Tradycje szlacheckie w „Panu Tadeuszu”

Prezentacja na temat: "Tradycje szlacheckie w „Panu Tadeuszu”"— Zapis prezentacji:

1 Tradycje szlacheckie w „Panu Tadeuszu”
Aleksandra Konieczna Klasa II LO

2 Pytanie wstępne Co to jest dwururka?
dawna nazwa naczynia używanego do podawania zup śrutowa broń myśliwska o dwóch lufach nazwa tańca, który szlachta wykonywała przed ucztą Kliknij na poprawną odpowiedź: B A C Grażyna Szapołowska w roli Telimeny

3 DOBRA ODPOWIEDŹ Gratulacje!
W roli Zosi Alicja Bachleda-Curuś Kliknij, by przejść do następnego slajdu

4 ZŁA ODPOWIEDŹ Gerwazy się zasmucił Może spróbujesz jeszcze raz?
W roli Gerwazego Daniel Olbrychski Kliknij, aby powtórnie wybrać odpowiedź Kliknij, aby przejść do następnego slajdu

5 Polowania w „Panu Tadeuszu” – ogólne informacje
Polowanie w „Panu Tadeuszu” jest sposobnością, by wykazać się umiejętnościami, zdobyć szacunek i wzbudzić podziw. W polowaniu uczestniczą właściwie wszyscy mężczyźni, dwór pustoszeje. Uczestnicy zbierają się wcześnie rano, wzywani przez odgłosy trąb i rogów. Szlachcice wsiadają na konie, prowadzą psy myśliwskie (charty, ogary), u boku mają strzelby (nazywane flintami, dwururkami, fuzjami). dubeltówka  «śrutowa broń myśliwska o dwóch lufach» [1]

6 Polowania w „Panu Tadeuszu” – przebieg
Polowaniu przewodniczy jeden człowiek znający się na łowach – w Księdze IV jest to Wojski. Uczestnicy puszczają psy w puszczę, zachęcając je okrzykami np. „Wyczha!” Następnie nasłuchują, czy psy wpadły na trop – jest to prawdopodobnie jedyny moment, w którym między szlachcicami panuje względna cisza. Gdy psy zaczynają ujadać, ruszają w puszczę, mimo wyraźnego zakazu Wojskiego, który chciał wszystko dokładnie zaplanować.

7 Polowania w „Panu Tadeuszu” – przebieg
Wojski odgrywa koncert na rogu. W atmosferze ogólnej radości rozpala się ognisko, przygotowując jedzenie. Sędzia wznosi toast (za miasto Gdańsk), pijąc likwor razem z uczestnikami polowania. Wszyscy wracają do Soplicowa konno, zabity niedźwiedź jedzie na wozie. Następuje podział łupów – skóry, mięsa niedźwiedzia – jest to trofeum, sposób ukoronowania człowieka, który zabił zwierzę i wykorzystał swoje zdolności łowieckie najlepiej.

8 Polowania w „Panu Tadeuszu” – znaczenie
Celem wszystkich jest zabicie zwierzęcia. Polowanie to doskonała sposobność do zaprezentowania swojej siły, odwagi i zdolności myśliwskich. Wycofanie się oznaczało ucieczkę, brak odwagi - najgorsze, co można było szlachcie zarzucić – nie było to zachowanie honorowe, było wręcz potępiane. „Bo na Litwie kto źwierza wypuści z obławy, / długo musi pracować, nim poprawi sławy” Polowanie budzi w szlachcie rozmaite uczucia – nadzieję, trwogę, radość, chęć współzawodnictwa, zniecierpliwienie, poczucie dumy, wstyd. Polowanie jednoczy i tworzy więzi pomiędzy szlachtą,

9 Pytanie wstępne Czego nie przystoi robić podczas uczty?
rozmawiać o polowaniach wznosić toastów milczeć Kliknij na poprawną odpowiedź: B A C

10 DOBRA ODPOWIEDŹ Gratulacje!
Kliknij, by przejść do następnego slajdu

11 ZŁA ODPOWIEDŹ Gerwazy jest niepocieszony. Spróbujesz jeszcze raz?
Kliknij, aby powtórnie wybrać odpowiedź Kliknij, aby przejść do następnego slajdu

