Dr Artur Bartoszewicz Szklarska Poręba

Dr Artur Bartoszewicz 10.12.2014 Szklarska Poręba
Pomoc publiczna i pomoc de minimis - procesu modernizacji pomocy publicznej Dr Artur Bartoszewicz Szklarska Poręba Zrealizowano przy wsparciu finansowym Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Modernizacja przepisów o pomocy publicznej
zmiana rozporządzenia proceduralnego 659/1999 zmiana rozporządzenia wykonawczego (794/2004) do rozporządzenia 659/1999 zmiana rozporządzenia de minimis 1998/2006 – nowe rozporządzenie 1407/2013 w sprawie pomocy de minimis zmiana rozporządzenia upoważniającego 994/1998 zmiana ogólnego rozporządzenia nr 800/2008 nowe rozporządzenie 651/2014 w sprawie wyłączeń blokowych – nowe przeznaczenia pomocy (na podstawie nowego rozporządzenia upoważniającego 994/98 przyjętego z dniu 22 lipca 2013 r.) nowe wytyczne ws. pomocy regionalnej nowe wytyczne ws. pomocy na badania, rozwój i innowacje nowe wytyczne ws. pomocy na ochronę środowiska nowy komunikat ws. finansowania o podwyższonym ryzyku (Risk Capital) nowy komunikat ws. pomocy w ramach ubezpieczeń kredytów eksportowych konsultacje w sprawie pomocy dla portów nowy komunikat ws. wytycznych lotniskowych nowe wytyczne ws. pomocy na ratowanie i restrukturyzację nowy komunikat ws. produkcji kinematograficznych i innych produkcji audiowizualnych (Cinema Comunication) nowe wytyczne ws. pomocy na sieci szerokopasmowe (Broadband Guidelines) komunikat ws. pojęcia pomocy publicznej (Notion of Aid Communication) komunikat ws. ewaluacji pomocy Nowy komunikat w sprawie pomocy na realizację ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania

Zakres zmian W dniu 8 maja 2012 r. Komisja Europejska opublikowała dokument pn. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno–Społecznego i Komitetu Regionów: Unowocześnienie unijnej polityki w dziedzinie pomocy państwa przedstawiający strategię Komisji w zakresie kompleksowej reformy kontroli pomocy państwa. W celu zrealizowania celów reformy, Komisja zaplanowała następujące działania: doprecyzowanie i wyjaśnienie pojęcia pomocy państwa - nowy komunikat (tzw. notion of the aid communication); rewizja rozporządzenia o pomocy de minimis (Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis); wprowadzenie zmian w rozporządzeniu upoważniającym (Rozporządzenie Rady (WE) nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa) – w celu rozszerzenia zakresu ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych; rewizja i rozszerzenie zakresu ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych (GBER) (Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu), ustalenie i zdefiniowanie wspólnych zasad (tzw. common principles) stosowanych przy ocenie zgodności wszystkich środków pomocy z rynkiem wewnętrznym; rewizja większości funkcjonujących obecnie wytycznych Komisji dotyczących różnych rodzajów pomocy publicznej mająca na celu ich konsolidację i uspójnienie unowocześnienie rozporządzenia proceduralnego (Rozporządzenie Rady (WE) NR 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE).

POJĘCIE POMOCY PUBLICZNEJ
Źródłowym przepisem całego systemu prawnego w zakresie pomocy publicznej jest art. 107 TFUE (dawniej 87) , który stanowi co następuje: Z wyjątkiem sytuacji opisanych w niniejszym traktacie, wszelka pomoc udzielona przez Państwo Członkowskie lub z użyciem zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub może zakłócić konkurencję poprzez faworyzowanie określonych podmiotów lub wytwarzania określonych dóbr, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem, o ile wpływa na handel między Państwami Członkowskimi. Wykładnia tego przepisu była wielokrotnie dokonywana, w różnych aspektach i przez rożne organy stosujące TFUE, w szczególności przez TS oraz KE.

WARUNKI POMOCY Zgodnie z ugruntowaną wykładnią pomocą publiczną jest transfer zasobów przypisywany władzy publicznej, o ile spełnione są łącznie następujące warunki: transfer ten skutkuje przysporzeniem na rzecz określonego podmiotu, na warunkach korzystniejszych niż rynkowe, transfer ten jest selektywny – uprzywilejowuje określone podmioty lub wytwarzanie określonych dóbr, w efekcie tego transferu występuje lub może wystąpić zakłócenie konkurencji, transfer ten wpływa na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi.

TEST POMOCY Ustalenie, czy w określonej transakcji występuje pomoc publiczna polega na zbadaniu, czy jednocześnie występują wszystkie wyżej przedstawione przesłanki. Taką metodologią, zwaną testem pomocy publicznej, posługuje się Komisja Europejska, która jest jedynym organem uprawnionym do wydania wiążącego rozstrzygnięcia w tej materii. Niejednokrotnie, mimo stosowania tej samej metodologii do tego samego stanu faktycznego, rożne podmioty dochodzą do rożnych konkluzji. Komisja Europejska w licznych sprawach uznawała, że dany instrument stanowi pomoc publiczną, mimo że państwo członkowskie było przeciwnego zdania.

PRZESŁANKA 1 NASTĘPUJE TRANSFER ZASOBÓW, PRZYPISYWANY WŁADZY PUBLICZNEJ

POJĘCIE WŁADZY PUBLICZNEJ
Przez „władzę publiczną” należy rozumieć wszelkie podmioty wykonujące władcze funkcje państwa, zarówno na szczeblu centralnym jak i na szczeblu samorządowym. Wszelkie zasoby przynależne podmiotom publicznym są zasobami publicznymi. Są to przede wszystkim zasoby finansowe (środki pieniężne) oraz zasoby rzeczowe (rzeczowe składniki majątku). Zasób publiczny może również przybrać formę niematerialną. Pojęcie „władzy publicznej” nie obejmuje natomiast jednostek gospodarczych posiadających osobowość prawną, nawet gdy jednostki te pozostają pod kontrolą właścicielską władz publicznych (np. przedsiębiorstwa państwowe, spółki skarbu państwa, spółki komunalne). Zasoby takich podmiotów nie są zasobami publicznymi sensu stricte. Tym niemniej władza publiczna może w pewnych okolicznościach, w sposób pośredni dysponować zasobami takich jednostek.

UWAGA! Przesłanką wystąpienia pomocy publicznej jest wpływ władzy publicznej na dokonanie transferu zasobów („przypisywalność” transferu władzy publicznej) – niezależnie od tego, czy zasoby te są przynależne podmiotowi publicznemu, czy też nie.

TRANSFER ZASOBÓW To transakcja, w wyniku której następuje przepływ zasobów między dwoma podmiotami. Najczęściej mamy do czynienia z sytuacją, w której jeden z tych podmiotów (podmiot przekazujący zasoby) jest podmiotem publicznym zaś drugi z nich (otrzymujący te zasoby) nie jest takim podmiotem. Jednakże transfer zasobów może mieć miejsce i wówczas, gdy obie strony transakcji są podmiotami publicznymi. W pewnych okolicznościach transfer zasobów, przypisywalny władzy publicznej, może mieć miejsce również w przypadku transakcji zawieranych między dwoma podmiotami niepublicznymi.

FORMY TRANSFERÓW Transfer zasobów, poza najprostszą formą, jaką jest bezzwrotne przekazanie danemu podmiotowi środków pochodzących z budżetu, może przybrać również inne formy, takie jak np.: obniżenie obciążeń podatkowych i para fiskalnych (ulga podatkowa, umorzenie lub odroczenie płatności podatku bądź innej daniny publicznej), przeniesienie własności składników majątkowych (np. poprzez sprzedaż lub wniesienie aportem do spółki) lub oddanie takich składników majątkowych w użytkowanie (np. poprzez zawarcie umowy dzierżawy albo najmu), udzielenie pożyczki lub innej formy finansowania zwrotnego, udzielenie gwarancji lub poręczenia (np. gwarancje Skarbu Państwa), objęcie akcji/udziałów w spółce prawa handlowego.

PRZESŁANKA 2 TRANSFER TEN SKUTKUJE PRZYSPORZENIEM NA RZECZ OKREŚLONEGO PODMIOTU, NA WARUNKACH KORZYSTNIEJSZYCH NIŻ RYNKOWE

PRZYSPORZENIE Przez „przysporzenie” należy rozumieć korzyść ekonomiczną osiąganą przez podmiot, na rzecz którego dokonywany jest transfer zasobów. Nie każdy transfer zasobów powoduje przysporzenie. Niejednokrotnie bywa tak, że określony podmiot zarządza zasobami ale nie osiąga z tego powodu korzyści ekonomicznych.

PRZYSPORZENIE Korzyść/przewaga
rozumiana niezwykle szeroko i funkcjonalnie (wszelka pomoc, bez względu na formę) korzyść, którą przedsiębiorca uzyskuje, a której by nie uzyskał w ramach swojej normalnej działalności nieistotne: sposób ani forma, a jedynie skutek jaki dany środek wywiera (może wywrzeć) na konkurencję wymiar gospodarczy - materialny „Pojęcie pomocy państwa (...) jest bardziej ogólne od pojęcia subwencji, ponieważ obejmuje ono nie tylko rzeczywiste świadczenia, jak same subwencje, ale również działania, które w różnych formach zmniejszają normalne obciążenia budżetu przedsiębiorstwa” (ETS 30/59 De Gezamenlijke Steenkolenmijnen in Limburg)

PRZYSPORZENIE C.D. Przesłanką wystąpienia pomocy publicznej nie jest jakiekolwiek przysporzenie, lecz jedynie takie przysporzenie, które następuje na warunkach korzystniejszych, niż rynkowe. W przypadku, gdy określonemu podmiotowi zostało udzielone zamówienie publiczne, przy czym: 1) zastosowany został taki tryb zamówienia publicznego, który zapewniał możliwość ubiegania się o jego otrzymanie na równych i niedyskryminujących warunkach każdemu zainteresowanemu podmiotowi oraz 2) jedynym kryterium wyboru wykonawcy lub dostawcy była cena należy uznać, że transakcja między stronami (zamawiającym i wykonawcą zamówienia) została zawarta na warunkach rynkowych, nawet gdyby wykonawca osiągnął na tym zamówieniu wysoki zysk. Istotą warunków rynkowych jest bowiem możliwość swobodnego – i na równych, konkurencyjnych prawach – oferowania towarów i usług przez wszystkie zainteresowane podmioty.

UWAGA! Transfer zasobów dokonywany na warunkach ustalonych w wyniku otwartego przetargu zazwyczaj nie stanowi pomocy publicznej.

PRZESŁANKA 3 TRANSFER TEN JEST SELEKTYWNY, TZN
PRZESŁANKA 3 TRANSFER TEN JEST SELEKTYWNY, TZN. UPRZYWILEJOWUJE OKREŚLONE PODMIOTY LUB WYTWARZANIE OKREŚLONYCH DÓBR

SELEKTYWNOŚĆ Przepisy TFUE dotyczą selektywności polegającej na faworyzowaniu określonych podmiotów (ang. „undertaking”). Traktat nie ogranicza zatem zagadnienia pomocy publicznej do relacji władze publiczne - przedsiębiorstwo (ang. „enterprise”). Pomocą publiczną może być transfer zasobów dokonany na rzecz dowolnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w myśl prawa wspólnotowego, o ile spełnione są wszystkie z omawianych tu przesłanek. Kryterium selektywności oznacza, że nie jest pomocą publiczną taki transfer zasobów, z którego na równych prawach mogą skorzystać wszystkie zainteresowane podmioty.

SELEKTYWNOŚĆ Selektywność
naruszenie równowagi między beneficjentem a jego konkurentami selektywność indywidualna, sektorowa, regionalna, mieszana wyłączone środki generalne, odnoszące się do wszystkich podmiotów w gospodarce, np. środki fiskalne o charakterze ogólnym, środki polityki monetarnej ETS - C-409/00 Hiszpania przeciwko Komisji: „Okoliczność, że liczba przedsiębiorstw, które mogą się domagać korzystania z środka jest bardzo znacząca, ani okoliczność, że przedsiębiorstwa te należą do różnych sektorów działalności, nie jest wystarczająca dla podważenia selektywnego charakteru tego środka”

SELEKTYWNOŚĆ KOGO konkretny podmiot gospodarczy
grupa podmiotów działających w konkretnym sektorze gospodarki podmioty działające w konkretnym regionie kraju produkcja lub obrót konkretnymi rodzajami towarów i usług + selektywność wynikająca z władztwa dyskrecjonalnego

SELEKTYWNOŚĆ CZYM korzyść ekonomiczna (niedostępna na rynku)
ALE: fakt, że środek jest obiektywny i nie jest przyznawany dla z góry określonej grupy, nie oznacza jeszcze, że jest generalny (np. SPI z Stadtwerke Schwabisch Hall, T-92/02) Odnośnie środków generalnych: ETS z , Hiszpania v KE, C-501/00; ETS z , Ecotrade, C-200/97; ETS z , RFN v KE, C-156/98;

UWAGA! Forma prawna podmiotu otrzymującego transfer zasobów nie ma znaczenia dla oceny, czy ten transfer stanowi pomoc publiczną.

PRZESŁANKA 4 W EFEKCIE TEGO TRANSFERU WYSTĘPUJE LUB MOŻE WYSTĄPIĆ ZAKŁÓCENIE KONKURENCJI

ZAKRES PRZEPISÓW Przesłanka ta ma szczególne znaczenie, jako że nadrzędnym celem przepisów o pomocy publicznej jest ochrona konkurencji na jednolitym rynku europejskim. Zakres podmiotowy przepisów o pomocy publicznej jest nieograniczony (przepisy te dotyczą wszystkich podmiotów, niezależnie od cech tych podmiotów). Zakres przedmiotowy tych przepisów obejmuje wszelką działalność zdefiniowaną w orzecznictwie ETS jako „oferowanie dóbr i usług na określonym rynku”; niezależnie od tego, czy owo „oferowanie” następuje w celu zarobkowym.

ZAKRES PRZEPISÓW C.D. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą, do której maja zastosowanie reguły konkurencyjności określone w przepisach części III tytułu VII rozdziału I TFUE (dawniej części III tytułu VI rozdziału I TWEI) Wszelka działalność polegająca na oferowaniu towarów i usług na danym rynku jest działalnością gospodarczą (orzeczenie ETS z dnia 18 czerwca 1998 roku w sprawie C35/98 Komisja przeciwko Włochom oraz w sprawach C180/98-184/98 Pavlov)

ZAKŁÓCENIE LUB GROŹBA ZAKŁÓCENIA KONKURENCJI
nie ma więc znaczenia, czy faktycznie zakłócenie będzie miało miejsce, znaczenie ma to, czy istnieją przesłanki do tego, żeby nastąpiło (monopole sieciowe) jest wynikiem selektywnego uprzywilejowania, które powoduje, że jedne podmioty gospodarcze, dzięki interwencji państwa, są w lepszej sytuacji niż ich konkurenci

ZAKŁÓCENIE LUB GROŹBA ZAKŁÓCENIA KONKURENCJI
należy zbadać wpływ danego środka na stan konkurencji na rynku, na którym działa beneficjent oraz na rynkach znajdujących się powyżej i poniżej w układzie wartości należy porównać stan konkurencji sprzed przyznania środka i po jego przyznaniu nawet jeśli obecnie beneficjent nie spotyka się z konkurencją, należy rozważyć, czy dany środek nie wpłynie negatywnie na możliwość wejścia na rynek jego potencjalnych konkurentów

UWAGA! Dla oceny występowania pomocy publicznej nie ma znaczenia cel działalności wykonywanej przez określony podmiot. Istotne jest tylko to, czy działalność ta jest wykonywana w warunkach faktycznej lub potencjalnej konkurencji.

MONOPOL Pomoc publiczna nie dotyczy tych dziedzin działalności, które nie są wykonywane w warunkach konkurencyjnych, nawet jeśli jest to działalność zarobkowa (działalność gospodarcza w rozumieniu prawa polskiego). Taka sytuacja występuje wówczas, gdy działalność jest wykonywana w warunkach monopolu naturalnego lub monopolu prawnego. Wspomaganie zasobami publicznymi działalności wykonywanej w warunkach monopolu naturalnego lub monopolu ustanowionego prawem nie stanowi pomocy publicznej.

PRZESŁANKA 5 TRANSFER TEN WPŁYWA NA WYMIANĘ GOSPODARCZĄ MIĘDZY KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI

WYMIANA - HANDEL Pojęcie „handlu” należy rozumieć szeroko – jako wszelkie aspekty międzynarodowej wymiany gospodarczej, w tym przepływy kapitału. W warunkach jednolitego rynku europejskiego stosunkowo rzadko występują sytuacje, w których wsparcie udzielone danemu podmiotowi, wykonującemu działalność w warunkach konkurencji, nie wywierałoby w ogóle takiego wpływu (zgodnie z orzecznictwem ETS „siła” tego wpływu nie ma znaczenia). KE wydając indywidualne decyzje w sprawach dotyczących pomocy publicznej, niejednokrotnie zajmowała stanowisko, że w określonym przypadku pomoc publiczna nie występuje ze względu na brak oddziaływania na handel między krajami członkowskimi.

WPŁYW NA WYMIANĘ HANDLOWĄ MIĘDZY PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI
Wpływ na handel między Państwami Członkowskimi istotne jest by dany środek był w stanie wpłynąć na pozycję konkurencyjną beneficjenta względem jego konkurentów lub potencjalnych konkurentów działających na obszarze Wspólnoty ETS w sprawie 730/79 Philip Morris – przesłanka jest spełniona jeżeli pomoc „wzmacnia pozycję przedsiębiorstwa w porównaniu do innych przedsiębiorstw konkurujących w handlu wspólnotowym” ETS w sprawie C-280/00 Altmark: „Przesłanka (...) może zostać spełniona niezależnie od lokalnego lub regionalnego charakteru świadczonych usług bądź znaczenia danego sektora”.

WPŁYW NA WYMIANĘ HANDLOWĄ MIĘDZY PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI
beneficjent pomocy konkuruje z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą z innych państw członkowskich - zasięg działalności - wielkość pomocy ETS z , Heiser, C-172/03; ETS z , Altmark Trans GmbH, C-280/00

DOPUSZCZALNOŚĆ POMOCY PUBLICZNEJ
Przepis art. 107 ust. 1 TFUE stanowi, że pomoc publiczna jest niezgodna ze wspólnym rynkiem (a zatem jest niedopuszczalna) z wyjątkiem sytuacji opisanych w niniejszym traktacie. Wyjątki te zostały skatalogowane w przepisach art. 107 ust. 2 i 3 TFUE.

ART. 107 UST. 2 TFUE 2. Zgodna ze wspólnym rynkiem jest: a) pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem, że jest przyznawana bez dyskryminacji związanej pochodzeniem produktów, b) pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi, c) pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie, w jakim jest niezbędna do skompensowania niekorzystnych skutków gospodarczych spowodowanych tym podziałem.

ART. 107 UST. 2 TFUE C.D. Ust. 2 dotyczy sytuacji, w których pomoc jest dopuszczalna z mocy samego Traktatu. Przepisy ust. 2 lit. b i c nie znajdują zastosowania w przypadku pomocy udzielanej w ramach programów operacyjnych na lata Natomiast przepis ust. 2 lit. a dotyczy pomocy o charakterze socjalnym przyznawanej konsumentom.

ART. 107 UST. 3 TFUE 3. Za zgodną ze wspólnym rynkiem może zostać uznana: a) pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia; b) pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego; c) pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych dziedzin gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem; d) pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem; e) inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, podejmowaną większością kwalifikowaną, na wniosek Komisji.

ART. 107 UST. 3 TFUE C.D. W ust. 3 wymienione są sytuacje, w których pomoc publiczna może zostać uznana za dopuszczalną. Organem, w którego kompetencji pozostaje uznanie pomocy za dopuszczalną (lub niedopuszczalną) jest KE, co wynika z przepisów art. 108 TFUE. KE może wykonywać tę kompetencję na dwa sposoby: poprzez ocenę środka pomocowego zgłoszonego przez państwo członkowskie, poprzez wydanie rozporządzenia, uznającego określone środki pomocowe za zgodne ze wspólnym rynkiem. W pierwszym z powyższych przypadków państwo członkowskie zgłasza Komisji Europejskiej zamiar zastosowania określonego środka pomocowego.

ETAPY ANALIZY - NALEŻY ZBADAĆ CZY:
1. beneficjent jest przedsiębiorstwem 2. środek pochodził od Państwa lub ze źródeł państwowych (zaangażowane zostały środki publiczne) 3. sytuacja ma wymiar wspólnotowy - wpływa na handel między Państwami Członkowskimi 4. środek stanowił dla beneficjenta korzyść 5. środek zakłócił lub groził zakłóceniem konkurencji 6. środek miał charakter selektywny      

DEFINICJA I PODSTAWOWE UREGULOWANIA POMOCY PUBLICZNEJ
Trzy główne kategorie pomocy wynikające z art. 107 ust. 3 TFUE pomoc regionalna, pomoc horyzontalna, pomoc sektorowa.

Zatwierdzanie pomocy publicznej (art. 108 ust. 3 TFUE) Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. Jeśli uznaje ona, że plan nie jest zgodny ze wspólnym rynkiem w rozumieniu artykułu 107, wszczyna bezzwłocznie procedurę zmiany pomocy lub jej zwrotu. Dane Państwo Członkowskie nie może wprowadzać w życie projektowanych środków dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej.

Zwrot pomocy publicznej (art. 108 ust. 2 TFUE) Jeśli Komisja stwierdzi, po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag, że pomoc przyznana przez Państwo lub przy użyciu zasobów państwowych nie jest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu artykułu 107, lub że pomoc ta jest nadużywana, decyduje o zniesieniu lub zmianie tej pomocy przez dane Państwo w terminie, który ona określa. Jeśli dane Państwo nie zastosuje się do tej decyzji w wyznaczonym terminie, Komisja lub każde inne zainteresowane Państwo może wnieść sprawę bezpośrednio do Trybunału Sprawiedliwości.

Monitorowanie pomocy publicznej (art. 108 ust. 1 TFUE) Komisja we współpracy z Państwami Członkowskimi stale bada systemy pomocy istniejące w tych Państwach. Proponuje im ona stosowne środki konieczne ze względu na stopniowy rozwój lub funkcjonowanie wspólnego rynku.

Art. 106 TWE Państwa Członkowskie, w odniesieniu do przedsiębiorstw publicznych i przedsiębiorstw, którym przyznają prawa specjalne lub wyłączne, nie wprowadzają ani nie utrzymują żadnego środka sprzecznego z normami Traktatów, w szczególności z normami przewidzianymi w artykułach 18 oraz 101–109. Przedsiębiorstwa zobowiązane do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym lub mające charakter monopolu skarbowego podlegają normom Traktatów, zwłaszcza regułom konkurencji, w granicach, w jakich ich stosowanie nie stanowi prawnej lub faktycznej przeszkody w wykonywaniu poszczególnych zadań im powierzonych. Rozwój handlu nie może być naruszony w sposób pozostający w sprzeczności z interesem Unii. Komisja czuwa nad stosowaniem postanowień niniejszego artykułu i w miarę potrzeby kieruje stosowne dyrektywy lub decyzje do Państw Członkowskich.

WIELKOŚĆ POMOCY A RÓŻNE FORMY POMOCY
Ekwiwalent dotacyjny brutto / netto Ze względu na to, że pomoc jest udzielana w różnych formach, nie zawsze jej nominalna kwota będzie rzeczywistą kwotą pomocy. Tak jest tylko wtedy, kiedy pomoc jest udzielana w formie dotacji. Ekwiwalent dotacyjny jest sposobem na wyrażenie pomocy w takiej wielkości, którą można przyrównać do pomocy udzielonej w formie dotacji. EDB dla dotacji = wielkość dotacji.

EDB Pomoc jest udzielana w formie pożyczki.
Pomocą publiczną nie jest jednak kwota pożyczki (z reguły). Jeśli więc pożyczka wynosi 100 jednostek – nie można od razu przyjąć, że wielkością pomocy jest 100 jednostek. Trzeba obliczyć rzeczywistą pomoc dla beneficjenta – czyli przedstawić pomoc jako ekwiwalent dotacyjny. W prawie polskim służą do tego wzory przewidziane w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach (Dz. U r. Nr 194, poz ze zm.).

DYSKONTOWANIE Udzielenie pomocy nie jest co do zasady czynnością faktyczną, ale prawną. Oznacza więc, że beneficjent nabywa prawo do otrzymania pomocy, a władze publiczne zobowiązują się do jej wypłacenia. Udzielenie pomocy może być tożsame z jej wypłaceniem (faktycznym przyznaniem). W takim przypadku nie ma konieczności dyskontowania wielkości pomocy. Jeżeli jednak pomoc została udzielona 1 stycznia 2009 r. ale jej wypłata nastąpi wraz z nadejściem określonego terminu, np. 31 grudnia 2009 r. – wtedy konieczne jest obliczenie wielkości udzielanej pomocy z uwzględnieniem zmiany wartości pieniądza w czasie.

ŚRODKI POMOCOWE Środkiem pomocowym może być:
pomoc indywidualna – przyznawana określonemu, z góry znanemu podmiotowi, na określony cel, program pomocowy, czyli akt normatywny wydawany przez państwo członkowskie, stanowiący podstawę do przyznawania pomocy na określony cel grupie podmiotów; grupa ta powinna być zdefiniowana w programie pomocowym w sposób abstrakcyjny, tzn. podmioty te nie mogą być imiennie wskazane.

NOTYFIKACJA Zgłoszenie środka pomocowego do oceny KE jest zwane notyfikacją pomocy publicznej. Komisja, na podstawie informacji zawartych we wniosku notyfikacyjnym (oraz ewentualnych dalszych informacji pozyskanych w trakcie prowadzonego postępowania od państwa członkowskiego lub w inny sposób) dokonuje oceny, czy dany środek pomocowy spełnia warunki określone w art. 107 ust. 3 TFUE.

NOTYFIKACJA C.D. Postępowanie to kończy się wydaniem przez Komisję Europejską decyzji, w której KE stwierdza, czy badany środek pomocowy stanowi pomoc publiczną, a jeśli tak – to czy jest ona zgodna ze wspólnym rynkiem (dopuszczalna). Decyzja ta może ponadto zawierać inne postanowienia, w szczególności może zawierać obowiązek okresowego informowania Komisji o wielkości pomocy publicznej faktycznie udzielonej na podstawie tej decyzji.

NOTYFIKACJA C.D. Jeżeli przedmiotem notyfikacji był program pomocowy (a nie pomoc indywidualna) to decyzja KE uznająca ten program za zgodny ze wspólnym rynkiem oznacza, że wszystkie indywidualne przypadki udzielenia pomocy na podstawie tego programu są dopuszczalne. KE może jednak w wydawanej decyzji zastrzec, że w określonych przypadkach pomoc, mimo że udzielana zgodnie z programem pomocowym, powinna być notyfikowana jako pomoc indywidualna.

UWAGA! Udzielanie pomocy publicznej podlegającej notyfikacji jest dozwolone dopiero po wydaniu przez Komisję decyzji uznającej środek pomocowy za zgodny ze wspólnym rynkiem.

WYŁĄCZENIA BLOKOWE Wyłączenie grupowe jest to rozporządzenie Komisji Europejskiej znoszące obowiązek notyfikacji środków pomocowych spełniających warunki określone w tym rozporządzeniu.

WYŁĄCZENIA BLOKOWE C.D. W sierpniu 2008 r. zakończono prace nad rozporządzeniem tzw. generalnego wyłączenia grupowego, które obejmuje swoim zakresem niemal wszystkie dotychczas istniejące wyłączenia grupowe, a także wiele przypadków udzielania pomocy nieobjętych żadnym z dotychczasowych wyłączeń grupowych. ROZPORZADZENIE KOMISJI (WE) NR 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych)

WYŁĄCZENIA BLOKOWE C.D. Udzielanie pomocy publicznej w oparciu o wyłączenia grupowe ma tę zaletę, że może nastąpić bezzwłocznie po ustanowieniu przez państwo członkowskie środka pomocowego - bez oczekiwania na stanowisko Komisji Europejskiej, gdyż stanowisko takie nie jest wymagane.

POMOC REGIONALNA PODSTAWOWE POJĘCIA I ZASADY

POMOC REGIONALNA Zgodnie z art. 107 ust. 3 lit a. za zgodną ze wspólnym rynkiem może zostać uznana pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia. Pomoc publiczna przyznawana na podstawie tego przepisu nosi nazwę pomocy regionalnej.

POMOC INWESTYCYJNA Spośród rodzajów pomocy regionalnej uregulowanych w Wytycznych największe znaczenie ma pomoc inwestycyjna. Pomoc taka może być udzielona wyłącznie na dokonanie tzw. inwestycji początkowej.

INWESTYCJA POCZĄTKOWA
Pod tym pojęciem rozumie się: inwestycję w aktywa materialne lub niematerialne, związaną z utworzeniem nowego zakładu, rozbudową istniejącego zakładu, dywersyfikacją produkcji w istniejącym zakładzie lub zasadniczą zmianą całościowego procesu produkcyjnego w istniejącym zakładzie. Jakkolwiek wymieniony tu katalog rodzajów inwestycji jest dosyć szeroki, to nie obejmuje on wszystkich rodzajów inwestycji. nabycie środków trwałych związanych bezpośrednio z zakładem, który został zamknięty, lub zostałby zamknięty, gdyby nabycie nie nastąpiło.

INWESTYCJA POCZĄTKOWA C.D.
Należy zauważyć, że w tym przypadku jest mowa o nabyciu fizycznych aktywów. Zatem nabycie akcji/udziałów przedsiębiorcy nie stanowi inwestycji początkowej. Ponadto, aktywa te muszą być nabywane przez tzw. niezależnego inwestora, tzn. między zbywcą a nabywcą aktywów nie mogą występować takie powiązania, które poddawałby w wątpliwość, czy transakcja między nimi odbywa się na warunkach rynkowych.

UWAGA! Regionalna pomoc inwestycyjna nie może być udzielana na inwestycje odtworzeniowe.

DODATKOWE WARUNKI Możliwość udzielania pomocy na inwestycję początkową jest obwarowana wieloma warunkami; Jeden z najbardziej istotnych polega na tym, że aktywa materialne nabywane w ramach wspomaganego projektu muszą być nowe (nieużywane), warunek ten nie dotyczy inwestycji dokonywanych przez mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa.

EFEKT ZACHĘTY Pomoc publiczna powinna zachęcać beneficjentów do określonych zachowań (realizowania określonych projektów) które są pożądane z punktu widzenia celów polityki władz publicznych. Innymi słowy pomoc publiczna powinna być przeznaczana na takie projekty, które w przypadku jej nieotrzymania nie byłyby zrealizowane (albo byłyby zrealizowane później lub w ograniczonym zakresie).

EFEKT ZACHĘTY Prace związane z realizacją nowej inwestycji mogą się rozpocząć po złożeniu przez beneficjenta pomocy wniosku o przyznanie pomocy (MŚP) Duże przedsiębiorstwa + sprawdzenie, że dokumentacja przygotowana przez beneficjenta zakłada spełnienie jednego lub więcej z poniższych kryteriów: znaczące zwiększenie rozmiaru projektu/działania; znaczące zwiększenie zasięgu projektu/działania; znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt/działanie; Znaczące przyspieszenie zakończenia projektu/działania; w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej fakt, że w przypadku braku pomocy projekt nie zostałby zrealizowany w danym obszarze objętym pomocą. Rozpoczęcie prac: oznacza podjęcie prac budowlanych lub pierwszego zobowiązania firmy do zamówienia urządzeń, z wyłączeniem wstępnych studiów wykonalności. 64

EFEKT ZACHĘTY (WYTYCZNE)
Programy pomocowe: beneficjent przed rozpoczęciem prac nad projektem złożył wniosek o przyznanie pomocy – a organ właściwy do zarządzania programem pomocowym potwierdził na piśmie, że projekt zasadniczo się kwalifikuje do udzielenia pomocy; Pomoc indywidualna: przed rozpoczęciem prac, właściwy organ musi wydać list intencyjny, uzależniający udzielenie pomocy od zgody KE. JEŚLI PRACE ZACZNĄ SIĘ PRZED – PROJEKT W OGÓLE SIĘ NIE KWALIFIKUJE DO POMOCY 65

JEDNOSTKOWY PROJEKT INWESTYCYJNY
KE bada: czy inwestycje są położone w bezpośredniej bliskości geograficznej (z praktyki orzeczniczej wynika, że 1 km wyznacza bliskość), czy pomiędzy inwestycjami nie upłynął okres 3 lat, czy istnieją między nimi powiązania techniczne, funkcjonalne, strategiczne (ekonomiczna niepodzielność) – bada się to, czy poszczególni inwestorzy podjęli swoje decyzje niezależnie od siebie, czy istnieją między nimi powiązania kooperacyjne, czy produkcja towarów dokonuje się niezależnie (np. nie ma przepływu komponentów między inwestycjami), czy w ramach każdej inwestycji niezależnie będzie dokonywać się zarządzanie procesami produkcyjnymi, czy istnieje wspólny cel kilku projektów inwestycyjnych (wykluczenie niezależnych celów) 66

KWOTA DOFINANSOWANIA Kwotę udzielanej regionalnej pomocy inwestycyjnej oblicza się w odniesieniu do tzw. „wydatków kwalifikowanych”. Wytyczne dopuszczają w tym zakresie dwa podejścia: wydatkami kwalifikowanymi są wydatki poniesione bezpośrednio na dokonanie inwestycji, tzn. na nabycie lub wytworzenie aktywów materialnych w postaci gruntów, budynków i budowli oraz urządzeń bądź nabycie aktywów niematerialnych (praw patentowych, licencji, know-how lub nieopatentowanej wiedzy technicznej), wydatkami kwalifikowanymi są wydatki poniesione na wynagrodzenia osób zatrudnionych na miejscach pracy utworzonych bezpośrednio w wyniku realizacji inwestycji, obliczone za okres dwóch lat.

UWAGA! Intensywność pomocy publicznej - jest to odsetek wydatków kwalifikowanych pokrywany pomocą publiczną.

Kontekst W wytycznych w sprawie pomocy regionalnej z czerwca 2013 r. określono warunki, na jakich państwa członkowskie mogą przyznawać przedsiębiorstwom pomoc, aby wesprzeć inwestycje w nowe zakłady produkcyjne w mniej uprzywilejowanych regionach Europy albo rozbudować lub zmodernizować zakłady istniejące. Nadrzędnym celem pomocy regionalnej jest pobudzenie rozwoju gospodarczego i zatrudnienia. Wytyczne w sprawie pomocy regionalnej zawierają zasady określające, na jakiej podstawie państwa członkowskie mogą sporządzać mapy pomocy regionalnej stosowane w okresie obowiązywania wytycznych. Mapy określają, na jakich obszarach geograficznych przedsiębiorstwa mogą otrzymać pomoc regionalną oraz jaki odsetek kwalifikowalnych kosztów inwestycji może zostać objęty pomocą (intensywność pomocy). Koszty kwalifikowalne oznaczają część łącznych kosztów inwestycji, którą można uwzględnić do obliczania pomocy.

c.d. Artykuł 107 ust. 3 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) umożliwia państwom członkowskim przyznawanie pomocy państwa przeznaczonej na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski, lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia. Zgodnie z wytycznymi w sprawie pomocy regionalnej regiony tego rodzaju to obszary, których PKB jest niższe niż 75 proc. średniej unijnej. Artykuł 107 ust. 3 lit. c) TFUE umożliwia przyznawanie pomocy przeznaczonej na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie pogarsza ona warunków wymiany handlowej. Zgodnie z wytycznymi w sprawie pomocy regionalnej regiony tego rodzaju to regiony państwa członkowskiego, które są mniej uprzywilejowane w stosunku do średniej krajowej lub które w latach kwalifikowały się do pomocy na mocy art. 107 ust. 3 lit. a) - tak jak w przypadku Polski. Te regiony znajdują się w mniej niekorzystnym położeniu niż obszary wchodzące w zakres art. 107 ust. 3 lit. a), więc ich zakres geograficzny i intensywność pomocy są ograniczone.

Perspektywa Maksymalna intensywność pomocy regionalnej liczona jako stosunek wartości pomocy regionalnej, wyrażonej w ekwiwalencie dotacji brutto, do kosztów kwalifikujących się do objęcia tą pomocą wynosi: 1) 50% - na obszarach należących do województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, warmińsko – mazurskiego; 2) 35% - na obszarach należących do województw: kujawsko – pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, opolskiego, pomorskiego, świętokrzyskiego, zachodniopomorskiego oraz na obszarach należących do podregionów: ciechanowsko-płockiego, ostrołęcko-siedleckiego, radomskiego i warszawskiego wschodniego; 3) 25 % - na obszarach należących do województw dolnośląskiego, wielkopolskiego, śląskiego; 4) 20% - na obszarze należącym do podregionu warszawskiego zachodniego; 5) 15% - na obszarze należącym do miasta stołecznego Warszawy w okresie od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2017 r.; 6) 10% - na obszarze należącym do miasta stołecznego Warszawy w okresie od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.

Perspektywa Maksymalną wartość pomocy regionalnej udzielanej na realizację dużego projektu inwestycyjnego ustala się zgodnie ze wzorem: I = R × (50 mln euro + 0,5 × B + 0,34 × C), gdzie poszczególne symbole oznaczają: I - maksymalną wartość pomocy dla dużego projektu inwestycyjnego, R - intensywność pomocy w zależności od obszaru, na którym ma być zlokalizowana inwestycja, B - wielkość kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą przekraczającą równowartość 50 mln euro, ustaloną według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu udzielenia pomocy - nieprzekraczającą równowartości 100 mln euro, C - wielkość kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą przekraczającą równowartość 100 mln euro.

Perspektywa Maksymalną intensywność pomocy regionalnej udzielanej małym lub średnim przedsiębiorcom, w rozumieniu ustalonym przez Komisję Europejską, z wyłączeniem nowych inwestycji o kosztach kwalifikowanych przekraczających 50 mln euro, podwyższa się o 20 punktów procentowych brutto w przypadku małych przedsiębiorców oraz o 10 punktów procentowych brutto w przypadku średnich przedsiębiorców, w stosunku do maksymalnej intensywności określonej dla poszczególnych obszarów.

Perspektywa Nie jest dozwolone w zakresie określonym przez Komisję Europejską udzielanie pomocy regionalnej: 1) przedsiębiorcom zagrożonym w rozumieniu właściwych przepisów unijnych dotyczących pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację zagrożonych przedsiębiorstw; 2) w sektorze hutnictwa żelaza i stali; 3) w sektorze włókien syntetycznych; 4) w sektorze rybołówstwa i akwakultury; 5) w sektorze rolnictwa rozumianym jako produkcja pierwotna, przetwórstwo i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych, o których mowa w Załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; 6) w sektorze leśnictwa; 7) w sektorze transportu; 8) w sektorze energetyki; 9) portom lotniczym.

Perspektywa Z uwagi na fakt, iż zgodnie z pkt 186 Wytycznych Komisja przedłużyła okres obowiązywania Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata (Dz. Urz. UE C 54 z , str. 13) do dnia 30 czerwca 2014 r., przedmiotowe rozporządzenie będzie obowiązywać dopiero od dnia 1 lipca 2014 r. Jednocześnie do dnia 30 czerwca 2014 r. przedłużony zostanie okres obowiązywania rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej (Dz. U. Nr 190, poz. 1402). Stosownie do okresu na jaki przyjęto Wytyczne, obowiązywanie przedmiotowego rozporządzenia zostało ograniczone do dnia 31 grudnia 2020 roku.

Perspektywa Przedmiotowe rozporządzenie będzie miało zastosowanie zarówno do pomocy regionalnej udzielanej na warunkach określonych w Wytycznych, jak również w przyszłym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych, które zastąpi obecnie obowiązujące rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 TWE (Dz. Urz. UE L 214 z r.). Użyte zarówno w Wytycznych jak i projektowanym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych definicje dotyczące m.in. Wielkości przedsiębiorstwa, sektora hutnictwa żelaza i stali oraz włókien syntetycznych będą ze sobą zbieżne.

Zmiana ogólnego rozporządzenia nr 800/2008 - nowe rozporządzenie 651/2014 ws. wyłączeń blokowych
Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do następujących kategorii pomocy: a) pomoc regionalna; b) pomoc dla MŚP w formie pomocy inwestycyjnej, pomocy operacyjnej i dostępu MŚP do finansowania; c) pomoc na ochronę środowiska naturalnego; d) pomoc na badania, rozwój oraz innowacje; e) pomoc szkoleniowa; f) pomoc na rekrutację i zatrudnienie pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych; g) pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi; h) pomoc o charakterze społecznym w zakresie transportu na rzecz mieszkańców regionów oddalonych; i) pomoc na infrastrukturę szerokopasmową; j) pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego; k) pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną.

c.d. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do:
a) programów wchodzących w zakres sekcji: 1 (z wyjątkiem art. 15), 2, 3, 4, 7 (z wyjątkiem art. 40) i 10 niniejszego rozporządzenia, w których roczne wydatki z tytułu pomocy państwa przekraczają 0,01 % produktu krajowego brutto (PKB) danego państwa członkowskiego, jeżeli roczne wydatki z tytułu pomocy państwa w ramach danego programu przekraczają 100 mln EUR; b) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej; c) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia towarów produkcji krajowej w stosunku do towarów importowanych.

a) pomocy przyznawanej w sektorze rybołówstwa i akwakultury, objętej rozporządzeniem Rady (WE) nr 104/2000; niniejsze rozporządzenie ma jednak zastosowanie w tym sektorze do pomocy szkoleniowej, pomocy na dostęp do finansowania dla MŚP, pomocy w obszarze działalności badawczej i rozwojowej, pomocy dla MŚP na wspieranie innowacyjności oraz pomocy przeznaczonej na pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych; b) pomocy przyznawanej w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych; niniejsze rozporządzenie ma jednak zastosowanie w tym sektorze do rekompensaty z tytułu dodatkowych kosztów innych niż koszty transportu w regionach najbardziej oddalonych na mocy art. 15 ust. 2 lit. b), pomocy na finansowanie ryzyka, pomocy na działalność badawczą i rozwojową, pomocy dla MŚP na wspieranie innowacyjności, pomocy na ochronę środowiska, pomocy szkoleniowej oraz pomocy przeznaczonej na pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych; c) pomocy przyznawanej w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w następujących przypadkach: (i) kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą; lub (ii) kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu przekazania jej w części lub w całości producentom surowców; d) pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla, objętej decyzją Rady nr 2010/787; e) kategorii pomocy regionalnej wymienionych w art. 13.

c.d. W przypadku przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorach, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a), b) lub c), oraz w sektorach wchodzących w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia, niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do pomocy przyznanej w związku z działalnością w sektorach wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia, pod warunkiem że państwa członkowskie zapewnią za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, że działalność w wyłączonych sektorach nie odniesie korzyści z pomocy przyznanej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

programów pomocy, które nie wykluczają wyraźnie możliwości wypłacenia pomocy indywidualnej na rzecz przedsiębiorstwa, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawem i z rynkiem wewnętrznym, z wyjątkiem programów pomocy mających na celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi; pomocy ad hoc na rzecz przedsiębiorstwa, o którym mowa w lit. a); pomocy dla przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji, z wyjątkiem programów pomocy mających na celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi.

c.d. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do środków pomocy państwa, które jako takie nieodłącznie prowadzą – przez warunki z nimi związane lub przez swoją metodę finansowania – do naruszenia prawa Unii, a w szczególności do: a) środków pomocy, w przypadku których przyznanie pomocy jest uzależnione od zobowiązania beneficjenta do posiadania siedziby w danym państwie członkowskim lub do prowadzenia działalności w przeważającej mierze w danym państwie członkowskim; b) środków pomocy, w przypadku których przyznanie pomocy jest uzależnione od zobowiązania beneficjenta do korzystania z towarów produkcji krajowej lub usług krajowych; c) środków pomocy ograniczających możliwości beneficjentów w zakresie wykorzystania wyników działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej w innych państwach członkowskich.

Warunki wyłączenia Programy pomocy, pomoc indywidualna przyznana w ramach programów pomocy oraz pomoc ad hoc są zgodne z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli pomoc spełnia wszystkie warunki przewidziane w rozdziale I oraz odpowiednie warunki ustanowione w rozdziale III.

Przejrzystość pomocy Niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do pomocy przejrzystej, tj. pomocy, w przypadku której możliwe jest wcześniejsze dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka. Za pomoc przejrzystą uznaje się następujące kategorie pomocy: a) pomoc w formie dotacji oraz dotacji na spłatę odsetek; b) pomoc w formie pożyczek, gdzie ekwiwalent dotacji brutto oblicza się na podstawie stopy referencyjnej obowiązującej w dniu przyznania pomocy; c) pomoc w formie gwarancji: (i) jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie „bezpiecznych stawek” określonych w obwieszczeniu Komisji; lub (ii) jeżeli – przed wdrożeniem – metoda obliczania ekwiwalentu dotacji brutto gwarancji została zatwierdzona na podstawie obwieszczenia Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji (Dz. U. C 155 z , s. 10) lub na podstawie zawiadomienia, którym zastąpiono powyższe obwieszczenie, w następstwie zgłoszenia tej metody do Komisji na mocy obowiązującego rozporządzenia przyjętego przez Komisję w dziedzinie pomocy państwa, a zatwierdzona metoda wyraźnie odnosi się do przedmiotowego rodzaju gwarancji i rodzaju transakcji bazowej w kontekście stosowania niniejszego rozporządzenia; d) pomoc w formie korzyści podatkowych, jeżeli środek przewiduje pewien maksymalny poziom, tak aby nie przekroczono obowiązującego progu; e) pomoc w formie środków finansowania ryzyka, jeżeli spełnione są warunki ustanowione w art. 20; f) pomoc dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność, jeżeli spełnione są warunki ustanowione w art. 21; g) pomoc w formie zaliczek zwrotnych, jeżeli łączna nominalna kwota zaliczek zwrotnych nie przekracza progów obowiązujących na mocy niniejszego rozporządzenia lub jeżeli metoda obliczania ekwiwalentu dotacji brutto zaliczki zwrotnej została – po zgłoszeniu jej Komisji – zaakceptowana przed wprowadzeniem środka.

Efekt zachęty Niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do pomocy, która wywołuje efekt zachęty. Uznaje się, że pomoc wywołuje efekt zachęty, jeżeli beneficjent złożył do danego państwa członkowskiego pisemny wniosek o przyznanie pomocy przed rozpoczęciem prac nad projektem lub przed rozpoczęciem działalności. Wniosek o pomoc zawiera co najmniej następujące informacje: a) nazwę i rozmiar przedsiębiorstwa; b) opis projektu, w tym daty jego rozpoczęcia i zakończenia; c) lokalizację projektu; d) wykaz kosztów kwalifikowalnych; e) kwotę pomocy.

c.d. Uznaje się, że pomoc ad hoc przyznana dużym przedsiębiorstwom wywołuje efekt zachęty, jeśli – oprócz spełnienia warunku określonego w ust. 2 – państwo członkowskie przed przyznaniem pomocy sprawdziło, że dokumentacja przygotowana przez beneficjenta zakłada spełnienie jednego lub więcej z poniższych kryteriów: a) w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej: nieprzeprowadzenie projektu na danym obszarze albo brak wystarczających korzyści dla beneficjenta na danym obszarze w przypadku braku pomocy; b) we wszystkich innych przypadkach: a) znaczące zwiększenie zakresu projektu/działania dzięki pomocy; b) znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt/działanie dzięki pomocy; c) znaczące przyspieszenie zakończenia projektu/działania.

c.d. Tytułem odstępstwa uznaje się, że środki w formie korzyści podatkowych wywołują efekt zachęty, jeżeli spełnione są następujące warunki: a) środek w formie korzyści podatkowych daje prawo do uzyskania pomocy zgodnie z obiektywnymi kryteriami i bez dalszego stosowania przez państwo członkowskie swobody decyzyjnej; oraz b) środek w formie korzyści podatkowych został przyjęty i obowiązywał przed rozpoczęciem działań w ramach realizacji projektu lub działań objętych pomocą; warunek ten nie ma jednak zastosowania w przypadku kolejnych wersji programu pomocy fiskalnej, pod warunkiem że dana działalność była już objęta poprzednimi programami w formie korzyści podatkowych.

c.d. Tytułem odstępstwa od przepisów ust. 2-4, jeżeli spełnione są warunki określone w odpowiednich szczegółowych przepisach rozdziału III, to w odniesieniu do następujących kategorii pomocy nie wymaga się występowania efektu zachęty albo zakłada się, że efekt zachęty występuje: a) regionalna pomoc operacyjna, jak stanowi art. 15; b) pomoc na dostęp MŚP do finansowania, jak stanowią art. 20 i 21; c) pomoc w formie subsydiowania wynagrodzeń na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz pomoc w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych, jak stanowią art. 31 i 32, d) pomoc stanowiąca rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnieniem pracowników niepełnosprawnych, jak stanowi art. 33; e) pomoc w formie ulg w podatkach na ochronę środowiska na mocy dyrektywy 2003/96/WE, jak stanowi art. 40; f) pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi, jak stanowi art. 44; g) pomoc o charakterze społecznym w zakresie transportu na rzecz mieszkańców regionów oddalonych, jak stanowi art. 45; h) pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, jak stanowi art. 47.

Kumulacja Aby ustalić, czy przestrzegane są określone w art. 4 progi pomocy indywidualnej powodujące obowiązek zgłoszenia oraz określone w rozdziale III progi maksymalnej intensywności pomocy, uwzględnia się całkowitą kwotę pomocy państwa dla działania, projektu lub przedsiębiorstwa objętego pomocą. Finansowanie unijne zarządzane centralnie przez instytucje, agencje, wspólne przedsiębiorstwa lub inne unijne organy, które nie jest bezpośrednio ani pośrednio kontrolowane przez państwo członkowskie, nie stanowi pomocy państwa. W przypadku łączenia takiego finansowania unijnego z pomocą państwa, do określenia, czy przestrzegane są progi powodujące obowiązek zgłoszenia i maksymalne intensywności pomocy, uwzględnia się wyłącznie pomoc państwa, pod warunkiem że łączna kwota finansowania publicznego przyznanego w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych nie przekracza najkorzystniejszej stopy finansowania określonej w odpowiednich przepisach prawa Unii. Wyłączoną na mocy niniejszego rozporządzenia pomoc, w przypadku której można wyodrębnić koszty kwalifikowalne, można kumulować z: a) wszelką inną pomocą państwa, pod warunkiem że środki te dotyczą różnych, możliwych do wyodrębnienia kosztów kwalifikowalnych; b) wszelką inną pomocą państwa w odniesieniu do tych samych – pokrywających się częściowo lub w całości – kosztów kwalifikowalnych tylko wówczas, gdy taka kumulacja nie powoduje przekroczenia najwyższego poziomu intensywności pomocy lub kwoty pomocy mających zastosowanie do tej pomocy na mocy niniejszego rozporządzenia.

c.d. Pomoc, w przypadku której nie można wyodrębnić kosztów kwalifikowalnych, wyłączoną na mocy art. 20, 21 i 22 niniejszego rozporządzenia, można kumulować z każdym innym środkiem pomocy państwa, w przypadku którego można wyodrębnić koszty kwalifikowalne. Pomoc, w przypadku której nie można wyodrębnić kosztów kwalifikowalnych, można kumulować z inną pomocą państwa, w przypadku której nie można wyodrębnić kosztów kwalifikowalnych, do najwyższego odpowiedniego łącznego progu finansowania ustalonego pod kątem specyficznych uwarunkowań każdego przypadku w niniejszym lub innym rozporządzeniu o wyłączeniach grupowych lub decyzji Komisji. Pomocy państwa wyłączonej na mocy niniejszego rozporządzenia nie można kumulować z pomocą de minimis w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeżeli skutkiem takiej kumulacji byłoby przekroczenie poziomów intensywności pomocy określonych w rozdziale III niniejszego rozporządzenia. Tytułem odstępstwa od przepisów ust. 3 lit. b), pomoc przeznaczoną na pracowników niepełnosprawnych zgodną z art. 32 i 33 można kumulować z pomocą wyłączoną na mocy niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, przekraczając najwyższe progi mające zastosowanie na mocy niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że w wyniku tej kumulacji intensywność pomocy nie przekroczy 100 % odpowiednich kosztów w okresie zatrudnienia danych pracowników.

Zakres pomocy regionalnej
Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do: a) pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorze hutnictwa żelaza i stali, sektorze węglowym, sektorze budownictwa okrętowego, sektorze włókien syntetycznych, sektorze transportu oraz w sektorze energetycznym; b) pomocy regionalnej w formie programów skierowanych do konkretnych sektorów działalności gospodarczej w rozumieniu niniejszego rozporządzenia; programów dotyczących działalności związanej z turystyką, infrastruktury szerokopasmowej lub przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych nie uznaje się za skierowane do konkretnych sektorów działalności gospodarczej; c) pomocy regionalnej w formie programów rekompensujących koszty transportu towarów produkowanych w regionach najbardziej oddalonych lub obszarach słabo zaludnionych oraz: (i) wspierających działania związane z produkcją, przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów wymienionych w załączniku I do Traktatu; lub (ii) wspierających działania sklasyfikowane jako rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo w sekcji A NACE Rev. 2, górnictwo i wydobycie kamienia w sekcji B NACE Rev. 2 oraz dostawy elektryczności, gazu, pary wodnej i powietrza do układów klimatyzacyjnych w sekcji D NACE Rev. 2; lub (ii) wspierających transport towarów rurociągami; d) indywidualnej regionalnej pomocy inwestycyjnej na rzecz beneficjenta, który zamknął taką samą lub podobną działalność na terytorium EOG w ciągu dwóch lat poprzedzających jego wniosek o przyznanie regionalnej pomocy inwestycyjnej lub który – w momencie składania wniosku o pomoc – ma konkretne plany zamknięcia takiej działalności w ciągu dwóch lat od zakończenia inwestycji początkowej, której dotyczy wniosek o pomoc, w danym obszarze; e) regionalnej pomocy operacyjnej przyznawanej przedsiębiorstwom, których główna działalność wchodzi w zakres sekcji K „Działalność finansowa i ubezpieczeniowa” w statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej NACE Rev. 2, lub przedsiębiorstwom, które prowadzą działalność w ramach grupy przedsiębiorstw i których główna działalność wchodzi w zakres klas „Działalność firm centralnych (head office)” i „Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, pozostałe” NACE Rev. 2.

Regionalna pomoc inwestycyjna
Środki regionalnej pomocy inwestycyjnej są zgodne z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli spełnione są warunki ustanowione w niniejszym artykule i w rozdziale I. Pomoc przyznaje się w obszarach objętych pomocą. Na obszarach objętych pomocą, które spełniają warunki określone w art. 107 ust. 3 lit. a) Traktatu, pomoc może być przyznana dla inwestycji początkowej w rozumieniu niniejszego rozporządzenia niezależnie od rozmiarów beneficjenta. Na obszarach objętych pomocą, które spełniają warunki określone w art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, pomoc może być przyznana MŚP na każdy rodzaj inwestycji początkowej, podczas gdy pomoc dla dużych przedsiębiorstw przyznaje się na inwestycję początkową wyłącznie w przypadku nowej działalności gospodarczej, w rozumieniu niniejszego rozporządzenia, na danym obszarze. Za koszty kwalifikowalne uznaje się: a) koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne; b) szacunkowe koszty płacy wynikające z utworzenia miejsc pracy w następstwie inwestycji początkowej, obliczone za okres dwóch lat; lub c) połączenie kosztów wchodzących w zakres lit. a) i b) nieprzekraczające kwoty a) lub b), w zależności od tego, która z tych kwot jest wyższa.

c.d. Inwestycja jest utrzymana w obszarze otrzymującym pomoc przez co najmniej pięć lat lub, w przypadku MŚP, co najmniej trzy lata od daty jej ukończenia. Powyższa zasada nie wyklucza wymiany w tym okresie przestarzałych lub zepsutych instalacji lub sprzętu, pod warunkiem że działalność gospodarcza zostanie utrzymana na danym obszarze przez wskazany powyżej okres minimalny. Nabywane aktywa muszą być nowe, z wyjątkiem aktywów nabywanych przez MŚP i z wyjątkiem przejęcia zakładu. Koszty związane z dzierżawą lub najmem rzeczowych aktywów trwałych muszą spełniać następujące warunki: dzierżawa/najem gruntów i budynków musi trwać przez okres co najmniej pięciu lat od przewidywanego terminu zakończenia projektu inwestycyjnego w przypadku dużych przedsiębiorstw lub trzech lat w przypadku MŚP; dzierżawa/najem instalacji lub maszyn musi mieć formę leasingu finansowego i obejmować obowiązek zakupu aktywów przez beneficjenta po wygaśnięciu umowy. W przypadku przejęcia aktywów zakładu w rozumieniu pkt 40 załącznika I uwzględniane są wyłącznie koszty zakupu aktywów od osób trzecich niemających powiązań z nabywcą. Transakcja musi być przeprowadzona na warunkach rynkowych. Jeżeli pomoc na zakup aktywów przyznano przed ich zakupem, koszt tych aktywów odlicza się od kosztów kwalifikowalnych związanych z przejęciem zakładu. W przypadku przekazania małego przedsiębiorstwa rodzinie pierwotnego właściciela (pierwotnych właścicieli) lub byłym pracownikom warunek nabycia aktywów od stron trzecich niemających powiązań z nabywcą nie ma zastosowania. Nabycie udziałów/akcji nie stanowi inwestycji początkowej.

c.d. W przypadku pomocy przyznanej na zasadniczą zmianę procesu produkcji koszty kwalifikowalne muszą przekraczać koszty amortyzacji aktywów związanej z działalnością podlegającą modernizacji w ciągu poprzednich trzech lat obrotowych. W przypadku pomocy przyznanej na dywersyfikację istniejącego zakładu koszty kwalifikowalne muszą przekraczać o co najmniej 200 % wartość księgową ponownie wykorzystywanych aktywów odnotowaną w roku obrotowym poprzedzającym rozpoczęcie prac. Wartości niematerialne i prawne muszą spełniać następujące warunki: a) korzysta się z nich wyłącznie w zakładzie otrzymującym pomoc; b) muszą podlegać amortyzacji; c) nabywane są na warunkach rynkowych od stron trzecich niepowiązanych z nabywcą; oraz d) muszą być włączone do aktywów przedsiębiorstwa otrzymującego pomoc i muszą pozostać związane z projektem, na który przyznano pomoc, przez co najmniej pięć lat lub trzy lata w przypadku MŚP; e) w przypadku dużych przedsiębiorstw koszty wartości niematerialnych i prawnych są kwalifikowalne jedynie do wysokości 50 % całkowitych kwalifikowalnych kosztów inwestycji początkowej.

c.d. Jeżeli koszty kwalifikowalne oblicza się w odniesieniu do szacunkowych kosztów płacy, o których mowa w ust. 4 lit. b) niniejszego artykułu, muszą być spełnione następujące warunki: a) projekt inwestycyjny prowadzi do wzrostu netto liczby pracowników w danym zakładzie w porównaniu ze średnią z poprzednich 12 miesięcy; od liczby utworzonych miejsc pracy należy odjąć liczbę miejsc pracy zlikwidowanych w tym samym okresie; b) wszystkie stanowiska zostają obsadzone w ciągu trzech lat od zakończenia prac; oraz c) każde miejsce pracy utworzone dzięki inwestycji jest utrzymane na danym obszarze przez okres pięciu lat od dnia pierwszego obsadzenia stanowiska lub trzech lat w przypadku MŚP.

c.d. Pomoc regionalna na rzecz rozwoju sieci szerokopasmowej musi spełniać następujące warunki: a) pomoc przyznaje się wyłącznie obszarom, na których sieć tego rodzaju (podstawowa sieć szerokopasmowa lub sieć NGA) nie istnieje i najprawdopodobniej nie zostanie założona na zasadach komercyjnych w ciągu trzech lat od daty wydania decyzji o przyznaniu pomocy; oraz b) dotowany operator sieci oferuje aktywny i pasywny dostęp hurtowy na sprawiedliwych i niedyskryminacyjnych warunkach, z możliwością skutecznego i pełnego dostępu w przypadku sieci NGA; oraz c) pomoc jest przyznawana na podstawie konkurencyjnej procedury wyboru. Pomoc regionalną na infrastrukturę naukowo-badawczą przyznaje się wyłącznie jeżeli przyznanie pomocy jest uzależnione od udostępnienia przedmiotowej infrastruktury na przejrzystych i niedyskryminacyjnych warunkach.

c.d. Intensywność pomocy wyrażona jako ekwiwalent dotacji brutto nie przekracza maksymalnej intensywności pomocy określonej w mapie pomocy regionalnej i obowiązującej w dniu przyznania pomocy na danym obszarze. Jeżeli intensywność pomocy oblicza się na podstawie ust. 4 lit. c) niniejszego artykułu, maksymalna intensywność pomocy nie przekracza najbardziej korzystnej kwoty wynikającej z zastosowania tej intensywności na podstawie kosztów inwestycji lub kosztów płacy. W przypadku dużych projektów inwestycyjnych pomoc nie przekracza dostosowanej kwoty pomocy obliczonej zgodnie ze wzorem określonym w załączniku I pkt 35. Każdą inwestycję początkową rozpoczętą przez tego samego beneficjenta (na poziomie grupy) w okresie trzech lat od daty rozpoczęcia prac nad inną inwestycją objętą pomocą w tym samym regionie NUTS 3 uznaje się za część jednostkowego projektu inwestycyjnego. Jeżeli taki jednostkowy projekt inwestycyjny jest dużym projektem inwestycyjnym, łączna pomoc na jednostkowy projekt inwestycyjny nie przekracza maksymalnej pomocy dla dużych projektów inwestycyjnych.

c.d. Beneficjent pomocy musi wnieść wkład finansowy w wysokości co najmniej 25 % kosztów kwalifikowalnych, pochodzący ze środków własnych lub zewnętrznych źródeł finansowania, w postaci wolnej od wszelkiego publicznego wsparcia finansowego. Jeżeli jednak maksymalna intensywność pomocy dla inwestycji MŚP w regionie najbardziej oddalonym przekracza 75 %, to wkład finansowy beneficjenta może zostać zmniejszony o tyle punktów procentowych, o ile intensywność pomocy przekracza 75 %. W przypadku inwestycji początkowej związanej z projektami w ramach Europejskiej współpracy terytorialnej wchodzącymi w zakres rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” [wniosek Komisji COM(2011)611 EFRR/EWT] intensywność pomocy obszaru, na którym znajduje się dana inwestycja początkowa, ma zastosowanie do wszystkich beneficjentów uczestniczących w danym projekcie. Jeżeli inwestycja początkowa mieści się na dwóch lub większej liczbie obszarów objętych pomocą, zastosowanie ma maksymalna intensywność pomocy odnosząca się do tego obszaru objętego pomocą, na którym poniesiono najwięcej kosztów kwalifikowalnych. Na obszarach objętych pomocą kwalifikujących się do pomocy zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu przepis ten stosuje się dużych przedsiębiorstw, wyłącznie jeżeli inwestycja początkowa dotyczy nowej działalności gospodarczej.

Regionalna pomoc operacyjna
Programy regionalnej pomocy operacyjnej w regionach najbardziej oddalonych lub na obszarach słabo zaludnionych są zgodne z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 3 Traktatu i wyłączone z wymogu zgłoszenia, o którym mowa w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli spełnione są warunki ustanowione w tymże artykule i w rozdziale I. Regionalne programy pomocy operacyjnej pokrywają: a) dodatkowe koszty transportu towarów, które zostały wyprodukowane na obszarach kwalifikujących się do pomocy operacyjnej, na następujących warunkach: beneficjenci prowadzą działalność produkcyjną na tych obszarach, pomoc z góry obiektywnie obliczono na podstawie ustalonej kwoty lub wskaźnika na tonokilometr lub innej odpowiedniej jednostki, dodatkowe koszty transportu obliczono na podstawie przejazdu wyrobów wyprodukowanych na obszarze kwalifikującym się z miejsca pochodzenia do miejsca przeznaczenia w danym państwie członkowskim za pomocą środka transportu, którego koszt jest dla beneficjenta najniższy, z uwzględnieniem zewnętrznych kosztów związanych z ochroną środowiska, w przypadku regionów najbardziej oddalonych kwalifikowalne dodatkowe koszty transportu mogą obejmować koszty transportu produktów podstawowych, surowców lub produktów pośrednich z miejsca produkcji do miejsca na obszarach najbardziej oddalonych, w którym są dalej przetwarzane;

c.d. b) dodatkowe koszty operacyjne inne niż koszty transportu ponoszone w regionach najbardziej oddalonych bezpośrednio wskutek jednego lub kilku stałych ograniczeń, o których mowa w art. 349 TFUE, pod warunkiem że: beneficjenci prowadzą działalność w regionie najbardziej oddalonym, roczna kwota pomocy przypadająca na beneficjenta nie przekracza najniższej z następujących kwot: 15 % wartości dodanej brutto wytworzonej w ciągu roku przez beneficjenta w danym regionie najbardziej oddalonym, 25 % rocznych kosztów pracy poniesionych przez beneficjenta w danym regionie najbardziej oddalonym. Intensywność pomocy nie przekracza 100 % kwalifikowalnych kosztów dodatkowych, o których mowa w niniejszym artykule.

Pozostałe pomoce Pomoc regionalna na rzecz rozwoju obszarów miejskich
Pomoc inwestycyjna dla MŚP Pomoc na udział MŚP w targach Pomoc dla MŚP na koszty współpracy związane z projektami w ramach Europejskiej współpracy terytorialnej Pomoc na finansowanie ryzyka Pomoc dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność Pomoc na rzecz alternatywnych platform obrotu specjalizujących się w MŚP Pomoc na koszty rozpoznania Pomoc na projekty badawczo-rozwojowe Pomoc inwestycyjna na infrastrukturę naukowo-badawczą Pomoc dla klastrów innowacyjnych Pomoc dla MŚP na wspieranie innowacyjności Pomoc na innowacje procesowe lub organizacyjne Pomoc na działalność badawczo-rozwojową w sektorze rybołówstwa i akwakultury Pomoc szkoleniowa Pomoc w formie subsydiowania wynagrodzeń na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji Pomoc w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych Pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnieniem pracowników niepełnosprawnych Pomoc inwestycyjna umożliwiająca przedsiębiorstwom zastosowanie norm surowszych niż normy unijne w zakresie ochrony środowiska lub podniesienie poziomu ochrony środowiska w przypadku braku norm unijnych

c.d. Pomoc inwestycyjna na wcześniejsze dostosowanie do przyszłych norm unijnych Pomoc inwestycyjna na środki wspierające oszczędność energii Pomoc na projekty dotyczące efektywności energetycznej Pomoc na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji Pomoc inwestycyjna na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych Pomoc operacyjna na propagowanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych Pomoc operacyjna na propagowanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w instalacjach działających na małą skalę Pomoc w formie ulg w podatkach na ochronę środowiska na mocy dyrektywy 2003/96/WE Pomoc inwestycyjna na rekultywację zanieczyszczonych terenów Pomoc inwestycyjna na efektywny energetycznie system ciepłowniczy i chłodniczy Pomoc na badania środowiska Programy pomocy mające na celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi Pomoc o charakterze społecznym w zakresie transportu na rzecz mieszkańców regionów oddalonych Pomoc na infrastrukturę szerokopasmową Pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego Programy pomocy na rzecz utworów audiowizualnych Pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną

ZWROT POMOCY Pomoc publiczna uznana przez Komisję Europejską za „niezgodną ze wspólnym rynkiem”, a więc nielegalna, a także pomoc wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, podlega zwrotowi do organu lub podmiotu, który tej pomocy udzielił, wraz z odsetkami naliczanymi według tzw. stopy referencyjnej. Procedurę postępowania w tych przypadkach określają przepisy rozdziału III rozporządzenia Rady (WE) Nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE oraz przepisy rozdziału 4 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz.U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404).

POMOC DE MINIMIS Pomocą de minimis jest pomoc, która ze względu na niewielką wartość nie wpływa na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi i/lub nie zakłóca konkurencji. Z formalnego punktu widzenia pomoc de minimis nie jest pomocą publiczną.

PODMIOT W TRUDNEJ SYTUACJI EKONOMICZNEJ
Przedsiębiorstwo zagrożone: przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli (akcjonariuszy) lub wierzycieli, nie jest w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą do zniknięcia z rynku przedsiębiorstwa w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. Sztywne przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt. 10): ponad połowa kapitału spółki została utracona, w tym ponad ¼ w okresie ostatnich 12 miesięcy, spółka spełnia przesłanki upadłości. Miękkie przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt. 11): rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek, zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. 107

KUMULACJA W CELU BADANIA WIELKOŚCI W EURO – C.D.
Podmioty udzielające pomocy wydają beneficjentowi zaświadczenie stwierdzające, że udzielona pomoc jest pomocą de minimis (art. 5 ust. 3 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej) Zaświadczenie (wg załącznika do rozporządzenia RM z 20 marca 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie): dane podmiotu udzielającego pomocy podstawa prawna dane beneficjenta pomocy wartość pomocy brutto/równowartość euro (kurs średni NBP z dnia udzielenia pomocy) dane osoby upoważnionej do wydania zaświadczenia 108

ZAŚWIADCZENIE Zaświadczenie o udzieleniu pomocy de minimis (art. 5(3) ustawy o postępowaniu…) Zaświadczenie wydawane jest z urzędu (w dniu udzielenia pomocy). Zaświadczenie – korekta (14 dni): art. 5(3a) ustawy o postępowaniu…) zaświadczenie korygujące powinno zawierać: informację o anulowaniu poprzedniego zaświadczenia (wraz z podaniem przyczyn tego anulowania) i zastąpieniu go aktualnym, stwierdzającym rzeczywistą wartość udzielonej pomocy de minimis w sytuacji, gdy w ogóle nie doszło do udzielenia wsparcia powinno zostać wydane zaświadczenie o anulowaniu poprzedniego zaświadczenia oraz stwierdzające nieudzielenie określonej w nim pomocy 109

ZAŚWIADCZENIE – C.D. Art. 37 (1) ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej Podmiot ubiegający się o pomoc de minimis jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy: wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie albo oświadczenia o nieotrzymaniu pomocy de minimis; 110

KUMULACJA DE MINIMIS + POMOC PUBLICZNA – C.D.
Art. 37 (1) ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej Podmiot ubiegający się o pomoc de minimis jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy wielkości o przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być udzielona pomoc de minimis. 111

KUMULACJA POMOCY PUBLICZNEJ (+ DE MINIMIS) – C.D.
Art. 37 (5) ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej Podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o jej udzielenie, informacji […] o otrzymanej pomocy publicznej, zawierających w szczególności wskazanie dnia i podstawy prawnej jej udzielenia, formy i przeznaczenia, albo informacji o nieotrzymaniu pomocy. 112

KUMULACJA POMOCY PUBLICZNEJ (+ DE MINIMIS) – C.D.
Art. 35 (6) – Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zakres informacji, biorąc pod uwagę przeznaczenie planowanej pomocy oraz konieczność nieprzekraczania dopuszczalnej wielkości pomocy Rozporządzenie RM z 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis Rozporządzenie RM z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie 113

Nowy de minimis ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis

Zakres Niniejsze rozporządzenie stosuje się do pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom we wszystkich sektorach, z wyjątkiem: a) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury, objętym rozporządzeniem Rady (WE) nr 104/2000 ( 1 ); b) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom zajmującym się produkcją podstawową produktów rolnych; c) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w następujących przypadkach: (i) kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów podstawowych lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą; (ii) kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu przekazania jej w części lub w całości producentom podstawowym; d) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej; e) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z towarów krajowych w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy.;

c.d. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w sektorach, o których mowa w ust. 1 lit. a), b) lub c), a także działalność w jednym lub większej liczbie sektorów lub w innych obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia, niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do pomocy przyznanej w związku z działalnością w sektorach lub obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by działalność w sektorach wyłączonych z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia nie odnosiła korzyści z pomocy de minimis przyznanej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Definicje „produkty rolne” oznaczają produkty wymienione w załączniku I do Traktatu, z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia (WE) nr 104/2000; „przetwarzanie produktów rolnych” oznacza czynności wykonywane na produkcie rolnym, w wyniku których powstaje produkt będący również produktem rolnym, z wyjątkiem czynności wykonywanych w gospodarstwach, niezbędnych do przygotowania produktów zwierzęcych lub roślinnych do pierwszej sprzedaży; „wprowadzanie do obrotu produktów rolnych” oznacza posiadanie lub wystawianie produktu w celu sprzedaży, oferowanie go na sprzedaż, dostawę lub każdy inny sposób wprowadzania produktu na rynek, z wyjątkiem jego pierwszej sprzedaży przez producenta podstawowego na rzecz podmiotów zajmujących się odsprzedażą lub przetwórstwem i czynności przygotowujących produkt do pierwszej sprzedaży; sprzedaż produktu przez producenta podstawowego konsumentowi końcowemu uznaje się za wprowadzanie do obrotu, jeśli następuje w odpowiednio wydzielonym do tego celu miejscu.

c.d. Do celów niniejszego rozporządzenia „jedno przedsiębiorstwo” obejmuje wszystkie jednostki gospodarcze, które są ze sobą powiązane co najmniej jednym z następujących stosunków: a) jedna jednostka gospodarcza posiada w drugiej jednostce gospodarczej większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków; b) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innej jednostki gospodarczej; c) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wywierać dominujący wpływ na inną jednostkę gospodarczą zgodnie z umową zawartą z tą jednostką lub postanowieniami w jej akcie założycielskim lub umowie spółki; d) jedna jednostka gospodarcza, która jest akcjonariuszem lub wspólnikiem w innej jednostce gospodarczej lub jej członkiem, samodzielnie kontroluje, zgodnie z porozumieniem z innymi akcjonariuszami, wspólnikami lub członkami tej jednostki, większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków tej jednostki. Jednostki gospodarcze pozostające w jakimkolwiek ze stosunków, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a)–d), za pośrednictwem jednej innej jednostki gospodarczej lub kilku innych jednostek gospodarczych również są uznawane za jedno przedsiębiorstwo.

Pomoc de minimis Uważa się, że środki pomocy nie spełniają wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu i dlatego są zwolnione z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli spełniają warunki określone w niniejszym rozporządzeniu. Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć EUR w okresie trzech lat podatkowych. Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu prowadzącemu działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów nie może przekroczyć EUR w okresie trzech lat podatkowych. Pomoc de minimis nie może zostać wykorzystana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów.

c.d. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów a także inną działalność, w odniesieniu do której stosuje się pułap wynoszący EUR, to w odniesieniu do tego przedsiębiorstwa stosuje się pułap wynoszący EUR, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by korzyść dotycząca działalności w zakresie drogowego transportu towarów nie przekraczała EUR oraz by pomoc de minimis nie była wykorzystywana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów. Pomoc de minimis uznaje się za przyznaną w dniu, w którym przedsiębiorstwo uzyskuje prawo otrzymania takiej pomocy zgodnie z obowiązującym krajowym systemem prawnym, niezależnie od terminu wypłacenia pomocy de minimis temu przedsiębiorstwu. Pułapy określone powyżej stosuje się bez względu na formę i cel pomocy de minimis, a także bez względu na to, czy pomoc przyznana przez państwo członkowskie jest w całości lub częściowo finansowana z zasobów Unii. Okres trzech lat podatkowych ustala się przez odniesienie do lat obrotowych stosowanych przez przedsiębiorstwo w danym państwie członkowskim.

c.d. Do celów stosowania pułapów określonych powyżej pomoc wyraża się jako dotację pieniężną. Wszystkie podane wartości są wartościami brutto, czyli nie uwzględniają potrąceń z tytułu podatków ani innych opłat. W przypadku gdy pomoc przyznawana jest w formie innej niż dotacja, kwotę pomocy stanowi ekwiwalent dotacji brutto pomocy. Pomoc wypłacana w kilku ratach jest dyskontowana do wartości w momencie przyznania pomocy. Stopą procentową stosowaną do dyskontowania jest stopa dyskontowa mająca zastosowanie w momencie przyznania pomocy.

c.d. Jeżeli z powodu udzielenia nowej pomocy de minimis odpowiednie pułapy określone powyżej zostałyby przekroczone, nowa pomoc nie może być objęta przepisami niniejszego rozporządzenia. W przypadku połączenia lub przejęcia przedsiębiorstw, w celu ustalenia, czy nowa pomoc de minimis dla nowego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa przejmującego nie przekracza odpowiedniego pułapu, uwzględnia się wszelką wcześniejszą pomoc de minimis przyznaną któremukolwiek z łączących się przedsiębiorstw. Pomoc de minimis przyznana zgodnie z prawem przed połączeniem lub przejęciem pozostaje zgodna z prawem. Jeżeli przedsiębiorstwo podzieli się na co najmniej dwa osobne przedsiębiorstwa, pomoc de minimis przyznaną przed podziałem przydziela się przedsiębiorstwu, które z niej skorzystało, co oznacza zasadniczo przedsiębiorstwo, które przejmuje działalność, w odniesieniu do której pomoc de minimis została wykorzystana. Jeżeli taki przydział jest niemożliwy, pomoc de minimis przydziela się proporcjonalnie na podstawie wartości księgowej kapitału podstawowego nowych przedsiębiorstw zgodnie ze stanem na dzień wejścia podziału w życie.

Obliczanie ekwiwalentu dotacji brutto
Niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do pomocy, w przypadku której możliwe jest wcześniejsze dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka („pomoc przejrzysta”). Pomoc w formie dotacji lub dopłat do oprocentowania uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis. Pomoc w formie dokapitalizowania uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis, tylko jeżeli całkowita kwota dokapitalizowania ze środków publicznych nie przekracza pułapu de minimis. Pomoc w formie środków finansowania ryzyka przyjmujących postać inwestycji kapitałowych i quasi-kapitałowych jest uznawana za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli kapitał dostarczany jednemu przedsiębiorstwu nie przekracza pułapu de minimis. Pomoc w formie innych instrumentów uznaje się przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli instrument określa poziom maksymalny, tak aby nie przekroczono odpowiedniego pułapu.

Pomoc w formie pożyczek uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli:
beneficjent nie jest przedmiotem zbiorowego postępowania upadłościowego lub nie spełnia określonych właściwym dla niego prawem krajowym kryteriów objęcia zbiorowym postępowaniem upadłościowym na wniosek wierzycieli. W przypadku dużych przedsiębiorstw beneficjent musi znajdować się w sytuacji porównywalnej co najmniej z oceną kredytową B-; oraz pożyczka jest objęta zabezpieczeniem pokrywającym co najmniej 50 % pożyczki oraz wynosi EUR (lub, w przypadku przedsiębiorstw zajmujących się transportem drogowym towarów, EUR) w okresie pięciu lat, albo EUR (lub, w przypadku przedsiębiorstw zajmujących się transportem drogowym towarów, EUR) w okresie dziesięciu lat; jeżeli kwota pożyczki jest niższa niż te kwoty lub udzielono jej na okres krótszy niż odpowiednio pięć albo dziesięć lat, ekwiwalent dotacji brutto pożyczki oblicza się jako odpowiedni odsetek odpowiedniego pułapu określonego powyżej; lub ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie stopy referencyjnej mającej zastosowanie w momencie przyznania pomocy.

Pomoc w formie gwarancji uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli:
beneficjent nie jest przedmiotem zbiorowego postępowania upadłościowego lub nie spełnia określonych właściwym dla niego prawem krajowym kryteriów objęcia zbiorowym postępowaniem upadłościowym na wniosek wierzycieli. W przypadku dużych przedsiębiorstw beneficjent musi znajdować się w sytuacji porównywalnej co najmniej z oceną kredytową B-; oraz gwarancja nie przekracza 80 % wartości pożyczki bazowej oraz gwarantowana kwota wynosi EUR (lub, w przypadku przedsiębiorstw zajmujących się transportem drogowym towarów, EUR) i czas trwania gwarancji wynosi pięć lat, albo gwarantowana kwota wynosi EUR (lub, w przypadku przedsiębiorstw zajmujących się transportem drogowym towarów, EUR) i czas trwania gwarancji wynosi dziesięć lat; jeżeli gwarantowana kwota jest niższa niż te kwoty lub gwarancji udzielono na okres krótszy niż odpowiednio pięć albo dziesięć lat, ekwiwalent dotacji brutto gwarancji oblicza się jako odpowiedni odsetek odpowiedniego pułapu; lub

c.d. ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie „bezpiecznych stawek” określonych w zawiadomieniu Komisji; lub przed jej wdrożeniem, (i) metoda wykorzystana do obliczania ekwiwalentu dotacji brutto gwarancji została zgłoszona Komisji na podstawie innego rozporządzenia Komisji w obszarze pomocy państwa obowiązującego w danym okresie i zatwierdzona przez Komisję jako zgodna z obwieszczeniem w sprawie gwarancji lub aktem zastępującym to obwieszczenie; oraz (ii) ta metoda wyraźnie odnosi się do przedmiotowego rodzaju gwarancji i rodzaju transakcji bazowej w kontekście stosowania niniejszego rozporządzenia.

Kumulacja Pomoc de minimis przyznaną zgodnie z niniejszym rozporządzeniem można łączyć z pomocą de minimis przyznaną zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 360/2012 do pułapu określonego w tym rozporządzeniu. Można ją łączyć z pomocą de minimis przyznaną zgodnie z innymi rozporządzeniami o pomocy de minimis do odpowiedniego pułapu. Pomocy de minimis nie można łączyć z pomocą państwa w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych lub z pomocą państwa dla tego samego środka finansowania ryzyka, w przypadku gdyby taka kumulacja miała przekroczyć odpowiedni maksymalny poziom intensywności pomocy lub kwotę pomocy ustaloną pod kątem specyficznych uwarunkowań każdego przypadku w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych lub w decyzji Komisji. Pomoc de minimis, której nie przyznano w odniesieniu do konkretnych kosztów kwalifikowalnych lub której nie można przypisać do takich kosztów, można łączyć z inną pomocą państwa przyznaną zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wyłączeń grupowych lub zgodnie z decyzją przyjętą przez Komisję.

Monitorowanie W przypadku gdy państwo członkowskie zamierza przyznać przedsiębiorstwu pomoc de minimis zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, pisemnie powiadamia to przedsiębiorstwo o przewidywanej kwocie pomocy (wyrażonej jako ekwiwalent dotacji brutto) oraz o jej charakterze de minimis, podając wyraźne odniesienie do niniejszego rozporządzenia, podając jego tytuł oraz odniesienie do jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Jeśli pomoc de minimis przyznaje się zgodnie z niniejszym rozporządzeniem różnym przedsiębiorstwom na podstawie programu pomocy, w ramach którego otrzymują one różne kwoty pomocy indywidualnej, zainteresowane państwo członkowskie może wypełnić ten obowiązek, informując te przedsiębiorstwa o wysokości stałej kwoty odpowiadającej maksymalnej kwocie pomocy, która ma być przyznana w ramach tego programu. W takim przypadku stała kwota służy do określenia, czy nie przekroczono odpowiedniego pułapu. Przed przyznaniem pomocy państwo członkowskie uzyskuje także od zainteresowanego przedsiębiorstwa oświadczenie, w formie pisemnej lub elektronicznej, na temat wszelkiej innej pomocy de minimis, w odniesieniu do której stosuje się niniejsze rozporządzenie lub inne rozporządzenia o pomocy de minimis, otrzymanej w czasie dwóch poprzednich lat podatkowych oraz bieżącego roku podatkowego.

c.d. Jeżeli państwo członkowskie ustanowiło centralny rejestr pomocy de minimis zawierający pełne informacje dotyczące wszelkiej pomocy de minimis przyznanej przez wszelkie organy w danym państwie członkowskim, powyższe przestaje się stosować z dniem, w którym informacje zawarte w rejestrze obejmują okres trzech lat podatkowych. Państwo członkowskie przyznaje nową pomoc de minimis zgodnie z niniejszym rozporządzeniem dopiero po upewnieniu się, że nie podniesie ona całkowitej kwoty pomocy de minimis przyznanej danemu przedsiębiorstwu do poziomu przekraczającego odpowiedni pułap oraz że wszystkie warunki określone w niniejszym rozporządzeniu są przestrzegane. Państwa członkowskie rejestrują i gromadzą wszystkie informacje dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia. Informacje te obejmują wszelkie dane konieczne do wykazania, że warunki niniejszego rozporządzenia zostały spełnione. Dane dotyczące indywidualnej pomocy de minimis przechowuje się przez 10 lat podatkowych od daty przyznania pomocy. Dane dotyczące programu pomocy de minimis przechowuje się przez 10 lat podatkowych od daty przyznania ostatniej indywidualnej pomocy w ramach takiego programu. Dane państwo członkowskie przekazuje Komisji, na pisemny wniosek, w ciągu 20 dni roboczych lub w ciągu dłuższego okresu określonego we wniosku, wszelkie informacje, jakie Komisja uzna za niezbędne do oceny, czy spełnione zostały warunki niniejszego rozporządzenia, a w szczególności czy nie zostały przekroczone całkowite kwoty pomocy de minimis otrzymanej przez przedsiębiorstwo w rozumieniu niniejszego rozporządzenia lub innych rozporządzeń dotyczących pomocy de minimis.

Przepisy przejściowe Niniejsze rozporządzenie stosuje się do pomocy przyznanej przed jego wejściem w życie, jeżeli pomoc spełnia wszystkie warunki określone niniejszym rozporządzeniem. Pomoc, która nie spełnia tych warunków, będzie oceniana przez Komisję zgodnie z odpowiednimi ramami, wytycznymi, komunikatami oraz zawiadomieniami. Uznaje się, że wszelka indywidualna pomoc de minimis spełniająca warunki rozporządzenia (WE) nr 69/2001 przyznana w dniach od 2 lutego 2001 r. do 30 czerwca 2007 r. nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu, w związku z czym nie podlega procedurze zgłoszenia przewidzianej w art. 108 ust. 3 Traktatu. Uznaje się, że wszelka indywidualna pomoc de minimis spełniająca warunki rozporządzenia (WE) nr 1998/2006 przyznana w dniach od 1 stycznia 2007 r. do 30 czerwca 2014 r. nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu, w związku z czym nie podlega procedurze zgłoszenia przewidzianej w art. 108 ust. 3 Traktatu. Po upływie okresu stosowania niniejszego rozporządzenia wszelkie programy pomocy de minimis spełniające warunki określone w tym rozporządzeniu pozostają objęte niniejszym rozporządzeniem przez kolejne sześć miesięcy.

Nowy de minimis w rolnictwie
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym

Zakres Niniejsze rozporządzenie stosuje się do pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych, z wyjątkiem: a) pomocy, której kwotę ustalono na postawie ceny lub ilości produktów wprowadzonych na rynek; b) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej; c) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z towarów krajowych w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy.

c.d. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych, a także działalność w jednym lub większej liczbie sektorów lub w innych obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia (UE) nr 1407/2013, rozporządzenie to stosuje się do pomocy przyznanej w związku z działalnością w sektorach lub obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania tego rozporządzenia, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych nie odnosiła korzyści z pomocy de minimis przyznanej zgodnie z tym rozporządzeniem. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych oraz działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury, to w odniesieniu do pomocy przyznanej z związku z działalnością w sektorze rybołówstwa i akwakultury stosuje się przepisy rozporządzenia Komisji (WE) nr 875/2007, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych nie odnosiła korzyści z pomocy de minimis przyznanej zgodnie z tym rozporządzeniem.

Definicje Do celów niniejszego rozporządzenia „produkty rolne” oznaczają produkty wymienione w załączniku I do Traktatu, z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000.

Pomoc de minimis Uważa się, że środki pomocy nie spełniają wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu i dlatego są zwolnione z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli spełniają warunki określone w niniejszym rozporządzeniu. Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć EUR w okresie trzech lat podatkowych. Łączna kwota pomocy de minimis przyznanej w okresie trzech lat podatkowych przez państwo członkowskie przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych nie może przekroczyć górnego limitu krajowego określonego w załączniku. Pomoc de minimis uznaje się za przyznaną w dniu, w którym przedsiębiorstwo uzyskuje prawo otrzymania takiej pomocy zgodnie z obowiązującym krajowym systemem prawnym, niezależnie od terminu wypłacenia pomocy de minimis temu przedsiębiorstwu.

c.d. Pułap określony oraz górny limit krajowy, stosuje się bez względu na formę i cel pomocy de minimis, a także bez względu na to, czy pomoc przyznana przez państwo członkowskie jest w całości lub częściowo finansowana z zasobów Unii. Okres trzech lat podatkowych ustala się przez odniesienie do lat obrotowych stosowanych przez przedsiębiorstwo w danym państwie członkowskim. Do celów stosowania pułapu określonego oraz górnego limitu krajowego,, pomoc wyraża się jako dotację pieniężną. Wszystkie podane wartości są wartościami brutto, czyli nie uwzględniają potrąceń z tytułu podatków ani innych opłat. W przypadku gdy pomoc przyznawana jest w formie innej niż dotacja, kwotę pomocy stanowi ekwiwalent dotacji brutto pomocy. Pomoc wypłacana w kilku ratach jest dyskontowana do wartości w momencie przyznania pomocy. Stopą procentową stosowaną do dyskontowania jest stopa dyskontowa mająca zastosowanie w momencie przyznania pomocy.

c.d. Jeżeli z powodu udzielenia nowej pomocy de minimis pułap lub górny limit krajowy, zostałby przekroczony, nowa pomoc nie może być objęta przepisami niniejszego rozporządzenia. W przypadku połączenia lub przejęcia przedsiębiorstw, w celu ustalenia, czy nowa pomoc de minimis dla nowego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa przejmującego nie przekracza pułapu lub górnego limitu krajowego, uwzględnia się wszelką wcześniejszą pomoc de minimis przyznaną któremukolwiek z łączących się przedsiębiorstw. Pomoc de minimis przyznana zgodnie z prawem przed połączeniem lub przejęciem pozostaje zgodna z prawem. Jeżeli przedsiębiorstwo podzieli się na co najmniej dwa osobne przedsiębiorstwa, pomoc de minimis przyznaną przed podziałem przydziela się przedsiębiorstwu, które z niej skorzystało, co oznacza zasadniczo przedsiębiorstwo, które przejmuje działalność, w odniesieniu do której pomoc de minimis została wykorzystana. Jeżeli taki przydział jest niemożliwy, pomoc de minimis przydziela się proporcjonalnie na podstawie wartości księgowej kapitału podstawowego nowych przedsiębiorstw zgodnie ze stanem na dzień wejścia podziału w życie.

Obliczanie ekwiwalentu dotacji brutto
Niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do pomocy, w przypadku której możliwe jest wcześniejsze dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka („pomoc przejrzysta”). Pomoc w formie dotacji lub dopłat do oprocentowania uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis. Pomoc w formie dokapitalizowania uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis, tylko jeżeli całkowita kwota dokapitalizowania ze środków publicznych nie przekracza pułapu de minimis. Pomoc w formie środków finansowania ryzyka przyjmujących postać inwestycji kapitałowych i quasi-kapitałowych jest uznawana za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli kapitał dostarczany jednemu przedsiębiorstwu nie przekracza pułapu de minimis. Pomoc w formie innych instrumentów uznaje się przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli instrument określa poziom maksymalny, tak aby nie przekroczono odpowiedniego pułapu.

Pomoc w formie pożyczek uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli:
a) beneficjent nie jest przedmiotem zbiorowego postępowania upadłościowego lub nie spełnia określonych właściwym dla niego prawem krajowym kryteriów objęcia zbiorowym postępowaniem upadłościowym na wniosek wierzycieli. W przypadku dużych przedsiębiorstw beneficjent musi znajdować się w sytuacji porównywalnej co najmniej z oceną kredytową B-; oraz b) pożyczka jest objęta zabezpieczeniem pokrywającym co najmniej 50 % pożyczki oraz wynosi EUR w okresie pięciu lat albo EUR w okresie dziesięciu lat; jeżeli kwota pożyczki jest niższa niż te kwoty lub udzielono jej na okres krótszy niż odpowiednio pięć albo dziesięć lat, ekwiwalent dotacji brutto pożyczki oblicza się jako odpowiedni odsetek pułapu; lub c) ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie stopy referencyjnej mającej zastosowanie w momencie przyznania pomocy.

Pomoc w formie gwarancji uznaje się za przejrzystą pomoc de minimis, jeżeli:
a) beneficjent nie jest podmiotem zbiorowego postępowania upadłościowego lub nie spełnia określonych właściwym dla niego prawem krajowym kryteriów objęcia zbiorowym postępowaniem upadłościowym na wniosek wierzycieli. W przypadku dużych przedsiębiorstw beneficjent musi znajdować się w sytuacji porównywalnej co najmniej z oceną kredytową B-; oraz b) gwarancja nie przekracza 80 % wartości pożyczki bazowej oraz gwarantowana kwota wynosi EUR i czas trwania gwarancji wynosi pięć lat, albo gwarantowana kwota wynosi EUR i czas trwania gwarancji wynosi dziesięć lat; jeżeli gwarantowana kwota jest niższa niż te kwoty lub gwarancji udzielono na okres krótszy niż odpowiednio pięć albo dziesięć lat, ekwiwalent dotacji brutto gwarancji oblicza się jako odpowiedni odsetek pułapu; lub c) ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie „bezpiecznych stawek” określonych w zawiadomieniu Komisji; lub d) przed jej wdrożeniem, (i) metoda wykorzystana do obliczania ekwiwalentu dotacji brutto gwarancji została zgłoszona Komisji na podstawie innego rozporządzenia Komisji w obszarze pomocy państwa obowiązującego w danym okresie i zatwierdzona przez Komisję jako zgodna z obwieszczeniem w sprawie gwarancji lub aktem zastępującym to obwieszczenie; oraz (ii) ta metoda wyraźnie odnosi się do przedmiotowego rodzaju gwarancji i rodzaju transakcji bazowej w kontekście stosowania niniejszego rozporządzenia.

Kumulacja Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych, a także działalność w jednym lub większej liczbie sektorów lub w innych obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia (UE) nr 1407/2013, pomoc de minimis przyznaną na działalność w sektorze produkcji rolnej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem można łączyć z pomocą de minimis przyznaną na działalność w sektorach lub obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia (UE) nr 1407/2013 do odpowiedniego pułapu tego rozporządzenia, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych nie odnosiła korzyści z pomocy de minimis przyznanej zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1407/2013.

c.d. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych oraz działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury, pomoc de minimis przyznaną na działalność w sektorze produkcji rolnej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem można łączyć z pomocą de minimis przyznaną na działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury zgodnie z rozporządzaniem (WE) nr 875/2007 do pułapu określonego w tym rozporządzeniu, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych nie odnosiła korzyści z pomocy de minimis przyznanej zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 875/2007. Pomocy de minimis nie można łączyć z pomocą państwa w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych lub z pomocą państwa dla tego samego środka finansowania ryzyka, w przypadku gdyby taka kumulacja miała przekroczyć odpowiedni maksymalny poziom intensywności pomocy lub kwotę pomocy ustaloną pod kątem specyficznych uwarunkowań każdego przypadku w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych lub w decyzji Komisji. Pomoc de minimis, której nie przyznano w odniesieniu do konkretnych kosztów kwalifikowalnych lub której nie można przypisać do takich kosztów, można łączyć z inną pomocą państwa przyznaną zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wyłączeń grupowych lub zgodnie z decyzją przyjętą przez Komisję.

Maksymalne łączne kwoty pomocy de minimis przyznanej przez poszczególne państwa członkowskie przedsiębiorstwom z sektora produkcji rolnej, o której mowa w art. 3 ust. 3

Zmiany W porównaniu do dotychczasowego rozporządzenia KE nr 1998/2006 wprowadza ono dość istotne zmiany (zasadniczo korzystne dla przedsiębiorców), tj. 1) brak konieczności badania sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy – co oznacza de facto, iż nawet przedsiębiorca będący w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu Wytycznych na ratowanie i restrukturyzację od dnia 1 stycznia 2014 r. może skorzystać z pomocy de minimis, 2) zwiększenie pułapu pomocy de minimis dla przedsiębiorstw sektora drogowego transportu pasażerskiego (ze 100 tys. EUR do 200 tys. EUR), 3) dopuszczenie pomocy de minimis dla sektora węglowego, 4) doprecyzowanie zasad dotyczących kumulacji pomocy (w przypadku połączeń i przejęcia przedsiębiorstw, podziału przedsiębiorstwa na co najmniej dwa oddzielne podmioty, kumulacja pomocy w przypadku prowadzenia działalności w sektorach objętych różnymi limitami de minimis), 5) wprowadzenie definicji pojęcia pojedynczego przedsiębiorstwa (tzw. pojedynczego organizmu gospodarczego).

KOMUNIKAT KOMISJI Wytyczne Unii w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka

Test prywatnego inwestora
Środki finansowania ryzyka często wiążą się ze złożonymi strukturami tworzącymi zachęty dla pewnej grupy podmiotów gospodarczych (inwestorów) do zapewniania finansowania ryzyka innej grupie podmiotów (kwalifikującym się przedsiębiorstwom). Nawet jeżeli intencją organów publicznych jest zapewnienie korzyści tylko tej drugiej grupie, to w zależności od założeń rządzących danym środkiem z pomocy państwa mogą korzystać przedsiębiorstwa należące do jednej z grup bądź do obu. Ponadto środki finansowania ryzyka zawsze obejmują co najmniej jednego pośrednika finansowego, który może mieć status oddzielny od statusu inwestorów oraz od beneficjentów końcowych, do których trafiają inwestycje. W takich przypadkach konieczne jest również rozważenie, czy pośrednika finansowego można uznać za podmiot korzystający z pomocy państwa. Zasadniczo interwencję publiczną można uznać za niestanowiącą pomocy państwa, jeśli na przykład spełnia test prywatnego inwestora. W myśl tego testu transakcje ekonomiczne, które są przeprowadzane przez organy publiczne lub przedsiębiorstwa zgodnie z normalnymi warunkami rynkowymi i nie prowadzą do powstania korzyści dla ich odpowiednika, nie stanowią pomocy państwa. Bez uszczerbku dla najważniejszej prerogatywy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jaką jest orzekanie o istnieniu pomocy, niniejsza sekcja zawiera dodatkowe wytyczne w sprawie stosowania testu prywatnego inwestora w obszarze finansowania ryzyka.

DEFINICJA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW

PRZEDSIĘBIORSTWO Za przedsiębiorstwo uważa sie podmiot prowadzący działalność gospodarcza bez względu na jego formę prawna. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące sie rzemiosłem lub inna działalnością, a także spółki lub konsorcja prowadzące regularna działalność gospodarcza.

DEFINICJA MSP Kryterium niezależności Suma bilansowa
Roczne jednostki robocze Roczny obrót

PROGI I PUŁAPY MSP Kategoria firmy RJR Roczny obrót Bilans roczny
Średnie < 250 ≤ 50 mln € ≤ 43 mln € Małe < 50 ≤ 10 mln € ≤ 10 mln € Mikro < 10 ≤ 2 mln € ≤ 2 mln €

PUŁAP ZATRUDNIENIA ORAZ PUŁAPY FINANSOWE OKREŚLAJĄCE KATEGORIE PRZEDSIĘBIORSTWA
Do kategorii mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw („MSP”) należą przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników, i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR a/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów EUR. W kategorii MSP małe przedsiębiorstwo definiuje sie jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów EUR. W kategorii MSP mikroprzedsiębiorstwo definiuje sie jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów EUR.

Samodzielne Partnerskie Powiązane
RODZAJE PRZEDSIĘBIORSTW BRANE POD UWAGĘ PRZY OBLICZANIU PUŁAPU ZATRUDNIENIA I PUŁAPU FINANSOWEGO Samodzielne Partnerskie Powiązane

„PRZEDSIĘBIORSTWO SAMODZIELNE”
oznacza każde przedsiębiorstwo, które nie jest zakwalifikowane jako przedsiębiorstwo partnerskie ani jako przedsiębiorstwo powiązane.

PRZEDSIĘBIORSTWA NIEZALEŻNE
Beneficjent pomocy posiada mniej niż 25% kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie. < 25% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo Inne przedsiębiorstwo posiada mniej niż 25% kapitału lub głosów w beneficjencie pomocy. < 25%

„PRZEDSIĘBIORSTWA PARTNERSKIE”
oznaczają wszystkie przedsiębiorstwa, które nie zostały zakwalifikowane jako przedsiębiorstwa powiązane i miedzy którymi istnieją następujące związki: przedsiębiorstwo działające na rynku wyższego szczebla (typu upstream) posiada, samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem powiązanym, 25 % lub więcej kapitału lub praw głosu innego przedsiębiorstwa działającego na rynku niższego szczebla (typu downstream).

PRZEDSIĘBIORSTWA PARTNERSKIE
Beneficjent pomocy posiada co najmniej 25%, lecz nie więcej niż 50% kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie. 25%-50% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo Inne przedsiębiorstwo posiada co najmniej 25%, lecz nie więcej niż 50% kapitału lub głosów w beneficjencie pomocy. 25%-50%

OBLICZANIE DANYCH PRZEDSIĘBIORSTW PARTNERSKICH
Aby obliczyć liczbę zatrudnionych (RJR) i dane finansowe beneficjenta pomocy (A), dodajemy odpowiednie procenty danych dla przedsiębiorstw partnerskich B, C i D. Dane beneficjenta pomocy 100% A + 25% B + 33% C + 49 % D B 25% A 33% 49% C D

WYJĄTKI! Przedsiębiorstwo można jednak zakwalifikować jako samodzielne i w związku z tym niemające żadnych przedsiębiorstw partnerskich, nawet jeśli niżej wymienieni inwestorzy osiągnęli lub przekroczyli pułap 25 %, pod warunkiem ze nie są oni powiązani, indywidualnie ani wspólnie, z danym przedsiębiorstwem: publiczne korporacje inwestycyjne, spółki kapitałowe podwyższonego ryzyka, osoby fizyczne lub grupy osób prowadzące regularna działalność inwestycyjna podwyższonego ryzyka, które inwestują w firmy nienotowane na giełdzie (tzw. „anioły biznesu”), pod warunkiem ze całkowita kwota inwestycji tych inwestorów w jedno przedsiębiorstwo nie przekroczy EUR; uczelnie wyższe lub ośrodki badawcze nienastawione na zysk; inwestorzy instytucjonalni, w tym regionalne fundusze rozwoju; niezależne władze lokalne jednostki administracyjnej z rocznym budżetem poniżej 10 milionów EUR oraz liczba mieszkańców poniżej

„PRZEDSIĘBIORSTWA POWIĄZANE”
Oznaczają przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym z poniższych związków: przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka; przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa; przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z umowa zawarta z tym przedsiębiorstwem lub postanowieniami w jego statucie lub umowie spółki; przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, zgodnie z umowa z innymi udziałowcami /akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większość praw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.

PRZEDSIĘBIORSTWA ZWIĄZANE
Beneficjent pomocy posiada ponad 50% głosów udziałowców w innym przedsiębiorstwie. > 50% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo Inne przedsiębiorstwo posiada ponad 50% głosów udziałowców w beneficjencie pomocy. > 50%

OBLICZANIE DANYCH PRZEDSIĘBIORSTW ZWIĄZANYCH
Ponieważ w każdym z przypadku udział wynosi powyżej 50%, przy obliczaniu liczby zatrudnionych (RJR) i pułapów finansowych beneficjenta pomocy (A) należy wziąć 100% danych z przedsiębiorstw związanych B, C, D. Dane beneficjenta pomocy 100% A + 100% B + 100% C + 100% D B 60% A 51% 95% C D

UWAGA! Zakłada się, że wpływ dominujący nie istnieje, jeżeli inwestorzy nie angażują się bezpośrednio lub pośrednio w zarządzanie danym przedsiębiorstwem, bez uszczerbku dla ich praw jako udziałowców/ akcjonariuszy. Przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym ze związków opisanych powyżej z co najmniej jednym przedsiębiorstwem, lub inwestorów, również traktuje się jako powiązanych. Przedsiębiorstwa pozostające w jednym z takich związków z osoba fizyczna lub grupa osób fizycznych działających wspólnie również traktuje się jak przedsiębiorstwa powiązane, jeżeli prowadza swoja działalność lub cześć działalności na tym samym właściwym rynku lub rynkach pokrewnych. Za „rynek pokrewny” uważa się rynek dla danego produktu lub usługi znajdujący się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do właściwego rynku.

WYŁĄCZENIE Poza przypadkami określonymi powyżej przedsiębiorstwa nie można uznać za małe lub średnie przedsiębiorstwo, jeżeli 25 % lub więcej kapitału lub praw głosu kontroluje bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lub indywidualnie, co najmniej jeden organ państwowy.

OŚWIADCZENIE Przedsiębiorstwa mogą złożyć oświadczenie o swoim statusie prawnym przedsiębiorstwa samodzielnego, przedsiębiorstwa partnerskiego lub przedsiębiorstwa powiązanego, załączając dane dotyczące pułapów określonych powyżej. Oświadczenie można złożyć nawet wtedy, gdy kapitał jest rozdrobniony w stopniu uniemożliwiającym określenie właściciela, w którym to przypadku przedsiębiorstwo w dobrej wierze oświadcza, ze w sposób prawnie uzasadniony może przyjąć, iż 25 % lub więcej jego kapitału nie jest w posiadaniu innego przedsiębiorstwa ani we wspólnym posiadaniu większej liczby powiązanych przedsiębiorstw. Oświadczenia takie nie wykluczają kontroli i postępowań wyjaśniających przewidzianych w przepisach krajowych lub wspólnotowych.

DANE STOSOWANE DO OKREŚLANIA PUŁAPU ZATRUDNIENIA I PUŁAPU FINANSOWEGO ORAZ OKRESY REFERENCYJNE
Dane stosowane do określania liczby pracowników i kwot finansowych to dane odnoszące się do ostatniego zatwierdzonego okresu obrachunkowego i obliczane w skali rocznej. Uwzględnia się je począwszy od dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. Kwota wybrana jako obrót jest obliczana z pominięciem podatku VAT i innych podatków pośrednich. Jeżeli w dniu zamknięcia ksiąg rachunkowych dane przedsiębiorstwo stwierdza, ze w skali rocznej przekroczyło pułapy zatrudnienia lub pułapy finansowe, lub spadło poniżej tych pułapów, uzyskanie lub utrata statusu średniego, małego lub mikroprzedsiębiorstwa następuje tylko wówczas, gdy zjawisko to powtórzy się w ciągu dwóch kolejnych okresów obrachunkowych. W przypadku nowo utworzonych przedsiębiorstw, których księgi rachunkowe nie zostały jeszcze zatwierdzone, odpowiednie dane pochodzą z oceny dokonanej w dobrej wierze w trakcie roku obrachunkowego.

PUŁAP ZATRUDNIENIA Liczba zatrudnionych osób odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych (RJR), to jest liczbie pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu całego uwzględnianego roku referencyjnego. Praca osób, które nie przepracowały pełnego roku, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin bez względu na długość okresu zatrudnienia, lub pracowników sezonowych jest obliczana jako cześć ułamkowa RJR. W skład personelu wchodzą: a) pracownicy; b) osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego; c) właściciele-kierownicy; d) partnerzy prowadzący regularna działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący z niego korzyści finansowe. Praktykanci lub studenci odbywający szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktyce lub szkoleniu zawodowym nie wchodzą w skład personelu. Nie wlicza się okresu trwania urlopu macierzyńskiego ani wychowawczego.

USTALENIE DANYCH PRZEDSIĘBIORSTWA
W przypadku przedsiębiorstwa samodzielnego dane dotyczące liczby pracowników ustalane są wyłącznie na podstawie jego ksiąg rachunkowych. W przypadku przedsiębiorstwa mającego przedsiębiorstwo partnerskie lub przedsiębiorstwa powiązane dane, w tym dane dotyczące liczby pracowników, określa się na podstawie ksiąg rachunkowych i innych danych przedsiębiorstwa lub, jeżeli istnieje, skonsolidowanego sprawozdania finansowego danego przedsiębiorstwa lub skonsolidowanego sprawozdania finansowego innego przedsiębiorstwa, w którym ujęte jest dane przedsiębiorstwo.

USTALENIE DANYCH PRZEDSIĘBIORSTWA C.D.
Dane, o których mowa powyżej, uzupełnia się danymi dotyczącymi każdego przedsiębiorstwa partnerskiego znajdującego się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do danego przedsiębiorstwa. Uzupełnienie danych jest proporcjonalne do procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu (zależnie od tego, która z tych wartości jest większa). W przypadku holdingów typu cross-holding stosuje się większy udział procentowy. Dane uzupełnia się pełnymi danymi każdego przedsiębiorstwa, które jest bezpośrednio lub pośrednio powiązane z danym przedsiębiorstwem, jeśli dane te nie zostały podane wcześniej w ramach skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Dane przedsiębiorstw partnerskich danego przedsiębiorstwa pochodzą z ich ksiąg rachunkowych i innych danych, w tym skonsolidowanego sprawozdania finansowego, jeżeli takie istnieje. Dane te uzupełnia się pełnymi danymi przedsiębiorstw, które są powiązane z tymi przedsiębiorstwami partnerskimi, jeśli dane te nie zostały podane wcześniej w ramach skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Dane przedsiębiorstw, które są powiązane z danym przedsiębiorstwem pochodzą z ich ksiąg rachunkowych i innych danych, w tym skonsolidowanego sprawozdania finansowego, jeżeli takie istnieje.

Dane te uzupełnia się proporcjonalnie danymi każdego ewentualnego przedsiębiorstwa partnerskiego takiego przedsiębiorstwa powiązanego, znajdującego się na wyższym lub niższym szczeblu rynku, chyba ze zostały one już ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w stosunku co najmniej proporcjonalnym do udziału określonego powyżej. W przypadku gdy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym brakuje danych dotyczących zatrudnienia w danym przedsiębiorstwie, dane te oblicza się przez proporcjonalne zestawienie danych od przedsiębiorstw partnerskich oraz przez dodanie danych od przedsiębiorstw, z którymi dane przedsiębiorstwo jest powiązane.

UWAGA! Równowartość pomocy w euro ustala się według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu udzielenia pomocy.

TRWAŁOŚĆ PROJEKTU Regionalna pomoc inwestycyjna powinna być udzielana pod warunkiem zagwarantowania trwałości projektu. Przez trwałość projektu należy rozumieć utrzymanie inwestycji, na której realizację została udzielona pomoc, w regionie objętym pomocą, przez okres co najmniej 5 lat (a w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców – 3 lat). Należy zaznaczyć, że wymóg utrzymania inwestycji nie oznacza zakazu wymiany poszczególnych aktywów nabytych w ramach projektu objętego pomocą publiczną. Aktywa te mogą być wymienione w okresie wymaganej trwałości projektu, jeśli ze względu na postęp technologiczny stały się przestarzałe (co może dotyczyć np. sprzętu komputerowego).

KUMULACJA POMOCY Może się zdarzyć, że dany projekt jest jednocześnie wspomagany rożnymi środkami pomocowymi. Kumulacją pomocy publicznej jest udzielenie z różnych źródeł pomocy publicznej przeznaczonej na poniesienie tych samych wydatków kwalifikowanych, w ramach realizacji tego samego projektu.

UREGULOWANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZALNOŚCI I ZASAD KUMULACJI REGIONALNEJ POMOCY INWESTYCYJNEJ
jeżeli kumulowane są dwa środki pomocowe, przy czym obydwa stanowią regionalną pomoc inwestycyjną, to skumulowana intensywność pomocy nie może przekroczyć maksymalnej intensywności regionalnej pomocy inwestycyjnej, obowiązującej w danym regionie, jeżeli regionalna pomoc inwestycyjna jest kumulowana z pomocą de minimis w odniesieniu do tych samych wydatków kwalifikowanych, to skumulowana wielkość pomocy nie może przekroczyć maksymalnej intensywności regionalnej pomocy inwestycyjnej, obowiązującej w danym regionie, jeżeli kumulowane są dwa środki pomocowe, z których jeden stanowi regionalną pomoc inwestycyjną (i nie może przekroczyć pułapu maksymalnej intensywności regionalnej pomocy inwestycyjnej), a drugi stanowi pomoc przeznaczaną na inny cel (i nie może przekroczyć pułapu określonego w przepisach właściwych dla tego rodzaju pomocy), to skumulowana intensywność pomocy nie może przekroczyć tego pułapu, który jest korzystniejszy dla beneficjenta.

ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU NOTYFIKACJI
Pomoc ta, zgodnie z rozporządzeniem, jest zwolniona z obowiązku notyfikacji, z następującymi obostrzeniami: 1) muszą zostać spełnione warunki dotyczące: udzielania pomocy wyłącznie na inwestycje początkowe, nieudzielania pomocy na inwestycje już rozpoczęte (czyli występowania efektu zachęty), intensywności pomocy (z tym że w przypadku sektora przetwórstwa produktów rolnych i obrotu takimi produktami stosuje się podwyższone maksymalne intensywności pomocy), finansowania co najmniej 25 % wydatków kwalifikowanych środkami wolnymi od jakiegokolwiek wsparcia publicznego, kumulacji pomocy, trwałości projektu; 2) pomoc nie może być udzielona na inwestycje dotyczące prowadzenia działalności w sektorach: rybołówstwa, budownictwa okrętowego, węgla kamiennego, hutnictwa żelaza i stali, włókien syntetycznych, produkcji pierwotnej produktów rolnych oraz akwakultury (natomiast może być udzielona na działalność w zakresie przetwórstwa produktów rolnych i obrotu tymi produktami, z wyłączeniem wytwarzania i obrotu produktów mających imitować lub zastępować mleko i przetwory mleczne, o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 1898/87); ponadto w przypadku sektora transportu pomoc nie może być wykorzystana na zakup środków transportu;

ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU NOTYFIKACJI C.D.
3) pomoc nie może być uzależniona od wielkości eksportu ani od wykorzystywania towarów krajowych zamiast towarów zagranicznych, nie może też być przeznaczona na tworzenie sieci dystrybucyjnych za granicą ani na pokrycie wydatków bieżących związanych z działalnością eksportową; 4) udzielana pomoc powinna być „przejrzysta” – rozumie się przez to pomoc, której kwota może być z góry ustalona bez potrzeby przeprowadzenia oceny ryzyka; 5) pomoc nie może być udzielona beneficjentowi, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy wcześniej udzielonej; 6) jeżeli pomoc jest udzielana w ramach programu pomocowego (a nie jako pomoc indywidualna), to program ten nie może być ukierunkowany na konkretne sektory, chyba że jest to sektor turystyki.

POZIOMY WYSTĘPOWANIA POMOCY PUBLICZNEJ

POZIOM PIERWSZY To dofinansowanie projektu środkami np. programu operacyjnego/programu pomocowego. Dofinansowanie takie stanowi transfer zasobów publicznych między instytucją zarządzającą (lub instytucją pośredniczącą) a beneficjentem. Transfer taki występuje nawet wówczas, gdy beneficjentem jest podmiot publiczny (np. jednostka samorządu terytorialnego). Transfer ten ma charakter selektywny - nie wszystkie zainteresowane podmioty mają równy dostęp do środków programu operacyjnego, jako że projekty otrzymujące dofinansowanie są wybierane wedle określonych kryteriów.

POZIOM PIERWSZY C.D. Tak więc w każdym przypadku dofinansowania projektu ze środków programu spełnione są co najmniej dwie spośród przesłanek wystąpienia pomocy publicznej, a składających się na test pomocy publicznej. Natomiast kolejne przesłanki (wystąpienie przysporzenia udzielanego na warunkach korzystniejszych niż rynkowe, zakłócenie konkurencji oraz wpływ na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi) dotyczą już tylko części projektów.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ USTALENIA PP
Zgodnie z ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404) podmiotem odpowiedzialnym za ustalenie, czy planowany środek pomocowy stanowi pomoc publiczną jest: w przypadku programu pomocowego - organ administracji publicznej opracowujący projekt tego programu, w przypadku pomocy indywidualnej – podmiot udzielający tej pomocy .

OPINIA PREZESA UOKIK W przypadkach wskazanych w ww. ustawie niezbędne jest wystąpienie o opinię Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a w zakresie pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołówstwie – ministra właściwego do spraw rolnictwa. Organ ten w wydanej opinii wskazuje, czy środek pomocowy jest zgodny z przepisami o pomocy publicznej i czy wymagana jest notyfikacja.

POZIOM DRUGI Potencjalnego występowania pomocy publicznej wiąże się z dysponowaniem przez beneficjenta produktami nabytymi lub wytworzonymi w ramach realizacji projektu dofinansowanego środkami programu operacyjnego. W wielu przypadkach projekty są skonstruowane w ten sposób, że beneficjentem projektu jest jeden podmiot (np. jednostka samorządu terytorialnego), jednakże majątek nabyty lub wytworzony przez tego beneficjenta ma być wykorzystywany przez inny podmiot.

POZIOM DRUGI C.D. W takich przypadkach sama realizacja projektu w ramach programu operacyjnego nie jest obarczona występowaniem pomocy publicznej, jako że beneficjent nie wykorzystuje zasobów pozyskanych w ramach projektu do prowadzenia działalności wykonywanej w warunkach konkurencji. Jednakże w wyniku tego projektu podmiot publiczny pozyskał nowe zasoby majątkowe, które udostępnia innemu podmiotowi. Udostępnienie to może nastąpić w drodze różnych czynności prawnych, a w szczególności: oddania majątku w najem, dzierżawę lub bezpłatne użytkowanie, wniesienia majątku do spółki, sprzedaży majątku. W takim przypadku występuje transfer zasobów, który podlega ocenie pod kątem występowania pomocy publicznej.

POZIOM DRUGI C.D. Kryterium selektywności będzie spełnione w szczególności w przypadku, gdy przy wyłanianiu podmiotu, któremu majątek ma zostać powierzony w zarząd, oddany w dzierżawę czy najem, nie znajdzie zastosowania otwarta i niedyskryminacyjna procedura przetargowa. Bardziej skomplikowana jest kwestia występowania przysporzenia na warunkach korzystniejszych, niż rynkowe.

POZIOM DRUGI C.D. Nie zawsze transfer majątku skutkuje przysporzeniem dla podmiotu, który ten majątek otrzymuje. W praktyce niejednokrotnie może być jednak trudno wykazać, że cała korzyść ekonomiczna została przetransferowana na rzecz ostatecznych odbiorców pomocy. W szczególności należy zapewnić, że majątek ten nie będzie jednocześnie wykorzystywany przez podmiot otrzymujący dofinansowanie do jego własnych celów.

UWAGA! Oddanie majątku w użytkowanie (bezpłatne lub po stawkach niższych, niż rynkowe) nie będzie stanowiło pomocy publicznej dla podmiotu otrzymującego majątek, jeśli podmiot ten przeniesie wszelkie korzyści ekonomiczne wynikające z tego użytkowania na ostatecznych odbiorców pomocy publicznej.

UWAGA! Zazwyczaj jednak oddanie majątku wytworzonego w ramach projektu finansowanego ze środków programu operacyjnego w użytkowanie (najem, dzierżawę) określonemu podmiotowi będzie stanowiło dla tego podmiotu przysporzenie, o ile stawki czynszu ustalone między stronami będą niższe niż stawki rynkowe (lub też umowa nie przewiduje żadnej zapłaty). Wystąpi zatem pomoc publiczna na rzecz podmiotu użytkującego ten majątek.

UWAGA! Jeżeli dysponowanie przez publicznego beneficjenta majątkiem wytworzonym lub nabytym w ramach projektu finansowanego środkami programu operacyjnego wiąże się z wystąpieniem pomocy publicznej, to obowiązek zapewnienia legalności tej pomocy spoczywa na tym beneficjencie.

POZIOM TRZECI Potencjalnego występowania pomocy publicznej wiąże się z wykorzystywaniem majątku wytworzonego lub nabytego w ramach projektu finansowanego środkami programu operacyjnego w celu dostarczania określonych świadczeń innym podmiotom (ostatecznym odbiorcom pomocy).

POZIOM TRZECI C.D. Na trzecim poziomie występowania pomocy publicznej najczęściej będziemy mieli do czynienia z wielokrotnie powtarzającymi się, analogicznymi transakcjami. W związku z tym racjonalne wydaje się zapewnienie legalności udzielanej pomocy publicznej poprzez ustanowienie programu pomocowego, określającego ramowe warunki tych transakcji.

POZIOM TRZECI C.D. Takie programy pomocowe powinny być notyfikowane, chyba że są oparte o wyłączenia grupowe lub też stanowią programy pomocy de minimis. Za rozpoczęcie procedury notyfikacyjnej (wystąpienie do Prezesa UOKiK z wnioskiem o wydanie opinii, o której mowa w art. 12 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej) jest w tym przypadku odpowiedzialny organ administracji publicznej opracowujący program pomocowy

ORZECZENIE W SPRAWIE ALTMARK TRANS JAKO PUNKT ZWROTNY W PRAWODAWSTWIE WSPÓLNOTOWYM DOTYCZĄCYM UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Orzeczenie w sprawie Altmark Trans jest jednym z najistotniejszych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, zapadłych w ostatnich latach w sprawach pomocy publicznej dla przedsiębiorstw. Rozstrzyga ono o klasyfikacji rekompensat wypłacanych przez państwa członkowskie na rzecz przedsiębiorstw świadczących usługi w ogólnym interesie gospodarczym. Sprawa, którą zajmował się Trybunał dotyczyła sporu pomiędzy dwoma operatorami transportu publicznego w niemieckim regionie Stendal. W 1994 r. jeden z nich otrzymał zezwolenie na obsługę kilku linii autobusowych bez przeprowadzania procedury przetargowej. Drugi operator, który odpowiedniego zezwolenia nie otrzymał podnosił okoliczność, że wybrany został podmiot, który jest w stanie świadczyć usługi jedynie ze względu na subsydia przyznane przez lokalne władze. Skarżący uznawał przyznanie takich subsydiów za niezgodne z wspólnotowym prawem pomocy publicznej. Ponieważ prawo niemieckie pozwala na przyznanie pewnego rodzaju rekompensat tylko w drodze przetargu, sąd krajowy musiał orzec, czy rozpatrywane rekompensaty należały do tej kategorii. Sąd musiał również rozważyć czy władze publiczne mogły wypłacić subsydia bez uwzględnienia wspólnotowych zasad dotyczących pomocy państwa. W tym celu niemiecki sąd administracyjny zwrócił się z zapytaniem prejudycjalnym o interpretację art. 73 i 87 TWE do Trybunału Sprawiedliwości.

ORZECZENIE W SPRAWIE ALTMARK TRANS JAKO PUNKT ZWROTNY W PRAWODAWSTWIE WSPÓLNOTOWYM DOTYCZĄCYM UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ C.D. Europejski Trybunał Sprawiedliwości potwierdził w wyroku, iż z uwagi na otwarcie krajowych rynków transportowych na konkurencję przewoźników z innych państw członkowskich, prawo przyznawania subsydiów przewoźnikom transportu publicznego może wiązać się z występowaniem pomocy publicznej. Zdaniem ETS „niemożliwe jest, aby dotacja publiczna przyznana przedsiębiorstwu, które świadczy jedynie lokalne lub regionalne usługi transportowe i nie świadczy żadnych usług transportowych poza swoim krajem pochodzenia, pozostawała bez wpływu na handel pomiędzy państwami członkowskimi”. Ponadto, zdaniem ETS, w przypadku gdy państwo członkowskie przyznaje publiczną dotację dowolnemu przedsiębiorstwu, podaż usług transportowych może z tego powodu zostać utrzymana na dotychczasowym poziomie lub być zwiększona i w efekcie przedsiębiorstwa posiadające siedzibę w innych państwach członkowskich mają mniejsze szanse na rynku w danym państwie członkowskim.

