Wykład 1 Rachunkowość: językiem biznesu

Cele zajęć Po przestudiowaniu tego rozdziału powinieneś być w stanie: wyjaśnić jak informacje z systemu rachunkowości wspomagają podejmowanie decyzji. Opisać elementy bilansu. Analizować operacje gospodarcze i odnieść je do zmian w bilansie majątkowym. Porównać cechy spółek kapitałowych ze spółkami osobowymi.

Cele zajęć Po przestudiowaniu tego rozdziału powinieneś być w stanie: Opisać proces rewizji i sposób w jaki wpływa na wartość informacji finansowych. Ocenić rolę etyki w rachunkowości.

Wprowadzenie Rachunkowość - jest to proces identyfikacji, pomiaru, rejestracji, przetwarzania i raportowania ekonomicznych informacji dla celów podejmowania decyzji w formie sprawozdań finansowych. Rachunkowość finansowa - ogniskuje się na specyficznych potrzebach zewnętrznych decydentów takich jak : akcjonariusze, dostawcy, banki, instytucje rządowe.

Istota rachunkowości System rachunkowości jest serią kolejnych etapów polegających na analizie, zapisie, pomiarze, sumowaniu, klasyfikowaniu, raportowaniu i interpretowaniu zdarzeń ekonomicznych i ich efektu na organizację oraz przygotowaniu sprawozdań finansowych.

Istota rachunkowości System rachunkowości został zaprojektowany w ten sposób aby sprostać potrzebom podejmujących decyzje, którzy wykorzystują informacje finansowe. Każdy biznes (firma) na swój system rachunkowości. Systemy te mogą być proste albo bardzo kompleksowe, ale rzeczywista wartość systemu odzwierciedlona jest w informacji, którą ten system dostarcza.

Rachunkowość jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji Informacja z systemu rachunkowości jest użyteczna dla każdego, kto podejmuje decyzje mające wpływ na ekonomiczne rezultaty firmy. Zarządzający chcą wiedzieć czy nowy produkt będzie zyskowny. Właściciele chcą wiedzieć który z pracowników jest produktywny. Inwestorzy chcą wiedzieć czy firma jest dobrą inwestycją. Prawodawca chce wiedzieć jak proponowane prawo wpłynie na budżet(y).

Rachunkowość jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji Informacja z systemu rachunkowości jest użyteczna dla każdego, kto podejmuje decyzje mające wpływ na ekonomiczne rezultaty. Kredytodawcy chcą wiedzieć czy mogą przedłużyć termin kredytowania, na jak długo i czy mogą zwiększyć kwotę kredytu. Urząd skarbowy chce wiedzieć czy dochód do opodatkowania jest mierzony we właściwy sposób. Ustawodawca chce wiedzieć czy sprawozdania finansowe sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Rachunkowość jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji Podstawowa relacja w procesie podejmowania decyzji: Analiza i zapis w rachunkowości Sprawozdania finansowe Użytkowicy Zdarzenie

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza Podstawowa różnica pomiędzy rachunkowością finansowa i zarządczą leży w ich użytkownikach. Rachunkowość finansowa służy użytkownikom zewnętrznym. Rachunkowość zarządcza służy wewnętrznym użytkownikom takim jak rada nadzorcza, zarządzający i administratorzy wewnątrz organizacji.

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza Podstawowe pytania, które zadają sobie zarządzający o sukcesie organizacji są następujące: Jaka jest sytuacja finansowa firmy na dany dzień? Jak dobrze firma pracowała w ciągu danego okresu?

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza Rachunkowość dostarcza odpowiedzi na podstawowe pytania w postaci sprawozdań finansowych. Bilans majątkowy - finansowy obraz na dany dzień (moment czasu). Rachunek zysków i strat - wykonanie w danym okresie czasu. Sprawozdanie o przepływie środków pieniężnych - wykonanie w danym okresie czasu.

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza Raport roczny - dokument przygotowany przez zarządzających i dystrybuowany wśród bieżących i potencjalnych inwestorów w celu prezentacji wyników firmy i prospektów na przyszłość. Raport roczny jest jednym z najpopularniejszym źródłem dostarczającym informacji finansowych wykorzystywanym przez inwestorów i zarządzających.

