalności i ubezpieczeniach. Brak możliwości odliczania ulg Brak jakichkolwiek ograniczeń W Polsce obowiązuje zasada trwałości wyboru formy opodatkowania co oznacza, że nie można do końca roku podatkowego zmieniać raz wybranej metody opodatkowania

Opodatkowanie na „ zasadach ogólnych ” Kryteria wyboru Istota wyboru Wysokość spodziewanego dochodu netto Przychody – koszty uzyskania przychodów - podatek Konieczność ponoszenia stosunkowo wysokich kosztów realizacji przedsięwzięcia przy jednoczesnej możliwości uznania ich za koszty uzyskania przemawia za wyborem ogólnych zasad opodatkowania Optymalizacja polega na wyborze tej formy opodatkowania, która zapewni przedsiębiorcy najwyższy dochód netto Uproszczone metody opodatkowania stwarzają możliwość prowadzenia ewidencji samodzielnie Opodatkowanie na zasadach ogólnych wymaga prowadzenia książki przychodów i rozchodów lub pełnej rachunkowości Niektóre rodzaje działalności nie mogą być realizowane przy uproszczonych metodach opodatkowania Niektóre rodzaje działalności wymagają specjalnej formy prawnej podmiotu Zasady ogólne – odliczenia dokonuje się od dochodu Ryczałt ewidencjonowany – odliczenia pomniejszają przychód Karta podatkowa- brak możliwości odliczeń Przewidywane koszty działalności ( kosztochłonność działalności) oraz możliwość ich zaliczenia do kosztów podatkowo uznawanych Możliwość pomniejszania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym oraz wpływ na ostateczna wysokość samego podatku Ograniczenia wynikające z przepisów prawa Stopień uciążliwości przypisanych wybranemu rozwiązaniu obowiązków ewidencyjnych Przesłanki wyboru metody opodatkowania działalności gospodarczej Formy zryczałtowane Ograniczenia wynikające z przepisów prawa Stopień uciążliwości przypisanych wybranemu rozwiązaniu obowiązków ewidencyjnych  Niektóre rodzaje działalności nie mogą być realizowane przy uproszczonych metodach opodatkowania  Niektóre rodzaje działalności wymagają specjalnej formy prawnej podmiotu  Uproszczone metody opodatkowania stwarzają możliwość prowadzenia ewidencji samodzielnie  Opodatkowanie na zasadach ogólnych wymaga prowadzenia książki przychodów i rozchodów lub pełnej rachunkowości

© dr W. Wyrzykowski Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej Podstawowe zasady wyboru W każdym wypadku wyboru należy dokonać:  Do 20 stycznia roku podatkowego jeśli działalność rozpoczynana jest z datą 1 stycznia  Przed rozpoczęciem działalności jeśli działalność rozpoczynana jest w trakcie roku podatkowego W przypadku braku świadomego wyboru lub nie zgłoszenia wyboru, formą podstawową opodatkowania działalności jest progresja podatkowa Wybór formy opodatkowania ma charakter stały tzn. obowiązuje do końca roku podatkowego Zmiana formy w roku następnym może nastąpić jedynie gdy zgłosi się ten fakt do dnia 20 stycznia roku następ nego

© dr W. Wyrzykowski Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej Uproszczone metody opodatkowania Charakterystycznymi cechami zryczałtowanych form opodatkowania są: Jedynie względna autonomia wobec ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Uproszczenie zasad wymiaru i poboru podatków, polegających na uproszczeniu form konstruujących te sposoby opodatkowania Fakultatywność, czyli możliwość wybory pomiędzy tymi formami opodatkowania a zasadami ogólnymi Przychodów opodatkowanych w formie karty podatkowej i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie łączy się z dochodami z innych źródeł opodatkowanych na zasadach ogólnych

Forma opodatkowania działalności Podatek liniowy Progresja podatkowa Ryczałt od przychodów Karta podatkowa Cechy Ogranicze nia wyboru Sposób wyboru Podstawa opodatkow ania możliwość odliczeń (ulgi) Istotne ograniczenia podmiotowe i przedmiotowe Jedynie przy zmianie formy opodatkowania w roku Bez ograniczeń Istotne ograniczenia podmiotowe i przedmiotowe Decyzja ustalająca Powiadomienie organu podatkowego Podstawowa forma lub samodzielny wybór Podatek zryczałtowany bez względu na obroty Obrót (przychody) różne stawki Dochód stanowiący nadwyżkę przychodów nad kosztami Formy zryczałtowane Zasady ogólne Zatrudnie nie Zakres ewidencji Brak OgraniczonePełne Ograniczone do 5 osób Bez ograniczeń Brak w pewnych sytuacjach ograniczony Ewidencja przychodów pozostały ograniczony Książka przychodów i rozchodów oraz inne

Karta podatkowa Podstawowe wady i zalety zryczałtowanych form opodatkowania

Karta podatkowa Karta podatkowa jest jedną z czterech (obok tradycyjnego podatku, podatku liniowego oraz ryczałtu) możliwych form opodatkowania działalności gospodarczej. Specyfika karty podatkowej polega na tym, że wysokość płaconego podatku nie jest powiązany się z uzyskanym przez przedsiębiorcę dochodem Podmioty upoważnione do opodatkowania w tej formie Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarcza samodzielnie lub w formie spółki cywilnej Skorzystać z tej formy mogą wyłącznie podatnicy prowadzący działalność 1)Usługową lub wytwórczo-usługową, 2)Usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, 3)usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi 4)Gastronomiczną 5)W zakresie usług rozrywkowych 7)W zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, 8)W wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego 9)W wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii 10)w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi 11)w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny.

Karta podatkowa posiada wiele ograniczeń W zakresie kooperacji przy prowadzeniu działalności nie mogą korzystać z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne W zakresie inne działalności gospodarczej nie prowadzi, poza jednym z rodzajów działalności wymienionej w art. 23, innej pozarolniczej działalności gospodarczej W zakresie powiazań rodzinnych małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie, W zakresie ograniczeń podatkowych nie wytwarza wyrobów opodatkowanych, podatkiem akcyzowym, W zakresie zatrudnienia Wolno zatrudniać ścisłe określoną liczbę pracowników

Zasady ustalania limitów osób zatrudnionych Przy spółce cywilnej, łączna liczba wspólników oraz zatrudnionych pracowników nie może przekraczać stanu zatrudnienia określonego w tabeli. do liczby pracowników: wlicza się również osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą oraz członków rodziny mających inne niż podatnik miejsce pobytu stałego lub czasowego, nie wlicza się: a) członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym z podatnikiem, a w razie gdy działalność prowadzona jest przez wspólników - tylko członków rodziny jednego ze wspólników, b) osób zatrudnionych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy c) pracowników zatrudnionych wyłącznie przy sprzedaży wyrobów, przyjmowaniu zleceń na usługi, utrzymywaniu czystości w zakładzie, prowadzeniu kasy i księgowości, kierowców i konwojentów - pod warunkiem, że podatnik określił na piśmie zakres czynności tych pracowników, d) nie więcej niż czterech bezrobotnych absolwentów skierowanych, na podstawie odrębnych przepisów, przez właściwy urząd pracy

Karta podatkowa- zasady uzyskania Karta podatkowa jest przyznawana na wniosek podatnika – wniosek na wzorze PIT-16. Przyznanie karty podatkowej przyjmuje postać decyzji ustalającej (konstytutywnej) wysokość zobowiązania podatkowego Jego istota powoduje, że płaci się ten sam podatek bez względu na rozmiary późniejszej działalności (Tak długo aż jeden z parametrów określających tę działalność nie ulegnie zmia nie) Parametry określające wysokość podatku Rodzaj prowadzonej działalności Liczba mieszkańców w miejscowości wykonywania działalności Liczba zatrudnionych pracowników

Zasady uzyskiwania zgody na opodatkowanie w formie karty podatkowej Zgodę na opodatkowanie uzyskuje się w formie decyzji ustalającej Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, według ustalonego wzoru, na dany rok podatkowy, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Właściwość organu podatkowego Właściwy miejscowo jest naczelnik urzędu skarbowego według miejsca położenia zorganizowanego zakładu, wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej W razie niedopełnienia zgłoszenia działalności do ewidencji lub gdy działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu - według miejsca zamieszkania podatnika lub siedziby spółki jeżeli nie można ustalić siedziby spółki - według miejsca zamieszkania jednego ze wspólników. W przypadku prowadzenie działalności w kilku zakładach podatnik wskazuje główne miejsce wykonywania działalności

Jeżeli podatnik rozpoczyna działalność, wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego przed rozpoczęciem działalności lub może dołączyć do wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej składanego na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników. Zasady uzyskiwania zgody na opodatkowanie w formie karty podatkowej Zatem wniosek załączyć należy zawsze

Zasady uzyskiwania zgody na opodatkowanie w formie karty podatkowej Naczelnik urzędu skarbowego, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, odrębnie na każdy rok podatkowy. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia się wszystkich jej wspólników. Decyzja odmowna Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego stwierdzi brak warunków do zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, wydaje decyzję odmowną Podatnik może odwołać się od takiej decyzji Podatnik zgadzając się z odmowa opodatkowuje się w innej formie Podatnik może zrzec się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej

Podstawowe zasady dotyczące podatników opodatkowanych w formie karty podatkowej Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Zobowiązani są jednak wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, o których mowa w odrębnych przepisach, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę. Podatek dochodowy w formie karty podatkowej, wynikający z decyzji, podatnik obniża o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym, zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o ile nie została odliczona od podatku dochodowego, która nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki, określonej w odrębnych przepisach.

Zrzeczenie się w ciągu roku opodatkowania w formie karty podatkowej Podatnik, jest obowiązany od pierwszego dnia miesiąca następującego po zrzeczeniu zaprowadzić: 1) ewidencję i płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli spełnia warunki albo 2) właściwe księgi i płacić podatek dochodowy na ogólnych zasadach Przerwy w wykonywaniu działalności W przypadku zgłoszenia przez podatnika przerwy w prowadzeniu działalności w danym roku podatkowym nie pobiera się podatku opłacanego w formie karty podatkowej za cały okres przerwy trwającej nieprzerwanie co najmniej 10 dni w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień przerwy, jeżeli podatnik zawiadomi o tej przerwie najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia i w dniu poprzedzającym dzień jej zakończenia. W przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej nie pobiera się podatku opłacanego w formie karty podatkowej za cały okres zawieszenia w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień zawieszenia

Obowiązki powiadamiania organów podatkowych o zmianach Podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o zmianach, jakie zaszły w stosunku do stanu faktycznego podanego w złożonym wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, które A ) powodują utratę warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej, B ) mają wpływ na wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, (zatrudnieni, liczba godzin. liczba posiłków, itp.) 2) o likwidacji prowadzonej działalności. O zmianach, podatnik jest obowiązany zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej w terminie siedmiu dni od powstania okoliczności powodujących zmiany. W razie zawiadomienia o zmianach, zmiana wysokości podatku w formie karty podatkowej następuje poczynając od miesiąca, w którym zaszły okoliczności powodujące zmianę

Konsekwencje podania informacji nieprawdziwych poda we wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej dane niezgodne ze stanem faktycznym, powodujące nieuzasadnione zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej bądź ustalenie wysokości podatku dochodowego w formie karty podatkowej w kwocie niższej od należnej prowadzi nierzetelnie (niezgodnie ze stanem faktycznym) ewidencję zatrudnienia bądź, mimo obowiązku, nie prowadzi tej ewidencji, nie zawiadomi naczelnika urzędu skarbowego w terminie, o zmianach w rachunku lub fakturze stwierdzających sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi poda dane istotnie niezgodne ze stanem faktycznym naczelnik urzędu skarbowego stwierdza wygaśnięcie decyzji, Konsekwencje podatnicy są obowiązani płacić podatek dochodowy na ogólnych zasadach za cały rok podatkowy, Są zobowiązani do założenia właściwych ksiąg począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została doręczona decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej.

Ustawa przewiduje następujące rodzaje działalności możliwe do opodatkowania w formie karty podatkowej

CHARAKTERYSTYK DZIAŁALNOŚCI USŁUGOWEJ I WYTW Ó RCZO-USŁUGOWEJ OBJĘTEJ OPODATKOWANIEM W FORMIE KARTY PODATKOWEJ Lp. Zakres działalnościPrzedmiot działalności usługi ślusarskieWyrób, naprawa i konserwacja wyrobów z metali oraz przy użyciu elementów z innych surowców, a w szczególności: narzędzi, prostych narzędzi pomiarowych, mebli, sprzętu gospodarstwa domowego i rolno-ogrodniczego; sprzętu i urządzeń sportowo-rekreacyjnych; konstrukcji, okuć, części armatur i innych elementów na potrzeby budownictwa; kas pancernych i kaset; wózków dziecięcych i gospodarczych, rowerów, części zamiennych i akcesoriów do pojazdów jednośladowych i maszyn, ogrodzeń metalowych, wraz z ich montażem, galanterii, artykułów powszechnego użytku z grupy 1001 drobiazgów oraz naprawa zabawek itp. Naprawa części mechanicznych maszyn i urządzeń. Naprawa i konserwacja sprzętu przeciwpożarowego. Inne prace i czynności towarzyszące, niezbędne do całkowitego wykonania i wykończenia wyrobu lub świadczonej usługi. 2 usługi w zakresie wyrobu i naprawy naczyń blaszanych Wyrób i naprawa naczyń blaszanych. Wyrób przedmiotów z cyny (np. dzbanów, kufli, kielichów, mis, świeczników). Wyrób rur i kolanek do pieców. Renowacja przedmiotów zabytkowych z blachy. Obudowa blachą wszelkiego rodzaju sprzętu. Inne prace i czynności towarzyszące, niezbędne do całkowitego wykonania i wykończenia wyrobu lub świadczonej usługi.

Stawki w karcie podatkowej Lp.Zakres działalności Oznaczenie stawek W miejscowości o liczbie mieszkańców do ponad do powyżej usługi ślusarskie usługi w zakresie wyrobu i naprawy naczyń blaszanych usługi rusznikarskie usługi w zakresie złotnictwa - jubilerstwa - dla ludności usługi grawerskie usługi w zakresie wyrobu pieczątek usługi pobielania kotłów i naczyń usługi kowalskie

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z czterech (obok tradycyjnego podatku, podatku liniowego oraz karty podatkowej) możliwych form opodatkowania działalności gospodarczej. Specyfika ryczałtu polega na tym, że wysokość płaconego podatku nie jest powiązany z uzyskanym przez przedsiębiorcę dochodem lecz wyłącznie wartością przychodów ze sprzedaży Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, ustawy o podatku dochodowym, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych, Podmioty które mogą korzystać z ryczałtu Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podstawowe zasady opodatkowania ryczałtem  Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest podatkiem opłacanym od przychodu, bowiem podatnicy opodatkowani ryczałtem nie pomniejszają przychodu o koszty jego uzyskania. Zatem ta forma opodatkowania będzie korzystna dla podatników ponoszących koszty w niewielkiej wysokości.  Podatnicy oraz spółki, których wspólnicy są opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym, mają obowiązek posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia oraz ewidencję przychodów odrębną w każdym roku podatkowym.  Stawki podatku uzależnione są od rodzaju wykonywanej działalności i wynoszą odpowiednio 3%, 5,5%, 8,5%, 17% i 20%.  Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest podatkiem opłacanym od przychodu, bowiem podatnicy opodatkowani ryczałtem nie pomniejszają przychodu o koszty jego uzyskania. Zatem ta forma opodatkowania będzie korzystna dla podatników ponoszących koszty w niewielkiej wysokości.  Podatnicy oraz spółki, których wspólnicy są opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym, mają obowiązek posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia oraz ewidencję przychodów odrębną w każdym roku podatkowym.  Stawki podatku uzależnione są od rodzaju wykonywanej działalności i wynoszą odpowiednio 3%, 5,5%, 8,5%, 17% i 20%.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podstawowe zasady opodatkowania ryczałtem  Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą, w której wykonuje kilka rodzajów działalności opodatkowanych różnymi stawkami, wówczas Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności  Ryczałtowcy mogą odliczać od przychodów straty z działalności gospodarczej za lata ubiegłe  Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne podatnika i osób współpracujących. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne zmniejszająca podatek nie może jednak przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.  Podatnicy, którzy wybrali opłacanie zryczałtowanego podatku dochodowego, mają obowiązek obliczania i wpłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a za grudzień - w terminie złożenia rocznego zeznania podatkowego, tj. do 31 stycznia następnego roku podatkowego.  podatnicy opłacający Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z pozarolniczej działalności gospodarczej nie mogą korzystać ze wspólnego opodatkowania z małżonkiem lub z preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci  Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą, w której wykonuje kilka rodzajów działalności opodatkowanych różnymi stawkami, wówczas Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności  Ryczałtowcy mogą odliczać od przychodów straty z działalności gospodarczej za lata ubiegłe  Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne podatnika i osób współpracujących. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne zmniejszająca podatek nie może jednak przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.  Podatnicy, którzy wybrali opłacanie zryczałtowanego podatku dochodowego, mają obowiązek obliczania i wpłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a za grudzień - w terminie złożenia rocznego zeznania podatkowego, tj. do 31 stycznia następnego roku podatkowego.  podatnicy opłacający Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z pozarolniczej działalności gospodarczej nie mogą korzystać ze wspólnego opodatkowania z małżonkiem lub z preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci

Podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności wymienionej w ust. 1, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy Uwarunkowania do skorzystania z ryczałtu uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej euro, uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty euro rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej - bez względu na wysokość przychodów Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Wyłączenia z prawa do korzystania z ryczałtu Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 1b, nie stosuje się do podatników: 1)opłacających podatek w formie karty podatkowej 2)korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego, 3) osiągających w całości lub w części przychody z tytułu: a) prowadzenia aptek, b) działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów), c) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, d) prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11, e) świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, f) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,

Wyłączenia z prawa do korzystania z ryczałtu Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 4) wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, 5) podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej: a) samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem, b) w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków, c) samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka - jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach, 6) rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

Ustawa przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych – odwrotnie niż ma to miejsce przy karcie podatkowej- wymienia katalog rodzajów działalności których nie wolno wykonywać w tej formie opodatkowania Lp.Symbol PKWiUNazwa usługi 123 1ex Usługi związane z leśnictwem dotyczy wyłącznie: - doradztwa w zakresie zarządzania lasem Usługi objęte grupowaniem „Budynki mieszkalne” Usługi objęte grupowaniem „Budynki niemieszkalne” 4ex 42.1 Drogi kołowe i szynowe; roboty ogólnobudowlane związane z budową dróg kołowych i szynowych dotyczy wyłącznie usług: - realizacji projektów inwestycyjnych na własny rachunek obejmującej przedsięwzięcia finansowe, techniczne i rzeczowe w celu przygotowania lub budowy: dróg i autostrad, dróg szynowych i kolei podziemnej oraz przejść podziemnych, mostów i tuneli 5ex 42.21Rurociągi przesyłowe i sieci rozdzielcze; roboty ogólnobudowlane związane z budową rurociągów dotyczy wyłącznie usług: - realizacji projektów inwestycyjnych na własny rachunek obejmującej przedsięwzięcia finansowe, techniczne i rzeczowe w celu przygotowania lub budowy rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych WYKAZ USŁUG, KT Ó RYCH ŚWIADCZENIE WYŁĄCZA PODATNIKA Z OPODATKOWANIA RYCZAŁTEM OD PRZYCHOD Ó W EWIDENCJONOWANYCH, OZNACZONYCH WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI WYROB Ó W I USŁUG

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Oświadczenie Pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, oświadczenie może złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, Jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia na podstawie tych przepisów - pisemne oświadczenie składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych Ryczałt- procedury

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Jan Kowalski Gdynia Morska 123/4 Pierwszy Urząd Skarbowy W Gdyni OŚWIADCZENIE Na podstawie art. 9 ust 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ( Dz. U. Nr 144 pózn. 930 z pózn. zmianami) oświadczam, że w 2012 roku prowadzić będę pozarolniczą działalność gospodarczą i opodatkowywać ją będę w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podpis Jan Kowalski Gdynia Morska 123/4 Pierwszy Urząd Skarbowy W Gdyni OŚWIADCZENIE Na podstawie art. 9 ust 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ( Dz. U. Nr 144 pózn. 930 z pózn. zmianami) oświadczam, że w 2012 roku prowadzić będę pozarolniczą działalność gospodarczą i opodatkowywać ją będę w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podpis Podatnicy prowadzący działalność w formie spółek osobowych składają oświadczenia o wyborze tej formy opodatkowania do właściwych urzędów skarbowych. Wzór oświadczenia Właściwymi urzędami są: Dla podatnika - według miejsca zamieszkania podatnika przypadku prowadzenia działalności w formie spółki składają wszyscy wspólnicy naczelnikom urzędów skarbowych właściwym według miejsca zamieszkania każdego ze wspólników. Wspólnicy spółki cywilnej osób fizycznych rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podstawową ewidencja jest prowadzona odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencja przychodów, Obowiązki ewidencyjne Obowiązek prowadzenia ewidencji powstaje od dnia, od którego ma zastosowanie opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Obowiązek prowadzenia ewidencji nie dotyczy podatników osiągających przychody, z najmu i dzierżawy jeżeli ich wysokość wynika z umowy zawartej w formie pisemnej Ewidencję oraz dowody, na podstawie których są dokonywane wpisy do ewidencji, należy przechowywać w miejscu wykonywania działalności przypadku nieprowadzenia ewidencji lub prowadzenia jej niezgodnie z warunkami wymaganymi do uznania jej za dowód w postępowaniu podatkowym, organ podatkowy określi wartość niezewidencjonowanego przychodu, w tym również w formie oszacowania Ryczałt, tak określony stanowi pięciokrotność stawek podatkowych, które byłyby zastosowane do przychodu w przypadku jego ewidencjonowania; ryczałt ten nie może być wyższy niż 75% przychodu. Konsekwencje wad w ewidencji

