jako modelowa ścieżka realizacji projektów PPP Formuła FBOT jako modelowa ścieżka realizacji projektów PPP

Agenda FBOT – szczególny przypadek partnerstwa publiczno prywatnego. Krytyczne czynniki sukcesu przedsięwzięć PPP. Elementy FBOT praktykowane na rynku polskim. FBOT – czyli jak w obecnym systemie prawnym realizować partnerstwo publiczno prywatne w Polsce. Master Developer – organizator procesu inwestycyjnego. Modelowy przykład realizacji FBOT 1

F B O T – szczególny przypadek PPP Na wstępie: kluczowe tezy udanych projektów PPP w Europie i USA: P P P = PARTNERSTWO Sektor prywatny musi mieć pewność, że jego inwestycje będą przynosić stopę zysku - jest to warunek uczestnictwa Sektor publiczny musi mieć pewność, Iż otrzymuje właściwą wartość za zainwestowane środki publiczne Partnerstwo działa najlepiej, jeśli partnerzy mają całkowite zrozumienie ról, ufają sobie; dobrze dodatkowo - jeśli się znają… F B O T jest formułą bardzo elastyczną. Pozwala na realizację złożonych projektów w bardzo różnych modelach własności. 2

F B O T – szczególny przypadek PPP F B O T - Bardzo elastyczna formuła realizacji złożonych przedsięwzięć inwestycyjnych w bardzo różnych modelach własnościowych, sprawdzona w Stanach Zjednoczonych i krajach Unii Europejskiej F Finance – Finansowanie B Build - Projekt/realizacja O Operate – Eksploatacja T Transfer – Wyjście/ przekazanie inwestycji 3

Krytyczne czynniki sukcesu przedsięwzięć PPP Istotą partnerstwa publiczno – prywatnego jest transparentność, jawność i równość wszystkich podmiotów w prowadzeniu przedsięwzięcia. Powierzenie stronie prywatnej realizacji zadania własnego JST musi spełniać dwa warunki. Z mojego doświadczenia wynika, iż aranżację PPP można poprowadzić w sposób właściwy dla kontraktacji zarządzania określonym procesem. Takie kontrakty są zawierane w Polsce od lat. Zadanie musi być ściśle zdefiniowane, wycenione i rozliczalne. JST musi mieć prawo interwencji, nawet korekty sposobu wykonywania zadań, o ile nastąpią istotne odstępstwa (terminu, jakości), czy konieczność zmiany zakresu (nowe potrzeby JST). Opcja ingerencji musi być przewidziana i opisana proceduralnie w kontrakcie. 4

Krytyczne czynniki sukcesu przedsięwzięć PPP Formuła F B O T jest korzystniejsza od dotychczas stosowanych ponieważ: Przedmiot zamówienia jest stosunkowo łatwy do zdefiniowania (np. stadion na 50 tyś. widzów spełniający wymagania UEFA oraz pozwalający przeprowadzać zawody lekkoatletyczne w standardzie Pucharu Europy). Warunki zabudowy ustalone są jednoznacznie w miejscowych planach zagospodarowania, zdefiniowane są parametry techniczne (media, transport –drogi, ograniczenia środowiskowe). Do ustalenia pozostają parametry finansowe, które powinny być dyskutowane łącznie z programami ustalonymi przez JST 5

Krytyczne czynniki sukcesu przedsięwzięć PPP Do ustalenia pozostają parametry finansowe, które powinny być dyskutowane łącznie z programami: Realizacji dodatkowych celów i zadań publicznych, takich jak np. dostęp do urządzeń sportowych dla szkół na określonych zasadach. Promocji przedsięwzięcia, zarówno przez JST, jak i partnera inwestycji. Zaangażowania finansowego JST w procesie inwestycyjnym, w postaci: Aportu (działka, itp.) (Lub/i) Wkładu finansowego. Ograniczenie: obciążenie roczne budżetu JST nie może przekraczać pewnej określonej kwoty. (Lub/i) Okresu eksploatacji obiektu przez partnera prywatnego. Po określonym z góry czasie obiekt przechodzi na własność JST. 6

Formuły realizacji PPP Istnieje cała paleta rozwiązań projektowo- organizacyjno -finansowych, umożliwiających udany „mariaż” 100% publicznego finansowania publicznego Tradycyjny system zamówień I wykonania projektu Tradycyjne zamówienie I wykonanie, wzbogacone o model design - build (zaprojektuj - wybuduj) w ramach jednego elementu prjektu Zamówienie zaprojektuj - wybuduj całości, z całkowitym finansowaniem i utrzymaniem publicznym Finansowanie publiczno - prywatne Zamówienie zaprojektuj - buduj, finansowane publicznie, ale partner współfinansuje część procesu projektowania/ budowy Zamówienie zaprojektuj - buduj - utrzymuj - przy gwarantowanych kosztach obsługi i zabezpieczonych przez p. publicznego finansach na utrzymanie Finansowanie prywatne, gwarantowane przez partnera prywatnego Zamówienie zaprojektuj - buduj - utrzymuj - finansowane przez prywatne środki, przy utrzymaniu gwarancji spłat realizacji I utrzymania przez partnera publicznego Jak wyżej, tylko gwarancje dla partnera prywatnego ustępują pola udziale w zyskach z utrzymania projektu Finansowanie prywatne, bez żadnych gwarancji Partner prywatny realizuje I finansuje, licząc na zyski z utrzymania inwestycji Zaangażowanie finansowe partnera prywatnego Niskie Wysokie 7

Elementy FBOT praktykowne na rynku polskim W Polsce, większość stosowanych obecnie rozwiązań to model „OPERATE” – „utrzymuj”, np. powierzenie komunalnych instalacji w zarządzanie (handlowe, techniczne, odtworzeniowe, modernizacyjne) operatorowi prywatnemu; Usługi finansowe, obsługa prawna są również zlecane przez inwestorów/ Jednostki Samorządu Terytorialnego specjalistycznym firmom, bankom. W coraz większym zakresie wykorzystywana jest formuła „D&B - Design and Build” - „zaprojektuj I wybuduj”. Prywatny podmiot dostarcza projekt i realizuję budowę; Znana jest od dawna formuła Inwestora zastępczego, działającego w imieniu Zleceniodawcy, odpowiedzialnego za projektowanie i/lub wykonawstwo i/lub nadzór nad wykonaniem inwestycji; W spektakularnych przedsięwzięciach inwestycyjnych wykorzystywana jest formuła koncesji, np. koncesjonariusz buduje autostradę. W warunkach spontanicznego rozwoju formuły PPP (wodociągi, kanalizacja, gospodarka odpadami) nie wykorzystuje się ustawy o PPP, wystarczy kodeks cywilny i umowa handlowa. Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 8

FBOT – czyli jak w obecnym systemie prawnym realizować partnerstwo publiczno prywatne w Polsce. F B O T jest prostą formuła możliwą do przeprowadzenia w Polsce obecnie– bez zmiany obowiązującego w Polsce prawa. Zbudowanie PPP nie wymaga stosowania ustawy o PPP. Obecna ustawa o PPP dostarcza wyłącznie argumentów przeciwnikom koncepcji polityków lokalnych, czyli opozycji. Korzyść z PPP osiąga się stosując sprawdzone modele (jak koncesja, inwestor zastępczy, operator, generalny wykonawca, projektant) z elementem przeniesienia na partnera prywatnego odpowiedzialności za efekt ekonomiczny przedsięwzięcia. Partner prywatny kompleksowo organizujący realizację projektu inwestycyjnego zwany jest przez nas, a także w USA, Master Developerem. 9

organizator procesu inwestycyjnego w formule FBOT Master Developer – organizator procesu inwestycyjnego w formule FBOT Master Developer (MD) ponosząc odpowiedzialność za projektowanie, konstruowanie, funkcjonowanie oraz prowadzenie określonego przedsięwzięcia, łączy odpowiedzialność w ramach jednego podmiotu, za zwykle rozdzielone zadania. W modelu FBOT MD rozwiązuje problem zorganizowania finansowania, realizacji procesu inwestycyjnego oraz prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o wytworzoną infrastrukturę Master Developer przejmuje ryzyka związane z projektem i odpowiada za jego sukces. PROJEKT INWESTYCYJNY: Zadania Master Developera : Zamawiający/JST Ordering Party Arrangement Fee Master Developer Financial Arrangement Fee Financial Arrangement Partner finansowy (VC,bank) Financing Finansowanie Financial partners (VC) Project Management Project Management Fee Projekt Design / / Execution Realizacja Projektant / Wykonawca Designers/subcontractors Management Fee Management/Supervision Operation Eksploatacja Lokalni dostawcy Local subcontractors (Operate step) Exit Exit Fee (Transfer step) Exiting the Wyjście Project JST / Inwestor Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 10

organizator procesu inwestycyjnego w formule FBOT Master Developer – organizator procesu inwestycyjnego w formule FBOT Master Developer powinien zostać wyłoniony w przetargu zgodnym z ustawą prawo zamówień publicznych. Niezbędne trzy etapy przetargu: Trójstopniowy tryb konkursowy wyłonienia Master Developera Długa lista Ustalenie koncepcji, programu generalnego projektu. / zapytanie o kwalifikacje; Ustalenie zdolności finansowej i modelu finansowego przedsięwzięcia. / zapytanie o projekt; Konkurs wybranych konkretnych projektów architektonicznie, urbanistycznie i technologicznie konkurencyjnych. / negocjacja umowy Zapytanie o kwalifikacje Krótka lista Zapytanie o projekt Finalista Negocjacja umowy Etapy 1, 2, 3 muszą być przeprowadzone w jednym postępowaniu przetargowym. Do etapu 3 powinno być zaproszonych/dopuszczonych najwyżej trzech konkurentów. Kontrakt MD Polski rynek inwestycji infrastrukturalnych jest praktycznie niezagospodarowany, gdyż brakuje firm klasy Master Developer które łączyły by doświadczenie technologiczne z doświadczeniem finansowo-prawnym. Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 11

Przykład realizacji procesu inwestycyjnego w formule FBOT Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP w stolicy IDENTYFIKACJA POTRZEB I OKREŚLENIE CELÓW PROJEKTU: Wielofunkcyjny Kompleks Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjnego Praga Południe zmieni wizerunek dzielnicy i nada jej rangę centrum edukacyjno - kongresowego stolicy. Projekt może stanowić centrum przygotowań do Mistrzostw Europy 2012, w zakresie: Baza kongresowa i hotelowa. Centrum zarządzania ME 2012 (odpowiednia infrastruktura i sieć połączeń telekomunikacyjnych). Centrum szkoleniowe kadr. Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 12

Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP Przykład realizacji procesu inwestycyjnego w formule FBOT Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP IDENTYFIKACJA SCENARIUSZY REALIZACYJNYCH I ANALIZA ZASADNOŚCI ZASTOSOWANIA MODELU PPP: 1. Wykonalność Szczegółowa analiza - prawna, ekonomiczna, finansowa, inżynieryjna pozwala ocenić wykonalność i zasadność ekonomiczną realizacji Projektu. 2. Wiarygodne prognozy przychodowe. Projekt w rozrachunku długookresowym, obok korzyści dla partnera publicznego dzielnicy Praga Południe i Miasta St. Warszawa, ma generować przychód. Wiarygodne prognozy finansowe są kluczowe dla podjęcia decyzji przez partnera prywatnego i ochronę interesów obu stron przedsięwzięcia. 3. Istotność Istotność Projektu gwarantuje zaangażowanie partnerów – władz dzielnicy Praga Południe i szerokie poparcie dla Projektu- Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Komitet organizacyjny ME 2012, pozwalające na pokonanie trudności i ukończenie Projektu. 4. Zabezpieczenie Zabezpieczenie władz dzielnicy oraz dodatkowo ubezpieczyciela zabezpiecza interes inwestora i gwarantuje płatności, w przypadku zdarzeń siły wyższej, niedoszacowania projektu, zmiany prognoz popytowych. Optymalny podział ryzyka Projektu i równość partnerów. Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 13

Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP Przykład realizacji procesu inwestycyjnego w formule FBOT Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP IDENTYFIKACJA SCENARIUSZY REALIZACYJNYCH I ANALIZA ZASADNOŚCI MODELU PPP: 5. Wiarygodność Wiarygodność partnerów jest kluczowa dla sukcesu i opłacalności przedsięwzięcia. Wiarygodna historia finansowa partnerów stanowi podstawę ekonomicznej zasadności Projektu. 6. Stabilność polityczna Oprócz oczywistej gwarancji bezpieczeństwa ze strony otoczenia, ten czynnik oznacza także profesjonalne kadry po stronie partnera publicznego. 7. Przejrzystość Stworzenie procedur raportowania oraz kontroli i interwencji partnera publicznego dla zagwarantowania całkowitej transparentności, jawności całego procesu i finansowania. Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 14

Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP Przykład realizacji procesu inwestycyjnego w formule FBOT Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP OPRACOWANIE KONCEPCJI I ORGANICACJI PROJEKTU, WSTEPNY HARMONOGRAM. Pozyskanie ambasadorów Projektu m.in. Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Komitet organizacyjny ME 2012. DEFINICJA ZAKRESU PROJEKTU, URUCHOMIENIE PROCEDURY WYBORU PARTNERA PRYWATNEGO I OKREŚLANIE KONTRAKTU - ZAKRES USŁUG Master Developera. Stworzenie modelu finansowego przedsięwzięcia. Aranżacja finansowania wg. założeń: Wielofunkcyjny program użytkowy oraz wykorzystanie finansowania z uwalnianych zasobów dzielnicy spełni rolę dźwigni finansowej. Zaprogramowanie projektu w sposób umożliwiający uzyskanie dodatkowych środków do finansowania z puli na Mistrzostwa Europy 2012. Wykorzystanie przygotowań do ME 2012 jako bazy do uruchomienia kolejnych inwestycji na Pradze Południe. Czas realizacji projektu zaprogramowany tak aby kompleks powstał jeszcze w tej kadencji Zarządu Dzielnicy, przed ME 2012 PRZETARG I WYBÓR PARTNERA. Budowa konsorcjum wspólnie z Dzielnicą Praga Południe -spółki SPV. REALIZACJA I KONTROLA. ZAKOŃCZENIE I TRANSFER OBIEKTU. Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 15

Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP Przykład realizacji procesu inwestycyjnego w formule FBOT Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP Plan przedsięwzięcia i organizacja procesu deweloperskiego. Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 16

Kolejne lata inwestycji Przykład realizacji procesu inwestycyjnego w formule FBOT Praskie Centrum Kongresowo Edukacyjne - pilotażowy projekt PPP Wstępny Harmonogram powstania Praskiego Centrum Kongresowo Edukacyjnego na Pradze Południe   Kolejne lata inwestycji Zakres działań 2007 2008 2009 2010 2011 I etap: Organizacja projektu, studia i analizy wstępne II Etap: Przygotowanie dokumentacji przedprojektowej III Etap: Stworzenie struktury finasowania i prawnej przedsięwzięcia IV Etap: Sporządzenie projektu inwestycji V etap: Realizacja inwestycji VI etap: Oddanie do użytkowania, eksploatacja i utrzymanie Otwarcie Centrum Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 17

Crowley Infrastructure Development Group KONTAKT Crowley Infrastructure Development Group Dziękuję za uwagę. Więcej informacji na stronie www.CIDG.pl Kontakt: J.roszkowski@crowley.pl Warszawa, 6-7 listopad 2007 r. 18