ORZECZENIE W SPRAWIE ALTMARK TRANS JAKO PUNKT ZWROTNY W PRAWODAWSTWIE WSPÓLNOTOWYM DOTYCZĄCYM UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ C.D. Szczególnie istotnym aspektem wyroku są wskazówki dotyczące sposobu dokonywania oceny występowania przesłanki korzyści ekonomicznej dla przedsiębiorcy (tym wypadku dla przewoźnika, z którym władze regionalne podpisały umowę na świadczenie usług transportowych). Trybunał orzekł, że dotacje z tytułu świadczenia usługi użyteczności publicznej nie będą stanowiły korzyści ekonomicznej, a tym samym nie będą traktowane jako pomoc państwa w rozumieniu art. 87 Traktatu WE, jeśli spełnią cztery kryteria.

KRYTERIA 1. Przedsiębiorstwo beneficjent musi faktycznie być zobowiązane do świadczenia usługi użyteczności publicznej i zobowiązanie to musi być w sposób jasny zdefiniowane, 2. Parametry, w oparciu o które obliczane jest wynagrodzenie za wykonywane usługi (dotacja) powinny być określone z góry w sposób obiektywny i przejrzysty, tak aby uniknąć przyznania przedsiębiorstwu korzystającemu ze wsparcia korzyści uprzywilejowujących je w stosunku do przedsiębiorców nie uzyskujących takiego wsparcia, 3. Dotacja uzyskiwana w związku z wykonywanymi usługami publicznymi nie powinna przewyższać kwoty niezbędnej dla pokrycia całości lub części kosztów związanych z wykonywaniem zobowiązania świadczenia usługi użyteczności publicznej, uwzględniając związane z tym wykonywaniem usługi przychody i rozsądny zysk jakiego przedsiębiorstwo może się spodziewać w związku z wykonywanymi usługami, 4. W przypadku, gdy wybór przedsiębiorstwa zobowiązanego do wykonywania usługi użyteczności publicznej nie jest dokonywany w drodze procedury przetargu publicznego, umożliwiającej wyłonienie przedsiębiorstwa będącego w stanie świadczyć swe usługi w sposób najtańszy, poziom koniecznej rekompensaty finansowej powinien być określany w oparciu o analizę kosztów, jakie poniosłoby wykonując dane zobowiązanie przedsiębiorstwo średniej wielkości, prawidłowo zarządzane i odpowiednio wyposażone w majątek pozwalający na spełnienie nałożonych wymogów usługi użyteczności publicznej, z uwzględnieniem przychodów związanych z świadczeniem tych usług i rozsądnego zysku wynikającego z wykonywania zobowiązania.

ORZECZENIE W SPRAWIE ALTMARK TRANS JAKO PUNKT ZWROTNY W PRAWODAWSTWIE WSPÓLNOTOWYM DOTYCZĄCYM UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ C.D. Analiza tak sformułowanych kryteriów wskazuje, że zdaniem Trybunału to państwa członkowskie mają obowiązek jasnego określenia zakresu misji publicznej przekazanej do realizacji danemu przedsiębiorstwu. Zobowiązanie – zakres usługi oraz zasady ewentualnego przyznania i wypłacenia rekompensaty powinny być znane przed przyznaniem subwencji. Jak wynika z powyższego, decyzja o wspieraniu usług użyteczności publicznej powinna być decyzją świadomą, poprzedzoną odpowiednią analizą ekonomiczną, a nie argumentem na potrzeby wyjaśnienia pomocy badanej przez Komisję Europejską na podstawie art. 108 TFUE. Precyzyjne zdefiniowanie obowiązków przedsiębiorstwa sprzyja jednocześnie określeniu praw konsumentów i użytkowników usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Trybunał wskazał również na obowiązek uprzedniego określenia obiektywnej i przejrzystej metodologii, której zastosowanie pozwoli na wyliczenie poziomu wymaganej rekompensaty, co ograniczy możliwość manipulacji wskaźnikami przez państwa członkowskie, np. w celu pokrycia strat przedsiębiorstw nierentownych. Ocenę spełnienia powyższych kryteriów, w szczególności kryterium odnoszącego się do porównania kosztów realizacji zadania publicznego do prawidłowo zarządzanego przedsiębiorstwa na rynku, Trybunał Sprawiedliwości pozostawił sądowi krajowemu. Właśnie to kryterium ma szczególnie istotne znaczenie w polskim systemie prawnym, w którym w zlecanie zadań publicznych może mieć miejsce nie tylko w drodze przetargu, lecz poprzez scedowanie obowiązków jednostki administracji publicznej na rzecz jej jednostki podległej (np. zakładu budżetowego). W przypadku przyjęcia takiej formy zlecania zadań publicznych, konieczne byłoby odwoływanie się przy kalkulacji rekompensaty, do sytuacji konkurentów na rynku danych usług, których można uznać za przedsiębiorców dobrze zarządzanych i odpowiednio wyposażonych do realizacji zadań publicznych.

Stopa referencyjna Stopa referencyjna to stopa oprocentowania wykorzystywana do obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w takich formach jak: pożyczka, odroczenie terminu płatności, rozłożenie płatności na raty, jak również do dyskontowania pomocy. Do dnia 30 czerwca 2008 r. była ona okresowo ustalana przez Komisję Europejską na podstawie obiektywnych kryteriów i publikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Natomiast w okresie przed 21 września 2004 r. funkcję stopy referencyjnej pełniła tzw. stopa odniesienia (średniomiesięczny WIBOR 6M z miesiąca poprzedzającego dzień podjęcia decyzji o udzieleniu pomocy + 4 punkty procentowe). W związku ze zmianą metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych, ogłoszonej w Komunikacie KE, od dnia 1 lipca 2008 r. KE nie publikuje już stopy referencyjnej tylko tzw. stopę bazową, która stanowi podstawę do obliczenia stopy referencyjnej. Stopę referencyjną, w zależności od zastosowania, ustala się poprzez dodanie do podanej stopy bazowej odpowiedniej marży określonej w Komunikacie KE. W przypadku stosowania stopy referencyjnej jako stopy dyskontowej do stopy bazowej należy dodać marżę 100 punktów bazowych.

Stopa bazowa dyskontowa okres obowiązywania wartość 2,75 % 3,75 % (2,75% + 1 p.p.) 3,18 % 4,18 % (3,18% + 1 p.p.) 3,90 % 4,90 % (3,90% + 1 p.p.) 4,80 % 5,80 % (4,80% + 1 p.p.) 4,91 % 5,91 % (4,91% + 1 p.p.) 4,26 % 5,26% (4,26% + 1 p.p.) 4,49 % 5,49 % (4,49% + 1 p.p.) 4,53 % 5,53 % (4,53% + 1 p.p.) 5,62 % 6,62 % (5,62% + 1 p.p.) 6,78 % 7,78 % (6,78 % + 1 p.p.) 6,42 % 7,42 % (6,42 % + 1 p.p.)

Procedura notyfikacji pomocy
postępowanie wstępne wsparcie nie jest pomocą publiczną wsparcie jest pomocą publiczną decyzja o niestosowaniu prawa pomocy publicznej pomoc zgodna ze wspólnym rynkiem decyzja o otwarciu formalnej procedury dochodzenia decyzja negatywna decyzja o niewnoszeniu zastrzeżeń decyzja warunkowa decyzja pozytywna 199

Prenotyfikacja Prenotyfikacja to nowy rodzaj postępowania w sprawach dotyczących pomocy publicznej, dodany do standardowej procedury kontroli pomocy państwa. Został sformalizowany w przyjętym przez Komisję Europejską 29 kwietnia 2009 r. Kodeksie najlepszych praktyk dotyczących przebiegu postępowania w zakresie kontroli pomocy państwa. Postępowanie prenotyfikacyjne, które jest prowadzone między państwem członkowskim a Komisją, nie powinno trwać dłużej niż 2 miesiące. W tym czasie służby Komisji oraz państwa członkowskie mają możliwość nieformalnego i poufnego przedyskutowania prawnych i ekonomicznych aspektów dotyczących projektu przyznania pomocy. To z kolei ma wpłynąć na wyższą jakość notyfikacji i ich lepsze przygotowanie. Od powodzenia postępowania prenotyfikacyjnego Komisja uzależnia możliwość podjęcia decyzji w ciągu 2 miesięcy od daty notyfikacji, bez konieczności wszczynania formalnej procedury dochodzenia. Komisja ze swej strony zapewnia, iż każde państwo członkowskie, które wystąpi z prenotyfikacją, zawsze otrzyma nieformalne wskazówki odnośnie do zgłaszanego projektu. W ramach postępowania, wszelkie informacje niezbędne dla dokonania oceny zgodności danego środka z rynkiem wewnętrznym przekazywane są Komisji na standardowych formularzach notyfikacyjnych dostępnych w systemie elektronicznym SANI. Następnie, Komisja rejestruje sprawę i nadaje jej numer. Prenotyfikacja nie jest niezbędnym etapem kontroli pomocy państwa, niemniej jest zalecana w celu ułatwienia i przyspieszenia procesu rozpatrywania środków zgłaszanych Komisji, zwłaszcza w bardziej skomplikowanych sprawach.

Notyfikacja Notyfikacja pomocy publicznej polega na oficjalnym przekazaniu Komisji Europejskiej, za pomocą formularzy dostępnych w systemie elektronicznym SANI, projektu programu pomocowego, projektu pomocy indywidualnej lub projektu pomocy indywidualnej na restrukturyzację wraz z informacjami niezbędnymi dla oceny zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym. Komisja Europejska rejestruje notyfikowaną sprawę i nadaje jej numer. Jest on wykorzystywany zarówno w trakcie postępowania w danej sprawie przed Komisją, jak i w sprawozdaniach z udzielonej pomocy publicznej na etapie monitorowania zatwierdzonej przez Komisję pomocy.

Uproszczona procedura notyfikacji
Celem uproszczonej procedury jest usprawnienie procesu rozpatrywania przez Komisję Europejską prostych spraw, takich jak środki mające wyraźny związek z istniejącymi instrumentami horyzontalnymi lub ustaloną praktyką decyzyjną Komisji. Uproszczoną procedurą objęte jest także przedłużenie okresu obowiązywania lub rozszerzenie zakresu istniejących programów pomocowych. Jeśli spełnione będą wszystkie warunki określone w Zawiadomieniu w sprawie uproszczonej procedury. zatwierdzenie pomocy państwa poprzez decyzję w formie uproszczonej będzie możliwe już w ciągu 20 dni roboczych. Dotyczy to jednak wyłącznie przypadków, gdy pomoc jest w sposób oczywisty zgodna z prawem, a państwa członkowskie przekazały w zgłoszeniu wszystkie wymagane informacje. Komisja jest zobowiązana jedynie do sprawdzenia, czy dany środek jest zgodny z obowiązującymi przepisami i praktykami, nie korzysta przy tym ze swojej swobody decyzyjnej. W Zawiadomieniu zamieszczono przykładową listę środków pomocy, które zasadniczo kwalifikują się do objęcia procedurą uproszczoną, o ile nie występują żadne szczególne okoliczności. Są to m.in. niektóre rodzaje pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw, pomocy na ochronę środowiska, pomocy na działalność innowacyjną oraz pomocy na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw. Ze względu na ograniczenia czasowe związane z procedurą uproszczoną, konieczne w tym wypadku jest przeprowadzenie postępowania prenotyfikacyjnego.

Decyzje Komisji Europejskiej
Komisja Europejska w ciągu 2 miesięcy (w ciągu 20 dni roboczych w procedurze uproszczonej) od otrzymania kompletu informacji i dokumentów podejmuje ostateczną decyzję o zgodności projektu udzielenia pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym. W sytuacji, gdy Komisja zgłasza poważne zastrzeżenia, państwo członkowskie może wycofać dany środek pomocowy, poprawić go i złożyć ponownie. W przypadku wątpliwości co do zgodności projektowanej pomocy z rynkiem wewnętrznym, Komisja podejmuje decyzję o wszczęciu tzw. postępowania wyjaśniającego. Publikuje wówczas informację w tej sprawie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Inne państwa i przedsiębiorcy mają prawo zgłaszać swoje uwagi, które mogą, ale nie muszą być uwzględnione przy podejmowaniu ostatecznej decyzji w sprawie. Od momentu publikacji Komisja ma 18 miesięcy na podjęcie ostatecznej decyzji. Od negatywnego rozstrzygnięcia Komisji można odwołać się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Sądu. Komisja Europejska kontroluje pomoc publiczną nie tylko przed jej udzieleniem, ale sprawdza również, jak została ona wykorzystana. W przypadku udzielenia pomocy niezgodnej z rynkiem wewnętrznym, bądź wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, Komisja może nakazać zwrot udzielonej pomocy wraz z odsetkami. Zgodnie z art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów informuje o decyzjach Komisji Europejskiej – zarówno w sprawach zgodności planowanej pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym, jak i zwrotu przyznanego wsparcia.

Stanowisko KE Zdaniem Komisji, nie stanowi pomocy danej spółce zwykłe (częściowe lub całkowite), nabycie udziału w kapitale istniejącej spółki, bez wnoszenia nowego kapitału. Pomoc publiczna nie zachodzi także wtedy, gdy wniesienie nowego kapitału następuje w okolicznościach, które byłyby możliwe do przyjęcia dla prywatnego inwestora działającego w normalnych warunkach gospodarki rynkowej. Taka sytuacja ma miejsce gdy: następuje utworzenie nowej spółki, w której władze publiczne kontrolują cały kapitał, bądź też większościowy lub mniejszościowy pakiet akcji, pod warunkiem, że władze stosują te same kryteria, co dostawca kapitału w normalnych warunkach gospodarki rynkowej, następuje wniesienie nowego kapitału do przedsiębiorstwa publicznego, pod warunkiem, że odpowiada on nowym potrzebom inwestycyjnym oraz bezpośrednio z nimi związanym kosztom, a także sektor, w obrębie którego działa dane przedsiębiorstwo, nie cierpi na strukturalną nadwyżkę mocy produkcyjnych na wspólnym rynku, a sytuacja finansowa przedsiębiorstwa nie budzi zastrzeżeń, ma nastąpić zwiększenie udziału publicznego w spółce, pod warunkiem, że wnoszony kapitał jest proporcjonalny do liczby udziałów posiadanych przez władze oraz następuje jednocześnie z wniesieniem kapitału o realnej wartości ekonomicznej przez prywatnego udziałowca, jest to udział w małym lub średnim przedsiębiorstwie, które z racji swej wielkości nie jest zdolne uzyskać odpowiedniego zabezpieczenia na prywatnym rynku finansowym, lecz którego perspektywy uzasadniają udział publiczny przekraczający jego aktywa netto lub prywatne inwestycje, strategiczny charakter inwestycji pod względem rynków lub dostaw pozwala traktować nabycie pakietu akcji jako normalne zachowanie dostawcy kapitału, pomimo że rentowność jest opóźniona w czasie, potencjał rozwojowy spółki przejawiający się w zdolności tworzenia innowacji przez wszelkiego rodzaju inwestycje, pozwala traktować nabycie udziałów jako inwestycję związaną ze szczególnym ryzykiem, lecz w ostateczności opłacalną.

Stanowisko KE c.d. Pomoc publiczna ma natomiast miejsce gdy wniesienie nowego kapitału następuje w okolicznościach, które nie byłyby możliwe do przyjęcia dla prywatnego inwestora działającego w normalnych warunkach gospodarki rynkowej. Dzieje się tak w przypadku, w którym: sytuacja finansowa spółki, a w szczególności struktura wielkość długu, nie pozwala oczekiwać w rozsądnym terminie normalnego zysku (w postaci dywidend lub zysków kapitałowych) od zainwestowanego kapitału, ze względu na niewystarczający przepływ środków pieniężnych, spółka nie byłaby w stanie pozyskać funduszy potrzebnych do programu inwestycyjnego na rynku kapitałowych, udział ma charakter krótkoterminowy, z okresem obowiązywania i ceną sprzedaży określonymi z góry tak, że zysk dla dostawcy kapitału jest zdecydowanie niższy, niż mógłby on oczekiwać od inwestycji na rynku kapitałowym przy podobnym okresie czasu, udział w władz publicznych obejmuje przejęcie lub kontynuację całości lub części nieefektywnych działań spółki w złej kondycji poprzez utworzenie nowej osoby prawnej, wniesienie kapitału do spółek, których kapitał podzielony jest pomiędzy prywatnych i publicznych akcjonariuszy, sprawia, że udział publiczny osiąga znacznie wyższy poziom niż pierwotnie, zaś stosunkowy brak zaangażowania prywatnych udziałowców jest w znacznym stopniu spowodowany niepewnymi perspektywami uzyskania przez spółki dochodu, wielkość udziału przekracza rzeczywistą wartość (aktywa netto plus wartość firmy lub wartość know-how) spółki.

Interesujące stanowiska UOKiK

Dziękuję za uwagę! Artur Bartoszewicz 0-602-288-576 artbar@hot.pl
Zrealizowano przy wsparciu finansowym Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Dr Artur Bartoszewicz Szklarska Poręba

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Dr Artur Bartoszewicz Szklarska Poręba"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

Dr Artur Bartoszewicz Szklarska Poręba

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Dr Artur Bartoszewicz Szklarska Poręba"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres