DLA PROJEKTÓW DO REALIZACJI W RAMACH DZIAŁANIA 13.1 PO IiŚ STUDIUM WYKONALNOŚCI DLA PROJEKTÓW DO REALIZACJI W RAMACH DZIAŁANIA 13.1 PO IiŚ W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO 1 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Plan prezentacji Przygotowanie Studium Wykonalności jako załącznika do wniosku o dofinansowanie Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych Zasady analizy ekonomicznej i finansowej Rola analizy finansowej i ekonomicznej Wpływ analizy finansowej na pozostałe aspekty przedsięwzięcia Weryfikacja i opiniowanie Studium Wykonalności 2 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Przygotowanie Studium Wykonalności jako załącznika do wniosku o dofinansowanie Definicja i podstawowe zasady przygotowania Studium Wykonalności Zależność Studium Wykonalności i wniosku aplikacyjnego Studium Wykonalności jako załącznik do obowiązującego wniosku o dofinansowanie projektu w ramach PO IiŚ Elementy Studium Wykonalności, które należy ująć we wniosku Aktualizacja dokumentów 3 Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Definicja i podstawowe zasady przygotowania SW Wykonanie studium wykonalności jest niezbędne dla każdego projektu inwestycyjnego ponieważ: Pozwala na diagnozę rzeczywistych problemów i identyfikację rozwiązań prowadzących do ich rozwiązania. Uzasadnia wybór opcji, której realizacja doprowadzi do rozwiązania zdiagnozowanych problemów. Umożliwia określenie właściwego zakresu rzeczowego projektu i wskazuje, które z proponowanych rozwiązań jest najlepsze z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia. Pozwala na analizę i wybór optymalnych rozwiązań instytucjonalnych. Wykazuje finansową i administracyjną wykonalność oraz trwałość projektu. Analizuje wykonalność projektu pod względem środowiskowym. Określa korzyści możliwe do uzyskania przez beneficjenta. 4 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Definicja i podstawowe zasady przygotowania SW Studium wykonalności umożliwia zbadanie wszelkich uwarunkowań projektu: Technicznych: co trzeba zbudować i czy to się da to zbudować? Organizacyjnych: czy ma kto zorganizować projekt? Prawnych: od strony administracyjnej, zagospodarowania przestrzennego, własności nieruchomości. Finansowych: ile to kosztuje i jakie są źródła sfinansowania? Kto i jak to utrzyma? Ekonomicznych jakie są koszty i korzyści dla społeczeństwa? Środowiskowych czy jest to wykonalne pod względem środowiskowym? 5 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Definicja i podstawowe zasady przygotowania SW Cele i funkcja Studium Wykonalności wewnętrzne (dla inwestora): wybór najlepszego wariantu realizacji inwestycji i optymalizacja jego zakresu; sprawdzenie, czy przy wybranej technologii/założeniach projekt jest wykonalny; przy nastawieniu komercyjnym - możliwość podjęcia decyzji, czy projekt w ogóle realizować (czy jest na tyle opłacalny). zewnętrzne (dla instytucji oceniającej): umożliwienie wyboru efektywniejszych rozwiązań; sprawdzenie czy przy projekt jest wykonalny, czy nie ma ryzyka utraty płynności finansowej na etapie realizacji i eksploatacji; weryfikacja stopnia przygotowania projektu i wykonalności założonego harmonogramu; optymalizacja wysokości dotacji i rozdysponowania środków finansowanych pomiędzy projekty. 6 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Definicja i podstawowe zasady przygotowania SW Zachowanie celów przygotowania SW Rzetelność i wiarygodność prezentowanych informacji – źródła danych Spójność i logiczność analizy oraz prezentacji materiału Zachowanie wymogów dla danego Programu operacyjnego, Działania 7 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zależność Studium Wykonalności i wniosku aplikacyjnego Wniosek o dofinansowanie jest wtórny w stosunku do Studium Wykonalności Studium Wykonalności przygotowujemy na wcześniejszym etapie projektu – musi ono być sporządzone dla tego samego zakresu projektu, ale poszczególne wartości finansowe mogą się różnić w pewnych granicach Przyjmuje się, iż Studium Wykonalności powinno się wykonywać, jako wersja ostateczna, gdy założenia projektu różnią się od wersji realizowanej o 10%. Doświadczenia