Łódź, 14 grudnia 2009 r. Walidacja efektów uczenia się uzyskanych poza systemem formalnym Witold WOŹNIAK Konferencja pt. Polska KRK w kontekście kształcenia i szkolenia zawodowego

Walidacja – droga do celu Kontekst europejski Walidacja vs potwierdzanie Przedmiot walidacji Piramida walidacji Diagnoza w trzech sektorach: – edukacja ogólna – szkolnictwo wyższe – kształcenia zawodowego i szkoleń Walidacja jako odpowiedź na potrzeby Warunki wstępne Zasady Model(e) Instytucje

Kontekst europejski Zaleca się: stosowanie podejścia opartego na efektach uczenia się przy definiowaniu i opisywaniu kwalifikacji należy propagować walidację ocenionych efektów uczenia się pozaformalnego i nieformalnego Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady w z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie ustanowienia europejskiego systemu transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET)

Kontekst europejski II każdy poziom kwalifikacji powinien być zasadniczo osiągalny przez osoby podążające różnymi ścieżkami edukacji i kariery Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (EQF)

Walidacja vs potwierdzanie walidacja efektów uczenia się toproces potwierdzania, że określone, poddane ocenie efekty uczenia się uzyskane przez uczącego się odpowiadają konkretnym efektom wymaganym w ramach jednostki lub kwalifikacji Załącznik nr 1. do dokumentu Komisji Wspólnot Europejskich pt.: ZALECENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ustanowienia Europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET) [SEK(2008) 442 SEK(2008) 443] (Bruksela, dnia )

Walidacja vs potwierdzanie II a może jednak potwierdzanie – w potocznym rozumieniu – jednorazowa czynność, akceptacja, kliknięcie – Enter potwierdzenie* – pismo potwierdzające; podpis potwierdzający; potwierdzić – stwierdzić, poświadczyć prawdziwość, wiarygodność, tożsamość, istnienie czegoś; zgodzić się na coś, przytaknąć… natomiast walidacja jest procesem *) Słownik Języka Polskiego, PWN, 1979

Przedmiot walidacji K O M P E T E N C J E I N D Y W I D U A L N E Kwalifikacja n Kwalifikacja VII Kwalifikacja I Kwalifikacja VI Kwalifikacja VIII Kwalifikacja IV Kwalifikacja V Kwalifikacja III Kwalifikacja IX Kwalifikacja II Kwalifikacja X

piramida walidacji edukacja formalna edukacja pozaformalna edukacja nieformalna egzaminy walidacja efektów uczenia się certyfikacja kwalifikacji - DYPLOMY certyfikacja kwalifikacji - DYPLOMY RYNEK PRACY Walidacja kompetencji

Diagnoza w edukacji ogólnej Sprawdzian i egzaminy CKE/OKE Egzaminy eksternistyczne Nostryfikacja i legalizacja świadectw i dyplomów Uznawanie kompetencji zdobytych poza edukacją formalną, np. językowych

Diagnoza w sektorze szkolnictwa wyższego Prawo o Szkolnictwie Wyższym BUWiWM Uznawanie kompetencji językowych Kolegia językowe, a studia I stopnia Studia pomostowe

Diagnoza w sektorze kształcenia zawodowego i szkoleń egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe egzaminy czeladnicze i mistrzowskie rozwiązania branżowe projekty z walidacją w tle

Walidacja jako odpowiedź na potrzeby Doświadczenia wynikające z migracji Mobilność na dynamicznym rynku Rozwój idei i praktyki LLL Brak rozwiązań kompleksowych

Warunki wstępne –upowszechnienie stosowania języka kwalifikacji w obszarach edukacji i rynku pracy –inwentaryzacja kwalifikacji i utworzenie ich centralnego rejestru –identyfikacja aktualnie funkcjonujących praktyk walidacyjnych (branżowych, lokalnych i innych) –stworzenie mechanizmów gwarantujących równoważność efektów uczenia się, osiąganych w systemie formalnym, pozaformalnym i nieformalnym –zapewnienie jakości procesu/procedur walidacyjnych –zapewnienie warunków prawnych i instytucjonalnych dla sprawnego funkcjonowania walidacji –utworzenie centralnego rejestru instytucji walidujących oraz mechanizmów akredytowania/licencjonowania tych instytucji –centralna instytucja ds. walidacji o statusie poza(ponad?)resortowym

Zasady European guidelines for validating… przedstawia zbiór zasad, na których powinna się opierać walidacja. Są wśród nich: –Zasada dobrowolności –Zasada przestrzegania prywatności osób ubiegających się o walidację –Zasada równego dostępu oraz uczciwego traktowania –Zasada zaangażowania różnych interesariuszy przy ustanawianiu systemu walidacji –Zasada obecności w systemie mechanizmów doradztwa dla indywidualnych osób ubiegających się o walidację –Zasada oparcia systemu walidacji na mechanizmach zapewniania jakości –Zasada uczciwości, przejrzystości i wsparcia procesów, procedur i kryteriów walidacji przez system zapewniania jakości –Zasada uwzględniania uprawnionych interesów interesariuszy oraz zrównoważonego udziału różnych zainteresowanych podmiotów –Zasada obiektywizmu procesu walidacji i unikania konfliktu interesów –Zasada posiadania odpowiednich kompetencji zawodowych przez osoby przeprowadzające ocenę

Zasady II Zestaw ten można uzupełnić również o zasady: –Spójności z Krajowym Systemem Kwalifikacji –Rozłączności procesu uczenia się i oceny jego efektów –Wiarygodności procesów, procedur i kryteriów walidacji

Model(e) – wersja A Rozszerzenie kompetencji i zadań istniejącego systemu potwierdzania kwalifikacji nabytych w edukacji formalnej –umożliwienie potwierdzania kompetencji uzyskanych w sposób inny niż formalny –na początek tych, które już są przedmiotem egzaminów dla absolwentów systemu formalnego oraz tych, które występują w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego –W przypadku szkolnictwa wyższego – danie uczelniom prawa potwierdzenia kompetencji uzyskanych w sposób nieformalny lub pozaformalny (jeśli założone efekty uczenia się dla danego programu studiów uwzględniają takie kompetencje)

Model(e) – wersja B Budowa nowej struktury systemu walidacji, w której mogą się znaleźć zarówno rozwiązania już funkcjonujące, jak i tworzące się –powołanie nowej, centralnej instytucji ds. walidacji –wykorzystanie procedur akredytacji i licencji dla rozwiązań istniejących –opracowanie wspólnych procedur jakościowych

Instytucje W obu przypadkach konieczne jest powołanie centralnej instytucji o statusie ponadresortowym, koordynującej procesy egzaminowania/walidacji oraz określenie jej zadań i kompetencji. W gestii centralnej instytucji koordynującej (CIK) byłoby: –odnoszenie poziomów kwalifikacji w ramach krajowego systemu do poziomów w ERK[1][1] –promowanie i stosowanie zasad zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu przy odnoszeniu KSK do ERK –zapewnianie przejrzystości stosowanej metodyki powiązania krajowych poziomów kwalifikacji do ERK –zapewnianie wytycznych zainteresowanym stronom w zakresie tego, w jaki sposób kwalifikacje krajowe odnoszą się do ERK poprzez krajowe systemy kwalifikacji –zapewnianie uczestnictwa wszystkich odpowiednich krajowych zainteresowanych stron, w tym – zgodnie z krajowym ustawodawstwem i praktyką, instytucji szkolnictwa wyższego i kształcenia zawodowego, partnerów społecznych, sektorów i ekspertów w zakresie porównywania i wykorzystania kwalifikacji na poziomie europejskim [1][1] zadania ośrodka, wskazane w Zaleceniach Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Bruksela,

Instytucje A ponadto: –prowadzenie i aktualizowanie rejestru występujących na rynku certyfikatów/ dyplomów/ świadectw potwierdzających kwalifikacje. Należałoby określić zasady wprowadzania nowych certyfikatów do rejestru i zasady usuwania ich z rejestru, tj. jakie podmioty mogą je zgłaszać, jakie warunki powinny spełniać te certyfikaty, jakie stosuje się procedury prowadzące do uzyskania certyfikatu; –prowadzenie i aktualizowanie rejestru instytucji/placówek przeprowadzających egzaminy potwierdzające kwalifikacje i/lub walidację kompetencji; –monitorowanie instytucji/placówek przeprowadzających egzaminy potwierdzające kwalifikacje i/lub walidację kompetencji; –udzielanie licencji/akredytacji na przeprowadzanie egzaminów potwierdzających kwalifikacje i/lub walidację kompetencji (należy określić szczegółowe warunki takiej akredytacji, okres na jaki jest udzielana itp.).

Jak walidować? RYNEK PRACY I N S T Y T U C J E egzamin portfolio udokumentowane doświadczenie mieszane lub inne WALIDACJA – metody P R O C E D U R Y DYPLOM/CERTYFIKAT potwierdzający kwalifikacje Informacja, poradnictwo, doradztwo edukacyjne i zawodowe KLIENT IDENTYFIKACJA KOMPETENCJI

Dziękujemy