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Ewidencja przychodów Zasady prowadzenia ewidencji i dokonywania w niej zapisów  Podatnik jest zobowiązany zbroszurować ewidencję i kolejno ponumerować jej karty.  Podatnicy, którzy dokonują odliczeń od przychodów, muszą wykazywać je w odrębnych pozycjach ewidencji i zmniejszać te kwoty o wartość przychodu stanowiącego podstawę opodatkowania.  Po zakończeniu każdego miesiąca, najpóźniej do 20 dnia następnego miesiąca, prowadzący ewidencję musi podsumować zapisy, obliczyć i wpisać do ewidencji kwotę ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, a także kwoty przysługujących mu obniżek oraz ulg od tego ryczałtu.  Jeśli podatnik prowadzi więcej niż jedną ewidencję, sumy wynikające z miesięcznych zapisów w poszczególnych ewidencjach należy przenieść do jednej z nich i podsumować.  Zapisy prowadzi się w porządku chronologicznym,

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Zakres przedmiotowy przychodów przy ryczałcie Przychodem są między innymi następujące należności: z prowadzonej działalności ze sprzedaży wyposażenia ze sprzedaży środków trwałych dopłaty lub subwencje otrzymane kary umowne odsetki od środków na rachunku bankowym wartość umorzonych zobowiązań wynagrodzenia z tytułu terminowego wpłacania podatków przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy składników majątku związanych z prowadzona działalności Ewidencje należy prowadzić rzetelnie i poprawnie. Prawo dopuszcza niewielkie błędy, wpisane błędnie kwoty nie mogą jednak przekroczyć 0,5% wartości przychodu w całym roku lub do dnia, kiedy urząd skarbowy stwierdzi te błędy. Większe błędy mogą oznaczać karę pienieżną.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Ogólne zasady kształtowania przychodów  Uzyskane przychody są korygowane o dodatnie i ujemne różnice kursowe  Podatek zryczałtowany pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania  Przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa udziału w zysku. W razie przeciwnego dowodu przyjmuje się, ze prawa do udziału w zysku są równe  Ryczałt podlega pomniejszeniu o kwotę składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacone przez podatnika  Organy podatkowe mają prawo oszacować przychód w przypadku nieprowadzenia ewidencji przychodów lub w przypadku prowadzenia jej niezgodnie z warunkami wymaganymi do uznania jej za dowód w postępowaniu podatkowym. Ryczałt ten stanowi pięciokrotności stawek właściwych dla danego rodzaju działalności. Nie może on być jednak wyższy niż 75% oszacowanego przychodu

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Dowody księgowe Ewidencje przychodów prowadzi się na podstawie dowodów księgowych, czyli dokumentów potwierdzających sprzedaż. W przypadku dowodów księgowych związanych z przychodem, mogą to być faktury, rachunki, paragony, dowody wewnętrzne itp. Lp. Data wpisu Data uzys kania przyc hodu Numer dowodu, na podstawie którego dokonano wpisu Kwota przychodu opodatkowana według stawki Ogółem przychody ( ) Kwota przychodu opodatkow ana według stawki Uwa gi* 20%17%8,5%5,5%3,0%10% złzł grzłgrzłgrzłgrzł gr gr gr Podsumowanie strony Przeniesienie z poprzedniej strony Suma przychodów od początku miesiąca………. WZ Ó R EWIDENCJA PRZYCHOD Ó W

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podstawową ewidencja jest prowadzona odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencja przychodów, uzupełniają ją Wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych Dowody zakupu Spisy z natury towarów Obowiązki ewidencyjne Prowadzony zgodnie z przepisami i według normatywnego wzorca Wykonywane w sytuacjach i w terminie wskazanym w ustawie Dowody zakupu, należy przechowywać w miejscu wykonywania działalności lub, jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w miejscu wskazanym przez podatnika lub podatników - jako ich siedziba, albo w biurze rachunkowym, któremu zostało powierzone prowadzenie ewidencji.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Obowiązki ewidencyjne Podstawową ewidencja jest prowadzona odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencja przychodów, uzupełniają ją Karty przychodów pracowników Ewidencja wyposażenia W zakresie niezbędnym do wywiązania się z obowiązku płatnika w podatku dochodowym oraz obowiązków związanych z ubezpieczeniami społecznymi Ewidencją wyposażenia obejmuje się rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną pozarolniczą działalnością gospodarczą, niezaliczone do środków trwałych, których wartość początkowa, w rozumieniu art. 22g ustawy o podatku dochodowym, przekracza zł Powinna zawierać co najmniej następujące dane: numer kolejny wpisu, datę nabycia, numer faktury lub rachunku, nazwę wyposażenia, cenę zakupu wyposażenia lub koszt wytworzenia, datę likwidacji, w tym również datę sprzedaży lub darowizny, oraz przyczynę likwidacji wyposażenia.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Stawki w podatku zryczałtowanym 20% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów, 17 % przychodów ze świadczenia usług: a) reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU ), b) pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych pośrednictwa w sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich c) pośrednictwa w handlu hurtowym z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy, d) hoteli świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania e) parkingowych (obsługi centrali wzywania radio-taxi pilotowania organizatorów i pośredników turystycznych f) w zakresie zarządzania nieruchomościami, świadczonych na zlecenie z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy, g) wynajmu samochodów osobowych (wynajmu pozostałych środków transportu h) doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego w zakresie oprogramowania przetwarzania danych i) pozyskiwania personelu z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy, dezynfekcji i tępienia szkodników fotograficznych z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy, przyjmowania telefonów powielania organizowania wystaw, targów i kongresów z zastrzeżeniem załącznika nr 2 do ustawy, j) poradnictwa dla dzieci, gdzie indziej niesklasyfikowanych opieki społecznej świadczonych przez instytucje o charakterze doraźnym opieki społecznej związanych z przystosowaniem zawodowym - z zastrzeżeniem pkt 1 i 3-5,

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Stawki w podatku zryczałtowanym 8,5 % przychodów a) przychodów, z wynajmu nieruchomości b) przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 %, c) przychodów związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom d) przychodów ze świadczenia usług związanych z prowadzeniem przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, w tym specjalnych - dotyczy wyłącznie przygotowania dzieci do nauki w szkole e) przychodów ze świadczenia usług związanych z ogrodami botanicznymi i zoologicznymi oraz obszarami z obiektami chronionej przyrody f) przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego, g) prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu, h) prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy, i) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 i 12 ustawy o podatku dochodowym, 5,5% przychodów a) przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton, b) uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaków opłaty skarbowej, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Stawki w podatku zryczałtowanym 3,0% przychodów: a) z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, b) z działalności usługowej w zakresie handlu, c) ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą, zaliczonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług do klasy usługi związane z chowem i hodowlą zwierząt (z wyjątkiem usług weterynaryjnych), d) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów, e) o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym, f) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku będących środkami trwałymi, ujętych w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz składników majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, jest niższa niż zł, nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat.

Podatnik opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może odliczyć od przychodów składki na ubezpieczenia społeczne. Zapewnia to art. 11 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Podatnik uzyskujący przychody opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu musi pamiętać, że odliczeń od przychodów dokonuje od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów. Zasady odliczania ZUS przy ryczałcie Przykład Pan Marek rozlicza się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Uzyskuje przychody opodatkowane według stawki 8,5% oraz 5,5%. We wrześniu 2008 r. uzyskał przychód z działalności opodatkowanej stawką: 8,5% w wysokości zł, 5,5% w wysokości zł. Łączny przychód podatnika wyniósł zł. Z tytułu prowadzonej działalności podatnik we wrześniu 2008 r. opłacił za sierpień składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości 532,99 zł. Pan Marek obliczył przychód do opodatkowania za wrzesień 2008 r. w następujący sposób: 1) udział przychodów według poszczególnych stawek ryczałtu w przychodach ogółem (z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku - 8,5% ( zł : zł) x 100 = 56,92%, - 5,5% ( zł : zł) x 100 =43,08%, 2) wysokość składek na ubezpieczenia społeczne podlegających odliczeniu od przychodów - 8,5% 532,99 zł x 56,92% 303,38 zł,- 5,5% 532,99 zł x 43,08% 229,61 zł, 3) przychód do opodatkowania według poszczególnych stawek ryczałtu, po zaokrągleniu do pełnego złotego - 8,5% zł - 303,38 zł = ,00 zł, 5,5% zł - 229,61 zł =12.070,00 zł. Pan Marek rozlicza się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Uzyskuje przychody opodatkowane według stawki 8,5% oraz 5,5%. We wrześniu 2008 r. uzyskał przychód z działalności opodatkowanej stawką: 8,5% w wysokości zł, 5,5% w wysokości zł. Łączny przychód podatnika wyniósł zł. Z tytułu prowadzonej działalności podatnik we wrześniu 2008 r. opłacił za sierpień składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości 532,99 zł. Pan Marek obliczył przychód do opodatkowania za wrzesień 2008 r. w następujący sposób: 1) udział przychodów według poszczególnych stawek ryczałtu w przychodach ogółem (z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku - 8,5% ( zł : zł) x 100 = 56,92%, - 5,5% ( zł : zł) x 100 =43,08%, 2) wysokość składek na ubezpieczenia społeczne podlegających odliczeniu od przychodów - 8,5% 532,99 zł x 56,92% 303,38 zł,- 5,5% 532,99 zł x 43,08% 229,61 zł, 3) przychód do opodatkowania według poszczególnych stawek ryczałtu, po zaokrągleniu do pełnego złotego - 8,5% zł - 303,38 zł = ,00 zł, 5,5% zł - 229,61 zł =12.070,00 zł.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Zasady spisu z natury Podatnicy, są obowiązani sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, : na dzień zaprowadzenia ewidencji na koniec każdego roku podatkowego. w razie zmiany wspólnika lub zmiany umowy spółki, na dzień likwidacji działalności. W razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej, podatnicy są obowiązani objąć spisem z natury również rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną działalnością, niebędące środkami trwałymi, zaliczane do wyposażenia. Zakres danych ujętych w spisie z natury Spis z natury powinien zawierać co najmniej dane określone w art. 20 ust. 2 ww. ustawy, a mianowicie: imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy), datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury, szczegółowe określenie towaru, jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych i groszach za jednostkę miary, wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową, łączną wartość spisu z natury, klauzulę "Spis zakończono na pozycji...",

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Zasady wyceny spisu z natury Po sporządzeniu spisu należy: Podatnik jest obowiązany dokonać wyceny najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury. Towary objęte spisem z natury wycenić według: cen zakupu albo cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu, a także gdy nie jest możliwe ustalenie ceny zakupu. W dacie 31 grudnia danego roku podatkowego podatnik jest obowiązany wpisać do ewidencji przychodów spis z natury według poszczególnych rodzajów jego składników. Jeżeli na dzień 31 grudnia podatnik nie posiada towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków podlegających ujęciu w spisie z natury, wówczas w prowadzonej ewidencji przychodów powinien wpisać, że "spis z natury na dzień 31 grudnia 2007 r. wynosi 0 zł". Wartość spisu z natury nie wpływa na podstawę opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym, gdyż wartości wynikających ze spisu z natury nie sumuje się z przychodami wynikającymi z ewidencji

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Zasady zapłaty podatku Podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień - w terminie złożenia zeznania Podatnicy mogą obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania. ( mogą to realizować wyłącznie podatnicy u których w roku poprzedzającym rok podatkowy - nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość euro). Deklaracje i zeznania Podatnicy są obowiązani złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynikający z zeznania jest podatkiem należnym za dany rok podatkowy, chyba że naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję, w której określi inną wysokość podatku.

dr W.Wyrzykowski 64

Podstawowe zasady prowadzenie PKPiR Podstawowe cechy podatkowej księgi przychodów i rozchodów  Podatkowa księga przychodów i rozchodów jest urządzeniem podatkowym a nie księgowym, mimo tego, że w rozporządzeniu określającym zasady jej prowadzenia często używa się pojęć: dowody księgowe, księgowania w księdze itp.  Głównym zadaniem, jakie ma spełniać podatkowa księga przychodów i rozchodów nie jest, jak ma to w przypadku ksiąg rachunkowych, ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych w celu prawidłowego ustalenia wartości składników majątkowych i źródeł ich pochodzenia (aktywów i pasywów), lecz ustalenie prawidłowej, ustalonej wymogami prawa podatkowego podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym  Ewidencją w księdze obejmuje się wyłącznie operację, których następstwem jest uzyskanie przychodu lub poniesienie podatkowo uznawanego kosztu.   W księdze nie prowadzi się, zatem ewidencji innych zdarzeń dokumentujących np. rozrachunki, przepływy środków pieniężnych, stan składników majątkowych itp. dr W.Wyrzykowski 65

 Podmiotami zobowiązanym do prowadzenia Pkpr są osoby fizyczne, spółki osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą o ile nie prowadzą ksiąg rachunkowych.  uprawnionymi do prowadzenia ksiąg podatkowych w formie Pkpr są wyłącznie spółki osobowe, których udziałowcami są osoby fizyczne. Obowiązek ten dotyczy tylko tych wymienionych podmiotów, które jednocześnie wykonują działalność gospodarczą.  Obowiązek prowadzenia księgi nie dotyczy osób, które: - Prowadzą księgi rachunkowe - Opłacają podatek dochodowy w formach zryczałtowanych - Wykonują wyłącznie usługi przewozu osób i towarów taborem konnym - Wykonują zawód adwokata wyłącznie w zespole adwokackim - Dokonują sprzedaży środków trwałych po likwidacji działalności Podstawowe zasady prowadzenie PKPiR  Pomimo względnej prostoty w konstrukcji księgi przychodów i rozchodów w porównaniu do ewidencji rachunkowych jest ona urządzeniem, któremu towarzyszy obowiązek prowadzenia dodatkowych ewidencji dr W.Wyrzykowski 66

Formalne zasady prowadzenie PKPiR 1.Książka jest narzędziem podatkowym którego celem jest ustalenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym 2.W księdze zapisywane sa wszystkie zdarzenia skutkujące uzyskaniem przychodu i stanowiące koszty jego uzyskania 3.W księdze dokonywane sa również zapisy dotyczące: - Spisów inwentaryzacyjnych - Ustalania rozliczenia wyniku 4. Książka powinna być zbroszurowana i ponumerowana 5. Zapisy powinny być wykonywane w sposób jasny a błędy poprawiane w sposób nieniszczący poprzedniego zapisu 6. Książka musi znajdować się w miejscu wykonywania działalności a jedynym powodem że znajduje się w innym miejscu jest zlecenie jej prowadzenia biuru rachunkowemu o czym musi być powiadomiony organ podatkowy. dr W.Wyrzykowski 67

Podatkowa księga przychodów i rozchodów powinna znajdować się stale w miejscu wskazanym przez podatnika jako siedziba przedsiębiorstwa lub w miejscu wykonywania działalności.: Wyjątki od zasady a)w przypadku gdy podatnik prowadzi przedsiębiorstwo wielozakładowe, księgi podatkowe powinny znajdować się w każdym zakładzie. Dopuszczalne jest również prowadzenie przez podatnika jednej księgi, którą przechowuje się w siedzibie przedsiębiorstwa. Przyjęcie takiego rozwiązania wymaga jednak prowadzenia w każdym zakładzie, co najmniej ewidencji sprzedaży. b) podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie handlu obnośnego lub obwoźnego mają obowiązek przechowywania księgi w miejscu wykonywania działalności, c) w sytuacji zlecenia przez podatnika prowadzenia księgi podatkowej biuru rachunkowemu, podatnik ma obowiązek zawiadomić o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego, któremu zostało złożone zawiadomienie o prowadzeniu księgi. Podatkowa księga przychodów i rozchodów powinna znajdować się stale w miejscu wskazanym przez podatnika jako siedziba przedsiębiorstwa lub w miejscu wykonywania działalności.: Wyjątki od zasady a)w przypadku gdy podatnik prowadzi przedsiębiorstwo wielozakładowe, księgi podatkowe powinny znajdować się w każdym zakładzie. Dopuszczalne jest również prowadzenie przez podatnika jednej księgi, którą przechowuje się w siedzibie przedsiębiorstwa. Przyjęcie takiego rozwiązania wymaga jednak prowadzenia w każdym zakładzie, co najmniej ewidencji sprzedaży. b) podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie handlu obnośnego lub obwoźnego mają obowiązek przechowywania księgi w miejscu wykonywania działalności, c) w sytuacji zlecenia przez podatnika prowadzenia księgi podatkowej biuru rachunkowemu, podatnik ma obowiązek zawiadomić o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego, któremu zostało złożone zawiadomienie o prowadzeniu księgi. Miejsce przechowywania rejestrów i dowodów W miejscu przechowywania podatkowej księgi przychodów i rozchodów powinny także znajdować się ewidencje i rejestry prowadzone przez podatnika oraz dokumenty stanowiące podstawę zapisów w księgach. Dokumenty źródłowe i dane zawarte w ewidencjach prowadzonych dla celów podatkowych są podstawą zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, stanowiąc dowód na to, co zostało w niej zawarte. Miejsce przechowywania księgi dr W.Wyrzykowski 68

Podatnicy są zobowiązania założyć podatkową księgę przychodów i rozchodów Na dzień 1 stycznia każdego roku podatkowego Na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego Zapisy w księdze należy dokonywać w języku polskim i w walucie polskiej na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów Błędy w księdze poprawiamy poprzez skreślenie błędnej treści i wpisanie poprawnie nowej. Niewpisane wcześniej dokumenty wpisujemy na końcu wpisów danego miesiąca (bez wymogu zachowania chronologii. Dokonanie poprawek przed wszczęciem kontroli podatkowej lub postepowania podatkowego pozwala na przyjęcie że książka była rzetelna dr W.Wyrzykowski 69

Ogólne zasady dokonywania wpisów Zapisy w księgach winny dokonywane być na bieżąc tj. po zakończeniu dnia nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym Zapisy mogą być dokonywane zbiorczo nie później niż do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni z zachowaniem chronologii zapisów jedynie w przypadku, gdy dotyczy to podatników, którzy:  dokonują sprzedaży dokumentowanej wyłącznie fakturami  pozostali jeśli w miejscu wykonywania działalności równocześnie prowadza ewidencje sprzedaży.  bez potrzeby prowadzenia ewidencji sprzedaży, jeśli ewidencjonują sprzedaż z zastosowaniem kasy rejestrującej Książka przychodów i rozchodów dr W.Wyrzykowski 70

Prowadzenie książki przy użyciu komputera Księga prowadzona przy użyciu technik informatycznych uważana jest za prawidłową, gdy: Posiadamy pisemną szczegółową instrukcję obsługi programu komputerowego Stosujemy program komputerowy, który umożliwia nieograniczony wgląd w treść dokonywanych zapisów oraz umożliwia wydrukowanie wszystkich danych w porządku chronologicznym, zgodnie ze wzorcem księgi Umożliwia przechowywanie wszystkich zapisów na magnetycznych nośnikach informacji do czasu ich wydrukowania Jeśli podatnik prowadzi księgę przy użyciu komputera ma on obowiązek nie później niż do dnia 20 każdego miesiąca sporządzenia wydruku zapisów dokonanych za dany miesiąc. Wydruk powinien odpowiadać urzędowemu wzorcowi księgi. Jeśli wydruk nie spełnia wymogów wzorca wówczas podatnik musi dokonać wpisu odpowiednich danych z wydruku komputerowego do odpowiednich kolumn książki,. Dotyczy to wyłacznie zapisów sum odpowiednich kolumn. dr W.Wyrzykowski 71