ZPORR 8 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zgodność wniosku ze Studium Wykonalności (analizą kosztów i korzyści) Studium Wykonalności jako załącznik do obowiązującego o wniosku o dofinansowanie projektu w ramach PO IiŚ Analiza finansowo – ekonomiczna (analiza kosztów i korzyści) jako dodatkowy załącznik do wniosku o dofinansowanie, który podlega aktualizacji i jest zgodny z danymi we Wniosku Zgodność wniosku ze Studium Wykonalności (analizą kosztów i korzyści) 9 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Elementy Studium Wykonalności, które należy ująć we wniosku Pozycje wniosku wynikające bezpośrednio ze Studium Wykonalności (analizy kosztów i korzyści): Punkt C – Wyniki Studium Wykonalności Punkt E Analiza finansowa Analiza społeczno – gospodarcza Analiza ryzyka i wrażliwości 10 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Aktualizacja dokumentów Kiedy istnieje potrzeba aktualizacji Studium Wykonalności, jako załącznika do wniosku o dofinansowanie projektu w ramach PO IiŚ? 11 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód (opracowanie MRR): Definicja celów projektu; Identyfikacja projektu; Analiza wykonalności i rozwiązań alternatywnych; Analiza finansowa; Analiza kosztów i korzyści; Analiza wrażliwości i ryzyka. „Jeżeli Instytucja Zarządzająca nie określi tego inaczej wskazane powyżej elementy Studium Wykonalności lub innego Dokumentu, Wnioskodawca przygotuje w oparciu o Wytyczne” 12 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych Zakres studium wykonalności dla przedsięwzięć inwestycyjnych w ramach XIII osi priorytetowej PO IiŚ – według MRR – źródło:www.opi.org.pl: 1. Podsumowanie danych na temat przedsięwzięcia 2. Wnioskodawca 3. Przedmiot studium 4. Opis projektu 5. Opis istniejącego systemu 6. Analiza popytu 7. Określenie zakresu przedsięwzięcia 8. Analiza oddziaływania na środowisko 9. Plan wdrożenia i funkcjonowania przedsięwzięcia 10. Analiza finansowa 11. Analiza społeczno – ekonomiczna 12. Analiza wrażliwości i ryzyka 13. Promocja projektu 14. Załączniki 13 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 1. Podsumowanie danych na temat przedsięwzięcia 2. Wnioskodawca 3. Przedmiot studium Cel rozdziału: identyfikacja wnioskodawcy i przedmiotu projektu, beneficjentów ostatecznych oraz przedstawienie genezy i uzasadnienia projektu. 14 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 4. Opis projektu 4.1 Cele projektu 4.2 Lokalizacja realizacji projektu i przewidywany obszar oddziaływania Cel rozdziału: sformułowanie celów projektu, identyfikacja obszaru oddziaływania i beneficjentów ostatecznych oraz przedstawienie genezy i uzasadnienia projektu. Kryteria: skala oddziaływania projektu; wzrost liczby stanowisk do prowadzenia zajęć praktycznych, stopień osiągnięcia wskaźnika – liczba studentów korzystających z infrastruktury. 15 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 5. Opis istniejącego systemu 5.1 Prezentacja beneficjenta 5.2 Organizacyjna wykonalność inwestycji 5.3 Prawna wykonalność inwestycji 5.4 Doświadczenie Wnioskodawcy w realizacji projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach projektów dofinansowanych ze środków UE i krajowych środków publicznych 5.5 Zidentyfikowane problemy 5.6 Zgodność z politykami i prawem wspólnotowym Cel rozdziału: wykazanie wykonalności formalnej i prawnej, uzasadnienie realizacji projektu. Kryteria: posiadanie uprawnień do prowadzenia studiów II stopnia; odpowiednia ocena jakości kształcenia PKA; uprawnienia do nadania stopnia naukowego doktora; strategiczny charakter projektu; zgodność z obowiązującą strategią lub programem rozwoju uczelni; doświadczenie beneficjenta w zarządzaniu projektami finansowanymi przy udziale środków zewnętrznych; jakość kształcenia zapewniająca wybór najlepszej uczelni; spełnianie międzynarodowych standardów kształcenia; gotowość organizacyjno - instytucjonalna w obszarze zawierania umów, pozytywny wpływ na politykę równości szans 16 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 6. Analiza popytu 6.1 Określenie obszaru objętego analizą 6.2 Określenie popytu na rezultaty przedsięwzięcia obecnie i co najmniej w okresie wymaganej trwałości rezultatów projektu Cel rozdziału: identyfikacja i prognoza popytu na usługi (odbiorcy, potrzeby edukacyjne, rynek). Kryteria: trwałość projektu. 17 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

7. Określenie zakresu przedsięwzięcia Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 7. Określenie zakresu przedsięwzięcia 7.1 Określenie potrzeb inwestycyjnych 7.2 Określenie możliwych opcji technicznych 7.3 Sformułowanie Planu Inwestycyjnego Przedsięwzięcia Cel rozdziału: opis braków i potrzeb inwestycyjnych, analiza możliwych opcji i wybór najkorzystniejszego rozwiązania zniwelowania zidentyfikowanych niedoborów, szczegółowe określenie rzeczowe przyjętych rozwiązań realizacji projektu. Kryteria: kompleksowy charakter projektu uwzględniający komponent ICT; kompleksowość projektu w zakresie ICT; poprawność identyfikacji i przypisania wydatków projektu z punktu widzenia ich kwalifikowalności; zachowanie neutralności technologicznej. 18 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

8. Analiza oddziaływania na środowisko Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 8. Analiza oddziaływania na środowisko Cel rozdziału: wskazanie zgodności projektu z politykami środowiskowymi i analiza oddziaływania projektu na środowisko naturalne. Kryteria: zgodność projektu z wymaganiami prawa dotyczącego ochrony środowiska. 19 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

9. Plan wdrożenia i funkcjonowania przedsięwzięcia Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 9. Plan wdrożenia i funkcjonowania przedsięwzięcia 9.1 Harmonogram realizacji projektu 9.2 Plan finansowania przedsięwzięcia 9.3 Ocena długoterminowej trwałości finansowo-instytucjonalnej projektu 9.4. Ocena programu edukacyjnego zakładanego do realizacji w ramach powstałej infrastruktury Cel rozdziału: przedstawienie harmonogramu, szczegółowe określenie kosztowe przyjętych rozwiązań realizacji projektu oraz źródeł finansowania, analiza i wybór najbardziej optymalnych rozwiązań instytucjonalnych i programowych. Kryteria: przeznaczenie rozwijanej infrastruktur dla celów dydaktycznych; przedstawienie programu rozwoju dydaktyki i badań; przeznaczenie wsparcia przede wszystkim dla rozwoju bazy dydaktycznej w ramach kierunków priorytetowych; jakość polityki zmierzającej do zwiększenia popularności kier. priorytetowych; spójność informacji zawartych we wniosku i załącznikach, trwałość projektu; wykonalność finansowa; efektywność energetyczna proponowanych rozwiązań. 20 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 10. Analiza finansowa 10.1 Przyjęte założenia makroekonomiczne, metodyka analizy 10.2 Prognoza przychodów i kosztów w analizowanym okresie dla wariantu inwestycyjnego i bezinwestycyjnego, projekcja sprawozdań finansowych 10.3 Założenia do analizy luki finansowej i analizy efektywności 10.4 Obliczenia poziomu wsparcia środkami pomocowymi 10.5 Analiza efektywności przedsięwzięcia, obliczenie NPV i IRR 10.6 Ocena wyników analizy finansowej, sporządzenie analizy wskaźnikowej Cel rozdziału: prezentacja analizy finansowej – tj. analizy rentowności i trwałości finansowej oraz określenie poziomu wsparcia środkami pomocowymi. Kryteria: spełnienie warunku minimalnej/maksymanlej wartości projektu; poprawność analizy finansowej i ekonomicznej, spójność informacji zawartych we wniosku i załącznikach, wykonalność finansowa. 21 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 11. Analiza społeczno – ekonomiczna 11.1 Metodyka analizy 11.2 Analiza społeczno – ekonomicznych kosztów 11.3 Analiza społeczno – ekonomicznych korzyści 11.4 Ekonomiczna stopa zwrotu (ERR) i zaktualizowana ekonomiczna wartość netto (ENPV) 11.5 Skutki przedsięwzięcia dla zatrudnienia 11.6 Niemierzalne korzyści i koszty przedsięwzięcia Cel rozdział: analiza społecznych kosztów i korzyści realizacji projektu – uzasadnienie ekonomiczne projektu. Kryteria: spełnienie warunku minimalnej/maksymanlej wartości projektu; poprawność analizy finansowej i ekonomicznej; spójność informacji zawartych we wniosku i załącznikach, wykonalność finansowa. 22 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 12. Analiza wrażliwości i ryzyka 12.1 Analiza wrażliwości 12.2 Analiza ryzyka Cel rozdziału: identyfikacja możliwych ryzyk i wrażliwości projektu na zmiany w celu identyfikacji ewentualnych działań korygujących i zaradczych. 23 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

odpowiedzialności i budżetu dla promocji. Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 13. Promocja projektu Cel rozdziału: określenie celu, grup docelowych, środków, metod realizacji, odpowiedzialności i budżetu dla promocji. 24 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

14. 1 Analiza finansowa i ekonomiczna 14.2. Matryca logiczna Zakres Studium Wykonalności w świetle obowiązujących przepisów i wytycznych 14. Załączniki 14. 1 Analiza finansowa i ekonomiczna 14.2. Matryca logiczna 25 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Metoda matrycy logicznej (LogFrame) Jest to narzędzie służące: sformułowaniu konsekwentnego i realistycznego programu/projektu; jako pomoc w sprawnym zarządzaniu programem/realizacji projektu; sformułowaniu punktów odniesienia do monitorowania i oceny osiągnięć/wyników programu/projektu; 26 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Etapy budowania matrycy Analiza interesariuszy Analiza problemów Analiza celów Analiza strategii Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008 27 Ośrodek Przetwarzania Informacji

28 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Matryca a kryteria ewaluacji Cele ogólne wpływ Impact – wpływ Effectiveness - skuteczność Cel projektu skuteczność T R W A Ł O Ś Ć Wynik/Produkty efektywność Działania Efficiency – efektywność Relevance - odpowiedniość Zasoby/Środki odpowiedniość Sytuacja problemowa Hierarchia celów w matrycy Kryteria ewaluacyjne 29 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Algorytm pracy nad Studium Wykonalności Analiza otoczenia i stanu istniejącego (analiza danych istniejących) Analiza problemów – przyczyn i skutków Określenie i analiza możliwych rozwiązań Analiza opcji techniczno – lokalizacyjnych wybranego rozwiązania Określenie optymalnego zakresu projektu Analiza instytucjonalna – analiza możliwości wdrożenia (analiza danych istniejących) Plan wdrożenia Plan funkcjonowania Analiza uwarunkowań środowiskowych Analiza finansowa Analiza ekonomiczna Analiza wrażliwości i ryzyka 30 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Najbardziej istotne elementy SW Na podstawie Studium Wykonalności musimy wiedzieć: Kto? Co? Jak? Za ile i z czego? Kiedy? Po co? Zamierza zrealizować oraz jak to będzie funkcjonować. 31 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Zasady analizy finansowej i ekonomicznej Obowiązujące dokumenty dotyczące sporządzania analizy finansowej i ekonomicznej Główne reguły i zasady dotyczące sporządzania analiz Wymogi związane z okresem programowania 2007-2013 32 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Obowiązujące dokumenty dotyczące sporządzania analizy finansowej i ekonomicznej Podstawa prawna rozporządzenie ogólne 1083/2006 rozporządzenie 1083/2006, art. 55: „ (…) Kwalifikowalne wydatki na projekty generujące dochód nie przekraczają bieżącej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej o bieżącą wartość dochodu netto z inwestycji w danym okresie odniesienia (…)” część E i H.2 załącznika XXI do rozporządzenia 1828/2006 algorytm wyliczania dofinansowania (stosować należy nie tylko dla dużych projektów) 33 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Obowiązujące dokumenty dotyczące sporządzania analizy finansowej i ekonomicznej Analiza kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych: Przewodnik (Fundusz Strukturalny - EFRR, Fundusz Spójności i ISPA); dokument opublikowany w 1997 roku, (tłumaczenie polskie z 2005 roku); Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzenia analizy kosztów i korzyści (Dokument Roboczy KE nr 4; Okres programowania 2007-2013); Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013: Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód; Dokumenty związane z funduszem/programem; Program operacyjny; Uszczegółowienie programu; Wytyczne dotyczące kwalifikowalności kosztów; Inne ważne. 34 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Główne reguły i zasady dotyczące sporządzania analiz Pojęcie analizy finansowej Analiza mająca na celu pokazanie rentowności projektu. „Celem analizy finansowej jest wykazanie, iż zapewnione środki finansowe będą wystarczające na sfinansowanie kosztów projektu w okresie jego realizacji, a następnie eksploatacji” (zgodnie z wytycznymi). Analiza finansowa ma na celu wykorzystanie danych o prognozowanych przepływach pieniężnych w ramach projektu w celu wyliczenia odpowiednich wskaźników rentowności (stóp zwrotu). Ma odpowiedzieć na pytanie czy projekt wymaga współfinansowania (dotacja UE nie powinna przekraczać kwoty niezbędnej do zapewnienia równowagi finansowej projektu, tak aby uniknąć finansowania w wysokości większej niż to potrzebne). 35 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Główne reguły i zasady dotyczące sporządzania analiz Cele analizy finansowej w aspekcie funduszy UE Dokonanie oceny finansowej rentowności inwestycji oraz kapitału własnego (krajowego) Określenie właściwego (maksymalnego) wkładu z funduszy Weryfikacja trwałości finansowej projektu 36 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Główne reguły i zasady dotyczące sporządzania analiz Podstawowe zasady analizy finansowej Jest prowadzona z punktu widzenia podmiotu realizującego projekt, metodą przyrostu (różnica pomiędzy kontynuacją stanu obecnego, a stanem projektowym). Dotyczy przyszłości – musi zostać oparta o założenia. Jest sporządzana w jednostkach pieniężnych [PLN, EUR]. Jest oparta o rzeczywiste przepływy środków pieniężnych – cash flow (nie pieniężne pozycje rachunkowe – amortyzacja, rezerwy na pokrycie nieprzewidzianych wydatków – nie mogą być przedmiotem analizy). Analiza kosztów i korzyści – podstawowa metoda analizy. 37 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Główne reguły i zasady dotyczące sporządzania analiz Pojęcie analizy ekonomicznej Celem analizy ekonomicznej jest ocena oczekiwanego wpływu projektu na obszar społeczno – gospodarczy, na który będzie oddziaływać projekt w okresie realizacji i po jego zakończeniu. Za pomocą analizy ekonomicznej dąży się do sprawdzenia czy inwestycja jest uzasadniona z ogólnospołecznego punktu widzenia. 38 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Główne reguły i zasady dotyczące sporządzania analiz Podstawowe zasady analizy ekonomicznej przeprowadzona z punktu widzenia całego społeczeństwa, a nie beneficjenta, uwzględnia koszty i korzyści zewnętrzne, uwzględnia wszelkie zniekształcenia o charakterze np. podatkowym, które mają wpływ na rzeczywistość, wskazuje efektywność ekonomiczno-społeczną inwestycji, wymagana dla dużych projektów w pełnym zakresie (przeliczenie na euro), dla mniejszych może mieć charakter analizy jakościowej. 39 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Główne reguły i zasady dotyczące sporządzania analiz Analiza ekonomiczna – analiza finansowa Analiza finansowa kosztów– korzyści określa zyskowność (rentowność) projektu. Analiza ekonomiczna kosztów– korzyści szacuje wydajność/sprawność. Zbudowana na podstawie analizy finansowej kosztów– korzyści. Jest odbiciem analizy finansowej, ale w sferze cen ekonomicznych. Analiza ekonomiczna koryguje analizę finansową kosztów-korzyści poprzez zmianę cen rynkowych na ceny ekonomiczne. 40 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Analiza finansowa 41 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Etapy prowadzenia analizy finansowej Określenie założeń do analizy finansowej Ustalenie wartości wskaźników efektywności finansowej – dokonanie oceny finansowej rentowności inwestycji (FNPV/C, FRR/C, FNPV/K, FRR/K) Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania EFRR - metoda luki finansowej Analiza finansowej trwałości projektu (realizacja i eksploatacja) 42 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Horyzont czasowy – minimum 15 lat Jednostka miary – ceny stałe, czas. Analiza Finansowa Założenia Horyzont czasowy – minimum 15 lat Jednostka miary – ceny stałe, czas. Stopa dyskonta – 5%. 43 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Analizę finansową prowadzimy w stosunku do kontynuacji stanu obecnego. Analiza Finansowa Baza do porównania Analizę finansową prowadzimy w stosunku do kontynuacji stanu obecnego. Projekt = stan obecny – stan projektowany. 44 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania Projekt generujący dochód rozumiany jest zgodnie z art. 55 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ust. 1 jako jakąkolwiek operację obejmującą inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających lub jakakolwiek operację pociągającą za sobą sprzedaż gruntów lub budynków lub dzierżawę gruntów lub najem budynków lub jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie usług. 45 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania Art. 55 ust. 2 Rozporządzenia przyjmuje metodę luki w finansowaniu jako podstawę obliczania dotacji UE, przewidując, iż wydatki kwalifikowane nie mogą przekraczać bieżącej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej o bieżącą wartość dochodu netto z inwestycji. 46 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania Istota „luki w finansowaniu” „luka w finansowaniu” w danym projekcie oznacza zdyskontowaną część kosztu inwestycji, która nie jest pokryta dochodem netto z projektu, „luka” i poziom dofinansowania określany jest przez wzór matematyczny (dokument roboczy nr 4, str. 13), zastosowanie „luki” gwarantuje, iż projekt będzie miał zasoby wystarczające na jego realizację i pozwala uniknąć przyznania nienależnych korzyści odbiorcy pomocy, czyli finansowania projektu w wysokości większej niż to konieczne. 47 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania Podstawowe zasady stosuje się do wszystkich projektów, niezależnie od wielkości stosuje się do wszystkich projektów, niezależnie od wielkości dochodu stosuje się jednakowo do wszystkich projektów, niezależnie od funduszu obniża się poziom wydatków kwalifikowanych, a nie stopę dofinansowania 48 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania Ustalenie struktury finansowania Koszty kwalifikowane + koszty niekwalifikowane = koszty całkowite FS + udział własny (środki publiczne) + środki własne na wydatki niekwalifikowane + (kredyt/pożyczka) 49 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania 1. Wyliczenie stopy luki finansowej, tj. Wyliczenie wartości bieżącej dochodów (przychody – koszty operacyjne + wartość rezydualna) Odniesienie jej do wartości bieżącej inwestycji 2. Określenie „kwoty decyzji”, tj. Pomnożenie kosztów kwalifikowanych przez stopę luki finansowej 3. Określenie maks. kwoty dofinansowania: Pomnożenie „kwoty decyzji” przez stopę dofinansowania z priorytetu/działania (najczęściej – 85%, dla PO IiŚ 13.1 – 100%) 50 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania Luka w finansowaniu, luka finansowa - ta część nakładów, której nie da się sfinansować z przyszłych dochodów Nakłady: (1500) 1354,6 Dochód: 803,5 Luka: 551,1 Stopa luki: 41% nakłady dochód D = 8% 2008 -1000 -925,9 2009 -500 -428,7 2010 100 79,4 2011-2025 … 2026 2027 Wartość bieżąca - 551 51 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania EFRR Wydatki kwalifikowane 80 Wydatki beneficjenta 20 Kwota dofinansowania 80 Wartość kosztów kwalifikowanych 100 Stopa luki 80% Stopa priorytetu 85% 52 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania EFRR Beneficjent musi ponieść 15% wydatków kwalifikowanych (czyli luki finansowej) oraz 100% wydatków wykraczających poza lukę Przykład: Wartość projektu: 100 mln euro Stopa luki finansowej 70% Wydatki kwalifikowane 70 mln euro, wydatki niekwalifikowane 30 mln euro Stopa dofinansowania priorytetu/działania: 85% (Dofinansowanie = 100 mln * 70% * 85% = 59,5 mln) 53 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Analiza finansowej trwałości projektu Analiza zasobów finansowych Należy wykazać, iż założone źródła finansowania projektu wystarczą na pokrycie wszystkich wydatków dotyczących projektu w okresie realizacji i eksploatacji. Sporządzenie rachunku przepływów pieniężnych beneficjenta/ projektu. 54 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Analiza finansowej trwałości projektu Analiza sytuacji finansowej beneficjenta Analiza historycznych sprawozdań finansowych beneficjenta, Prognoza sprawozdań finansowych beneficjenta. 55 Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Arkusz kalkulacyjny (Excel) - podstawowe narzędzie pozwalające dokonać obliczeń w trakcie oceny analizy finansowej przedsięwzięcia; - możliwość dokonywania jednoczesnych operacji nawet na tysiącach wierszy i szybkiego poprawienia w przypadku zmiany założeń; - dobry model: ma wyraźnie wyodrębnione założenia (najlepiej w odrębnym arkuszu lub arkuszach) i wskazane komórki, w których wprowadza się dane, automatycznie dokonuje aktualizacji w przypadku zmian kluczowych danych wejściowych, pozwala w przejrzysty sposób prześledzić mechanizm i formuły obliczeń (ma jasno opisane wiersze i kolumny, zawiera niezbędne komentarze itp.), w wyraźny sposób uwzględnia ryzyko. 56 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008 01 56

Analiza finansowa - Podsumowanie Analiza projektu powinna się opierać na w miarę realistycznym modelu ekonomicznym (finansowym), który powinien starać się objąć najistotniejsze czynniki wpływające na projekt; ze względu na zróżnicowanie projektów, tylko bardzo podobne projekty mogą opierać się o identyczny model. Na wynik ma wpływ czynnik czasu. Przy ocenie modelu należy sprawdzić w szczególności tendencję do zbytniego optymizmu. Przejrzysty model powinien prześledzić przyjęte założenia i ich kompletność. Prognozy ekonomiczne mające wpływ na wynik będą obarczone ryzykiem – jeśli w przyszłości się niedokładnie sprawdzą, nie będzie to świadczyło, że są nieprawidłowe. 57 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008 01 57

Analiza ekonomiczna 58 Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008 58 58

Etapy prowadzenia analizy ekonomicznej 1. Określenie założeń do analizy ekonomicznej. 2. Przejście z cen rynkowych na ceny ekonomiczne. 3. Określenie wskaźników oceny ekonomicznej projektu (wskaźników efektywności – ENPV, ERR). 4. Inne metody analizy ekonomicznej – analiza wielokryterialna, analiza jakościowa. 59 Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008 01 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Metody analizy ekonomicznej analiza kosztów i korzyści, analiza wielokryterialna, analiza jakościowa. 60 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Jednostka miary Analiza kosztów i korzyści – obowiązuje w Działaniu 13.1. PO IiŚ: określana w jednostkach pieniężnych [PLN, EUR], w cenach stałych. Analiza wielokryterialna: przypisanie do zmiennych ocen punktowych i wag oraz określenie wpływu (ocena punktowa x waga). Analiza jakościowa: forma opisowa; w miarę możliwości dążymy do kwantyfikacji efektów (korzyści) w jednostkach naturalnych. 61 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Od ceny rynkowej do ceny ekonomicznej Aby przekształcić ceny rynkowe na ceny ekonomiczne należy dokonać następujących korekt: fiskalnych, zewnętrznych, uwzględniających zniekształcenia rynku. 62 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Analiza wrażliwości i ryzyka Zgodnie z art.. 40 lit e Rozporządzenia 1083/2006 w przypadku „dużych projektów” należy dokonać oceny ryzyka – przeprowadzić analizę wrażliwości i ryzyka. Analiza wrażliwości i ryzyka dla inwestycji finansowanych z dotacji powinna być wykonana w odniesieniu do analizy trwałości finansowej Zalecane są metody analizy: Analiza wrażliwości powinna zbadać zmiany w saldach środków pieniężnych spowodowane zmianą istotnych parametrów; beneficjent powinien przeliczyć model uwzględniając różne scenariusze makroekonomicze – podstawowy i pesymistyczny. Analiza ryzyka powinna mieć charakter jakościowy, gdzie ocenia się prawdopodobieństwo faktycznego wystąpienia danego ryzyka (niskie, średnie i wysokie) i określić okoliczności, które wywołają określoną sytuację 63 Jk Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008

Dziękuję za uwagę autor prezentacji: Paweł Mentelski Szkolenie zostało sfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz przez budżet państwa w ramach pomocy technicznej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. 64 Ośrodek Przetwarzania Informacji Warszawa 2008