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza Raport roczny zwykle zawiera: list przewodniczącego zarządu opis i analizę ostatnich decyzji ekonomicznych podejmowanych przez zarząd sprawozdania finansowe informację dodatkową wyjaśniającą wiele elementów sprawozdań finansowych bardziej szczegółowiej raport biegłego rewidenta (audytora) inne informacje o firmie

Bilans majątkowy Jakie są części składowe bilansu majątkowego ?

Bilans majątkowy Elementy bilansu majątkowego: Aktywa - zasoby firmy, co do których spodziewany jest ich przyszły wzrost, lub które spowodują przyszłe przepływy pieniężne (wszystko co firma posiada) Zobowiązania - zobowiązania firmy wobec zewnętrznych jednostek lub roszczenia dotyczące aktywów (długi firmy) Kapitał własny - pozostałe roszczenia aktywów po odjęciu zobowiązań (prawa właścicieli)

Bilans majątkowy Aktywa = Kapitał własny + Zobowiązania lub Równanie bilansowe: Aktywa = Kapitał własny + Zobowiązania lub Kapitał własny = Aktywa - Zobowiązania

Bilans majątkowy Angora S.A. Bilans majątkowy grudzień 31, 2000 Aktywa Pasywa Aktywa bieżące: Zobowiązania bieżące: Gotówka $ 4,525 Zobowiązania handlowe $ 9,800 Należności 2,040 Zobowiązania wobec pracowników 3,765 Razem aktywa bieżące 6,565 Razem zobowiązania $13,565 Aktywa trwałe: Ziemia $ 9,755 Środki trwałe 6,500 Kapital wlasny razem aktywa trwałe 16,255 Kapitał własny 9,255 Razem aktywa $22,820 Razem pasywa $22,820 ============= =============

Transakcje w bilansie majątkowym Każda transakcja mająca miejsce w firmie wpływa na postać bilansu majątkowego. Każda transakcja ma wpływ na dwa elementy bilansu, tak aby zachować równość aktywa = pasywa, zatem równanie bilansowe musi być zawsze zbilansowane.

Operacje gospodarcze Tak jak równanie bilansowe musi się zgadzać, bilans majątkowy także musi być zawsze zbilansowany. Bilans majątkowy mógłby być przygotowany po każdej transakcji ale w praktyce byłby to dziwaczne i niepotrzebne. Zatem, bilans majątkowy przygotowywany jest miesięcznie lub dla innych okresów czasu.

Analiza transakcji finansowych Transakcje zapisywane są na kontach, które sumują wszystkie zmiany dla danego aktywa, zobowiązania czy kapitału własnego. Obroty jest to suma wszystkich zapisów po jednej stronie na koncie.

Analiza transakcji finansowych Dla każdej transakcji księgowy musi ustalić: które konto zostaje zmienione czy salda się zwiększają czy też zmniejszają kwotę o którą zmienia się zapis na koncie.

Analiza transakcji finansowych Podstawowe definicje: Zapasy - dobra trzymane przez firmę na sprzedaż klientom Zobowiązania bieżace - zobowiązanie, które wynika z zakupu dóbr lub usług na kredyt Zapis połączony - transakcja, która wpływa równocześnie na więcej niż dwa konta Wierzyciel - ktoś, komu jednostka jest winna pieniądze Dłużnik - ktoś kto jest winny pieniądze

Typy własności Trzy podstawowe formy spółek: Spółki kapitałowe (akcyjna i z o.o.) Spółka osobowe (cywilna, komandytowa, jawna) Jednostki prawne prowadzone przez osobę fizyczną

Jednostki prowadzone przez osobę fizyczną Typy własności Jednostki prowadzone przez osobę fizyczną Oddzielne jednostki z jednym właścicielem Zwykle są to małe firmy handlowe lub usługowe Firmy te są samodzielnymi jednostkami oddzielonymi od jest właścicieli.

Typy własności Spółki osobowe Organizacja która łączy dwóch lub więcej partnerów Dentyści, doktorzy, prawnicy działają często jako spółki osobowe. Niektóre spółki mogą być dużymi, międzynarodowymi firmami. Spółka jest samodzielna jednostką oddzielona od jej właścicieli (partnerów).