Wzór podatkowej księgi przychodów i rozchodów określony jest przez MF i jest wzorem normatywnym. To oznacza, że odstępstwa od tego wzoru skutkować mogą odrzuceniem księgi Strona tytułowa Zaznaczenie ze jest to PKPiR Imię i nazwisko przedsiębiorcy lun nazwa spółki Adres Rodzaj prowadzonej działalności Konstrukcja graficzna książki Księga zawiera rubryki pionowe oznaczone numerami od 1-17 określane mianem „kolumn” Księga zawiera rubryki poziome określane mianem „pozycje” Wyróżnia się dwie główne części księgi A) tekstowa – kolumny od 1-6 B) kwotowa – kolumny od 7-15 dr W.Wyrzykowski 72

dr W.Wyrzykowski 73

dr W.Wyrzykowski 74

Podstawa wpisów są dowodowy księgowe dr W.Wyrzykowski 75

Dowody wewnętrzne mogą zostać sporządzone wyłącznie w celu udokumentowania wydatków określonych w powołanym rozporządzeniu, tj.: 1) zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt, 2) surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych jagód, owoców leśnych (i grzybów), 3) wartości produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika, 4) zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych, 5) kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących, 6) zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych, Zakres zakupów dla których istnieje możliwość dokumentowania dowodami wewnętrznymi dr W.Wyrzykowski 76

Sklep owocowo-warzywny "U Macieja" Gorzów Wlkp., ul. Kręta 2 Gorzów Wlkp., 10 stycznia 2008 r. DOWÓD WEWNĘTRZNY NR 5/2008 Lp. Nazwa towaru, opłaty lub tytuł i cel wydatku Ilość Jedn. miary Cena jedn. w zł Wartość w zł 1marchewka6kg1,408,40 2ziemniaki20kg1,6032,00 3jabłka10kg2,5025,00 razem:65,40 Słownie: sześćdziesiąt pięć złotych 40/100 Sporządził: Anna Nowak Podpis Zatwierdził: Maciej Gos Podpis osoby odpowiedzialnej/ właściciela Pozycja księgowa nr 12 6 ) zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniami 7) wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele, 8) opłat sądowych i notarialnych, 9) wydatków związanych z parkowaniem samochodu w sytuacji, podstawą wystawienia dowodu wewnętrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy załączony do sporządzonego dowodu. Zakres zakupów dla których istnieje możliwość dokumentowania dowodami wewnętrznymi Przykład Przykładowy wzór dowodu wewnętrznego dr W.Wyrzykowski 77

Wzór dowodu wewnętrznego Dane podatnika:Gdańsk ………………………. Pozycja księgowania w PKPiR Nr 35/07/2012 Dowód wewnętrzny numer 21/07/12 W dniu 20 lipca 20012r. poniosłem wydatek w kwocie 500 zł związany z opłatą czynszową za lokal zajmowany w części na potrzeby działalności gospodarczej. Lokal ten wykorzystuję w 40% na w/w potrzeby. W związku z tym, w ciężar kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, ewidencjonuję kwotę 200 zł. Podstawa sporządzenia dowodu – książeczka opłat czynszowych …………………………….. Podpis podatnika dr W.Wyrzykowski 78

Podatnik będąc za granicą zakupił odo osoby prywatnej składniki które zamierza wykorzystać w swojej działalności jako materiały lub towary Czy może je zaewidencjonować w PKPiR nie posiadając faktury Zasady zapisów zakupu towarów handlowych Zakup towarów handlowych wpisuje się (według cen zakupu) w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów - wyłącznie na podstawie dowodów księgowych spełniających warunki określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 152, poz ze zm.). Zakupy dokonane bez prawidłowego udokumentowania Pytanie jak udokumentować taki zakup? Można to zrobić spełniając określone wymagania dr W.Wyrzykowski 79

W myśl postanowień zawartych w § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia, dowodami księgowymi są: 1) faktury VAT, w szczególności faktury VAT marża, faktury VAT RR, faktury VAT MP, dokumenty celne, rachunki oraz faktury korygujące i noty korygujące, spełniające wymagania określone w odrębnych przepisach, lub 2) inne dowody, wymienione w § 13 i 14 rozporządzenia, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej: a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty, c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych, d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych - oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie. Dowody spełniające w/w wymagania Na taki zakup powinien posiadać przynajmniej umowę kupna sprzedaży precyzującą wymagany zakres informacji Zakup nie może być przyjęty na podstawie dowodu wewnętrznego gdyż nie są one zastrzeżone dla takich zakupów Paragon fiskalny za taką transakcję też nie jest dowodem podlegającym wpisowi dr W.Wyrzykowski 80

Stosownie do § 27 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, podatnik obowiązkowo sporządza remanent: na dzień 1 stycznia każdego roku podatkowego, na koniec każdego roku podatkowego, w przypadku zmiany wspólnika, w przypadku zmiany proporcji udziałów wspólników, w razie likwidacji działalności gospodarczej, na dzień rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, na wezwanie do sporządzenia spisu z natury przez naczelnika urzędu skarbowego. Zasady wprowadzania do księgi zakupów dokonanych przed rozpoczęciem działalności Nie ma przeszkód aby zakupy dokonane przed rozpoczęciem działalności gospodarczej zaliczyć do jej kosztów należy jednak proces ten przeprowadzić według określonych reguł dr W.Wyrzykowski 81

Wartość remanentu podlega wpisaniu do podatkowej księgi. Przepisy nie określają, w której kolumnie księgi należy odnotować wartość remanent. Najczęściej jest to kolumna 10 - "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu", Nie sumuje się wartości remanentu z innymi zapisami wpisanymi do tej kolumny Wpis remanentu w podatkowej księdze może być dokonany: według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeśli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników przechowywane łącznie z księgą. dr W.Wyrzykowski 82

numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury określenie towaru i innych składników jednostka miary ilość stwierdzona w czasie spisu cena w złotych i groszach za jednostkę miary Wartość wynikającą z przemnoże nia ilości towaru przez jego cenę jednostkow ą łączną wartość spisu z natury 1Przewód elektryczny mb3207,2zł2304zł2304 Zasady sporządzania spisu z natury Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie. Rozporządzenie zawiera minimalny zakres formalny jaki powinien zawierać spis wg poniższego wzoru imię i nazwisko właściciela zakładu/nazwa firmy………………… data sporządzenia spisu ………………… Spis zakończono na pozycji... Podpisy osób sporządzających spis……. Podpis właściciela zakładu (wspólników Zasady wprowadzania do księgi zakupów dokonanych przed rozpoczęciem działalności dr W.Wyrzykowski 83

Zasady wyceny spisu z natury Podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według: cen zakupu lub nabycia, albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia według kosztów wytworzenia odpady - według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania dr W.Wyrzykowski 84

Jeśli księga podatkowa będzie prowadzona rzetelnie i w sposób niewadliwy, stanowi dowód tego, co wynika z zawartych w niej zapisów (art. 193 § 1 Ordynacji podatkowej), czyli jest dowodem w postępowaniu podatkowym. Rzetelność Niewadliwość Księgi podatkowe uważa się za rzetelne, jeżeli dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty (art. 193 § 2 Ordynacji podatkowej) Gdy podatkowa księga nie będzie prowadzona zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, uznaje się, że jest prowadzona wadliwi e Rzetelność i niewadliwość księgi przychodów i rozchodów dr W.Wyrzykowski 85

Rozszerzenie pojęcia rzetelnościRozszerzenie pojęcia niewadliwości Podatkową księgę można uznać za rzetelną także wtedy, gdy: 1) niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie 0,5% przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej stwierdził te błędy, lub 2) brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym wypadkiem lub zdarzeniem losowym, które uniemożliwiło podatnikowi prowadzenie księgi, lub 3) błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny, lub 4) podatnik uzupełnił zapisy lub dokonał korekty błędnych zapisów w księdze przed rozpoczęciem kontroli przez naczelnika urzędu skarbowego lub przez organ kontroli skarbowej, lub 5) błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki, a podatnik posiada dowody księgowe odpowiadające warunkom określonym w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Organ podatkowy uznaje za dowód księgi podatkowe, które są, co prawda, prowadzone w sposób wadliwy, ale wady te nie mają istotnego znaczenia dla sprawy (art. 193 § 5 Ordynacji podatkowej). dr W.Wyrzykowski 86

Zasady codziennego zapisu nie dotyczą podatników prowadzących ewidencję sprzedaży, którzy mogą dokonywać zapisów przychodów, wykazywanych w tej ewidencji, w jednej pozycji na koniec każdego miesiąca. – prowadzący osobną ewidencję sprzedaży Także podatnicy ewidencjonujący obrót za pomocą kasy fiskalnej, w myśl § 20 ust. 1 rozporządzenia MF, mogą dokonywać zapisów w podatkowej księdze: na podstawie danych wynikających z raportów dobowych, skorygowanych o wartości dotyczące zwrotów towarów wynikające z odrębnych ewidencji, na koniec każdego miesiąca, na podstawie danych wynikających z miesięcznych zestawień raportów dobowych. Miesięczne zestawienie raportów dobowych powinno zawierać: Zasady dokonywania wpisów przychodów w KPiR numer kolejny wpisu, numer unikatowy pamięci fiskalnej kasy, numer i daty raportów dobowych, wynikającą z raportów łączną kwotę należności pomniejszoną o łączną kwotę podatku i skorygowaną o wartości dotyczące zwrotów towarów wynikające z odrębnych ewidencji. dr W.Wyrzykowski 87

Wystawienie faktury po wystawieniu paragonu fiskalnego Nie wpisuje się do podatkowej księgi kwot wynikających z faktur dokumentujących dokonanie sprzedaży wcześniej zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy fiskalnej. Na podatniku ciąży w takiej sytuacji obowiązek połączenia w sposób trwały zwróconych przez nabywców oryginałów paragonów fiskalnych z kopiami wystawionych faktur. Wpis miesięczny w sytuacji prowadzenia osobnej ewidencji sprzedaży VAT Jeżeli podatnik prowadzi odrębną ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 1 lub 3 ustawy o VAT, zapisów w podatkowej księdze dotyczących przychodów ze sprzedaży towarów i usług może dokonywać na koniec miesiąca łączną kwotą wynikającą z miesięcznego zestawienia sporządzonego na podstawie danych wynikających z tej ewidencji dr W.Wyrzykowski 88

Towarów handlowych i materiałów podstawowych objętych spisem z natury nie należy zaliczać bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w trakcie roku podatkowego Przedsiębiorcy na koniec roku musza inwentaryzować zakupione a nie sprzedane towary i materiały podstawowe Wynika to z regulacji przyjętych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych a odnoszących się do zasad ustalania dochodu art. 24 ust. 2 ustawy o PDOF. Dla podatników dochodem jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania:  powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków - jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego lub  pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego - jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa niż wartość remanentu końcowego. (zatem konsekwencje kosztowe remanentu początkowego ustalane są na końcu okresu a nie na początku) dr W.Wyrzykowski 89

Przykład dr W.Wyrzykowski 90

Zasada uproszczona ( kasowa ) Zasada memoriałowa Konsekwencje Zasady potrącania kosztów w książce przychodów i rozchodów Konsekwencje Koszty są uznawane podatkowo pod data dokumentu którego dotyczą Koszty są uznawane podatkowo przy zachowaniu zasady współmierności kosztów z przychodami ( rozliczane w latach) dr W.Wyrzykowski 91

Wydatki poniesione przez przedsiębiorcę w trakcie odbywania przez niego podróży służbowej mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie dowodów ich faktycznego poniesienia. Na podstawie dowodu wewnętrznego - rozliczenie podróży służbowej, można w kosztach uzyskania przychodów ująć wyłącznie koszty diet. Wniosek Przedsiębiorca w ciężar kosztów uzyskania przychodów może zaliczać wydatki faktycznie poniesione i właściwie udokumentowane. Do typowych kosztów związanych z wyjazdem służbowym przedsiębiorca może zaliczyć: diety, koszty przejazdu samochodem, koszty przejazdu innymi środkami transportu, koszty noclegów. W podatkowej księdze przychodów i rozchodów wydatki poniesione w podróży służbowej przez przedsiębiorcę podlegają ujęciu w kolumnie 13 - "pozostałe wydatki Zasady rozliczania podróży służbowej dr W.Wyrzykowski 92

Zasady rozliczania diet Przedsiębiorca odbywający podróż służbową, niezależnie od tego, w jakiej wysokości poniesie wydatki na wyżywienie w trakcie podróży, do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć diety do wysokości ustalonej na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce strefy budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. nr 236, poz. 1990; ost. zm. w Dz. U. z 2006 r. nr 227, poz. 1661) Ograniczenie to wynika z przepisu art. 23 ust. 1 pkt 52 updof. Dlatego też dla celów rozliczenia diety należy sporządzić dowód wewnętrzny W dokumencie tym należy również rozliczyć wszystkie ( sumę) wydatki związane z podróżą służbową W podatkowej księdze przychodów i rozchodów wydatki poniesione w podróży służbowej przez przedsiębiorcę podlegają ujęciu w kolumnie 13 - "pozostałe wydatki dr W.Wyrzykowski 93

dr W Wyrzykowski 94

dr W Wyrzykowski 95

Ustawodawca wymienia bardzo zróżnicowany katalog zdarzeń skutkujących uzyskaniem przychodu podatkowego ( brak jednolitego określenia przychodu ) Przychodami są w „szczególności ” Otrzymane pieniądze Wartość otrzymanych praw, rzeczy lub świadczeń Umorzone zobowiązania Zwrócone wierzytelności Otrzymane dochody z funduszy inwestycyjnych Równowartość odpisów aktualizujących, lub rozwiązanych rezerw Kwota podatku od towarów i usług Nominalna wartość udziałów lub akcji Wynagrodzenie płatnika dr W Wyrzykowski 96

Za przychody związane z działalnością gospodarczą i działami specjalnymi produkcji rolnej osiągnięte w roku podatkowym uważa się należne przychody choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu należnych wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Przychody przypisywane są poszczególnym latom podatkowym. Przy uznawaniu przychodów obowiązuje zasada memoriałowa a nie kasowa Przychody podatkowo mogą być pomniejszane ale przy użyciu określonych ustawą narzędzi. dr W Wyrzykowski 97

Data uzyskania przychodu - przykład Jeśli przychód jest związany z działalnością gospodarczą, wówczas do celów podatkowych powstaje, gdy jest należny, bez względu na to czy został faktycznie otrzymany. Datą uzyskania przychodu ( uznania podatkowego) jest dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi (częściowego wykonania usługi), nie później niż dzień:  wystawienia faktury albo  otrzymania należności Oznacza to, że Jeśli przed wydaniem towaru albo wykonaniem usługi wystawiono fakturę lub uregulowano należność, to przychód powstał z dniem wystawienia faktury albo z dniem otrzymania należności Przykład W hurtowni materiałów budowlanych 28 grudnia 2012 r. wystawiono fakturę dokumentującą sprzedaż dachówek. Wyznaczono dwutygodniowy termin płatności. Transport zapewnił sprzedawca. Towar dostarczono klientowi 4 stycznia 2013 r. Przychód z tej sprzedaży powstał 28 grudnia 2012 r., tj. w dniu wystawienia faktury W okresie od 1 lutego do 30 listopada 2012 r. firma budowlana wykonywała usługę budowlaną. Protokół odbioru robót podpisano, a tym samym usługa została zakończona, w dniu 28 grudnia 2012 r. Faktura została natomiast wystawiona 2 stycznia 2013 r. Data przychodu należnego z tytułu tej usługi przypadnie zatem na miesiąc jej wykonania, tj. na grudzień 2012 r. dr W Wyrzykowski 98

Gdy strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze. Jednak przychód ten nie może powstawać rzadziej niż raz w roku. Zasada ta ma zastosowanie do przychodów z najmu, dzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze rozliczanych w okresach rozliczeniowych również do dostaw energii, gazu, ciepła wywozu śmieci itp Data uzyskania przychodu - przykład Przykład Jednostka wystawia do 7-go dnia każdego miesiąca faktury za czynsz za miesiąc bieżący. W przypadku stałej usługi ciągłej, rozliczanej co miesiąc, przychód powstaje na koniec każdego miesiąca, za który wystawiana jest faktura, tj. w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, np. 7 grudnia wystawiono fakturę za czynsz za grudzień - przychód powstał 31 grudnia 2012 r. dr W Wyrzykowski 99

© dr W. Wyrzykowski Pod jaką data należy uznać przychód podatkowy Rachunkowość podatkowa – ćwiczenia koszty podatkowe czy rachunkowe 1. W hurtowni materiałów budowlanych 28 grudnia 2010 r. wystawiono fakturę dokumentującą sprzedaż dachówek. Wyznaczono dwutygodniowy termin płatności. Transport zapewnił sprzedawca. Towar dostarczono klientowi 4 stycznia 2011 r. Pod jaką datą powstał przychód podatkowy. Odp. Zgodnie z zapisem ustawy przychód powstaje pod datą pierwszego z trzech zdarzeń: wydania towaru, otrzymania należności lub wystawienia faktury. W tym wypadku jako pierwsze nastąpiło wystawienie faktury zatem przychód z tej sprzedaży powstał 28 grudnia 2010 r., tj. w dniu wystawienia faktury. 2. W okresie od 1 lutego do 30 listopada 2010 r. firma budowlana wykonywała usługę budowlaną. Protokół odbioru robót podpisano, a tym samym usługa została zakończona, w dniu 28 grudnia 2010 r. Faktura została natomiast wystawiona 2 stycznia 2011 r. Pod jaką datą powstał przychód podatkowy Odp. Zgodnie z zapisem ustawy przychód powstaje pod datą pierwszego z trzech zdarzeń: wydania towaru, otrzymania należności lub wystawienia faktury. W tym wypadku jako pierwsze nastąpiło wykonanie usługi (protokół zakończenia) zatem przychód z tej sprzedaży powstał 28 grudnia 2010 r., tj. w dniu wystawienia faktury. 1. W hurtowni materiałów budowlanych 28 grudnia 2010 r. wystawiono fakturę dokumentującą sprzedaż dachówek. Wyznaczono dwutygodniowy termin płatności. Transport zapewnił sprzedawca. Towar dostarczono klientowi 4 stycznia 2011 r. Pod jaką datą powstał przychód podatkowy. Odp. Zgodnie z zapisem ustawy przychód powstaje pod datą pierwszego z trzech zdarzeń: wydania towaru, otrzymania należności lub wystawienia faktury. W tym wypadku jako pierwsze nastąpiło wystawienie faktury zatem przychód z tej sprzedaży powstał 28 grudnia 2010 r., tj. w dniu wystawienia faktury. 2. W okresie od 1 lutego do 30 listopada 2010 r. firma budowlana wykonywała usługę budowlaną. Protokół odbioru robót podpisano, a tym samym usługa została zakończona, w dniu 28 grudnia 2010 r. Faktura została natomiast wystawiona 2 stycznia 2011 r. Pod jaką datą powstał przychód podatkowy Odp. Zgodnie z zapisem ustawy przychód powstaje pod datą pierwszego z trzech zdarzeń: wydania towaru, otrzymania należności lub wystawienia faktury. W tym wypadku jako pierwsze nastąpiło wykonanie usługi (protokół zakończenia) zatem przychód z tej sprzedaży powstał 28 grudnia 2010 r., tj. w dniu wystawienia faktury. dr W Wyrzykowski 100

Podatek dochodowy od osób fizycznych- źródła przychodów Oprócz wymienionych źródeł przychodów ustawa uzupełnia przychody o pozostałe zdarzenia, jak: Przychody w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Ustawodawca nie precyzuje pojęć świadczeń w naturze i świadczeń nieodpłatnych. Ustala jedynie zasady wyliczania przychodu z tego tytułu. Dla celów prawidłowego ujęcia tych zdarzeń należy jednak odwołać się do potocznego znaczenia tych pojęć Przychody w naturze to- Odpłatne lub nieodpłatne przysporzenie majątkowe, które są konsekwencja przekazanych podatnikowi rzeczy Nieodpłatne świadczenia to – osiągane przez podatnika korzyści mające charakter usług. Obydwa świadczenia maja charakter przysporzenia majątkowego, dlatego też przychód w naturze lub nieodpłatne świadczenie nieprzedstawiające żadnej wartości dla podatnika i nieprzydatne w jego działalności nie powinny skutkować zwiększeniem zobowiązania podatkowego dr W Wyrzykowski 101

Podatek dochodowy od osób fizycznych- nieodpłatne świadczenia Zasady wyceny wartości podatkowej nieodpłatnych świadczeń i świadczeń w naturze Przychody w naturze Nieodpłatne świadczenia Wartość pieniężną świadczeń w naturze, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców; jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia dr W Wyrzykowski 102

dr W Wyrzykowski 103

Większość zdarzeń skutkujących zmniejszeniem majątku podmiotu gospodarczego zaliczana jest do kosztów przez rachunkowość i prawo podatkowe, jednak znaczna ich część jest różnie traktowana przez te dziedziny Koszty podatkowe i koszty rachunkowe Wspólna część kosztów Koszty ekonomiczne Koszty rachun kowe Koszty podat kowe Np. utworzenie rezerwy, odpisy aktualizujące, nakłady na środki trwałe nieodpłatnie udostępnione Koszty rozliczane w innych okresach rozliczeniowych Np. zakupy inwestycyjne, zapłata podatku dochodowego, spłata kredytów dr W Wyrzykowski 104

Koszty podatkowe i koszty rachunkowe Aby koszty uznane były przez prawo podatkowe muszą zaistnieć następujące związki przyczynowo-skutkowe  Koszty musza przyczyniać się w sposób bezpośredni lub pośredni do osiągnięcia przychodów  Koszty muszą być związane z funkcjonowaniem podmiotu gospodarczego  Koszty mogą zabezpieczać lub zmierzać do zachowania źródła przychodów  Koszty musza być poniesione  Koszty nie mogą być enumeratywnie wymienione jako koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 105

Zasady zaliczania kosztu do kosztów uzyskania przychodu Warunki uznania kosztu za koszt podatkowy Koszty muszą być poniesione Koszty muszą pozostawać w związku z osiągniętym lub zamierzonym do osiągnięcia przychodem Koszty mogą zabezpieczać lub dążyć do zachowania źródeł przychodów Koszty nie mogą być enumeratywnie wymienione w ustawie jako koszty nieuznawane podatkowo Ustawodawca mówiąc o kosztach uzyskania przychodów ujmuje je w liczbie mnogiej, co również ma istotne znaczenie dla ich interpretacji. Wyrazic to można formułą:D = ∑P - ∑K, co oznacza, ze nie można utożsamiać poszczególnych kosztów z poszczególnymi przychodami, gdyż pojedyncze koszty mogą generować zarówno pojedyncze przychody, jak i nieograniczona ich liczbę. dr W Wyrzykowski 106

Koszty uzyskania przychodu Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust.(Updop) Analiza przepisu pozwala na wydzielenie dwóch grup kosztów podatkowo uznawanych. Pierwsza to koszty poniesione w celu uzyskania przychodów. Druga to koszty poniesione w związku z zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów. Ustawodawca, jednak nie precyzuje, żadnego z tych pojęć. Można jednak sformułować podstawowe zasady uznawania kosztów za koszty związane z uzyskiwaniem i zabezpieczaniem źródeł przychodów : Koszt podatkowy to wydatek, który ma związek z prowadzoną działalnością oraz wpływa na wielkość przychodów. - Nie wszystkie koszty muszą skutkować uzyskaniem przychodu, lecz wszystkie muszą być ponoszone z zamiarem uzyskania takiego przychodu. - Brak skutku w postaci uzyskania przychodu nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego, jeśli tylko zamiarem było uzyskanie przychodu. - za koszty uzyskania przychodów należy uznawać wszelkie koszty poniesione, w celu utrzymania funkcjonowania samego przedsiębiorstwa. - Za koszty uważa się również takie wydatki, które nie tworzą nowego przychodu, lecz podtrzymują i zabezpieczają źródła przychodów już osiągnięte (np. działania marketingowe i reklamowe na rynkach, na których działalność jest już prowadzona. dr W Wyrzykowski 107

Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów Pomimo nadrzędnej zasady, obowiązującej w ustawach podatkowych, uznawania tylko, ale i zawsze za koszty podatkowe tych kosztów, które mają bezpośredni związek z uzyskanymi, uzyskiwanymi lub zamierzonymi do uzyskania przychodami, zawierają one pakiet kosztów, które chociaż nie wpływają na zwiększenie przychodów są jednak uznawane za koszty uzyskania przychodów. ( Koszty administrowania podmiotem gospodarczym) Znacznie jednak szerszy asortyment kosztów dotyczy tej grupy kosztów, które pomimo swego związku z przychodami nie są uznawane za koszty uzyskania w znaczeniu podatkowym. To skutkuje brakiem możliwości ich uwzględnienia przy ustalaniu zobowiązania podatkowego. Pomimo nadrzędnej zasady, obowiązującej w ustawach podatkowych, uznawania tylko, ale i zawsze za koszty podatkowe tych kosztów, które mają bezpośredni związek z uzyskanymi, uzyskiwanymi lub zamierzonymi do uzyskania przychodami, zawierają one pakiet kosztów, które chociaż nie wpływają na zwiększenie przychodów są jednak uznawane za koszty uzyskania przychodów. ( Koszty administrowania podmiotem gospodarczym) Znacznie jednak szerszy asortyment kosztów dotyczy tej grupy kosztów, które pomimo swego związku z przychodami nie są uznawane za koszty uzyskania w znaczeniu podatkowym. To skutkuje brakiem możliwości ich uwzględnienia przy ustalaniu zobowiązania podatkowego. dr W Wyrzykowski 108

Zasada współmierności kosztów w rachunkowości i w prawie podatkowym Rachunkowość art. 6 ustawy o rachunkowości, nakazujący jednostce ująć wszystkie koszty osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty, związane z tymi przychodami niezależnie od terminu ich zapłaty. Dla zapewnienia stosowania tej zasady do kosztów zaliczane powinny być koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty których jeszcze nie poniesiono. Zasada ostrożności, ponadto nakazuje tworzyć rezerwy na koszty zdarzeń, które jeszcze nie zostały sfinalizowane ale które można określić, co do przewidywanej wartości i prawdopodobieństwa, które jednak powinny być uwzględnione w okresie sprawozdawczym. Ta zasada nie jest uznawana przez przepisy prawa podatkowego. Odmiennie zasadę współmierności regulują przepisy ustaw podatkowych. Nawiązując do daty ich poniesienia, nakazują ich rozliczanie w określonych przepisami terminach, a ponadto dzielą koszty na koszty bezpośrednio i pośrednio związane z przychodami. dr W Wyrzykowski 109

Zasada współmierności kosztów w rachunkowości i w prawie podatkowym Rachunkowość art. 6 ustawy o rachunkowości, nakazujący jednostce ująć wszystkie koszty osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty, związane z tymi przychodami niezależnie od terminu ich zapłaty. Dla zapewnienia stosowania tej zasady do kosztów zaliczane powinny być koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty których jeszcze nie poniesiono. Zasada ostrożności, ponadto nakazuje tworzyć rezerwy na koszty zdarzeń, które jeszcze nie zostały sfinalizowane ale które można określić, co do przewidywanej wartości i prawdopodobieństwa, które jednak powinny być uwzględnione w okresie sprawozdawczym. Ta zasada nie jest uznawana przez przepisy prawa podatkowego. Odmiennie zasadę współmierności regulują przepisy ustaw podatkowych. Nawiązując do daty ich poniesienia, nakazują ich rozliczanie w określonych przepisami terminach, a ponadto dzielą koszty na koszty bezpośrednio i pośrednio związane z przychodami. dr W Wyrzykowski 110

Zasada współmierności kosztów w prawie podatkowym Moment poniesienia kosztówOkres, w jakim powinny być ujęte w sprawozdaniu podatkowym Koszty poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, oraz w roku podatkowym. Koszty podatkowe odnoszące się do przychodów roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku, lecz do dnia: Koszty podatkowe odnoszące się do przychodów roku podatkowego, a poniesione po upływie daty dla złożenia zeznania lub po złożeniu zeznania (jeśli złożone było przed upływem tej daty). Są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym zostały osiągnięte odpowiadające im przychody, chyba, że koszt zostały poniesione po dniu złożenia zeznania podatkowego.  Sporządzenia sprawozdania finansowego (rachunkowość) nie później niż do dnia złożenia zeznania.  Złożenia zeznania nie później niż do dnia upływu terminu dla złożenia zeznania dla podmiotów niesporządzających sprawozdań finansowych. Sa potrącalne w tym roku podatkowym, w którym zostały osiągnięte odpowiadające im przychody. Są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzone jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie. dr W Wyrzykowski 111

Zasada współmierności kosztów w prawie podatkowym Przepisy ustaw podatkowych wprowadziły podział kosztów uzyskania przychodów na koszty bezpośrednio związane z przychodami (koszty bezpośrednie) oraz koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (koszty pośrednie). Niestety ani w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ani w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie zdefiniowano wprowadzonych pojęć Koszty pośrednie dzielą się na okresy: Okres nieprzekraczający rok podatkowy Okres przekraczający rok podatkowy Np. podatek od nieruchomości Koszty uzyskania przychodów są potrącane w dacie ich poniesienia Jest możliwe określenie części dotyczącej danego roku Nie jest możliwe określenie części dotyczącej danego roku Rozliczamy odpowiednio do części dotyczących danego roku Np. Koszty opłaty inicjującej leasing Rozliczamy w proporcji do długości okresu którego dotyczą rozliczenie obejmuje nie proporcję wartości kosztu, lecz długości okresu, którego koszt dotyczy) Np.Koszty technologicznego przygotowania produkcji W zależności od tego, czy: dr W Wyrzykowski 112

Udokumentowanie kosztów w świetle prawa bilansowego i podatkowego Ustawa o rachunkowości stanowi, że podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, określane mianem „dowodów źródłowych Powinien on zatem zawierać co najmniej: określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego; określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej; opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych; datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu; podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów; stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania. Ponadto dowody księgowe powinny być oryginalne, rzetelne i kompletne dr W Wyrzykowski 113

Koszty uzyskania przychodów Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16. Warunki uznania kosztu za koszt podatkowy Koszty muszą być poniesione Koszty muszą pozostawać w związku z osiągniętym lub zamierzonym do osiągnięcia przychodem Mogą zabezpieczać istniejące źródła przychodów Ustawodawca nie interpretuje znaczenia różnicy słów „ zachowania” oraz „ zabezpieczenia” źródła przychodów dr W Wyrzykowski 114

Udokumentowanie kosztów w świetle prawa bilansowego i podatkowego Ustawy o podatku dochodowym nie precyzują ani konstrukcji ani formy ani też elementów jakie powinien zawierać dowód poniesienia wydatku umożliwiający zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów. Ustawy podatkowe wyznaczają szczególną rolę dowodową dla ksiąg podatkowych. Dyspozycje zawiera art. 193 ordynacji podatkowej stwierdzając, że księgi podatkowe prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów. Przez księgi podatkowe rozumie się; księgi rachunkowe, podatkowa księgę przychodów i rozchodów, oraz inne ewidencje i rejestry do których prowadzenia zobowiązują podatnika przepisy prawa podatkowego. Ciężar dowodowy dla wydatku stanowiącego koszt uzyskania przychodu Dotyczy sposobu jego udokumentowania Dotyczy sposobu jego udokumentowania Dotyczy celowości wydatku Dotyczy związku z przychodami Dotyczy faktu jego poniesieni a Dotyczy właściwego przypisania w czasie dr W Wyrzykowski 115

Koszty uzyskania przychodów Przepisy ustawy o podatku dochodowym nie precyzują formy ani poszczególnych elementów dokumentów czy też innych dowodów, stanowiących udokumentowanie poniesienia wydatków. Nie mniej można określić podstawowe zasady stanowiące podstawę do formalnego ujęcia kosztu w ewidencji podatkowej Ciężar dowodowy dla wydatku stanowiącego koszt uzyskania przychodu Dotyczy sposobu jego udokumentowania Dotyczy związku z przychodami Dotyczy faktu jego poniesienia Dotyczy celowości wydatku Za koszt poniesiony uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury ( rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury Dotyczy właściwego przypisania w czasie dr W Wyrzykowski 116

Ustawa o podatku dochodowym rozróżnia następujące kategorie kosztów ze względu na moment ich powstania i zaliczenia w koszty danego roku Zasada współmierności rozliczania kosztów Moment poniesienia kosztów Okres, w jakim powinny być ujęte w sprawozdaniu podatkowym Koszty poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym Są potrącalne w tym roku podatkowym w którym zostały osiągnięte odpowiadające im przychody, chyba, że koszt zostały poniesione po dniu złożenia zeznania podatkowego Koszty podatkowe odnoszące się do przychodów roku podatkowego a poniesione po zakończeniu tego roku, lecz do dnia: Sporządzenia sprawozdania finansowego ( rachunkowość) Złożenia zeznania nie później niż do dnia upływu terminu dla złożenia zeznania. Sa potrącalne w tym roku podatkowym, w którym zostały osiągnięte odpowiadające im przychody Koszty podatkowe odnoszące się do przychodów roku podatkowego a poniesione po upływie daty dla złożenia zeznania lub po złożeniu zeznania Są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzone jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie dr W Wyrzykowski 117

Zasada współmierności rozliczania kosztów w ustawie o rachunkowości Art. 6 W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, niezależne od terminu ich zapłaty. Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, których jeszcze nie poniesiono.  Powstanie kosztu w rachunkowości nie jest związane z momentem jego opłacenia czyli poniesienia wydatku  Moment powstania kosztu to moment zużycia, wykorzystania danego element  Wynik bilansowy jest ustalany w rachunkowości za okres sprawozdawczy. Zatem koszty muszą być przypisywane tym okresom.  Koszty poniesione ale nie dotyczące sprawozdawczego okresu zarachowywane są na koncie rozliczeń międzyokresowych czynnych a koszty które nie zostały jeszcze poniesione ale dotyczą okresu sprawozdawczego na koncie rozliczeń międzyokresowych biernych dr W Wyrzykowski 118

Zasada współmierności rozliczania kosztów w prawie podatkowym Art. 15 ust 4 Updop- Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, chyba, że zostały poniesione po dniu złożenia zeznania podatkowego Ustawy podatkowe wyróżniają pojęcia kosztów bezpośrednio i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, nakazując właściwy sposób rozliczania Ustawa o rachunkowości nie wprowadza takiego podziału Ustawa o rachunkowości nakazuje powiązać koszty z przychodami okresu sprawozdawczego – prawo podatkowe z przychodami roku podatkowego Przepisy prawa podatkowego akceptują zasady czynnego rozliczania kosztów natomiast nie dopuszczają przypisywania do kosztów roku podatkowego kosztów nie poniesionych pomimo ich związku z przychodami tego roku ( bierne rozliczenia) Ustawa o rachunkowości uznaje koszty bez względu na termin ich zapłaty (zasada memoriału) prawo podatkowe stanowi o kosztach poniesionych, definiując poniesienie w zależności od rodzaju kosztu wg zasady memoriału lub kasowej Najistotniejsze różnice pomiędzy obydwoma definicjami dr W Wyrzykowski 119

Moment rozliczenia podatkowego kosztów rozliczanych w rachunkowości w czasie Konsekwencja zapisu art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest to, że ustawodawca uzależnia moment, w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów, od momentu ujęcia go w księgach zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości. Z analizy tekstu tego zapisu wynika, ze ustawodawcy nie chodzi w takim wypadku o jakiekolwiek ujęcie takiego wydatku w księgach rachunkowych np. na koncie rozliczeń międzyokresowych lecz ujęcie go w kosztach rachunkowych Zasady rachunkowości nakazują, aby koszty poniesione w bieżącym okresie, które są tak duże, że będą rażąco obniżać (deformować) wynik tego okresu, a ich związek z osiąganiem przychodów w przyszłych okresach jest oczywisty, aktywować i dokonywać systematycznie odpisów w ciężar kosztów, stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń przy wykorzystaniu konta międzyokresowego rozliczania kosztów. dr W Wyrzykowski 120

Zasady rozliczania kosztów pośrednich Art. 15 ust 4d updop – Koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącane w dacie ich poniesienia. Jeśli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie jaka ich cześć dotyczy danego roku podatkowego w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą Okres nieprzekraczający rok podatkowyOkres przekraczający rok podatkowy Np. podatek od nieruchomości Jest możliwe określenie części dotyczącej danego roku Nie jest możliwe określenie części dotyczącej danego roku Koszty uzyskania przychodów są potrącane w dacie ich poniesienia Rozliczamy odpowiednio do części dotyczących danego roku Rozliczamy w proporcji do długości okresu którego dotyczą ( rozliczenie obejmuje nie proporcję wartości kosztu lecz długości okresu którego koszt dotyczy) dr W Wyrzykowski 121

Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów Klasyfikacja rodzajowa kosztów niestanowiących kosztów podatkowych Wydatki o charakterze inwestycyjnym oraz wydatki będące pochodna tych procesów Wydatki mające charakter sankcji Wydatki w dziedzinie rozrachunków Wydatki związane ze spłatą zobowiązań podatkowych Wydatki arbitralnie uznawane przez ustawodawcę za nieuzasadnione Zakres rodzajowy wydatków o charakterze sankcji Kary Sankcje karne Sankcje cywilnoprawne dr W Wyrzykowski 122

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 1) wydatków na: a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części, c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych — wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia; Wydatki o charakterze inwestycyjnym 1 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 123

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 16a—16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania; 5) strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1; 6) strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności; Wydatki o charakterze inwestycyjnym 2 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 124

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów - wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e; 8b) wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych — do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia — o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych; Wydatki o charakterze finansowym 1 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 125

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów -wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) spółek łączonych lub dzielonych na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) w tych spółkach w przypadku połączenia lub podziału spółek kapitałowych, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 1 pkt 6; wydatki te stanowią koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, w wysokości: a) ustalonej na podstawie art. 15 ust. 1k — jeżeli udziały (akcje) w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny, b) ustalonej zgodnie z pkt 8 — jeżeli udziały (akcje) w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały nabyte albo objęte za wkład pieniężny, c) wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalonych zgodnie z lit. a lub lit. b, w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca (akcjonariusza) wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem; pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki podzielonej przez wydzielenie; Wydatki o charakterze finansowym 2 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 126

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 16) jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy; 17) kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań; 18) grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych grzywien i kar; 19) kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu: a) nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska, b) niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy; Wydatki o charakterze sankcyjnym 1 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 127

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 20) wierzytelności odpisanych jako przedawnione; 21) odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej;Ordynacji podatkowej 22) kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług; 23) wydatków na wykup obligacji, pomniejszonych o kwotę dyskonta; Wydatki o charakterze sankcyjnym 2 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 128

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 23)wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem: a) wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2, b) 205) udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek) — wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), pomniejszonych o kwotę niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, 205) c) strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, obliczonych zgodnie z pkt 25 lit. b; Wydatki o charakterze sankcyjnym 3 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 129

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów rezerw tworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z wyjątkiem tych rezerw utworzonych na pokrycie: a) w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w pkt 25 lit. b: — wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), — kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii straconych, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, b) wymagalnych, a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, c) zakwalifikowanych do kategorii straconych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw, Wydatki o charakterze sankcyjnym 4 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 130

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym opłat sankcyjnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wpłacie do budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego; dodatkowej opłaty wymierzanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych;przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych strat (kosztów) powstałych w wyniku utraty dokonanych przedpłat (zaliczek, zadatków) w związku z niewykonaniem umowy; Wydatki o charakterze sankcyjnym 5 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 131

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów wydatków: a) na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli: — pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) — w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu), — pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) — w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału, b) na spłatę innych zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń, c) na umorzenie kapitałów pozostających w związku z utworzeniem (nabyciem), powiększeniem lub ulepszeniem źródła przychodów, Wydatki o charakterze rozrachunkowym 1 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 132

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 11)naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów); 12) odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji; 13) odsetek od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów; 13a) odsetek od dopłat wnoszonych do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, a także odsetek od dywidend i innych dochodów z udziału w zyskach osób prawnych Wydatki o charakterze rozrachunkowym 2 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 133

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 46)podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów: a) podatek naliczony: — jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług, — w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług — jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, Wydatki o charakterze rozrachunkowym 3 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 134

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 10)odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak: a) podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy, b) odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek Funduszu, 14) darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, a także wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536), z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacjeart. 43 ust. 1 pkt 16ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Wydatki arbitralnie nie uznawane 1 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 135

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 15) podatku dochodowego oraz wpłat z zysku określonych w odrębnych przepisach; 26a) odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1;ustawie o rachunkowości 27) rezerw innych niż wymienione w pkt 26, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z innych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą o rachunkowości, inne niż określone w niniejszej ustawie jako taki koszt;ustawą o rachunkowości 28) kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych Wydatki arbitralnie nie uznawane 2 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 136

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 30) wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby podatnika: a)w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe) — w wysokości przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu, b) w jazdach lokalnych — w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra 36)wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1 i w art. 23 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407, z późn. zmart. 21 ust. 1art ) składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa Wydatki arbitralnie nie uznawane 3 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 137

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 38) wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) lub członków spółdzielni niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów, z tym że wydatki ponoszone na rzecz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną są kosztem uzyskania przychodów w części dotyczącej działalności objętej obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego; 38a) wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji; 39) strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3, została zarachowana jako przychód należny Wydatki arbitralnie nie uznawane 5 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 138

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 43) umorzonych kredytów (pożyczek) bankowych, jeżeli ich umorzenie nie jest związane z: a) bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub b) 222) postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub 222) c) realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw; 44) umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne; 45) wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; Wydatki arbitralnie nie uznawane 6 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 139

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 48)odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a—16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie; 49) składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość euro, przeliczona na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia; 50) strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym; Wydatki arbitralnie nie uznawane 7 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 140

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów 51) wydatków, z zastrzeżeniem pkt 30, z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika — w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra; podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu; 52) wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku podatnika, niezaliczanych do środków trwałych — w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów działalności prowadzonej przez podatnika, lecz służą osobistym celom pracowników i innych osób albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą podatnika 57a)nieopłaconych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, z zastrzeżeniem pkt 40 oraz art. 15 ust. 4h, określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składekustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Wydatki arbitralnie nie uznawane 8 Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 141

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów -Wartości pracy własnej podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzonej działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej- także małżonków dzieci wspólników -- podatku dochodowego, podatku od spadku i darowizn -Wartości diet z tytułu podroży służbowych i osób prowadzących działalność gospodarcza i osób z nimi współpracujących- w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach W konstrukcji podatku PIT wyróżnia się dodatkowo następujące wyłączenia Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dr W Wyrzykowski 142

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 1 Czy zakup ubrań dla pracowników - jednolitych kostiumów (garsonek) - stanowi świadczenie na rzecz pracowników będące kosztem uzyskania przychodu? Czy pracownicy będą musieli zapłacić od wartości tego świadczenia podatek dochodowy? Odp. A) Tak bez ograniczeń B) Nigdy nie stanowią kosztów uzyskania c) Jeżeli odzież służbowa używana jest wyłącznie w miejscu pracy, pozbawiona jest cech osobistych może, obciążyć koszty uzyskania przychodów Nasza firma zawarła umowę o sponsoring z klubem sportowym na cały rok W ramach tej umowy klub sportowy zobowiązał się do umieszczania reklam naszego przedsiębiorstwa w czasie organizowanych imprez sportowych, my zaś przekazaliśmy na konto klubu kwotę zł (jednorazowo). Na tę kwotę klub sportowy wystawił nam rachunek (nie jest podatnikiem VAT). Czy jako sponsor mamy prawo zaliczyć w koszty uzyskania przychodów całą kwotę przekazaną klubowi sportowemu (prowadzimy podatkową księgę przychodów i rozchodów)? Odp. A) Tak bez ograniczeń B) Nie gdyż jest to wydatek na reprezentację c) Wydatki na sponsoring nigdy nie są kosztem uzyskania gdyż nie maja związku z przychodami dr W Wyrzykowski 143

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 2 Jesteśmy spółką z o.o. W chwili obecnej jesteśmy w trakcie przygotowywania materiałów reklamowych w formie zestawów, na które składają się ulotki, katalogi reklamowe i płyty multimedialne. Czy wydatki poniesione na zakup materiałów reklamowych podlegają zaliczeniu do kosztów czy też są to wydatki, które nie stanowią kosztu uzyskania przychodów? Odp. A) Tak bez ograniczeń B) tylko ulotki gdyż płyty multimedialne są zbyt drogie C) Nie są kosztami uzyskania a w przypadku ich przekazywana należy prowadzić ewidencję osób które je otrzymały D) Są kosztami reprezentacj i Jako prowadząca działalność gospodarczą osoba fizyczna zajmuję się dystrybucją wód mineralnych. W celu pozyskania klientów organizuję prezentacje połączone z degustacją oferowanych produktów. Znaczącym kosztem takich działań jest zakup słodyczy oraz soków, które są konsumowane podczas degustacji na organizowanych przeze mnie prezentacjach. Czy w takich okolicznościach wydatki na nabycie słodyczy i soków należy zaliczać w ciężar kosztów uzyskania przychodów czy są to wydatki na reprezentację? Odp. A) Tego typu wydatki nie służą kreowaniu przychodów i nie są kosztami uzyskania b) Tego typu wydatki jako promujące sprzedaż są uznawane za koszty uzyskania bez ograniczeń c) Są uznawane za reklamę podlegającą ograniczeniom dr W Wyrzykowski 144

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 3. Jako osoba fizyczna prowadzę działalność handlową (stosuję podatkową księgę przychodów i rozchodów). Na zakupionych przeze mnie meblach urządziłem ekspozycję w postaci flakonów, sztucznych kwiatów, lampek nocnych, kołder, narzut na łoża sypialniane, itp. za znaczną kwotę. W związku z tym proszę o odpowiedź czy poniesione koszty należy zaksięgować - ciężar kosztów reprezentacji czy reklamy? Odp. A) Są to typowe koszty reprezentacji związane co prawda z przychodami lecz nie zaliczane do kosztów uzyskania B) Są to koszty bezpośrednio związane ze sprzedawanymi produktami i przyczyniają się do uatrakcyjnienia oferty handlowej zatem w całości stanowią koszty uzyskania przychodów c) Tego typu wydatki jako zbyteczne nie są kosztami podatkowo uznawany mi Jesteśmy spółką jawną. Właściciele do rozliczeń podatkowych wybrali 19% podatek liniowy. Czy drobne upominki przekazywane naszym klientom (np. nasze wyroby, czy zakupione przedmioty o małej wartości, np. albumy itp.) w ramach reprezentacji i reklamy mogą być kosztem uzyskania przychodu firmy. Czasem takie upominki dodajemy jako premię do sprzedawanych przez nas wyrobów Odp A) Jest to darowizna, zatem nie może być zaliczana w ciężar kosztów b) Można tego typu prezenty jako nakłaniające do zakupów i kontaktów z firmą rozliczać w koszty bez ograniczeń C) Upominki przekazane okazjonalnie klientom należy zaliczyć do reprezentacji D) Jeśli upominki posiadają znak logo firmy mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. dr W Wyrzykowski 145

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 4 Zorganizowaliśmy w naszej firmie szczepienia przeciwko grypie. Czy poniesione w związku z tym wydatki są kosztem uzyskania przychodu? Czy szczepienia stanowią przychód pracowników podlegający opodatkowaniu? Odp. A) Tak gdyż ograniczając absencje wpływają na zwiększenie przychodów B) Tak bo wszelkie świadczenia na rzecz pracowników sa kosztami uzyskania przychodów c) Nie bo jako nieobowiązkowe świadczenia pracodawcy na rzecz pracownika, nie są kosztem uzyskania przychodów pracodawcy. d) Tak ale tylko wówczas gdy prowadzona jest dokładna ewidencja osób szczepionych Prowadzę działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych (podatkowa księga przychodów i rozchodów). Pracownik, z którym rozwiązałam umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony, wystąpił na drogę sądową. Na mocy ugody zawartej przed Sądem Pracy zobowiązałam się wypłacić tej osobie odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę. Proszę o wyjaśnienie, czy odszkodowanie wypłacone byłemu pracownikowi mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów Odp. A) Tak gdyż są to koszty związane z prowadzonym przedsiębiorstwem i nie są enumeratywnie wymienione jako koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów B) Nie bo odszkodowanie zostało wypłacone na mocy ugody a nie wyroku sądowego c) Nie bo koszt nastąpił z winy pracodawcy dr W Wyrzykowski 146

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 5 Zarządzeniem prezesa spółki z o.o. zostały wprowadzone wypłaty ekwiwalentów pieniężnych dla pracowników biurowych za używanie własnej odzieży. Ekwiwalent ten wynosi 500 zł i jest wypłacany raz w roku. Czy wydatek ten stanowi koszt uzyskania przychodów dla spółki Odp. A) tak gdyż zużycie odzieży jest związane z zamiarem osiągania przychodów B) Tak dla firmy jest kosztem lecz dla pracowników przychodem podlegającym opodatkowaniu C) Nie jest kosztem dla firmy a w przypadku wypłaty ekwiwalentu dla pracowników staje się przychodem podlegającym opodatkowaniu Spółka z o.o. podpisała umowę, w sprawie prowadzenia kursów językowych dla swoich pracowników, z firmą zajmującą się nauczaniem języków obcych. Poniesione koszty nauczania mają związek z uzyskiwanymi przychodami, gdyż 70% produkcji spółki stanowi eksport do krajów Europy i świata. Czy spółka ma prawo zaliczyć całość ww. kosztów do kosztów uzyskania przychodów? Odp. A) Tak gdyż nauka języka jest związana z uzyskiwanymi przychodami a ustawa nie przewiduje wyłączenia z kosztów takich wydatków B) Tak ale tylko w 70% C) Nie gdyż są to wydatki na cele osobiste podatnika d) Tak ale dla podatnika stanowią przychód podlegający opodatkowaniu dr W Wyrzykowski 147

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 6 Czy wydatek na zakup napojów, kawy oraz herbaty, które następnie są przekazywane do spożycia przez pracowników na terenie zakładu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów? Odp. A) Nie gdyż stanowi to wydatek reprezentacyjny dodatkowo skierowany nie do klienta podmiotu b) Tak gdyż z mocy odrębnych przepisów wynika Obowiązek zapewnienia przez pracodawcę zatrudnionym pracownikom wody zdatnej do picia lub innych napojów (np. kawy czy herbaty), c) Nie gdyż nie ma takiego nakazu i pracownicy powinni przynosić własną kawę i herbatę Spółka z o.o. dokonała odpisu aktualizującego z tytułu trwałej utraty wartości wyrobów gotowych w związku ze zmniejszeniem się ich wartości handlowej. Czy taki odpis może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów? Odp. A) nie gdyż utrata wartości stanie się kosztem pod datą sprzedaży lub likwidacji wyrobów gotowych B) Tak gdyż równolegle z zapisem księgowym należy dokonać aktualizacji wartości podatkowej wyrobów gotowych c) Tak pod warunkiem że wcześniej wartość zapasu była zaliczona do przychodów podatkowych dr W Wyrzykowski 148

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 7 W ubiegłym roku wpłaciłem zaliczkę na poczet wykonania usługi. Do dnia dzisiejszego usługa nie została wykonana, a kontrahent uchyla się ze zwrotem zaliczki. Ponadto dowiedziałem się, że w tym roku kontrahent został postawiony w stan likwidacji. Czy w takiej sytuacji przysługuje mi prawo zaliczenia odpisu aktualizującego (utworzonego na tę zaliczkę) do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych? Odp. A) Tak gdyż utrata zaliczki związana była z zamiarem uzyskania przychodu a podatnik ma prawo do ryzyka gospodarczego B) Mając na uwadze, że wpłacona zaliczka nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, utworzonego odpisu aktualizującego nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. c) Tak ale dopiero po zakończeniu likwidacji kontrahenta Prowadzimy działalność w formie spółki jawnej. Czy otrzymanie nagród rzeczowych od innej firmy, w postaci np. czajnika, kurtek, aparatu fotograficznego lub drukarki itp., stanowi przychód z działalności gospodarczej i przekazanie ich na potrzeby firmy stanowi koszt uzyskania przychodu w momencie ich przekazania do używania? Odp. A ) tak jest przychodem i kosztem B) Nie jest przychodem lecz jest jedynie kosztem c) Jest przychodem ale nie jest kosztem D/ Nie jest przychodem ani kosztem e) Jest przychodem jeśli przekracza wartość 3500 zł dr W Wyrzykowski 149

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 8 Firma wykonała nieodpłatnie usługę transportową na rzecz Domu Małego Dziecka w formie darowizny Jest to jednostka pożytku publicznego Czy koszty z tym związane mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Odp..A ) Tak gdyż stanowią fragment normalnej działalności firmy B) Tak gdy wartość usługi jest niewielka c) Nie mogą być kosztami uzyskania d )Nie są kosztami uzyskania ale mogą być darowizna odliczaną od dochodu W związku z rezygnacją z jednego rodzaju działalności prowadzonej przez naszą spółkę z o.o., posiadamy w magazynie zbędne zapasy towarów. W naszej ocenie, towarów tych już nie sprzedamy. Czy zapasy te możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów? Odp. A) Nie będą kosztem uzyskania gdyż są wynikiem wadliwego działania podatnika B) Byłyby nimi gdyby podatnik nie zmieniał rodzaju prowadzonej działalności c) spółka może zaliczyć zbędne zapasy do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem, że zapasy te zostały zakupione w celu osiągnięcia przychodu oraz ich likwidacja jest ekonomicznie uzasadniona i została komisyjnie potwierdzona w protokole likwidacyjnym. dr W Wyrzykowski 150

Ćwiczenie – koszty uzyskania przychodów 8 Jesteśmy firmą transportowo-spedycyjną. Niedawno zleciliśmy przewóz towarów, ale okazało się, że tych towarów nie było, w związku z czym firma nie wykonała usługi, ale przysłała nam notę obciążeniową - opłatę za przestój samochodu, bez doliczonego podatku VAT. Czy ta opłata jest kosztem uzyskania przychodów? Odp. A) Tak gdyż jest to wynikiem zwykłego ryzyka związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą B) Tak ale tylko w wypadku gdy podatnik wykaże że nie było w tym jego winy c) Nie są kosztem gdyż podatnik powinien działać racjonalnie i nie doprowadzać do takich sytuacji W dniu 10 lipca 2012r. otrzymałam wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Od tego dnia zaczęłam prace organizacyjne związane z uruchomieniem prywatnego gabinetu lekarskiego. Gabinet został uruchomiony 1 sierpnia 2012 r. Czy wydatki na zakup materiałów papierniczych, pieczątek, wpis do ewidencji, zakup paliwa do samochodu wprowadzonego do ewidencji środków trwałych poniesione przed dniem 1 sierpnia 2012 r. mogą zostać zaliczone do kosztów działalności gospodarczej? Odp. A) Nie gdyż wydatków poniesionych przed rozpoczęciem działalności nigdy nie można odliczać B) Tak ale tylko te wydatki które podlegają amortyzacji c) Tak ale pod warunkiem dokonania spisu inwetaryzacyjnego przed rozpoczęciem działalności d) Tak jeśli wydatki nie są dokonane wcześniej niż 3 miesiące przed rozpoczęciem działalności dr W Wyrzykowski 151

© dr W. Wyrzykowski – Zasady wypełniania zeznania PIT

© dr W. Wyrzykowski W związku z tym, że w Polsce nie doprowadzono, w zakresie podatków dochodowych, do jednoznacznego oddzielenia źródeł prawa odnoszących się do podatków dotyczących prowadzonej działalności gospodarczej (podatki korporacyjne) oraz podatków będących konsekwencją uzyskiwania dochodów z innych niż działalność gospodarcza źródeł (podatki personalne), w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych posiadamy regulacje, odnoszące się zarówno do ogólnych zasad opodatkowania tych osób, jak i tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania PIT U podatników prowadzących księgi rachunkowe w praktyce punktem wyjścia jest rachunkowo ustalony wynik finansowy, a w zasadzie poszczególne elementy składające się na ten wynik U podatników prowadzących podatkową księgę przychodów podstawa wypełnienia zeznania sa zapisy dokonane w tej księdze W pierwszym przypadku zasady korekt są identyczne jak w przypadku podatku CIT w drugim natomiast należy pamiętać, że do księgi przychodów i rozchodów wpisujemy wyłącznie koszty i przychody uznawane podatkowo zatem nie ma potrzeby takiej korekty U podatników prowadzących księgi rachunkowe w praktyce punktem wyjścia jest rachunkowo ustalony wynik finansowy, a w zasadzie poszczególne elementy składające się na ten wynik U podatników prowadzących podatkową księgę przychodów podstawa wypełnienia zeznania sa zapisy dokonane w tej księdze W pierwszym przypadku zasady korekt są identyczne jak w przypadku podatku CIT w drugim natomiast należy pamiętać, że do księgi przychodów i rozchodów wpisujemy wyłącznie koszty i przychody uznawane podatkowo zatem nie ma potrzeby takiej korekty

© dr W. Wyrzykowski Przykład: Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania PIT Podatnik (Pan Krzysztof Wiśniewski) będących osobą fizyczną jest komandytariuszem (udziałowcem) w dwóch spółkach osobowych. Wypełnia zatem jedno roczne zeznanie podatkowe. Jako formę opodatkowania dla obydwu aktywności wybrał podatek liniowy. W spółce „Alfa” sp. jawna, w której P. Wiśniewski posiada 60% prawo do udziału w zysku, w roku rachunkowym, który pokrywa się z rokiem podatkowym, osiągnięto następujące wyniki finansowe: - przychody z działalności podstawowe wyniosły zł - przychody z działalności pozostałej wyniosły – zł - pozostałe przychody operacyjne wyniosły – zł - pozostałe przychody finansowe wyniosły zł Razem przychody bilansowe wyniosły – zł - Koszt rodzajowe wyniosły – zł - pozostałe koszty operacyjne wyniosły – zł - pozostałe koszty finansowe wyniosły – zł - straty nadzwyczajne wyniosły – zł Razem koszty bilansowe wyniosły – zł Wynik bilansowy brutto wyniósł zatem – zł Podatnik (Pan Krzysztof Wiśniewski) będących osobą fizyczną jest komandytariuszem (udziałowcem) w dwóch spółkach osobowych. Wypełnia zatem jedno roczne zeznanie podatkowe. Jako formę opodatkowania dla obydwu aktywności wybrał podatek liniowy. W spółce „Alfa” sp. jawna, w której P. Wiśniewski posiada 60% prawo do udziału w zysku, w roku rachunkowym, który pokrywa się z rokiem podatkowym, osiągnięto następujące wyniki finansowe: - przychody z działalności podstawowe wyniosły zł - przychody z działalności pozostałej wyniosły – zł - pozostałe przychody operacyjne wyniosły – zł - pozostałe przychody finansowe wyniosły zł Razem przychody bilansowe wyniosły – zł - Koszt rodzajowe wyniosły – zł - pozostałe koszty operacyjne wyniosły – zł - pozostałe koszty finansowe wyniosły – zł - straty nadzwyczajne wyniosły – zł Razem koszty bilansowe wyniosły – zł Wynik bilansowy brutto wyniósł zatem – zł

© dr W. Wyrzykowski Przykład: Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania PIT W spółce „Beta” sp. komandytowa, w której P. Wiśniewski posiada 40% prawo do udziału w zysku, w roku rachunkowym, który pokrywa się z rokiem podatkowym osiągnięto następujące wyniki finansowe: - przychody z działalności podstawowe wyniosły zł - przychody z działalności pozostałej wyniosły – 345 zł - pozostałe przychody operacyjne wyniosły – 400 zł - pozostałe przychody finansowe wyniosły- 345 zł Razem przychody bilansowe wyniosły – zł - Koszt rodzajowe wyniosły – zł - pozostałe koszty operacyjne wyniosły – zł - pozostałe koszty finansowe wyniosły – 122 zł Razem koszty bilansowe wyniosły – zł Wynik bilansowy brutto wyniósł zatem – zł W spółce „Beta” sp. komandytowa, w której P. Wiśniewski posiada 40% prawo do udziału w zysku, w roku rachunkowym, który pokrywa się z rokiem podatkowym osiągnięto następujące wyniki finansowe: - przychody z działalności podstawowe wyniosły zł - przychody z działalności pozostałej wyniosły – 345 zł - pozostałe przychody operacyjne wyniosły – 400 zł - pozostałe przychody finansowe wyniosły- 345 zł Razem przychody bilansowe wyniosły – zł - Koszt rodzajowe wyniosły – zł - pozostałe koszty operacyjne wyniosły – zł - pozostałe koszty finansowe wyniosły – 122 zł Razem koszty bilansowe wyniosły – zł Wynik bilansowy brutto wyniósł zatem – zł

© dr W. Wyrzykowski Wykorzystując narzędzia księgowe stwierdzono, że w obydwu spółkach w roku podatkowym miały miejsce zdarzenia, które są odmiennie od rachunkowości, traktowane przez prawo podatkowe. W związku z tym dokonano odpowiednich korekt, przekształcających wynik księgowy, w podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, LpPozycjaWartość Spóła „Alfa” Wartość Spóła „Beta” Wartość razem 1W roku podatkowym przekazano darowiznę w wysokości zł 2Zapłacono odsetki z tyt. nieterminowego regulowania należności budżetowych 600 zł450zł1050 zł 3Naliczono na koniec roku niezrealizowane ujemne różnice kursowe od posiadanych środków walutowych 300 zł 4Do końca roku nie wypłacono należności z tytułu umów zleceni 500 zł1500 zł2000 zł 5Zaliczono w ciężar kosztów wartość przeterminowanych nieściągniętych należności od kontrahentów 300 zł 6W kosztach rachunkowych znalazła się amortyzacja od środka trwałego w 40% sfinansowanego z dotacji ze środków unijnych. Wartość 40% amortyzacji 8 000zł

© dr W. Wyrzykowski Wykorzystując narzędzia księgowe stwierdzono, że w obydwu spółkach w roku podatkowym miały miejsce zdarzenia, które są odmiennie od rachunkowości, traktowane przez prawo podatkowe. W związku z tym dokonano odpowiednich korekt, przekształcających wynik księgowy, w podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, 7Utworzono rezerwę w ciężar kosztów na potencjalne odsetki od dostawców z tytułu nieterminowo regulowanych zobowiązań 1000 zł750 zł1750 zł 8Dokonano w ciężar kosztów odpis aktualizujący wartość zapasów oceniając ich utratę wartości rynkowej zł 9Wydatki na cele reprezentacyjne wyniosły 2 300zł1100 zł3400zł 10Zapłacono składki na PFRON1200zł 11Utworzono w ciężar kosztów rezerwę na niewykorzystane urlopy pracowników za rok rachunkowy zł 12Razem koszty rachunkowe nie uznane za koszty podatkowe zł zł42 000zł

© dr W. Wyrzykowski 13Uzyskano zwrot wcześniej zapłaconych lecz niesłusznie naliczonych odsetek budżetowych 400 zł 13Uzyskano dotację ze środków unijnych na zakup środka trwałego zł 13Rozwiązano wcześniejszą rezerwę nie uznaną za koszty podatkowe zaliczając ją do przychodów 2 000zł 14Razem przychody nie uznawane podatkowo zł15 000zł zł 15W roku obrachunkowym spółka uzyskała nieodpłatne użyczenie hali fabrycznej na okres 3 miesięcy wyceniając wartość takiego świadczenia na kwotę zł 16Uzyskano zapłatę od kontrahenta za wystawioną dwa lata wcześniej notę odsetkową z tyt. niezapłaconych w terminie należności. Wartość ta była zaliczona do przychodów rachunkowych w tamtym okresie pod datą wystawienia noty obciążeniowej zł 17Razem przychody nieuznane rachunkowo ale uznane podatkowo zł1000 zł8 500zł 18Spółka zdecydowała się odliczyć 50% poniesionej rok wcześniej straty podatkowej. Kwota wyniosła 2500 zł

© dr W. Wyrzykowski Ustalono zatem wartość przychodów i kosztów rachunkowych oraz odpowiednio przychodów i kosztów podatkowych obydwu spółek. SpecyfikacjaAlfa sp. jawnaBeta sp. komandytowa Przychody rachunkowe zł zł Przychody podatkowe zł zł Koszty rachunkowe zł zł Koszty podatkowe zł zł Wynik rachunkowy zł zł Wynik podatkowy zł zł

© dr W. Wyrzykowski W następnej kolejnosci dokonano agregacji kosztów i przychodów przypadających w proporcji na wspólnika K. Wiśniewskiego, które ukształtowały się następująco: L.p. Pozycja Wartości ze spółki „Alfa” w proporcji 60% Wartości ze spółki „Beta” w proporcji 40% Razem wartości dla podatnika 1Przychody bilansowe zł zł zł 2Koszty bilansowe zł zł zł 3Wynik bilansowy zł67 563zł zł 4 Przychody wyłączone spod opodatkowania zł6 000zł7 440 zł 5 Przychody uznane podatkowo a nie uznane rachunkowo 4 500zł400 zł4 900zł 6Przychody podatkowe zł zł zł 7 Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów zł6 040zł zł 8 Koszty podatkowe zł zł zł 9 Strata z lat poprzednich 1 000zł 10 Podstawa opodatkowania zł67 003zł zł

© dr W. Wyrzykowski Dokonano odpowiedniego zestawienia porównawczego, stanowiącego materiał do wypełnienia deklaracji rocznej w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT-36L RodzajWartości księgowe Wartości podatkowe Pozycja w dekl. Przychody rachunkowe zł - Korekta przychodów o przychody nie uznane podatkowo zł Korekta przychodów o przychody nieuznane rachunkowo ale uznane podatkowo zł Razem przychody podatkowe złPoz. 23 Koszty rachunkowe zł Korekta kosztów o koszty nieuznane podatkowo zł Razem koszty podatkowe złPoz. 24 Wynik księgowy brutto/wynik podatkowy zł złPoz. 25 Odliczenie straty za lata ubiegłe-1000 złPoz. 33 Dochód podatkowy zł Składki na ubezpieczenia społeczne 7 130,56 złPoz. 34 Dochód po uwzględnieniu składek ZUS ,44 zł Poz. 37,45 Stawka podatku dochodowego 19% Należny podatek dochodowy za rok ,07 złPoz. 49 Składki zdrowotne do odliczenia 4 805,66złPoz. 50 Podatek do zapłaty ( pełne zł) złPoz. 54 Wpłacone zaliczki w trakcie roku złPoz. 27 Należna do zapłaty do 30 kwietnia różnica podatku złPoz. 56

© dr W. Wyrzykowski Na tej podstawie sporządzono deklaracje PIT-36L

© dr W. Wyrzykowski

– Zasady wypełniania zeznania CIT

© dr W. Wyrzykowski W podmiotach prowadzących księgi rachunkowe w praktyce punktem wyjścia jest rachunkowo ustalony wynik finansowy, a w zasadzie poszczególne elementy składające się na ten wynik Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania CIT przekształcamy przychody i koszty bilansowe w przychody i koszty podatkowe, dokonując odpowiednich korekt Wyłączamy z przychodów księgowych te, które nie stanowią przychodów podatkowych (np. przychody z działalności rolniczej), oraz doliczamy przychody, które są przychodami podatkowymi, a nie są przychodami księgowymi (np. przychody w naturze, czy nieodpłatne świadczenia) w kosztach, dokonujemy korekty polegającej na wydzieleniu tych kosztów księgowych, które nie spełniają warunków uznania ich za koszty podatkowe, gdyż albo nie są związane z uzyskiwanymi przychodami lub ich ochroną albo są enumeratywnie wymienione w ustawie, jako koszty podatkowo nie uznawane Zarówno w przychodach, jak i kosztach dokonujemy również korekty właściwych obydwu prawom zasady współmierności oraz zasady memoriału i kasowej. Stąd też musimy wydzielić, zarówno przychody, jak i koszty, które podatkowo są uwzględniane kasowo (pod datą zrealizowania, jak np. różnice kursowe, odsetki od kredytów, odsetki karne i inne). przekształcamy przychody i koszty bilansowe w przychody i koszty podatkowe, dokonując odpowiednich korekt Wyłączamy z przychodów księgowych te, które nie stanowią przychodów podatkowych (np. przychody z działalności rolniczej), oraz doliczamy przychody, które są przychodami podatkowymi, a nie są przychodami księgowymi (np. przychody w naturze, czy nieodpłatne świadczenia) w kosztach, dokonujemy korekty polegającej na wydzieleniu tych kosztów księgowych, które nie spełniają warunków uznania ich za koszty podatkowe, gdyż albo nie są związane z uzyskiwanymi przychodami lub ich ochroną albo są enumeratywnie wymienione w ustawie, jako koszty podatkowo nie uznawane Zarówno w przychodach, jak i kosztach dokonujemy również korekty właściwych obydwu prawom zasady współmierności oraz zasady memoriału i kasowej. Stąd też musimy wydzielić, zarówno przychody, jak i koszty, które podatkowo są uwzględniane kasowo (pod datą zrealizowania, jak np. różnice kursowe, odsetki od kredytów, odsetki karne i inne).

© dr W. Wyrzykowski Przykład ustalania CIT Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania CIT W spółce w roku rachunkowym, który pokrywa się z rokiem podatkowym osiągnięto następujące wyniki finansowe: - przychody z działalności podstawowe wyniosły zł - przychody z działalności pozostałej wyniosły – zł - pozostałe przychody operacyjne wyniosły – zł - pozostałe przychody finansowe wyniosły zł Razem przychody bilansowe wyniosły – zł - Koszt rodzajowe wyniosły – zł - pozostałe koszty operacyjne wyniosły – zł - pozostałe koszty finansowe wyniosły – zł - straty nadzwyczajne wyniosły – zł Razem koszty bilansowe wyniosły – zł Wynik bilansowy brutto wyniósł zatem – W spółce w roku rachunkowym, który pokrywa się z rokiem podatkowym osiągnięto następujące wyniki finansowe: - przychody z działalności podstawowe wyniosły zł - przychody z działalności pozostałej wyniosły – zł - pozostałe przychody operacyjne wyniosły – zł - pozostałe przychody finansowe wyniosły zł Razem przychody bilansowe wyniosły – zł - Koszt rodzajowe wyniosły – zł - pozostałe koszty operacyjne wyniosły – zł - pozostałe koszty finansowe wyniosły – zł - straty nadzwyczajne wyniosły – zł Razem koszty bilansowe wyniosły – zł Wynik bilansowy brutto wyniósł zatem –

© dr W. Wyrzykowski Wykorzystując narzędzia księgowe (konta wydzielone, konta analityczne i księgi pomocnicze), stwierdzono, że w spółce w roku podatkowym miały miejsce zdarzenia, które są odmiennie od rachunkowości, traktowane przez prawo podatkowe. W związku z tym należy dokonać odpowiednich korekt przekształcających wynik księgowy w podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania CIT W roku podatkowym przekazano darowiznę w wysokości zł Zapłacono odsetki z tyt. Nieterminowego regulowania należności budżetowych zł Naliczono na koniec roku niezrealizowane ujemne różnice kursowe od posiadanych środków walutowych zł Do końca roku nie wypłacono należności z tytułu mów zlecenia.3 460zł Zaliczono w ciężar kosztów wartość przeterminowanych nieściągniętych należności od kontrahentów zł W kosztach rachunkowych znalazła się amortyzacja od środka trwałego w 40% sfinansowanego z dotacji ze środków unijnych. Wartość 40% amortyzacji nie stanowi kosztu uzyskania przychodu zł Utworzono rezerwę w ciężar kosztów na potencjalne odsetki od dostawców z tytułu nieterminowo regulowanych zobowiązań zł Dokonano w ciężar kosztów odpis aktualizujący wartość zapasów oceniając ich utratę wartości rynkowej zł Wydatki na cele reprezentacyjne wyniosły2 340 zł Utworzono w ciężar kosztów rezerwę na niewykorzystane urlopy pracowników za rok rachunkowy zł Razem koszty rachunkowe nie uznane za koszty podatkowe zł

© dr W. Wyrzykowski Wykorzystując narzędzia księgowe (konta wydzielone, konta analityczne i księgi pomocnicze), stwierdzono, że w spółce w roku podatkowym miały miejsce zdarzenia, które są odmiennie od rachunkowości, traktowane przez prawo podatkowe. W związku z tym należy dokonać odpowiednich korekt przekształcających wynik księgowy w podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania CIT 12 Uzyskano zwrot wcześniej zapłaconych lecz niesłusznie naliczonych odsetek budżetowych 500 zł 13 Rozwiązano wcześniejszą rezerwę nie uznaną za koszty podatkowe zaliczając ją do przychodów zł 14 Razem przychody nie uznawane podatkowo zł 15 W roku obrachunkowym spółka uzyskała nieodpłatne użyczenie hali fabrycznej na okres 3 miesięcy wyceniając wartość rynkową takiego świadczenia na kwotę zł 16 Uzyskano zapłatę od kontrahenta za wystawioną dwa lata wcześniej notę odsetkowa z tyt. miezapłaconych w terminie należności. Wartość ta była zaliczona do przychodów rachunkowych w tamtym okresie pod datą wystawienia noty obciążeniowej zł 17 Razem przychody nieuznane rachunkowo ale uznane podatkowo zł 18 Spółka zdecydowała się odliczyć 50% poniesionej rok wcześniej straty podatkowej. Kwota wyniosła zł

© dr W. Wyrzykowski W związku z tym, dokonano odpowiedniego zestawienia porównawczego stanowiącego materiał do wypełnienia deklaracji rocznej w podatku dochodowym od osób prawnych CIT-8. Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania CIT RodzajWartości księgowe Wartości podatkowe Pozycja w deklaracji CIT-8 Przychody rachunkowe zł - Korekta przychodów o przychody nie uznane podatkowo Korekta przychodów o przychody nieuznane rachunkowo ale uznane podatkowo zł Razem przychody podatkowe Poz. 30 Koszty rachunkowe zł Korekta kosztów o koszty nieuznane podatkowo zł Razem koszty podatkowe złPoz. 34 Wynik księgowy brutto/wynik podatkowy zł zł Odliczenie straty za lata ubiegłe zł Podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym złPoz.44 Stawka podatku dochodowego 19% Należny podatek dochodowy za rok złPoz. 56 Wpłacone zaliczki w trakcie roku złPoz. 94 Należny do zapłaty do 30 marca różnica podatku złPoz. 95 Wynik księgowy netto - do podziału ( zł – zł) zł

© dr W. Wyrzykowski Rachunkowość podatkowa – Zasady wypełniania zeznania CIT

© dr W. Wyrzykowski

Do deklaracji załączamy odpowiednie załącznik w tym wypadku CIT8/0 Rozliczenie straty podatkowej

dr W Wyrzykowski 178

dr W Wyrzykowski 179 Definicja podatnika podatku VAT Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności Definicja działalności gospodarczej w ustawie o podatku VAT Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych Przedsiębiorczość Działalność gospodarcza w ustawie o podatku od towarów i usług

dr W Wyrzykowski 180 Wyłączenia osoby zatrudnione, praca nakładcza i spółdzielczy stosunek pracy przychody m.in. z działalności wykonywanej osobiście oraz inne jeśli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, Definicja ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym bez względu na to czy są przedsiębiorcami, jednak zawsze wtedy gdy wykonują to w sposób niezależny Właściciel lokalu użytkowego, który go od kilku lat wynajmuje, powinien płacić VAT. Mimo że nie rejestrował się jako przedsiębiorca wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 26 sierpnia 2008 r. (I SA/Gd 276/08).

dr W Wyrzykowski 181 Pojęcie podatnika w 112 Dyrektywie Art. 9 ust 1 – Podatnikiem jest każdy, kto prowadzi działalność gospodarczą bez względu na cel oraz rezultat takiej działalności Działalność gospodarcza to każda działalność producenta, handlowca lub świadczącego usługę, w tym działalność wydobywcza, rolnicza oraz działalność w zakresie wolnych zawodów lub zrównana z nim. Jest to również działalność polegająca na wykorzystywaniu dóbr materialnych lub niematerialnych w celu uzyskiwania wpływów w sposób stały Podstawowa zasada to stałość i trwałość Wyjątkowo art. 12 Dyrektywy nadaje uprawnienia państwom Członkowskim do opodatkowania również osób okazjonalnie wykonujących czynności Podstawowa cecha działalności gospodarczej to niezależność. Kto wykonuje czynności w sposób zależny nie jest podatnikiem Dyrektywa przewiduje wyłączenia podmiotów, które nie są podatnikami w jej rozumieniu Jednostki sektora publicznego, wykonujące czynności w ramach władztwa publicznego Opodatkowaniu nie podlega również działalność wykonywana nieodpłatnie Opodatkowaniu nie podlega również działalność wykonywana prywatnie 1 2 3

dr W Wyrzykowski 182 Przedmiot opodatkowania to zdarzenie faktyczne lub prawne, z którym prawo łączy powstanie obowiązku podatkowego. Ustawa wyróżnia następujące kategorie zdarzeń, które podlegają opodatkowaniu Odpłatna dostawa towarów To przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel przy spełnieniu warunków: Przedmiotem są towary Zostanie dokonana na terytorium kraju Jest odpłatna Przekazanie nieodpłatne Odpłatne świadczenie usług Przekazanie przez podatnika nieodpłatnie towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzeniem przez niego przedsiębiorstwa w tym również na cele osobiste Świadczenie usługi jest każde świadczenie niestanowiace dostawy towarów Świadczenia muszą mieć charakter odpłatny. Wyjątek – Nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika, jego pracowników, wspólników, udziałowców oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia usług na cele osobiste. Przedmiot podatku VAT

dr W Wyrzykowski 183 Przedmiot opodatkowania to zdarzenie faktyczne lub prawne, z którym prawo łączy powstanie obowiązku podatkowego. Ustawa wyróżnia następujące kategorie zdarzeń, które podlegają opodatkowaniu Wewnątrzwspólno towa dostawa towarów To wywóz/przywóz z terytorium jednego kraju członkowskiego na terytorium innego kraju członkowskiego. Warunkiem uznawania dostawy jest, aby nabywca był: Podatnik podatku VAT w danym kraju członkowskim Osobą prawną niebedące podatnikiem podatku VAT, która jednak jest zidentyfikowana dla tego celu (posiada numer identyfikacyjny) Import towarów Przywóz towarów spoza UE na terytorium kraju To potwierdzony przez urząd celny wywóz towarów z kraju UE poza terytorium Wspólnoty Wewnątrzwspólno towa dostawa towarów Przedmiot podatku VAT

dr W Wyrzykowski 184 Zasada neutralności podatku VAT, obliczony od ceny towaru lub usługi według stawki, która ma zastosowanie do takiego towaru lub usługi, jest wymagalny od każdej transakcji, po odjęciu kwoty podatku poniesionego bezpośrednio w różnych składnikach kosztów. Zasada wielofazowości podatku Zasada wspólnego systemu VAT polega na zastosowaniu do towarów i usług ogólnego podatku konsumpcyjnego dokładnie proporcjonalnego do ceny towarów i usług, niezależnie od liczby transakcji, które mają miejsce w procesie produkcji i dystrybucji poprzedzającym etap obciążenia tym podatkiem. Wspólny system VAT stosuje się aż do etapu sprzedaży detalicznej włącznie. Zasada jednego podatku Dyrektywa ustanawia wspólny system podatku od wartości dodanej (VAT). Podstawowe elementy konstruujące podatek VAT

dr W Wyrzykowski 185 Termin powstania obowiązku podatkowego Zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług. W przypadku wpłaty zaliczek przed dostawą towarów lub świadczeniem usług, VAT staje się wymagalny w momencie otrzymania wpłaty i naliczany jest od wysokości otrzymanej wpłaty. W drodze odstępstwa państwa członkowskie mogą postanowić, że VAT staje się wymagalny dla określonych transakcji lub dla określonych kategorii podatników w jednym z następujących terminów: a) nie później niż z datą wystawienia faktury; b) nie później niż w momencie otrzymania zapłaty; c) jeżeli faktura nie została wystawiona lub została wystawiona z opóźnieniem, w określonym terminie od daty zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego. Na tej podstawie są w Polsce ustalone specjalne terminy powstania obowiązku np. dla usług budowlanych, poligraficznych i innych Termin powstania obowiązku podatkowego przy dostawach wenątrzwspólnotowych i imporcie Podstawowe elementy konstruujące podatek VAT w Unii –termin powstania obowiązku podatkowego

dr W Wyrzykowski 186 Termin powstania obowiązku podatkowego przy dostawach wenątrzwspólnotowych i imporcie W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów VAT staje się wymagalny 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego. Zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny z chwilą importu towarów.

