Dialog międzykulturowy w kształtowaniu postaw uczniowskich.

Prezentacja na temat: "Dialog międzykulturowy w kształtowaniu postaw uczniowskich."— Zapis prezentacji:

1 Dialog międzykulturowy w kształtowaniu postaw uczniowskich.
Unifikacja vs Różnicowanie Poznań-Konin, 12 września 2008 r.

2 Kulturowa codzienność składa się z publicznych i potocznych kontaktów z różnorodnymi tekstami kultury (zachowaniami werbalnymi i niewerbalnymi, obrazami, przekonaniami) różnie wartościowanymi przez określone środowiska. Kultura to albo zbiór reguł (np. „Pamiętaj, bądź zawsze sobą”, „Mężczyzna nigdy nie płacze”), albo zbiór tekstów („kanon lektur szkolnych”). Kulturę można traktować jako system wartości, do których stosunek różnicuje jej uczestników.

3 Typy komunikacji międzykulturowej
Komunikacja poprzezkulturowa (cross-cultural communication), czyli komunikowanie się różnych grup wewnątrz jednej kultury narodowej; Komunikacja pomiędzykulturowa (inter-cultural communication), zachodząca pomiędzy uczestnikami różnych kultur narodowych; Komunikacja międzynarodowa (international communication); Komunikacja globalna (global communication), która jest pewnym aspektem poprzedniej.

4 Kultura masowa wykorzystuje teksty i konwencje kultury wysokiej, elitarnej, ta zaś cytuje, transformuje, przetwarza schematy kultury popularnej (literatury, sztuki), wprowadza je do własnego obiegu. Należy pamiętać, że w perspektywie kultury popularnej powyższa opozycja jest zawodna. Mówienie o dialogu międzykulturowym wpisane jest w zmianę podmiotowego nastawienia do rzeczywistości (socjologowie piszą np. o tym, że współczesny człowiek z ironicznym dystansem (w poetyce gry) przeżywa otaczającą go rzeczywistość).

5 Język potoczny etykietuje
Wytwarza złudzenie, że coś jest jakieś, to znaczy, że ta cecha jest stałą właściwością nazywanego zjawiska („seks nigdy nie idzie w parze z miłością”, „AWS – wściekły pies”, „wszyscy w tym kraju to złodzieje”, „Tym krajem rządzą Żydzi”, „czarni to brudasy”, „Niemiec nigdy nie uszanuje Polaka”) i że formuła werbalna wyrażająca to przekonanie jest z pewnością prawdziwa, czyli wyraża twierdzenie o świecie, którego nie sposób zanegować. Nie dość zatem, że etykietuje się świat, to również mitologizuje rzeczywistość, do której wypowiedź-formuła się odnosi.

6 Stowarzyszenie Międzykulturowej Edukacji, Kształcenia i Badań – Society for Intercultural Education, Training and Research (SIETAR –

7 Cele nauki o komunikowaniu międzykulturowym (wg Freda Jandta)
- poszerzenie swej wiedzy w komunikacji werbalnej oraz niewerbalnej z przedstawicielami różnych kultur, - dystans do własnej kultury, - zdolność rozpoznawania i podejmowania zachowań komunikacyjnych w różnych sytuacjach, - zdolność do szybszej aklimatyzacji w nowych warunkach, - zrozumienie zależności i wpływów między rodzimą kulturą a innymi kulturami, - świadomość Innego wewnątrz siebie i na zewnątrz, umiejętność rozmowy o nim, - zmniejszenie obawy przed innymi kulturami, - poznanie obyczajów innych społeczeństw, - pokonanie lęku przed wyrzucenie z grupy za przekonania. Cele nauki o komunikowaniu międzykulturowym (wg Freda Jandta)

8 Media kształtują nie tylko konwencje wypowiadania się, lecz także wzorce osobowe.
Kulturę potoczności tworzą reklamy, które mają mitotwórczy charakter. Kultura jest wielokodowa: znaki werbalne i ikoniczne to dwa różnorodne systemy, które pozwalają kulturze istnieć.

9

10 PIERWOTNY POZIOM KULTUROWY (PPK)

11 Nowe podejścia do badań nad dialogiem międzykulturowym
Podejście współorientacyjne, które głosi, że ludzie poszukują wzajemnego zrozumienia i zaufania, ujawniają swoim partnerom, jak postrzegają samych siebie. Każda kultura ma swoje zasady inicjowania i rozwijania stosunków interpersonalnych. -         Teoria redukowania niepewności – gdy spotykają się obcy sobie ludzie, starają się systematycznie gromadzić informacje o swoim partnerze, które pozwalają przewidzieć jego zachowanie. Ludzie różnych kultur mają różne sposoby eliminowania niepewności. Informacje o partnerze, bliskie z nim stosunki na różnych płaszczyznach, zarówno zawodowych, jak i prywatnych, pomagają niepewności te zredukować. -         Podejście skoordynowanego zarządzania znaczeniami – we współczesnych, heterogenicznych społeczeństwach osoby, które często uczestniczą w kontaktach międzynarodowych, wykazują wysoki stopień świadomości różnic kulturowych. Niektóre umiejętności tych nabywają już na etapie wczesnej socjalizacji. Czasem bezpodstawne oczekiwanie na zaistnienie takich trudności, o których dowiadują się w ten sposób, utrudnia potem ludziom efektywną komunikację.[59]

12 Podmiotowość „ja” realizuje się m. in
Podmiotowość „ja” realizuje się m.in. przez sytuowanie osoby wobec „innych”, można więc mówić o podmiotowości tego rodzaju jako grze podobieństw i różnic. Taylor powiada, że osobami możemy się stać nie tylko dzięki temu, że zostaniemy wprowadzeni w język. Naszą naukę moralnej i duchowej orientacji rozpoczynamy w ten sposób, że zostajemy wprowadzeni przez ludzi, którzy nas wychowują do trwającej wciąż rozmowy.

13

14

15

16 Dialog międzykulturowy jest działaniem komunikacyjnym, opartym na znakach, które nie powinno dawać zbyt wiele miejsca „pośrednikom”.

17 „<<Oto Wszechmogący zechciał, bym teraz ja pokazał ci mój labirynt, gdzie nie ma ani schodów do wspinania się, ani drzwi do pokonania, ani męczących podziemnych korytarzy do przemierzania, ani murów stojących na zawadzie>>. Po czym rozwiązał mu pęta i zostawił go pośrodku pustyni, gdzie ów umarł z głodu i pragnienia. Chwała niech będzie Temu, który nie umiera”. J. L. Borges, Dwaj królowie i dwa labirynty, [w:] tegoż, Alef, tłum. M. Potok-Nycz, Warszawa 2003, s. 145.

18 E. T. Hall, Ukryty wymiar, tłum. T. Hołówka, Warszawa 2003.
Bibliografia J. Mikułowski Pomorski, Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Kraków 1999. E. T. Hall, Bezgłośny język, tłum. R. Zimand i A. Skarbińska, Warszawa 1987. E. T. Hall, Ukryty wymiar, tłum. T. Hołówka, Warszawa 2003. M. H. Poser, The Cultural Dialogue: An Introduction to Intercultural Communication, Boston 1987. R. Benedict, Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej, tłum. E. Klekot, Warszawa 2003. F. E. Jandt, An Introduction to Intercultural Communication: Identities in a Global Community (Paperback), Sage Publications, 2006. M. Janion, Kobiety i duch inności, Warszawa 1996 (lub inne). Tu szczególnie rozdział pt. Nańka i kowboj. E. Badinter, Fałszywa ścieżka, tłum. M. Kozłowska, Warszawa 2005. M. Jacyno, Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej Pierre’a Bourdieu, Warszawa 1997. P. Bourdieu, Loic J. D. Wacquant, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. Anna Sawisz, Warszawa 2001. D. Tannen, To nie tak! Jak styl konwersacyjny kształtuje relacje z innymi, tłum. P. Budkiewicz, Poznań 2002. U. Kusio (red.), Polifonia, dialog i zderzenie kultur. Antologia tekstów z komunikacji międzykulturowej, Toruń 2007. G. Agamben, Homo Sacer. Suwerenna władza i nagie życie, tłum. M. Salwa, Warszawa 2008. M. Foucault, Historia seksualności, t. 1 Wola wiedzy, tłum. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa 2000. C. Bush, The Other of the Other? Cultural Studies, Theory, and the Location of the Modernist Signifier, „Comparative Literature Studies, vol. 42, no. 2, 2005. W. b. Gudykunst, Handbook of International & Intercultural Communication, SAGE 2002.

19 Dziękuję Państwu za uwagę.