12 Savoir-vivre w „Panu Tadeuszu”
„Więc Sędzia jego puchar i swój kielich nalał, I dalej mówił: «Grzeczność nie jest rzeczą małą: Kiedy się człowiek uczy ważyć, jak przystało, Drugich wiek, urodzenie, cnoty, obyczaje, Wtenczas i swoją ważność zarazem poznaje: Jak na szalach, żebyśmy nasz ciężar poznali, Musim kogoś posadzić na przeciwnej szali” Grzeczność jest poważaną wartością – świadczy o dobrym wychowaniu, które stawia się na równi z wykształceniem. Uprzejmość wyraża się w zależności od wieku, tradycji i pozycji: Dzieci wobec rodziców Mąż wobec żony Pan wobec sług Młodzi mężczyźni wobec kobiet

13 Savoir-vivre w „Panu Tadeuszu” – przy stole
Na posiłek wzywa dzwon. Goście wchodzą do sali w określonym porządku – stają w kole. Również po zakończeniu uczty wychodzą w określonym porządku. Przy stole zajmuje się określone miejsce – przydział zależy od wieku i sprawowanego urzędu. Na pierwszym miejscu są goście, im bliżej gospodarza siedzą, tym są ważniejsi. Przed ucztą odmawiano modlitwę. Posiłek zaczyna się razem, czeka się, aż wszyscy się zbiorą. Przystoi młodym podawać dania kobietom, nalewać im napoje i zabawiać rozmową. Głos miał ten, który zadzwonił w tabakierkę. Wznoszenie toastów było na porządku dziennym.

14 Savoir-vivre w „Panu Tadeuszu” – znaczenie
Uczta jest sposobnością, by pokazać grzeczność, hojność i gościnność gospodarza. Dobre wychowanie jest stawiane na równi z wykształceniem. Szacunek dla tradycji, patriotyzm, pielęgnowanie obyczajów polskich. Nie przystoi milczeć w czasie uczty – posiłek jest spotkaniem towarzyskim i możliwością wzajemnego poznania się.

15 Pytanie wstępne Co wręczyła Tadeuszowi Telimena? niezapominajkę klucz
szkic Kliknij na poprawną odpowiedź: B A C

16 DOBRA ODPOWIEDŹ Gratulacje! Kliknij, by przejść do następnego slajdu

17 ZŁA ODPOWIEDŹ Gerwazy się zasmucił Może spróbujesz jeszcze raz?
Kliknij, aby powtórnie wybrać odpowiedź Kliknij, aby przejść do następnego slajdu

18 Umizgi w „Panu Tadeuszu”
Telimena i Tadeusz – umizgi: Telimena – bawi się wachlarzem - poprawia ubranie - bawi się włosami - przygląda się Tadeuszowi - śmiało zaczyna rozmowę Tadeusz – prawi jej komplementy - żarty - sprzeczki - szeptają - udają przed innymi, że nic pomiędzy nimi nie ma

19 Umizgi w „Panu Tadeuszu”
Umizgi bohaterów tworzą wątek miłosny w „Panu Tadeuszu”. Czasem trudno z zewnątrz ocenić, co dzieje się pomiędzy bohaterami i kto czuje do kogo prawdziwą miłość, więc nie dziwne jest, że i sami zakochani nie wiedzą, jak się zachowywać. Na przykładzie Tadeusza i Telimeny możemy dostrzec fakt, że bohaterowie nie okazują sobie uczuć otwarcie, skradają się do siebie. Jest to na swój sposób komiczne i przypomina współczesne komedie romantyczne oraz telenowele, w których nikt nikomu nie mówi, co czuje, z czego wynikają zabawne sytuacje oraz niemalże nierozwiązywalne konflikty.

20 Umizgi w „Panu Tadeuszu”
Dobrze oddają to słowa Hrabiego, które wypowiada w ostatniej Księdze: „Dwa serca, pałające na dwóch końcach ziemi, Rozmawiają jak gwiazdy promieńmi drżącemi; Kto wie! może dlatego ziemia tak do słońca Dąży, i tak jest zawsze miłą dla miesiąca, Że wiecznie patrzą na się i najkrótszą drogą Biegą do siebie — ale zbliżyć się nie mogą!”

21 Bibliografia http://sjp.pwn.pl/ „Pan Tadeusz”, Adam Mickiewicz
Księga IV, I, XII, odwołania do całości Zdjęcia z ekranizacji Andrzeja Wajdy „Pan Tadeusz”

22 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ALEKSANDRA KONIECZNA II LO