dr W Wyrzykowski 187 Podstawowymi zasadami określonymi w 112 Dyrektywie konstruującymi podatek od wartości dodanej są Zasada stawki minimalnej Aby uniknąć sytuacji, w których różnice w stawkach podstawowych VAT stosowanych przez państwa członkowskie, prowadziłyby do nierównowagi strukturalnej we Wspólnocie i zakłóceń konkurencji w niektórych sektorach działalności, należy ustalić minimalną stawkę podstawową równą 15 %,z zastrzeżeniem jej późniejszego przeglądu. Zasada prawa do odliczenia podatku W celu zachowania neutralności podatkowej, stawki stosowane przez państwa członkowskie powinny umożliwiać odliczenie VAT naliczonego na poprzednim etapie. Zasada stand still Nie można stosować warunków opodatkowania gorszych od stosowanych w momencie akcesji

dr W Wyrzykowski 188 Podstawowe cechy tego podatku Jest podatkiem wielofazowym, lecz z efektami podatku jednokrotnego Ma charakter powszechny Jest podatkiem potrącanym Jest podatkiem przerzucanym Posiada neutralny charakter W procesie doskonalenia VAT wykształciła się metoda fakturowa. To oznacza, że każda faza obrotu jest opodatkowana przez odliczenie od podatku należnego w danej fazie obrotu podatku naliczonego w fazie poprzedniej. Co można przedstawić następującym schematem Jedna z podjętych prób zreformowania opodatkowania przychodów wynikających z obrotu zawodowego przyniosła we Francji w 1954r. wprowadzenie podatku od wartości dodanej, który przyjął się w wielu krajach świata pod nazwą VAT Faza zakupu Faza przetwarzania Faza sprzedaży Cena netto – 100zł Podatek VAT – 23zł Cena zakupu – 123zł Cena netto – 100złCena netto – 150zł Podatek VAT – 34,5zł Cena sprzedaży – 184,50zł Wartość dodana 50 zł Podatek naliczony Podatek należny Zobowiązanie podatkowe - 34,50zł – 23 zł = 11,50 zł (od wartości dodanej)

dr W Wyrzykowski 189 Stawka w podatku VAT jest stawką stałą, co oznacza, że nie zmienia się ona w zależności od zmian podstawy opodatkowania i jest określana jako procent podstawy opodatkowania W polskiej ustawie o podatku VAT wyróżniamy następujące stawki Stawka 23% - jest stawka podstawową stosowaną w przypadku braku szczególnym unormowań Stawka 8 % - stawka preferencyjna stosowana dla towarów i usług wymienionych w załączniku do ustawy Stawka 5% - stawka preferencyjna stosowana dla nieprzetworzonych produktów żywnościowych i produktów rolniczych Stawka 0% - związana z obrotem międzynarodowym Istnieje również zwolnienie z podatku VAT

dr W Wyrzykowski 190 Zwolnienie podatkowe oznacza całkowite odstąpienie od pobrania podatku od danego podmiotu lub przedmiotu Zwolnienie przedmiotowe Wymienia je art. 43 ustawy Zakres wyznacza Dyrektywa Unijna Zwolnienie podmiotowe Wymienia je art. 113 ustawy Zakres wyznacza Dyrektywa Unijna W Polsce jest to limit złm Podatnik podatku od towarów i usług posiada podstawowe obowiązki o charakterze instrumentalnym Obowiązek rejestracji Przed dniem wykonania pierwszej czynności objętej podatkiem Obowiązek składania deklaracji Do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu którego deklaracja dotyczy Obowiązek składania informacji podsumowujących Dotyczy Nabycia i Dostaw Wewnątrzwspólnotowych

dr W Wyrzykowski 194 Podatnik rozpoczynający działalność korzysta ze zwolnienia z VAT. Wyjątkiem są podatnicy wykonujący czynności wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy takie jak np. dostawa wyrobów z metali szlachetnych, niektórych wyrobów akcyzowych, terenów budowlanych czy świadczenia usług jubilerskich, prawniczych lub w zakresie doradztwa. Jeżeli taki wyjątek nie zachodzi, to podatnik bez żadnych dodatkowych wymogów, składania oświadczeń czy druków, korzysta ze zwolnienia z VAT. Podatnik rozpoczynający działalność korzysta ze zwolnienia z VAT. Wyjątkiem są podatnicy wykonujący czynności wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy takie jak np. dostawa wyrobów z metali szlachetnych, niektórych wyrobów akcyzowych, terenów budowlanych czy świadczenia usług jubilerskich, prawniczych lub w zakresie doradztwa. Jeżeli taki wyjątek nie zachodzi, to podatnik bez żadnych dodatkowych wymogów, składania oświadczeń czy druków, korzysta ze zwolnienia z VAT. Jeśli rozpoczynając działalność podatnik ze zwolnienia nie ma zamiaru korzystać, wówczas przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej powinien złożyć we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne na druku VAT-R zakreślając kwadrat 6 w rubryce 28, tj. zaznaczając, iż rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy. Przepis nie narzuca obowiązku rejestracji przed dokonaniem pierwszego zakupu Obecnie powszechnie przyjmuje się za prawidłowe rozliczenie VAT naliczonego od zakupów dokonanych przed rejestracją, jeśli tylko w dacie złożenia deklaracji podatnik był już zarejestrowany Zasady wyboru zwolnienia i opodatkowania podatkiem VAT

dr W Wyrzykowski 195 Zwolnienie podmiotowe z vat w przypadku podmiotów rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej przysługuje z mocy prawa. Przedsiębiorcy, którzy decydują się na zwolnienie podmiotowe nie muszą składać żadnych deklaracji informujących urząd skarbowy o wyborze zwolnienia. Ustawa (art. 96 ust. 3) nie odbiera im jednak prawa do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego vat-R, co oznacza, że mogą dokonać tego w terminie wcześniejszym, zanim utracą prawo do zwolnienia z vat. Konsekwencje wcześniejszego zgłoszenia rejestracyjnego lub zgłoszenia przy jednoczesnym wyborze zwolnienia wcześniejsza rejestracja, jest w pewnym stopniu zabezpieczeniem się przed przykrymi konsekwencjami, w sytuacji gdyby podatnik przeoczył moment utraty prawa do zwolnienia (np. błędnie wyliczając graniczną kwotę obrotu uprawniającą do zwolnienia). Wcześniejsze złożenie formularza vat-R nie oznacza wcale utraty prawa do zwolnienia podmiotowego. W takim przypadku, jeżeli zakreślono kwadrat 3 w poz. 28 formularza, podmiot staje się zarejestrowanym podatnikiem podatku vat jako "podatnik vat zwolniony". Zgłoszenie rejestracyjne (na druku vat-R) obowiązkowo składa tylko ten podatnik, który chce zrezygnować z przysługującego mu zwolnienia podmiotowego lub który z tego zwolnienia korzystać nie może (ze względu na rodzaj prowadzonej działalności), a zgłoszenie to powinno być dokonane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Podatek VAT Wybór – opodatkowanie czy zwolnienie

dr W Wyrzykowski 196 Kryteria wyboru – zwolnienie lub bycie podatnikiem Generalnie zwolnienie podmiotowe z podatku vat jest korzystne dla podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz: osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, ale zwolnionych podmiotowo z vat, podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo z vat. Wynika to z faktu, iż podmiot zwolniony z podatku vat do sprzedawanych usług (towarów) nie dolicza podatku vat, co powoduje, że jego produkty mają niższą cenę brutto. Cena brutto istotna jest jednak wyłącznie dla odbiorcy towaru, który nie jest czynnym podatnikiem vat. zwolnienie podmiotowe z podatku vat nie jest korzystne w sytuacji gdy: nabywcami towarów i usług oferowanych przez podatnika są podatnicy vat niekorzystający ze zwolnienia, podatnik dokonuje sprzedaży towarów i usług opodatkowanych stawką niższą niż podstawowa, w wyniku czego w przypadku rezygnacji ze zwolnienia wystąpiłaby u niego nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, podatnik dokonuje dużych zakupów inwestycyjnych Podatek VAT Wybór – opodatkowanie czy zwolnienie

dr W Wyrzykowski 197 W kontekście zasad podatku VAT podmioty można podzielić na: Podatników VAT czynnych (czyli tych, którzy płacą podatek), Podatników VAT zwolnionych podmiotowo Podatników zwolnionych przedmiotowo z VAT To tacy do których nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe z tytułu tego podatku (którzy przekroczą limit, zrezygnują ze zwolnienia lub wykonają czynność, która zmusza do rejestracji dla celów podatku VAT) To tacy do których ma zastosowanie zwolnienie podmiotowe związane z limitem wysokości osiąganej przez nich sprzedaży Niezależnie, czy wykona je podatnik VAT czynny czy zwolniony – w obu przypadkach będą one czynnościami zwolnionymi. Tylko podatnicy VAT czynni są zobowiązani do zarejestrowania się w urzędzie skarbowym. Zgłoszenia rejestracyjnego dokonuje się poprzez złożenie naczelnikowi deklaracji VAT-R (przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej ). Podatnik zwolniony i podatnik czynny

dr W Wyrzykowski 198 Podatnik VAT Czynność Podatnik VAT czynny Podatnik VAT zwolniony (podmiotowo) Podatnik dokonujący wyłącznie czynności zwolnione od VAT (żadne inne) Obowiązek rejestracji Obowiązuje limit zł; obowiązek zgłoszenia rejestracyjnego przed dniem wykonania pierwszej czynności ponad limit możliwość, ale nie obowiązek, złożenia zgłoszenia rejestracyjnego od limitu zł – staje się VAT czynny podobnie jak u podatnika zwolnionego, czynności zwolnione nie wpłyną na limit Ewidencja Pełna ewidencja VAT, zawiera: przedmiot i podstawę opodatkowania, kwotę VAT należnego i naliczonego, VAT jaki należy zapłacić lub zwracany, wszystkie inne dane konieczne do deklaracji VAT ewidencja sprzedaży VAT – w celu ustalenia momentu przekroczenia limitu zł Ewidencja sprzedaży VAT (podobnie jak u podatnika zwolnionego), Koszty Podatek VAT nie stanowi kosztu Faktury w kosztach księguje się brutto Faktury w kosztach księguje się brutto

dr W Wyrzykowski 199 Składanie deklaracji VAT Obowiązkowe, za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca po każdym kolejnym miesiącu, można kwartalnie brak obowiązku składania deklaracji VAT brak obowiązku składania deklaracji VAT, Faktury VAT/rachunki sprzedaży obowiązek wystawiania faktur VAT (z wyłączeniem osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych- wówczas faktury są wystawiane na żądanie) brak obowiązku wystawiania faktur VAT, rachunek sprzedaży na życzenie kupującego Jak u podatnika zwolnionego, gdyby wykonywał również inne czynności, które są opodatkowane VAT – do czynności zwolnionych wystawia faktury VAT ze stawką zwolnioną Czynność Podatnik VAT czynny Podatnik VAT zwolniony (podmiotowo) Podatnik dokonujący wyłącznie czynności zwolnione od VAT (żadne inne)

dr W Wyrzykowski 200 Możliwość odliczenia podatku VAT prawo do pomniejszenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego brak możliwości skorzystania z odliczenia podatku VAT, nie nalicza się podatku VAT – cały towar brutto w koszty brak możliwości skorzystania z odliczenia podatku VAT, nie nalicza się podatku VAT – cały towar brutto w koszty Kasy fiskalne obowiązek stosowania kasy fiskalnej, gdy sprzedaż jest wykonywana dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i dla rolników ryczałtowych; limit zwolnienia 40 tys. zł obowiązek stosowania kasy fiskalnej, gdy sprzedaż jest wykonywana dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i dla rolników ryczałtowych; limit zwolnienia 40 tys. zł obowiązek stosowania kasy fiskalnej, gdy sprzedaż jest wykonywana dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i dla rolników ryczałtowych; limit zwolnienia 40 tys. zł Czynność Podatnik VAT czynny Podatnik VAT zwolniony (podmiotowo) Podatnik dokonujący wyłącznie czynności zwolnione od VAT (żadne inne)

dr W Wyrzykowski 201 VAT od paliwa do samochodów Obecnie tylko w przypadkach szczególnych odliczenie VAT od paliwa, wystąpi w przypadku korzystania z pojazdów innych niż osobowe o dopuszczalnej ładowności powyżej 3,5 t oraz w przypadku pojazdów specjalnych (wskazanych ustawie). Poza tym brak prawa odliczenia Brak możliwości odliczenia Wykorzystywanie pojazdów do wykonywania czynności zwolnionych nie uprawnia do odliczenia podatku od paliwa Czynność Podatnik VAT czynny Podatnik VAT zwolniony (podmiotowo) Podatnik dokonujący wyłącznie czynności zwolnione od VAT (żadne inne)

dr W Wyrzykowski 202 VAT od nabycia samochodu W całości tylko w przypadkach szczególnych w całości, wystąpi dla nabycia pojazdu innych niż osobowe. przypadkami odliczenie 60% VAT z faktury, nie więcej niż 6000 zł. Brak możliwości odliczenia Wykorzystywanie pojazdów do wykonywania czynności zwolnionych nie uprawnia do odliczenia podatku od zakupu Prywatny samochód (kilometrówka) Zalicza do kilometrówki FV w kwocie netto (ciężarowe) brutto ) osobowe) Zalicza do kilometrówki kwoty z dokumentów w wartości brutto Zalicza do kilometrówki kwoty z dokumentów w wartości brutto Czynność Podatnik VAT czynny Podatnik VAT zwolniony (podmiotowo) Podatnik dokonujący wyłącznie czynności zwolnione od VAT (żadne inne)

dr W Wyrzykowski 205 Podatnicy VAT są zobowiązani wystawić fakturę stwierdzającą dokonanie: Sprzedaży Otrzymania części należności Otrzymania całości należności Obowiązek wystawiania faktur ciąży na wszystkich podatnikach z wyjątkiem: podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur VAT osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej, chyba że osoby te zażądają udokumentowania transakcji fakturą, w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu istnieje obowiązek wystawienia faktury również na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej Ustawa nie określa jednolitego wzoru faktury, iż powinny na niej figurować: potwierdzenie dokonania sprzedaży (co oznacza, że w sytuacji gdy nie mamy do czynienia ze sprzedażą - faktura VAT nie znajdzie zastosowania), data dokonania sprzedaży, cena jednostkowa bez sprzedaży (cena netto), podstawa opodatkowania (wartość netto), stawka podatku, kwota podatku, kwota należności, dane dotyczące podatnika i nabywcy. Zgodnie z ustawa Kodeks Karny Skarbowy Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonane świadczenia, wystawia w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych Kto fakturę albo rachunek, o których mowa wyżej wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych Zasady wystawiania faktur VAT

dr W Wyrzykowski 206 Zgodnie z przepisami ustawy o VAT - zgodnymi w tym zakresie z dyrektywami unijnymi - faktury VAT nie muszą być podpisywane ani przez wystawcę ani przez odbiorcę Data wystawienia faktury Fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi Jeśli wcześniej otrzymano zaliczkę, fakturę wystawia się najpóźniej 7 dnia od dnia otrzymania zaliczki Podpisy Zasady wystawiania faktur VAT

dr W Wyrzykowski 207 W przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą. Inne powody wystawienia faktury korygującej Nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę lub fakturę korygującą zawierającą pomyłki dotyczące jakiejkolwiek informacji wiążącej się zwłaszcza ze sprzedawcą lub nabywcą lub oznaczeniem towaru lub usługi, z wyjątkiem pomyłek dot. miar i ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług; ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto); wartości towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto); stawki podatku; sumy wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu; kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku; kwoty należności ogółem wraz z należnym podatkiem. może wystawić fakturę nazwaną notą korygującą. Nota korygująca jest przesyłana wystawcy faktury lub faktury korygującej, wraz z kopią. Fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury Noty korygujące u kupującego Zasady wystawiania faktur VAT- faktury korygujące

dr W Wyrzykowski 208 Obowiązek zapłaty nadwyżki podatku należnego nad naliczonych w drodze samoobliczenia do 25 dnia miesiąca następnego po miesiącu w którym powstał obowiązek podatkowy Za fakturę uznaje się również : 1) bilety jednorazowe uprawniające do przejazdu na odległość nie mniejszą niż 50 km, wydawane przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób:, jeżeli zawierają następujące dane: a) nazwę i numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy, b) numer i datę wystawienia biletu, c) informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi, d) kwotę należności wraz z podatkiem, kwotę podatku; 2) dokumenty dotyczące usług pośrednictwa finansowego ( np. ubezpieczeniowe) zwolnionych od podatku, jeżeli zawierają co najmniej następujące dane: a) określenie usługodawcy i usługobiorcy, b) numer kolejny i datę ich wystawienia, c) nazwę usługi, kwotę, której dotyczy dokument; 3) dowody zapłaty za przejazdy autostradami płatnymi, jeżeli zawierają następujące dane: a) nazwę i numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy, numer kolejny i datę wystawienia, c) informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi, w szczególności nazwę autostrady, za przejazd którą pobierana jest opłata, d) kwotę należności wraz z podatkiem, e) kwotę podatku; 4) rachunki, o których mowa w art. 87 i 88ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja. podatkowa 2005 r. wystawiane przez podatników nieobowiązanych do wystawiania faktur według zasad określonych

dr W Wyrzykowski 209 Obowiązek zapłaty nadwyżki podatku należnego nad naliczonych w drodze samoobliczenia do 25 dnia miesiąca następnego po miesiącu w którym powstał obowiązek podatkowy Duplikaty Jeżeli oryginał faktury lub faktury korygującej ulegnie zniszczeniu albo zaginie, sprzedawca na wniosek nabywcy ponownie wystawia fakturę lub fakturę korygującą, zgodnie z danymi zawartymi w kopii tej faktury lub faktury korygującej. Przechowywanie faktur Podatnicy są obowiązani przechowywać faktury oraz faktury korygujące, a także duplikaty tych dokumentów, do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

dr W Wyrzykowski 210 Ustawa nakazuje wystawianie faktur dla dostaw opodatkowanych mających inny niż sprzedaż charakter. Zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT, faktury wewnętrzne służą do dokumentowania następujących zdarzeń: przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia; wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub w części; nieodpłatne świadczenie usług nie będące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków; organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części; wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów; dostawa towarów, dla których podatnikiem jest ich nabywca import usług; zwrot kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze. Zasady wystawiania faktur VAT- faktury wewnętrzne

Samochód w działalności gospodarczej Zasady rozliczania Używania samochodu w działalności gospodarczej zalezą przede wszystkim od następujących kryteriów Rodzaj samochodu Rodzaj własności Rodzaj zaewidencjonowania Samochód ciężarowy Samochód osobowy Samochód stanowiący własność przedsiębiorcy Samochód stanowiący własność pracownika Samochód nie wprowadzony do ewidencji środków trwałych Samochód wprowadzony do ewidencji środków trwałych

Samochód w działalności gospodarczej Zasady używania samochodu do przejazdów służbowych Podatnik ma prawo uznać za koszty uzyskania przychodów, wydatki na rzecz pracownika, który używa na jego potrzeby samochód w celu: - Odbycia podróży służbowej ( jazdy zamiejscowej) -W jazdach lokalnych Pracownikowi, który odbywa podróż służbową samochodem niestanowiącym własności przedsiębiorcy przysługuje zwrot kosztów ustalany jako iloczyn ilości przejechanych kilometrów oraz stawki za jeden kilometr. Pracodawca może przyznać również pracownikowi miesięczny limit zwrotu kosztów z tytułu używania samochodu na jego potrzeby w formie ryczałtu pieniężnego ( bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu) Kwoty wypłacane pracownikowi z tytułu zwrotu kosztów za używanie pojazdu niebędącego własnością pracodawcy w jazdach lokalnych, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż stanowią przychód pracownika. Natomiast wypłaconych ryczałtów nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenia zdrowotne.

Samochód w działalności gospodarczej Zasady używania samochodu do przejazdów służbowych Jeśli podatnik dla celów działalności gospodarczej używa kilku samochodów nie zaliczonych do środków trwałych, wówczas jest zobowiązany do prowadzenia dla każdego samochodu odrębnej ewidencji przebiegu pojazdu. W związku z tym, że ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń w zakresie zliczania do kosztów uzyskania wydatków związanych z eksploatacją samochodów ciężarowych niewprowadzonych do ewidencji majątku podatnika, może on bez ograniczeń zaliczać je do kosztów podatkowo uznawanych. Oczywistym jest, że wydatek ten musi być związany z zamiarem uzyskania przychodów. W takich wypadkach na podatniku nie ciąży obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegi pojazdu. Ustawodawca wyłączył ogólne zasady ewidencjonowania i rozliczania samochodów niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych w stosunku do pojazdów eksploatowanych na podstawie umów leasingowych. Oznacza to, ze podatnicy użytkujący samochody osobowe na podstawie umowy leasingu mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów pełną kwotę poniesionych z tego tytułu, prawidłowo udokumentowanych wydatków. Dotyczy to zarówno rat leasingowych, jaki i wydatków związanych z eksploatacja i naprawą i utrzymaniem pojazdu. Nie muszą również prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu.

Samochód w działalności gospodarczej Używany samochód jest wprowadzony do ewidencji środków trwałych podatnika Używany samochód stanowiący własność pracownika jest używany w pracy Samochód nie wprowadzony do ewidencji środków trwałych Brak obowiązków ewidencyjnych Wszystkie koszty stanowią koszty uzyskania przychodów Sprzedaż samochodu skutkuje powstaniem przychodu podatkowego Obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu ( przy wyjazdach poza miasto siedziby firmy) Miesięczne rozliczanie ryczałtu Zawarcie umowy cywilno prawnej o korzystanie z samochodu Obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegi pojazdu przy każdej jeździe Obowiązek gromadzenia rachunków związanych z samochodem

Samochód w działalności gospodarczej Używany samochód jest dzierżawiony, wypożyczony lecz jest to samochód ciężarowy Brak obowiązków ewidencyjnych Wszystkie koszty stanowią koszty uzyskania przychodów Prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu jest warunkiem koniecznym do uznania kosztów związanych z wykorzystywaniem samochodów osobowych, niestanowiących składników majątku w prowadzonej działalności gospodarczej. Funkcje ewidencji przebiegu pojazdu  rejestracja sposobu użytkowania samochodu niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych,  zewidencjonowanie wydatków związanych z eksploatacją samochodu,  wyliczenie wysokości kwoty uzasadniającej zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów,  zrealizowanie zasady współmierności ponoszonych wydatków w skali roku podatkowego w wypadku jednorazowych wydatków nieznajdujących pokrycia w przebiegu miesięcznym samochodu (np. ubezpieczenie roczne),  spełnienie formalnego wymogu uzasadniającego zaliczenie do kosztów podatkowo uznawanych.

Rodzaj pojazduStawka za 1 km Samochód osobowy o pojemności do 900cm 3 0,5214 zł Samochód osobowy o pojemności silnika powyżej 900cm 3 0,8358 zł Motocykle0,2302 zł Motorowery0,1382 zł Miejscowość o liczbie mieszkańców Limit kilometrów do od do powyżej Limit kilometrów Ilość kilometrów, którą pracownik może przejechać swoim samochodem w celach służbowych jest ograniczona. Oto miesięczne limity przejazdów w zależności od wielkości miejscowości: Samochód w działalności gospodarczej Kilometrówka to stawka za 1 km przebiegu pojazdu. Wskaźnika tego używa się w celu obliczenia pieniędzy należnych pracownikowi za używanie jego samochodu prywatnego w celach służbowych. Jest on potrzebny także w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, które do celów związanych z firmą używają prywatnego samochodu osobowego. Przyznanie kilometrówki nie skutkuje obowiązkiem prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu Obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu uzależniony jest sytuacji, w jakiej jest on wykorzystywany, formy użytkowania oraz podmiotowości samego podatnika

Samochód w działalności gospodarczej Sytuacja zobowiązujące do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych Podatnik podatku dochodowego od osób prawnych Używa samochód osobowy niewprowadzony do ewidencji środków trwałych, który stanowi jego własność Korzysta z samochodów pracowników w celu odbycia przez nich podróży służbowej lub do jazd lokalnych Używa samochód niestanowiący składników jego majątku, który użytkowany jest na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia Korzysta z samochodów stanowiących własność pracowników w celu odbycia przez nich podróży służbowej lub w jazdach lokalnych

Nr kolejny wpisu Data wyjazdu Opis trasy (skąd- dokąd) Cel wyjazdu Liczba faktycznie przejechanych kilometrów Stawka za 1 km przebiegu Wartość przejazdu Podpis pracodawcy (podatnika) Gdynia- Warszawa- Gdynia Rozmowa z klientem 7200, ,78xxxxxxx Gdynia- Koszalin- Gdynia Udział w szkoleniu 4200, xxxxxx Razem miesiąc 11400, ,82xxxxxx Zasady ewidencji przebiegu pojazdu Ewidencja przebiegu pojazdu Za miesiąc: listopad 2007 Oznaczenie pracodawcy ( podatnika): Dane osoby używającej pojazd (pieczęć firmowa) Nazwisko: Wacław Wiśniewski Ulica: Kościuszki 22 Miejscowość: Gdynia Nr rejestracyjny pojazdu : GA23230 Pojemność silnika: 1980 cm3 Wynikający z ewidencji limit przebiegu nie oznacza jeszcze, że można go w całości zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Przy ustalaniu limitu, porównuje się w każdym miesiącu kwotę wynikającą z ewidencji przebiegu pojazdu z faktycznymi wydatkami poniesionymi przez użytkownika. Różnice wynikające z tego porównania są odpowiednio uwzględniane w kwotach narastająco w następnych miesiącach, nie są jednak przenoszone na następny rok podatkowy. Jeśli podatnik dla celów działalności gospodarczej używa kilku samochodów nie zaliczonych do środków trwałych, wówczas jest zobowiązany do prowadzenia dla każdego samochodu odrębnej ewidencji przebiegu pojazdu.

Samochód w działalności gospodarczej Inaczej jeszcze przedstawia się sytuacja, w której to sam przedsiębiorca używa w swojej działalności samochodu niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych (nie stanowiącego własności samej firmy). W takim wypadku prowadzenie samej ewidencji przebiegu pojazdu jest niewystarczające. Ta ewidencja jedynie wyznacza limit wydatków, a do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć (do wysokości tego limitu) tylko wydatki faktycznie poniesione w celu uzyskania przychodów i odpowiednio udokumentowane. Podatnik powinien posiadać faktury (zawierające numer rejestracyjny samochodu), potwierdzające fakt poniesienia konkretnych wydatków w związku z używaniem dla potrzeb działalności gospodarczej samochodu osobowego niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych. Suma wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w poszczególnych miesiącach, ustalona od początku roku podatkowego, nie może przekraczać kwoty limitu kilometrówki wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu za ten sam okres. Różnice można rozliczyć jednak w następnych miesiącach, przy czym nie może ona przechodzić na kolejny rok podatkowy.

Przykład Dla celów prowadzonej działalności gospodarczej Przedsiębiorca używa niewprowadzony do ewidencji środków trwałych samochód osobowy o pojemności silnika powyżej 900 cm 3. I. Rozliczenie kosztów używania tego samochodu w kwietniu 2012 r.:  zgodnie z ewidencją przebiegu pojazdu w kwietniu 2012 r. przedsiębiorca przejechał tym samochodem 1.000km,  limit kilometrówki wynikający z ewidencji = km x 0,8358 zł =835,80 zł,  faktycznie poniesione przez pana Marka w kwietniu 2012 r. wydatki z tytułu używania tego samochodu (wynikające z miesięcznego zestawienia) wyniosły 900 zł,  wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w kwietniu 2012 r. = 835,80 zł Wydatki te zaewidencjonuje w kolumnie 13 książki przychodów i rozchodów) II. Rozliczenie kosztów używania tego samochodu w maju 2009 r.:  zgodnie z ewidencją przebiegu pojazdu w maju 2012 r. przedsiębiorca przejechał 600 km,  limit kilometrówki wynikający z ewidencji = 600 km x 0,8358 zł = 501,48 zł,  faktycznie poniesione przez przedsiębiorcę w maju 2012 r. wydatki z tytułu używania tego samochodu (wynikające z miesięcznego zestawienia) wyniosły 322 zł,  limit kilometrówki w rachunku narastającym (tj. za dwa miesiące) = 835,80 zł + 501,48 zł = 1.337,28 zł,  wydatki w rachunku narastającym = 900 zł zł = zł,  wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w maju 2012 r. =1.220zł – 835,80 zł = 384,20 zł

Sposób użytkowania samochodu Ryczałt, jazdy po mieście Kilometrówka (delegacje) Obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu Obowiązek gromadzenia rachunków Samochód wprowadzony do ewidencji środków trwałych podatnika Nie dotyczy Nie dotyczy Nie ma potrzeby Rachunki odnoszone są bezpośrednio w koszty Prywatny samochód pracownika używany na cele podatnika Tak Tak Tylko dla delegacji Nie ma potrzeby Prywatny samochód przedsiębiorcy używany na potrzeby działalności (niewprowadzony do ewidencji środków trwałych) Nie ma takiego rozwiązani a Tak zarówno jazda po mieście jak i poza miastem Tak Tak. Koszty rozliczane do wysokości rachunków Samochód ciężarowy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie ma potrzeby Rachunki odnoszone bezpośrednio w koszty Samochód w leasinguNie dotyczy Nie ma potrzebyRachunki odnoszone bezpośrednio w koszty Samochód wynajętyNie dotyczy Należy prowadzić ewidencje jedynie dla samochodów osobowych. Tak. Koszty rozliczane są do wysokości rachunków

Likwidując jednoosobową działalność gospodarczą należy pamiętać o wykonaniu podstawowych czynności Wyrejestrowanie z CEIDG i zgłoszenie do ZUS-u Rozliczenie podatku VAT od pozostających składników majątkowych Rozliczenie podatku dochodowego od sprzedaży majątku firmy Zamknąć księgi i ewidencje podatkowe Zamknąć kasę fiskalną Wypowiedzieć zawarte umowy Zarchiwizować posiadane dokumenty Wyrejestrowanie z CEIDG i zgłoszenie do ZUS-u Rozliczenie podatku VAT od pozostających składników majątkowych Rozliczenie podatku dochodowego od sprzedaży majątku firmy Zamknąć księgi i ewidencje podatkowe Zamknąć kasę fiskalną Wypowiedzieć zawarte umowy Zarchiwizować posiadane dokumenty Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Wyrejestrowanie z CEIDG i zgłoszenie do ZUS-u Zamknięcie jednoosobowej działalności należy rozpocząć od złożenia wniosku CEIDG-1 z informacją o likwidacji firmy. Formularz ten trzeba złożyć najpóźniej w terminie 7 dni od daty na nim zamieszczonej. (elektronicznie, poczta lub osobiście) Złożenie formularza CEIDG-1 z informacją o likwidacji działalności stanowi jednocześnie powiadomienie o tym fakcie urzędu skarbowego i służy też wykreśleniu z rejestru REGON. Dla celów ZUS-u natomiast trzeba samodzielnie złożyć formularz ZUS ZWUA, którym wyrejestrowuje się ubezpieczonego Zamknięcie jednoosobowej działalności należy rozpocząć od złożenia wniosku CEIDG-1 z informacją o likwidacji firmy. Formularz ten trzeba złożyć najpóźniej w terminie 7 dni od daty na nim zamieszczonej. (elektronicznie, poczta lub osobiście) Złożenie formularza CEIDG-1 z informacją o likwidacji działalności stanowi jednocześnie powiadomienie o tym fakcie urzędu skarbowego i służy też wykreśleniu z rejestru REGON. Dla celów ZUS-u natomiast trzeba samodzielnie złożyć formularz ZUS ZWUA, którym wyrejestrowuje się ubezpieczonego Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Rozliczenie podatku VAT od pozostających składników majątkowych W przypadku, gdy przedsiębiorca był czynnym płatnikiem VAT-u, zamykając firmę musi przygotować spis z natury, czyli tzw. remanent likwidacyjny. Nie ma tego obowiązku, jeśli korzystał ze zwolnienia z VAT-u. co najmniej 7 dni przed datą rozpoczęcia spisu, należy pisemnie poinformować o zamiarze jego przeprowadzenia naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Spis z natury to wykaz majątku firmy. Należy w nim umieścić środki trwałe, w tym wyposażenie, (np. samochód firmowy, komputer, itp.). Nie trzeba spisywać tańszych rzeczy, jak np. telefon komórkowy. Ponadto, jeśli firma zajmowała się produkcją lub handlem, w remanencie trzeba uwzględnić zarówno towary, surowce, jak i produkty. W pierwszym i drugim przypadku zapisujemy cenę nabycia netto, w trzecim – koszt wyprodukowania. W przypadku, gdy przedsiębiorca był czynnym płatnikiem VAT-u, zamykając firmę musi przygotować spis z natury, czyli tzw. remanent likwidacyjny. Nie ma tego obowiązku, jeśli korzystał ze zwolnienia z VAT-u. co najmniej 7 dni przed datą rozpoczęcia spisu, należy pisemnie poinformować o zamiarze jego przeprowadzenia naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Spis z natury to wykaz majątku firmy. Należy w nim umieścić środki trwałe, w tym wyposażenie, (np. samochód firmowy, komputer, itp.). Nie trzeba spisywać tańszych rzeczy, jak np. telefon komórkowy. Ponadto, jeśli firma zajmowała się produkcją lub handlem, w remanencie trzeba uwzględnić zarówno towary, surowce, jak i produkty. W pierwszym i drugim przypadku zapisujemy cenę nabycia netto, w trzecim – koszt wyprodukowania. Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Rozliczenie podatku VAT od pozostających składników majątkowych Zgodnie z art. 14 ust. 8, w związku z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania towarów objętych spisem z natury jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. Podstawą opodatkowania towarów ujętych w remanencie likwidacyjnym jest więc ich wartość rynkowa na dzień likwidacji działalności pomniejszona o kwotę należnego podatku. Obowiązek podatkowy w przypadku likwidacji działalności i konieczności sporządzenia spisu z natury towarów, które po nabyciu nie zostały sprzedane, zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o VAT, powstaje w dniu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu lub rozwiązania spółki. Zgodnie z art. 14 ust. 8, w związku z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania towarów objętych spisem z natury jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. Podstawą opodatkowania towarów ujętych w remanencie likwidacyjnym jest więc ich wartość rynkowa na dzień likwidacji działalności pomniejszona o kwotę należnego podatku. Obowiązek podatkowy w przypadku likwidacji działalności i konieczności sporządzenia spisu z natury towarów, które po nabyciu nie zostały sprzedane, zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o VAT, powstaje w dniu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu lub rozwiązania spółki.

Rozliczenie podatku VAT od pozostających składników majątkowych Przygotowanie spisu z natury pozwala ustalić wartość towarów i innych elementów majątku firmy od których trzeba zapłacić VAT. Kwotę podatku wynikającą z remanentu uwzględnia się w ostatniej składanej deklaracji VAT Razem z deklaracją do naczelnika właściwego urzędu skarbowego składa się oświadczenie o przeprowadzeniu spisu z natury. Dodatkowo, należy również poinformować urząd skarbowy o zakończeniu działalności gospodarczej na formularzu VAT-Z, w terminie 7 dni od momentu likwidacji firmy. Przygotowanie spisu z natury pozwala ustalić wartość towarów i innych elementów majątku firmy od których trzeba zapłacić VAT. Kwotę podatku wynikającą z remanentu uwzględnia się w ostatniej składanej deklaracji VAT Razem z deklaracją do naczelnika właściwego urzędu skarbowego składa się oświadczenie o przeprowadzeniu spisu z natury. Dodatkowo, należy również poinformować urząd skarbowy o zakończeniu działalności gospodarczej na formularzu VAT-Z, w terminie 7 dni od momentu likwidacji firmy. Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

W spisie z natury ujmuje się tylko te towary (zarówno środki trwałe, jak i obrotowe), w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT w chwili ich nabycia. Przykład Podatnik podjął decyzję o likwidacji prowadzonej działalności i w dniu 20 lipca 2012 r. sporządził spis z natury. Obowiązek podatkowy w odniesieniu do towarów ujętych w spisie z natury powstał w lipcu 2012 r. Jan Kowalski ul. Zielona Gdańsk NIP: Gdańsk, r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Gdańsku Informacja o spisie z natury sporządzonym na dzień zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych Na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054) informuję, że z dniem 10 lipca 2012 r. zaprzestałem wykonywania czynności opodatkowanych i zlikwidowałem działalność gospodarczą. Wartość spisu z natury na dzień zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych wynosi: kwota netto: zł, VAT należny: zł. Kwotę podatku należnego od towarów objętych spisem z natury wykazałem w deklaracji dla podatku od towarów i usług za lipiec, w poz. 43. Jan Kowalski Należy podkreślić, że wykazanie przez podatnika towarów w spisie z natury jest bardzo niekorzystne, gdyż podatek należny od tych towarów w żaden sposób nie będzie mógł być odzyskany. W miarę możliwości warto zatem jeszcze przed likwidacją firmy wyprzedać wszystkie towary, przy nabyciu których odliczono VAT. Wówczas wartość spisu z natury wyniesie 0 zł i VAT należny nie wystąpi.

Rozliczenie podatku dochodowego od sprzedaży majątku firmy Obecnie z chwilą likwidacji działalności gospodarczej nie ustala się dochodu podatkowego na ten dzień, a tym samym nie rozlicza się zryczałtowanego podatku PIT. Opodatkowanie pozostałych na dzień likwidacji składników majątkowych następuje obecnie dopiero z chwilą odpłatnego zbycia tych składników. W momencie tym ustala się dochód podatkowy z odpłatnego zbycia składników majątku w wysokości różnicy pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia, a wydatkami na nabycie zbywanych składników, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie (art. 24 ust. 3b ustawy o PIT). Przychody z odpłatnego zbycia tych składników zaliczane są do przychodów z działalności gospodarczej, co wynika z art. 14 ust.2 pkt 17 ustawy o PIT. Obecnie z chwilą likwidacji działalności gospodarczej nie ustala się dochodu podatkowego na ten dzień, a tym samym nie rozlicza się zryczałtowanego podatku PIT. Opodatkowanie pozostałych na dzień likwidacji składników majątkowych następuje obecnie dopiero z chwilą odpłatnego zbycia tych składników. W momencie tym ustala się dochód podatkowy z odpłatnego zbycia składników majątku w wysokości różnicy pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia, a wydatkami na nabycie zbywanych składników, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie (art. 24 ust. 3b ustawy o PIT). Przychody z odpłatnego zbycia tych składników zaliczane są do przychodów z działalności gospodarczej, co wynika z art. 14 ust.2 pkt 17 ustawy o PIT.

Rozliczenie podatku dochodowego od sprzedaży majątku firmy Do celów podatku dochodowego, trzeba sporządzić kolejny wykaz składników majątku firmy. Podobnie jak w przypadku rozliczania VAT-u – nie trzeba w nim ujmować zakupów o wartości niższej niż 3,5 tys. zł. W przypadku firmy handlowej lub produkcyjnej, do spisu trzeba dołączyć towary, materiały, surowce i gotowe wyroby Spisu składników majątku nie przekazuje się do żadnego urzędu – pozostaje on jako dokumentacja zlikwidowanej firmy i należy go przechowywać. Jeśli dokonamy sprzedaży składników majątku w ciągu następnych 6 lat musimy uzyskany w ten sposób dochód opodatkować Do celów podatku dochodowego, trzeba sporządzić kolejny wykaz składników majątku firmy. Podobnie jak w przypadku rozliczania VAT-u – nie trzeba w nim ujmować zakupów o wartości niższej niż 3,5 tys. zł. W przypadku firmy handlowej lub produkcyjnej, do spisu trzeba dołączyć towary, materiały, surowce i gotowe wyroby Spisu składników majątku nie przekazuje się do żadnego urzędu – pozostaje on jako dokumentacja zlikwidowanej firmy i należy go przechowywać. Jeśli dokonamy sprzedaży składników majątku w ciągu następnych 6 lat musimy uzyskany w ten sposób dochód opodatkować Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Zamknąć księgi i ewidencje podatkowe Aby zamknąć KPiR, trzeba sporządzić analogiczny spis z natury, jak w przypadku końcowego rozliczenia VAT-u, z tym że bez środków trwałych. Wyceny należy dokonać według cen zakupu. W dniu zakończenia działalności gospodarczej trzeba dokonać podsumowania zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz ująć w niej wartość spisu z natury. Po podliczeniu KPiR otrzymamy ostateczny dochód z prowadzenia działalności gospodarczej, od którego należy zapłacić podatek dochodowy. Wyliczoną kwotę podatku trzeba wpłacić do 20-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu (lub kwartale), w którym firma została zamknięta. Dochody z zamkniętej działalności gospodarczej należy też ująć w rozliczeniu PIT rocznym. Aby zamknąć KPiR, trzeba sporządzić analogiczny spis z natury, jak w przypadku końcowego rozliczenia VAT-u, z tym że bez środków trwałych. Wyceny należy dokonać według cen zakupu. W dniu zakończenia działalności gospodarczej trzeba dokonać podsumowania zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz ująć w niej wartość spisu z natury. Po podliczeniu KPiR otrzymamy ostateczny dochód z prowadzenia działalności gospodarczej, od którego należy zapłacić podatek dochodowy. Wyliczoną kwotę podatku trzeba wpłacić do 20-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu (lub kwartale), w którym firma została zamknięta. Dochody z zamkniętej działalności gospodarczej należy też ująć w rozliczeniu PIT rocznym. Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Zamknąć kasę fiskalną Likwidując firmę należy pamiętać o zakończeniu pracy kasy fiskalnej. Następuje to w obecności pracownika urzędu skarbowego, który dokonuje odczytu zawartości pamięci kasy fiskalnej i sporządza odpowiedni protokół. Moment ten jest równoznaczny z zakończeniem funkcjonowania kasy. Przedsiębiorcy, którzy nie używali kasy fiskalnej w swojej działalności dłużej niż 3 lata, będą musieli zwrócić ulgę z tytułu zakupu kas Likwidując firmę należy pamiętać o zakończeniu pracy kasy fiskalnej. Następuje to w obecności pracownika urzędu skarbowego, który dokonuje odczytu zawartości pamięci kasy fiskalnej i sporządza odpowiedni protokół. Moment ten jest równoznaczny z zakończeniem funkcjonowania kasy. Przedsiębiorcy, którzy nie używali kasy fiskalnej w swojej działalności dłużej niż 3 lata, będą musieli zwrócić ulgę z tytułu zakupu kas Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Wypowiedzieć zawarte umowy Należy pamiętać o konieczności rozwiązania umów. Mogą być to porozumienia dotyczące dostaw towarów lub świadczenia usług przez naszą firmę lub na jej rzecz. W przypadku rezygnacji ze współpracy będzie najczęściej obowiązywał okres wypowiedzenia, określony bezpośrednio w tych dokumentach Przy zaprzestaniu działalności gospodarczej warto zadbać o spłacenie długów. Należy się również liczyć z tym, że w przypadku niespłacenia długów wierzyciele będą dochodzić swoich wierzytelności wobec byłego przedsiębiorcy. Należy pamiętać o konieczności rozwiązania umów. Mogą być to porozumienia dotyczące dostaw towarów lub świadczenia usług przez naszą firmę lub na jej rzecz. W przypadku rezygnacji ze współpracy będzie najczęściej obowiązywał okres wypowiedzenia, określony bezpośrednio w tych dokumentach Przy zaprzestaniu działalności gospodarczej warto zadbać o spłacenie długów. Należy się również liczyć z tym, że w przypadku niespłacenia długów wierzyciele będą dochodzić swoich wierzytelności wobec byłego przedsiębiorcy. Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Archiwizowanie dokumentów Przez 5 lat od zakończenia roku, w którym firma została zamknięta, trzeba przechowywać dokumenty księgowe, podatkowe i związane z zakończeniem działalności gospodarczej. W przypadku wielu dokumentów pracowniczych i płacowych okres przechowywania może wynosić nawet 50 lat. Jest to konieczne z tego względu, że nawet po dniu zamknięcia przedsiębiorstwa uprawnione do tego urzędy nadal mogą kontrolować firmowe dokumenty. Natomiast dostęp do dokumentów kadrowych może być istotny dla ustalenia prawa pracownika do emerytury lub renty. Przez 5 lat od zakończenia roku, w którym firma została zamknięta, trzeba przechowywać dokumenty księgowe, podatkowe i związane z zakończeniem działalności gospodarczej. W przypadku wielu dokumentów pracowniczych i płacowych okres przechowywania może wynosić nawet 50 lat. Jest to konieczne z tego względu, że nawet po dniu zamknięcia przedsiębiorstwa uprawnione do tego urzędy nadal mogą kontrolować firmowe dokumenty. Natomiast dostęp do dokumentów kadrowych może być istotny dla ustalenia prawa pracownika do emerytury lub renty. Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej