Krzysztof Pietraszkiewicz Prezes Związku Banków Polskich Polski Sektor Bankowy Krzysztof Pietraszkiewicz Prezes Związku Banków Polskich Łódź 27.05.2008 1
POTENCJAŁ SEKTORA BANKOWEGO SZANSE: POTENCJAŁ SEKTORA BANKOWEGO Liczba banków i placówek bankowych w Polsce Banki Komercyjne uwzględniono wraz z oddziałami instytucji kredytowych 2 Źródło: NBP 2007 III kw. 2
LICZBA PLACÓWEK BANKOWYCH 3 Źródło: NBP. 2007
LICZBA OSÓB ZATRUDNIONYCH W BANKACH Kadra dobrze wykształcona Wysoka zdolność do podejmowania nowych zadań 4 Źródło: NBP, *dane według rodzaju banków za III kw. 2007 4
WYKSZTAŁCENIE KADR BANKOWYCH podstawowe i niepełne średnie wykształcenie wyższe wykształcenie średnie Raport Związku Banków Polskich: „Kadry polskiej bankowości 2006”
FUNDUSZE WŁASNE SEKTORA BANKOWEGO W LATACH1993-2007 (W MLN ZŁ.) - Przewidywany stały wzrost funduszy, w związku z rosnącymi potrzebami gospodarczymi Źródło: NBP,. 2007
FUNDUSZE WŁASNE BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH W LATACH1993-2007 (W MLN ZŁ.) Źródło: NBP 2007
AKTYWA/PKB EUROPA w 2006 r Mln Euro Źródło: ECB
LICZBA INSTYTUCJI KREDYTOWYCH W POLSCE – 5 miejsce w UE
DEPOZYTY SEKTORA NIEFINANSOWEGO W MLN ZŁ Źródło: NBP 2007
KREDYTY DLA PODMIOTÓW SEKTORA NIEFINANSOWEGO W MLD ZŁ Źródło NBP 2007* (wartość dla samorządów za II kw 2007)
Średnie ważone oprocentowanie – kredytów mieszkaniowych ogółem w % Źródło: NBP
POZIOM MARŻY ODSETKOWEJ W LATACH 1997-2007 Przyczyny zmniejszenia: Długotrwałe obniżanie stóp procentowych Stabilny i niski wskaźnik inflacji Rosnąca konkurencja Zmniejszanie kosztów Wzrastające „ubankowienie” wpływa na obniżanie jednostkowego kosztu kredytu Źródło: NBP, dane według stanu na III kw. 2007
JAKOŚĆ PORTFELA KREDYTOWEGO NALEŻNOŚCI ZAGROŻONE W LATACH1993-2006 To odzwierciedlenie kondycji gospodarki i stanu obrotu gospodarczego Wysoki udział należności zagrożonych przyczyną niższej rentowności w niektórych okresach i trudności w oferowaniu bardziej atrakcyjnych warunków świadczenia usług. Źródło: NBP, 2007
Liczba kart płatniczych posiadanych przez klientów w Polsce (mln sztuk) 16 Źródło: NBP
BANKOWOŚĆ INTERNETOWA 2006 Q4 2007 Q4 Klienci indywidualni (liczba umów) 8 678 448 8 772 732 Aktywni klienci indywidualni 4 270 370 4 940 273 Mali i Średni przedsiębiorcy 772 318 984 841 Aktywni mali i średni przedsiębiorcy 425 956 577 771 Klienci korporacyjni 57 027 81 344 Aktywni klienci korporacyjni 28 299 60 875 17
SEKTOR BANKOWY – POTENCJAŁ I SZANSE Ludzie, doświadczenie i doskonała kondycja polskich banków- są szansą w procesie absorpcji; W wielu programach uwzględniono postulaty sektora finansowego ws. ułatwień w dostępie do finansowania zewnętrznego; Polski sektor bankowy posiada wys. fundusze własne pozwalające na dalszy dynamiczny rozwój akcji kredytowej;
SZANSE Polski sektor bankowy na tle innych krajów UE Pod względem aktywów polski sektor bankowy jest relatywnie mały na tle na tle krajów „starej” UE krajów „starej” UE- ale … Pekao i PKO BP należą do grona największych banków w Europie Polski sektor jest największy wśród nowych krajów UE Niski poziom ubankowienia gospodarki dający szanse na dalszy rozwój Koncentracja sektora nie odbiega od standardów UE Struktura własnościowa sektora zbliżona do innych nowych członków UE w UE Polski sektor bankowy należy do najzyskowniejszych i najbezpieczniejszych w UE Źródło: KNF
SZANSE REALNY DIALOG SEKTORÓW PUBLICZNEGO I PRYWATNEGO: - profesjonalizm i konsekwencja i w programowaniu i w działaniu; - wiedza ekonomiczna i język komunikacji; - konsultacje rozwiązań na uczciwych warunkach; - zaufanie; UŁATWIANIE BENEFICJENTOM DOSTĘPU DO KAPITAŁU ZEWNĘTRZNEGO ODSTĘPOWANIE OD INSTRUMENTÓW BEZWROTNYCH NA RZECZ INSTRUMENTÓW ODNAWIALNYCH/ZWROTNYCH
OBSZARY WSPÓŁPRACY Z SEKTOREM BANKOWYM Obsługa informacyjna Doradztwo Finansowanie: Standardowe instrumenty finansowe Współfinansowanie projektów z dotacją UE Finansowanie z udziałem środków publicznych i partnerów instytucjonalnych: EBI, EFI, EBOiR, BŚ, BGK; Partnerstwo Publiczne-Prywatne Zabezpieczenie ryzyk Monitoring Obsługa rozliczeń Wymiana informacji gospodarczej Stały dialog i współpraca: klient/beneficjent-bank/ZBP- inst. publ. 21
STRUKTURA FINANSOWANIA PROJEKTÓW 2007-2013 * PERSPEKTYWA FINANSOWA 2004-2006 ** ZGODNIE Z PROJEKTEM USTAWY O URUCHAMIANIU ŚRODKÓW POCHODZĄCYCH Z BUDŻETU UE PRZEZNACZONYCH NA FINANSOWANIE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ Całkowity koszt projektu: Koszty kwalifikowane (100%) Koszty niekwalifikowane Środki z funduszu UE Wkład własny Obligacje, Kredyty, Dotacje rozwojowe, Środki własne Kredyty, Środki własne
SZANSE Dobry kierunek: wspólnotowy: - krajowy: JEREMIE JESSICA RSFF W 7 PR INSTRUMENTY FINANSOWE CIP - krajowy: „nowy” kredyt technologiczny w PO IG CZY ZOSTANIE ZGODNIE Z ZAPOWIEDZIAMI KE REALNIE WŁĄCZONY SEKTOR PRYWATNY – W TYM BANKI KRAJOWE ?
SZANSE Banki będą także szerzej zaangażowane w finansowanie JST, np. w RPO. Przy ZBP działa międzybankowa Regionalna Sieć Kontaktowa w ramach której sektor bankowy reprezentowany jest wobec władz samorządowych w regionach REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE 2007-2013 24
BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO SKUTECZNY PARTNER I DORADCA PRZEDSIĘBIORCÓW NA PRZYKŁADZIE SPO WKP 2004-2006 ponieważ stworzono im odpowiednie (choć nie idealne) warunki do wspierania tych projektów. Źródło: Ewaluator ABR OPINIA na podstawie danych PARP
BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO SKUTECZNY PARTNER I DORADCA PRZEDSIĘBIORCÓW NA PRZYKŁADZIE SPO WKP 2004-2006 WYNIKI PODDZIAŁANIA 2.2.1. SPO WKP. NAJWAŻNIEJSZA, OSTATNIA RUNDA (STAN WG DANYCH PARP NA 15.X.2007r) W KTÓREJ WŁĄCZONO BANKI Źródło: Opracowanie własne ZBP na podstawie danych PARP, 2007r.
BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO PARTNER I DORADCA PRZEDSIĘBIORCÓW W SPO „ROLNYM” 2004-2006 Źródło: Opracowanie ZBP na podstawie danych zawartych w Raporcie Końcowym „Analiza struktury projektów i charakterystyki beneficjentów Działań 1.1, 1.5 i 2.4” przygotowanym na zamówienie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agrotec Polska S.A., Agrotec SPA i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, styczeń 2007 27
BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO PARTNER I DORADCA ROLNIKÓW W SPO „ROLNYM” 2004-2006 Źródło: Opracowanie ZBP na podstawie danych zawartych w Raporcie Końcowym „Analiza struktury projektów i charakterystyki beneficjentów Działań 1.1, 1.5 i 2.4” przygotowanym na zamówienie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agrotec Polska S.A., Agrotec SPA i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, styczeń 2007
BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ PARTNER I DORADCA ROLNIKÓW W SPO „ROLNYM” 2004-2006 - wnioskujący o wsparcie UE rolnicy otrzymywali kredyty Źródło: Opracowanie ZBP na podstawie danych zawartych w Raporcie Końcowym „Analiza struktury projektów i charakterystyki beneficjentów Działań 1.1, 1.5 i 2.4” przygotowanym na zamówienie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agrotec Polska S.A., Agrotec SPA i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, styczeń 2007
OCENA USŁUG BANKÓW TAM GDZIE WŁĄCZONO JE W SYSTEM ABSORPCJI ŚRODKÓW UE Usługi banków związane z Działaniem 2.3 SPO-WKP zostały stosunkowo wysoko ocenione przez wnioskodawców, którzy z nich korzystali. Źródlo: Raport ewaluacyjny ABR OPINIA, MRR, czerwiec 2007. 30
„NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI” POTRZEBA DORADCY „NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI” PKD AD PARP FIRMY DORADCZE BANKI RIF PARP Jak wynika z badań dot. Programów operacyjnych 2004-06 - znacząca rola instytucji finansowych w działaniach informacyjno-promocyjnych bazowała przede wszystkim na szerokiej dostępności informacji. Informację przekazywaną przez banki można uznać za najbardziej dostępną, gdyż była rozprowadzana w oddziałach banków zaangażowanych w promocję zarówno w dużych miastach, jak i małych miejscowościach. Potwierdza to rysunek, który wskazuje, ze to właśnie banki (z własnej woli) były tym elementem systemu promocji działania 2.3, który był „najbliżej” przedsiębiorcy. Źródlo: Raport końcowy „Poziom absorpcji przez MŚP środków SPO WKP 2004-2006”, WYG International/PSDB; MRR, czerwiec 2007. 31 31
SYSTEMY ZBP AMRON (System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami) AKCEPTANCI BANKOWY REJESTR (BR) DOKUMENTY ZASTRZEŻONE (DZ) POJAZDY (719 tys. pojazdów mechanicznych) POSIADACZE SARFiN (System Analiz Rynku Finansowania Nieruchomości) SWOZ (System Wczesnego Ostrzegania o Zagrożeniach) w budowie ZORO (System o Zagrożeniach z Obszaru Ryzyka Operacyjnego) w budowie
DOKUMENTY ZASTRZEŻONE BANKOWY REJESTR baza danych – ok. 1 mln klientów, których należności zostały zakwalifikowane do kategorii wątpliwych i straconych, roszczenia dochodzone są w procesie windykacji, stwierdzono posłużenie się fałszywym dokumentem lub złożenie nieprawdziwego oświadczenia ponad 20 tys. nowych wpisów, ok. 6 tys. usunięć miesięcznie DOKUMENTY ZASTRZEŻONE baza danych – ponad 1,8 mln zastrzeżeń, w tym ok. 700 tys. dokumentów tożsamości miesięcznie ponad 10 tys. nowych zastrzeżeń, ok. 2,8 tys. usunięć nowa usługa dla osób nie będących klientami Banków 1,3 mld sprawdzeń rocznie
Akcjonariusze: D z i a ł a l n o ś ć Bank Gospodarki Żywnościowej SA Bank Handlowy w Warszawie SA Bank Millennium SA Bank Pekao SA Bank Polskiej Spółdzielczości SA Bank Zachodni WBK SA BRE Bank SA ING Bank Śląski SA Kredyt Bank SA Gospodarczy Bank Wielkopolski SA PKO Bank Polska SA Narodowy Bank Polski Związek Banków Polskich KIR S.A. – firma infrastrukturalna do obsługi systemu płatniczego w Polsce. Sprawnie i bezpiecznie realizuje międzybankowe, bezgotówkowe transakcje płatnicze. W 2007 r. KIR S.A. rozliczyła ponad 1 mld transakcji płatniczych. Jest jedną z największych izb rozliczeniowych w Europie D z i a ł a l n o ś ć Prowadzenie systemów rozliczeniowych ELIXIR oraz EuroELIXIR zawierających mechanizm obliczenia wzajemnych należności i zobowiązań oraz gwarancji rozrachunku Standaryzacja w zakresie transakcji płatniczych Prowadzenie usług odczytu optycznego – zamiana papierowych dokumentów na postać plików elektronicznych z automatycznym rozpoznawaniem zapisanych informacji Świadczenie usług podpisu elektronicznego Prowadzenie Elektronicznej Prezentacji i Płatności Rachunków (EBPP) - transfer faktur, rachunków lub informacji o płatnościach w postaci dokumentów elektronicznych Prowadzenie systemu rozliczeń transakcji internetowych PayByNet 34
III KONGRES GOSPODARKI ELEKTRONICZNEJ Cele: Wymiana poglądów przedstawicieli środowisk gospodarczych i administracji rządowej oraz samorządów na temat stanu i kierunków rozwoju gospodarki elektronicznej w Polsce Dostarczenie wiedzy o znaczeniu gospodarki elektronicznej dla rozwoju kraju, firm i obywateli Promocja nowoczesnych technologii i bezpieczeństwa gospodarki elektronicznej Przedstawienie rekomendacji dotyczącej regulacji, standardów i dobrych praktyk
KOALICJA NA RZECZ OBROTU BEZGOTÓWKOWEGO I MIKROPŁATNOŚCI Cele: Elektronizacja obrotu gospodarczego (e-faktura, e-podatki, e-gospodarka przy wykorzystaniu podpisu elektronicznego) Upowszechnienie pieniądza elektronicznego Upowszechnienie polecenia zapłaty Upowszechnienie polecenia przelewu Upowszechnienie płatności kartowych
KOALICJA NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA I TRANSPARENTNOŚCI OBROTU GOSPODARCZEGO Cele: 1. Wsparcie dla utrzymania wysokiego tempa rozwoju usług finansowych oraz rozwoju gospodarczego kraju poprzez: ograniczanie ryzyk działalności gospodarczej wykorzystanie nowoczesnych technik zarządzania ryzykiem utrwalanie nawyku terminowego regulowania zobowiązań lepsza ochrona praw wierzycieli zabezpieczenie przed oszustwami z użyciem cudzej tożsamości 2. Potrzeba podjęcia wysiłków do budowania systemów wymiany informacji - wiarygodnych - kompatybilnych - bezpiecznych - efektywnych Nauka korzystania z zasobów danych rzecz uczestników obrotu 4. Dobre praktyki jako standardy współpracy uczestników obrotu
NOWE MOŻLIWOŚCI BANKOWOŚCI ELEKTRONICZNEJ 1. Elektroniczne instrumenty płatnicze: Karty płatnicze Pieniądz elektroniczny Centra obsługi telefonicznej Telewizja cyfrowa Telefon komórkowy 2. Konta internetowe
ROZWIĄZANIA „MIEJSKIE” PŁATNICZE: Karta Miejska: płatności za usługi miejskie i komunalne transport publiczny płatny parking płatność za dostęp do obiektów publicznych, kultury, sportu i rekreacji Karta Socjalna Karta Turysty Aplikacja pieniądza elektronicznego
PROPOZYCJE SZCZEGÓŁOWE: Zbudowanie jednolitego/kompatybilnego systemu mikropłatności Korzystanie z informacji gospodarczej i współpraca w ramach systemów wymiany informacji: System AMRON System DOKUMENTY ZASTRZEŻONE Produkty InfoMonitora ESOR - raport BIK o kondycji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorców Elektroniczna Prezentacja i Płatność Rachunków (EBPP) Systemu rozliczeń transakcji internetowych PayByNet Współpraca w ramach SEPA (single euro payments area) - jednolitego rynku usług płatniczych Kształtowanie rynku płatności socjalnych 40
PROGRAM INNOWACYJNA GOSPODARKA Priorytet 8 Społeczeństwo informacyjne –zwiększanie informacyjności gospodarki Działanie 8.1 – Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej – 390 mln Euro Działanie 8.2 – Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B – 460 mln Euro Działanie 8.3 – Przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnego – eInclusion – 364 mln Euro Działanie 8.4 – Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie „ostatniej mili” – 200 mln Euro
ZAGROŻENIA Spowolnienie rozwoju gospodarczego w Polsce, inflacja, wzrost stóp procentowych; Zaburzenia na rynkach finansowych i spadek zaufania do sektora finansowego; malejąca płynność sektora; Opóźnienia w uruchamianiu środków UE; Nowe, surowsze wymogi kapitałowe i ostrożnościowe dla banków; Brak zmian podatkowych pożądanych dla rozwoju rynku instrumentów finansowych w Polsce; Powolny wzrost w 2007r. wartości należności poniżej standardu; Wartość zobowiązań wobec sektora niefinansowego wyższa niż należności od tego sektora; Brak rąk do pracy i rotacja kadr; Brak realnych- dialogu i współpracy sektora publicznego i prywatnego Otoczenie prawne beneficjenta (np. PZP, ochrony środowiska) Polski sektor bankowy jest ‘za mały’ do zaspokojenia potrzeb beneficjentów środków UE lat 2007-2015 (ok.80 mld EUR popytu- łączne fundusze własne sektora- 60 mld PLN)