Znaczenie praw własności intelektualnej w kontekście usprawnienia procesów komercjalizacji technologii Luk Palmen - Menedżer projektu SEKT.

Prezentacja na temat: "Znaczenie praw własności intelektualnej w kontekście usprawnienia procesów komercjalizacji technologii Luk Palmen - Menedżer projektu SEKT."— Zapis prezentacji:

1 Znaczenie praw własności intelektualnej w kontekście usprawnienia procesów komercjalizacji technologii Luk Palmen - Menedżer projektu SEKT

2 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Przebieg prezentacji SEKT – projekt pilotażowy Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii Wyzwania Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii Zalecenia końcowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

3 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Przebieg prezentacji SEKT – projekt pilotażowy Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii Wyzwania Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii Zalecenia końcowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

4 SEKT – projekt pilotażowy Sieć Efektywnej Komercjalizacji Technologii
SEKT – pierwszy tego rodzaju projekt w Polsce Zaangażowanie 40 przedstawicieli instytucji sektora badań i rozwoju, jednostek samorządu terytorialnego, inkubatorów i parków technologicznych oraz instytucji wsparcia biznesu Konsorcjum Projektu - Miasto Gliwice (lider projektu) - Powiat Gliwice - Politechnika Śląska - Główny Instytut Górnictwa Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

5 SEKT – projekt pilotażowy Cztery Grupy Tematyczne
GT1: usprawnienie procesów komercjalizacji technologii GT2: zarządzanie inkubatorami i parkami technologicznymi GT3: rozwój klasterów technologicznych GT4: promocja przedsiębiorczości na uczelniach wyższych Program szkoleniowy oraz coaching październik 2005 – czerwiec 2007 Eksperci z Belgii (Leuven) oraz z Niemiec (Aachen, Karlsruhe) Przewodnik i narzędzia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

6 SEKT – projekt pilotażowy Komercjalizacja technologii - definicja (1)
W szerszym rozumieniu, ”komercjalizacja technologii przez instytucje sektora B+R”, to sposób na zapewnienie nowych przychodów poprzez udostępnienie osobom/instytucjom trzecim (w tym na pierwszym miejscu przedsiębiorstwom) wiedzy, infrastruktury i wyników badań. Proces komercjalizacji technologii obejmuje transfer technologii, wdrożenie wyników badań na rynku oraz wzmacnianie pozycji konkurencyjności istniejących przedsiębiorstw (innowacja) i tworzenie nowych przedsiębiorstw (endogenicznie kreowanie wartości). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

7 SEKT – projekt pilotażowy Komercjalizacja technologii - definicja (2)
W tym zakresie polityka komercjalizacji technologii w instytucjach sektora B+R powinna uwzględniać konkretne wizje i działania na rzecz: Transferu technologii do istniejących przedsiębiorstw: Badania kontraktowe i wspólne prace badawcze: Wynajęcie laboratorium i zespołu badawczego Doradztwo i ekspertyzy Przygotowanie studiów wykonalności i prototypów Współpraca długookresowa w ramach programów badawczych Licencje: Patenty Baza danych, software Materiały Tworzenie nowych przedsiębiorstw innowacyjnych. Klastery i platformy technologiczne Fundusze zalążkowe Inkubatory i parki technologiczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

8 SEKT – projekt pilotażowy Komercjalizacja technologii - definicja (3)
W gospodarce opartej na wiedzy, instytucje sektora B+R oraz przedsiębiorstwa współdziałają w pełnym cyklu rozwojowym technologii. Wiedza publiczna Sektor badawczo-rozwojowy Badania Wyniki Własność Intelektualna Badania rozwojowe Rozwój i wdrożenie Produkt na rynku Dochody finansowe Przemysł Ekspertyza Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

9 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Przebieg prezentacji SEKT – projekt pilotażowy Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii Wyzwania Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii Zalecenia końcowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

10 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (1)
Centrum wiedzy – Ukierunkowanie polityki badawczej na zdobycie rynku światowego. Aktywna polityka wobec własności intelektualnej Świadomość naukowców o korzyściach z komercjalizacji technologii Dostęp do kapitału ludzkiego i finansowego – praca w sieciach współpracy Sprawne ramy prawne na poziomie uczelni wyższej, jak i kraju Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

11 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (2)
Centrum wiedzy – Ukierunkowanie polityki badawczej na zdobycie rynku światowego Centrum wiedzy to skupisko instytucji sektora badawczo-rozwojowego usytuowane w konkretnym obszarze geograficznym, cechujące się: Osiągnięciami badawczymi na skalę światową; Obecnością kilku tysięcy naukowców i studentów, z kraju i z zagranicy; Szerokim zakresem współpracy z innymi instytucjami sektora B+R w świecie; Własnością znacznej ilości patentów na skalę regionu / kraju. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

12 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (3)
Centrum wiedzy – Ukierunkowanie polityki badawczej na zdobycie rynku światowego W których obszarach naukowych chcemy i możemy osiągnąć uznanie w skali krajowej i międzynarodowej? W których obszarach naukowych dysponujemy wystarczającą masą krytyczną, aby móc dążyć do czołówki w Unii Europejskiej? W których obszarach naukowych dysponujemy unikatową infrastrukturą badawczą, która stanowi atut w procesach współpracy z przemysłem? W których obszarach naukowych nasze rozwiązania zostały z sukcesem wdrożone w przemyśle? W których obszarach naukowych praca w zespołach jest docenianym atutem? Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

13 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (4)
Aktywna polityka wobec własności intelektualnej Dywersyfikacja w polityce zarządzania własnością intelektualną pozwala danej instytucji na ustalenie czy w niektórych obszarach woli raczej kłaść nacisk na rozszerzenie współpracy z przemysłem czy na generowanie nowych dochodów z przemysłu. Istotnym elementem aktywnej polityki własności intelektualnej jest umiejętne zarządzanie przychodami z komercjalizacji. Oprócz wynagrodzenia naukowców za ich osiągnięcia, część pieniędzy powinna być lokowana w tzw. funduszach patentowych. Umożliwi to finansowanie procedur patentowania w skali międzynarodowej nowych perspektywicznych pod kątem rynkowym rozwiązań. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

14 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (5)
Dochody netto podzielone między instytucję i pracowników Skomercjalizowano wyniki badań, których procedury zabezpieczenia (patent) zostały sfinansowane bez interwencji funduszu patentowego Dochody netto (mln euro) Naukowiec Instytut Departament / Zakład Wydział Grupa badawcza Fundusz Patentowy < 5 40 % 57,5 % 2,5 % > 5 ÷ < 25 30 % 66,25 % 3,75 % > 25 ÷ < 50 20 % 65 % 15 % > 50 10 % 25 % Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

15 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (6)
Dochody netto podzielone między instytucję i pracowników Skomercjalizowano wyniki badań, których procedury zabezpieczenia zostały sfinansowane dzięki interwencji funduszu patentowego Dochody netto (mln euro) Naukowiec Instytut Departament / Zakład Wydział Grupa badawcza Fundusz Patentowy < 5 40 % 32,5 % 27,5 % > 5 ÷ < 25 30 % 41,25 % 28,75 % > 25 ÷ < 50 20 % > 50 10 % 25 % 50 % Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

16 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (7)
Świadomość naukowców o korzyściach z komercjalizacji technologii Każda instytucja sektora B+R powinna opracować system motywacji personelu naukowego, nagradzając tych, którzy realizują wdrożenia w przemyśle. Instytucje sektora B+R powinny zwracać uwagę na rozwijanie kultury innowacyjnej, otwartą strukturę organizacyjną i otwartą mentalność naukowców. Wzorce warte do naśladowania należy wykorzystywać w kampaniach promocyjnych i w działaniach mających na celu zwiększenie świadomości wśród naukowców, studentów jak i wśród przedsiębiorców. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

17 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (8)
Dostęp do kapitału ludzkiego i finansowego - praca w sieciach współpracy („Community thinking”, myślenie wspólnotowe) Najważniejsze składniki procesu komercjalizacji technologii to: odbiorcy, środki na inwestycje oraz utalentowane osoby. Każda instytucja powinna przeprowadzić analizę swojego otoczenia i gromadzić wokół siebie w ramach sieci współpracy najlepszych naukowców, przedsiębiorców i menedżerów rozwoju. Partnerzy w procesie komercjalizacji technologii: strategiczne przedsiębiorstwa (odbiorcy), instytucje finansowe, centra doskonałości na świecie oraz inkubatory i parki technologiczne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

18 Wewnętrzne koszty prac B+R Wewnętrzne koszty prac B+R
Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (9) - Otwarty model innowacji Sprzedaż WI Przychód Skrócony cykl życia produktów Nowe firmy innow. Nowe przychody Licencje * Przychody z własnego rynku Przychody z rynku własnego Przychody z własnego rynku Wewnętrzne i zewnętrzne koszty prac B+R Wewnętrzne koszty prac B+R Wewnętrzne koszty prac B+R Oszczędzanie czasu i kosztów poprzez skrócenie procesu uczenia się Tradycyjny model kiedyś Tradycyjny model teraz Otwarte platformy Koszty Źródło: na bazie rysunku Chesbrough, H. (2006)

19 Wewnętrzne zaplecza technologiczne Zewnętrzne zaplecza technologiczne
Strategia Lizbońska Otwarta innowacja Rynki innych firm Licencje Wewnętrzne zaplecza technologiczne Nowe firmy innowacyjne Nowe rynki Istniejący rynek Zewnętrzne zaplecza technologiczne Zewnętrzne projekty badawcze Zdobywanie licencji Fundusze zalążkowe Zakup technologii B R W Źródło: H. Chesbrough, Sloan Management Review, wiosna 2003r.

20 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (11) - Model Biznesu
+ Firma jako otwarta platforma integrująca otoczenie we wczesnej fazie rozwoju i wprowadzenia produktu / usługi na rynek Dochody Koszty na badania i rozwój Czas Komunikacja z otoczeniem Zaangażowanie otoczenia w procesie optymalizacji produktu / usługi - Koszty na badania i rozwój Źródło: Egils Milbergs, prezentacja multimedialna, marzec 2006

21 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (12)
Dostęp do kapitału ludzkiego i finansowego – praca w sieciach współpracy („Community thinking”, myślenie wspólnotowe) Młode przedsiębiorstwa innowacyjne i inne firmy innowacyjne działające w tzw. międzynarodowych platformach technologicznych - działają one często w niszach na skalę światową. Obecność małych firm innowacyjnych w pobliżu instytucji sektora B+R, sprawia, iż wysoka dynamika rozwoju w niszach rynkowych staje się atrakcyjną wartością dodaną dla firm międzynarodowych. Interakcje między dużymi i małymi firmami wpływają pozytywnie na ilość zleceń z przemysłu dla instytucji sektora B+R (klastery technologiczne). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

22 Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (13)
Sprawne ramy prawne na poziomie uczelni wyższej (jak i kraju) Polityka motywacji naukowców (istotna jest przewidywalność i utrzymywania systemu w dłuższym okresie czasu); Polityka własności intelektualnej; Polityka tworzenia nowych firm innowacyjnych na bazie technologii opracowanych w instytucji; Polityka struktur organizacyjnych ułatwiających profesjonalne postępowanie w procesie komercjalizacji wiedzy. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

23 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Przebieg prezentacji SEKT – projekt pilotażowy Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii Wyzwania Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii Zalecenia końcowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

24 Wyzwania (1) BERD: nakłady przemysłu na B+R
Źródło: Innovation Strengths and Weaknesses / Policy, Indicators and Targets: Measuring the Impacts of Innovation Policies; Anthony Arundel & Hugo Hollanders; MERIT; December 19th, 2005

25 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Wyzwania (2) Kreowanie wiedzy z większą wartością dodaną: Angażowanie firm podczas identyfikowania priorytetowych obszarów badawczych; Komunikacja, benchmarking, technology watch, monitoring; Szczególne wsparcie dla grupy naukowców, którzy odróżniają się od pozostałych nie tylko dorobkiem naukowym, ale i poziomem wdrożeń w gospodarce; Uwzględnianie możliwości wynajęcia pomieszczeń laboratoryjnych przez firmy zewnętrzne, w szczególności przez młode innowacyjne spin-offs. Zabezpieczenie własności intelektualnej w skali międzynarodowej: Wizja wobec komercjalizacji technologii na poziomie kierownictwa instytucji; Zwiększanie świadomości wśród naukowców o możliwościach, które pojawiają się przy aktywnym podejściu do komercjalizacji technologii; Usprawnienie systemu zabezpieczenia własności intelektualnej, dzięki tworzeniu jednostki do spraw komercjalizacji technologii; Budowanie multidyscyplinarnego zespołu specjalistów ds. kom. technologii. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

26 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Wyzwania (3) Wdrożenie nowych rozwiązań innowacyjnych: Udział naukowców w przyszłych dochodach związanych z komercjalizacją technologii; Stworzenie możliwości przechodzenia, na czas określony, personelu instytucji sektora B+R do firm prywatnych; Akceptacja płatnych zewnętrznych usług konsultingowych świadczonych przez personel instytucji sektora B+R; Akceptacja zaangażowania się personelu instytucji sektora B+R w tworzenie nowych firm innowacyjnych; Zapewnienie nowych form finansowania: fundusz patentowy, fundusz zalążkowy; Integrowanie zespołów badawczych w sieciach współpracy z firmami (klastery). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

27 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Wyzwania (4) Łańcuch wartości procesu komercjalizacji technologii jest łańcuchem różnorodnych a zarazem wielo-obszarowych działań realizowanych przez różne instytucje. W procesie tym, istotne jest zrozumienie, że naukowiec nie musi być specjalistą we wszystkich obszarach, musi przede wszystkim znać się na swojej technologii. Jednocześnie powinien on otrzymać wsparcie od profesjonalistów w zakresie spraw prawnych, finansowych i rynkowych oraz prowadzenia negocjacji i zarządzania sieciami współpracy. „It is to be emphasized that university based business services have to be seen as complex managing task and should therefore not be part of the administration” - Joachim Wilke, i.con. innovation GmbH Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

28 Wyzwania (5) Kluczowe osoby
Kluczowe osoby w procesach komercjalizacji technologii: Specjalista ds. Przedsiębiorczości Doradza i udziela wsparcia w procesie tworzenia nowej firmy innowacyjnej Monitoruje działalność nowych firm innowacyjnych Monitoruje portfolio firm Rozwija sieci współpracy, w tym udziela wsparcia przy inicjowaniu klastrów technologicznych na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym Utrzymuje dobre stosunki z władzami lokalnymi, regionalnymi i krajowymi Inicjuje nowe projekty, które pozwalają na współfinansowanie jego działalności Dokonuje analizy trendów technologicznych i rynkowych Inicjuje nowe narzędzia i działania wsparcia dla nowo-powstających firm innowacyjnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

29 Wyzwania (6) Kluczowe osoby
Kluczowe osoby w procesach komercjalizacji technologii: Specjalista ds. własności intelektualnej Organizuje działania promocyjne w celu uświadomienia osób zaangażowanych o znaczeniu własności intelektualnej dla instytucji Udziela wsparcia w procesie zabezpieczenia praw własności intelektualnej Określa strategię zabezpieczenia praw własności intelektualnej dla poszczególnych wynalazków Negocjuje i uzgadnia warunki współpracy ze stronami trzecimi w zakresie dostępności do własności intelektualnej instytucji Monitoruje wdrażanie umów pełniąc funkcję osoby do kontaktu Udziela doradztwa dla nowych firm innowacyjnych Monitoruje sprawy finansowe związane z wdrożeniem umów, współpracuje w tym zakresie z działem administracyjnym / księgowym. (opłaty, przychody, fundusz patentowy) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

30 Wyzwania (7) Kluczowe osoby
Kluczowe osoby w procesach komercjalizacji technologii: Specjalista ds. prawnych Przygotowuje i akceptuje umowy i kontrakty Bierze udział w negocjacjach ze stronami trzecimi Przygotowuje rozwiązania dla nietypowych form współpracy ze stronami trzecimi Nadzoruje prawidłową realizację umów i kontraktów Analizuje umowy i kontrakty z zewnątrz pod kątem pozycji instytucji Interweniuje w sprawach spornych, które mogą wyniknąć w procesie komercjalizacji technologii Bierze udział w spotkaniach tematycznych w celu zapoznania się z zwyczajami w danym sektorze / obszarze badawczym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

31 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Przebieg prezentacji SEKT – projekt pilotażowy Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii Wyzwania Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii Zalecenia końcowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

32 Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii (1)
Lista etapów obejmuje: Ocena poziomu doskonałości danego obszaru badawczego oraz inicjowanie nowych projektów Ocena prac badawczych oraz wstępna analiza wyników badań Ocena pola poruszania się w kontekście praw własności intelektualnej Ocena potencjału rynkowego oraz poziomu dostępności do rynku Ocena poziomu gotowości do wdrożenia wiedzy na rynku Opracowanie strategii komercjalizacji Przygotowanie biznes planu Selekcja zespołów Przygotowanie struktury finansowej, prawnej nowopowstającej firmy innowacyjnej Uruchomienie nowej firmy innowacyjnej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

33 Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii (2)
Co robi naukowiec / grupa badawcza ? Co robi jednostka ds. komercjalizacji technologii? Rekomendacje W szczególności Szczegółowa analiza potencjału Analiza rynku Szczegółowa analiza czystości patentowej Analiza finansowa Ocena zespołu Umiejętność negocjacji Wiedza ekspercka w zakresie własności intelektualnej Wstępna inwentaryzacja potencjału Doradztwo prawne Benchmarking technologiczny Trendy rynkowe Analiza niszy rynkowych Zabezpieczenie Strategia komercjalizacji Zasoby ludzkie

34 Założyciele, rodzina, znajomi
Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii (3) - Źródła finansowania Prace badawczo-rozwojowe Nowa firma innowacyjna Faza wstępnego rozwoju Faza przyspieszonego rozwoju Faza równoważonego rozwoju Faza dojrzałości Finansowanie prac badawczych, prototypów, testowania Kapitał zalążkowy Pierwsza runda finansowania rozwoju Kapitał na zastąpienie kapitału wysokiego ryzyka Założyciele, rodzina, znajomi Fundusze publiczne Przemysł Anioły Biznesu Kapitał wysokiego ryzyka Fundusze korporacyjne Nowi właściciele Giełda Druga runda finansowania rozwoju Kapitał rozwojowy Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

35 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Przebieg prezentacji SEKT – projekt pilotażowy Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii Wyzwania Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii Zalecenia końcowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

36 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Zalecenia końcowe Należy zwiększyć zatrudnienia w Urzędzie Patentowym w celu efektywnego obsługiwania wszystkich zgłoszeń w odpowiednim terminie – w kontekście strategii zabezpieczenia praw własności intelektualnej na skalę międzynarodową. Należy wprowadzić korzystne zmiany w ustawie z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. Zapisy art. 37 u. o f. p. stanowią bowiem, iż uczelnie publiczne (oraz inne ściśle określone jednostki sektora finansów publicznych, między innymi również jednostki badawczo-rozwojowe) nie mogą obejmować lub nabywać udziałów lub akcji w spółkach oraz nabywać obligacji emitowanych przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

37 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Zalecenia końcowe Należy przeprowadzić kompleksową debatę o przyszłości uczelni wyższych w następujących zakresach: Wizja wobec trzeciego filaru; Rola naukowców oraz rola ekonomistów, finansistów, specjalistów Nowoczesne struktury zarządzania zasobami - uczelnie jako otwarte platformy wiedzy Rola partnerów zewnętrznych Fundusze strukturalne dają możliwość finansowania nowych działań (Jak przekształcić istniejące struktury w systemy z większym poziomem samofinansowania się – czyli zwiększyć poziom przychodów z rynku prywatnego, przy stopniowym zmniejszaniu przychodów ze środków publicznych?) Zapraszam do zapoznania się z przewodnikiem Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

38 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Kontakt Lider projektu: Urząd Miasta Gliwice Koordynator projektu: Jan Kaźmierczak Menedżer projektu: Luk Palmen Sieciowy Punkt Kontaktowy: Bartłomiej Świderek tel:+48 32  fax:+48 32  Projekt współfinansowany przez Unię Europejską