Typy własności Spółka kapitałowa „Sztuczna” jednostka stworzona zgodnie z przepisami prawa handlowego W spółkach kapitałowych inwestorzy mają o ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania firmy. Inwestor ryzykuje tylko utratę kwoty zainwestowanej w spółkę kapitałową. Wierzyciel nie może domagać się spłaty zobowiązań firmy przez poszczególnego inwestora.

Typy własności Zarządzanie firmą: Jednostka prowadzona przez osobę fizyczną - Właściciel aktywnie zarządza bieżącymi sprawami firmy. Spółki osobowe - Partnerzy zwykle są odpowiedzialni za zarządzanie bieżącymi sprawami firmy. Spółki kapitałowe - Inwestorzy zwykle nie uczestniczą w zarządzaniu bieżącą działalnością .

Charakterystyka spółek Spółki kapitałowe cechy dodatnie ograniczona odpowiedzialność łatwy transfer własności łatwość w pozyskaniu nowego kapitału ciągłość istnienia - jednostka istnieje gdy zmieniają się jej właściciele

Charakterystyka spółek Spółki kapitałowe Cechy negatywne możliwość podwójnego opodatkowania

Charakterystyka spółek Spółki osobowe i jednostki prowadzone przez osobę fizyczną Cechy pozytywne brak podatków na poziomie spółki

Charakterystyka spółek Spółki osobowe i jednostki prowadzone przez osobę fizyczną Cechy negatywne nieograniczona odpowiedzialność trudność w transferze własności trudności w pozyskaniu dodatkowego kapitału brak ciągłości istnienia - zmiana partnera powoduje zakończenie działalności jednostki

Rachunkowość kapitału własnego Spółki prawa cywilnego i prawa handlowego Kapitał własny w spółkach prawa cywilnego nazywamy kapitałem właściciela. Kapitał własny w spółkach akcyjnych nazywamy kapitałem akcyjnym. Kapitał własny w spółkach z o.o. nazywamy kapitałem zakładowym.

Rachunkowość dla kapitału własnego W spółce akcyjnej kapitał własny zainwestowany przez właścicieli na początku i w ciągu istnienia spółki nazywany jest kapitałem akcyjnym. Kapitał akcyjny składa się z dwóch części: kapitał akcyjny wg. wartości nominalnej (podstawowy) kapitał przewyższający wartość nominalną akcji (kapitał agio)

Wartość nominalna akcji Wartość nominalna (Par value, stated value) - wartość jednej akcji (wydrukowana na akcji) Akcje są zwykle sprzedawane po cenie większej niż ich wartość nominalna. Kapitał agio - różnica pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży akcji a wartością nominalną akcji.

Wartość nominalna akcji Następujące formuły pokazują elementy kapitału akcyjnego: Kapitał akcyjny Kapitał o wartości nominalnej Kapitał agio + = Cena sprzedaży za akcję Kapitał akcyjny Liczba akcji sprzedanych x =

Wartość nominalna akcji Następujące formuły pokazują elementy kapitału akcyjnego: : Kapitał akcyjny o wartości nominalnej Kapitał agio Kapitał akcyjny = - Kapitał akcyjny Liczba akcji wyemitowanych Średnia cena akcji = x

Wartość nominalna akcji Wartość nominalna była początkowo miarą zabezpieczenia inwestorów ponieważ określa ona minimalna kwotę zobowiązania inwestora. Kredytodawcy są pewni, że spółka ma przynajmniej minimalną wartość kapitału własnego, ponieważ inwestorzy zgodzili się zapłacić przynajmniej wartość nominalną akcji.

Wartość nominalna akcji Niektórzy inwestorzy kupują akcje bezpośrednio od firmy Firma rejestruje wzrost gotówki i wzrost kapitału własnego (o wartości nominalnej i agio). Zwykle transakcje dotyczące akcji dokonywane są przez dwie lub więcej osób fizycznych/prawnych. W tym przypadku spółka nie dokonuje rejestracji - jedyna zmiana następuje w zapisach dotyczących własności akcji.

Akcjonariusze i zarząd spółki W spółkach akcyjnych zarządzanie firmą zostało oddzielone od właścicieli akcji. Zarząd spółki jest elementem, który łączy akcjonariuszy i menadżerów. Zarząd odpowiedzialny jest za zapewnienie, że menadżerowie działają zgodnie z interesem akcjonariuszy.

Akcjonariusze i zarząd spółki Relacje pomiędzy akcjonariuszami, zarządem i menadżerami zostały przedstawione poniżej: Akcjonariusze Wybierają Zarząd spółki Zatrudniają Menadżerów

Akcjonariusze i zarząd spółki Zarząd zostaje wybrany przez akcjonariuszy. Często prezesi zarządu i vice-prezesi wybierani są przez zarząd. Menadżerowie zatrudniani są przez zarząd. Dlatego interesy menadżerów i akcjonariuszy są zwykle reprezentowane w zarządzie spółki.

Znaczenie rewidentów Zarządzający firmą są odpowiedzialni za przygotowywanie sprawozdań finansowych. Mogą oni mieć jednak powody aby pokazać firmę w lepszym świetle niż ona faktycznie jest. Inwestorzy muszą polegać na menadżerach i wierzyć, że informacje, które prezentują w sprawozdaniach finansowych są prawdziwe i pokazują rzetelny i wierny obraz sytuacji firmy.

Znaczenie rewidentów Jednym ze sposobów zapewnienia, że sprawozdania finansowe są przygotowane rzetelnie jest zatrudnienie niezależnego, zewnętrznego eksperta. Biegły rewident bada informacje wykorzystywane przez zarządzających do przygotowania sprawozdań finansowych i sprawdza wiarygodność tych sprawozdań. Innym sposobem zapewnienia rzetelności sprawozdań finansowych jest uczynienie błędnego prezentowania informacji w sprawozdaniach nielegalnym (karalnym).

Biegły rewident Biegły rewident - otrzymuje tytuł poprzez połączenie kształcenia, odpowiedniego doświadczenia zawodowego i zdania właściwych egzaminów Egzamin zdaje się z czterech podstawowych obszarów : auditing teoria rachunkowości prawo praktyka rachunkowości (podatki, rachunek kosztów)

Stowarzyszenia Księgowych i Krajowa Izba Biegłych Rewidentów Przygotowanie rzetelnych sprawozdań finansowych wymaga księgowych, którzy posiadają: wiedzę techniczną aby ocenić sprawozdania finansowe i ich jakość reputację przekazywania prawdziwych informacji zainteresowanym jednostkom czy zarządzający przygotowali rzetelne sprawozdania finansowe Profesja księgowych ma takie osoby.

Opinia biegłego rewidenta Audit (rewizja finansowa) - badanie transakcji i sprawozdań finansowych zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami rewizji finansowej (normy) Audit zawiera: testowanie zapisów księgowych testowanie systemu kontroli wewnętrznej inne procedury kontrolne jeśli uznane są za potrzebne

Opinia biegłego rewidenta Wynik rewizji opisany jest w opinii biegłego rewidenta. Opinia biegłego rewidenta jest znana jako niezależna opinia. Opinia biegłego rewidenta dołączana zostaje do sprawozdań finansowych badanej jednostki.

Profesja księgowych Firmy księgowe: Usługi, które oferują to między innymi auditing, przygotowywanie rozliczeń podatkowych, konsulting. Firmy różnią się wielkością i zakresem oferowanych usług. Małe firmy księgowe zajmują się zwykle rozliczeniami podatkowymi i bieżącym prowadzeniem zapisów księgowych Duże firmy wykonują wiele różnych usług. Niektóre z tych firma mają tysiące partnerów i biura w wielu krajach.

Profesja księgowych “Big Five” - firmy księgowe: Arthur Andersen & Co. Deloitte & Touche Ernst & Young KPMG Peat Marwick Price Waterhouse Coopers

Etyka księgowego Księgowi muszą postępować z normami etyki zawodowej. Szczególnie normy dotyczą kompetencji, tajności, obiektywności i niezależności. Inne organizacje księgowych także tworzą swoje kody etyczne.