WOJNA TRZYDZIESTOLETNIA

WYDARZENIA OPARTE NA FAKTACH ! ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA PREZENTACJI. 1618-1648 WYDARZENIA OPARTE NA FAKTACH ! ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA PREZENTACJI.

Liga Katolicka : Unia Protestancka GENEZA WOJNY Konflikt pomiędzy habsburskimi cesarzami, katolickimi książętami i miastami Rzeszy, a obozem protestanckim. Liga Katolicka : Unia Protestancka

MAKSYMILIAN BAWARSKI POPIERANY PRZEZ: HISZPANIĘ PAPIESTWO DANIĘ POLSKĘ LIGA KATOLICKA MAKSYMILIAN BAWARSKI POPIERANY PRZEZ: HISZPANIĘ PAPIESTWO DANIĘ POLSKĘ

Maksymilian Bawarski

UNIA PROSTESTANCKA FRYDERYK IV POPIERANY PRZEZ: FRANCJĘ HOLANDIĘ SZWECJĘ SABAUDIĘ DANIĘ ANGLIĘ ROSJĘ TURCJĘ

WOJNĘ TRZYDZIESTOLETNIĄ DZIELIMY NA IV OKRESY I. CZESKO - PALATYNACKI (1618-1624) II. DUŃSKI (1625-1629) III. SZWEDZKI (1630-1635) IV. FRANCUSKO-SZWEDZKI (1635-1648)

PRZYCZYNY Rywalizacja francusko-habsburska o dominację w Europie Walka o dominację na Bałtyku i na obszarach środkowoeuropejskich Habsburgowie chcieli zjednoczyć Rzeszę w jedno, rządzone absolutnie, katolickie państwo

sytuacja na Węgrzech i w Czechach, które były rządzone przez Habsburgów (władcy ci łamali otrzymane przez protestantów prawa) ogólne rozbicie religijne w Europie w wyniku reformacji, powstanie dużej grupy państw czy księstw protestanckich

w późniejszym okresie do kontynuowania wojny parł król Szwecji Gustaw II Adolf, dążący do opanowania wszystkich wybrzeży Bałtyku

PRZEBIEG WOJNY TRZYDZIESTOLETNIEJ

OKRES CZESKI I PODBÓJ PALATYNATU 1618-1623

Okres ten zaczął się od tzw Okres ten zaczął się od tzw. defenestracji praskiej(wypchnięcie kogoś przez okno), która miała miejsce 23 maja 1618r. Wyrzucono wtedy przez okno zamku królewskiego na Hradczanach w Pradze, wysłanników cesarza Macieja I, Wilhelma Slavata i Jarosława Borzitę z Martinic, Powołanie na tron palatyna reńskiego Fryderyka V Wittelsbacha po śmierci cesarza Macieja I w 1619 roku, Nowy cesarz Ferdynand II Habsburg zawarł sojusz z Gaborem Bethlenem, który rozpoczął antyhabsburskie powstanie na Węgrzech (1619-odsiecz wiedeńska)

Liga Katolicka i książę saski poparli Ferdynanda, który opanował Austrię(1620) Klęska wojsk czeskich w bitwie pod Białą Górą (1620) Ucieczka Fryderyka do Holandii Klęska Czech, śmierć znacznej części czeskiej szlachty, wygnania doprowadziły do zahamowania życia narodowego w tym kraju

BITWA POD BIAŁĄ GÓRĄ 1620

OKRES DUŃSKI 1625-1629

W 1625r. na czele obozu protestanckiego stanął król Danii Christian V, przyłączył się do wojny, z Holsztynu wkroczył do Niemiec i zdobył Meklemburgię i Dolną Saksonię Armie Ligi Katolickiej miały dwóch doskonałych przywódców: Albrechta von Wallensteina i Johanna von Tilly Liga wygrała bitwę pod Dessau (1626), wkroczyła do Dolnej Saksonii (1626), Holsztynu i Jutlandii (1627) Wyparcie Duńczyków z Holsztynu i spustoszenie Danii (1627)

Ferdynand II wydał edykt restrykcyjny (1629) cofający wszystkie sekularyzacje dóbr kościelnych po 1555 r. Etap duński kończy pokój w Lubece (1629)-Dania zatrzymała Holsztyn w zamian za niewtrącanie się w sprawy Rzeszy Sejm Rzeszy w Ratyzbonie (1630) zmusił Habsburgów do zmniejszenia armii i zwolnienia Wallensteina

Rajtar w Czasie Wojny 30-letniej

OKRES SZWEDZKI 1630-1648

W owym czasie sojusz antyhabsburski obejmował Francję, Anglię, Dolną Saksonię, Brandenburgię, Niderlandy oraz Szwecję, która od 1631r. stała na jego czele W latach 1630-1631 Szwecja zajęła Pomorze Zachodnie i Meklemburgię Szwedzi poparci przez większość książąt i miast protestanckich ruszyli na południe i po bitwie pod Breitenfeld (1631)zajęli Saksonię i Czechy -> rozpad Ligii Katolickiej

Całkowitemu wyparciu Szwedów zapobiegło przystąpienie do wojny Francji Cesarz Ferdynand II zwrócił armię Wallensteinowi (1631), który opanował Czechy Gustaw II Adolf ginie w bitwie pod Lützen (1632) Wallenstein zaczął paktować z protestantami za co został zabity w 1634r. Szwedzi bez Gustawa II Adolfa zaczęli ponosić porażki Klęska pod Nordlingen (1634) doprowadziła do zawarcia pokoju w Pradze pomiędzy cesarzem a elektorem saskim Janem Jerzym Całkowitemu wyparciu Szwedów zapobiegło przystąpienie do wojny Francji

BITWA POD LÜTZEN 1632

OKRES FRANCUSKO- SZWEDZKI 1635-1648

Szwedzka brygada

W sojuszu antyhabsburskim wystąpiły: Francja, Szwecja, Niderlandy, Siedmiogród i Sabaudia. Do wojny przystąpiła Francja po zawarciu traktatu ze Szwecją przeciwko Habsburgom (1635) Przełomem wojny było zdobycie przez Francję twierdzy Brisch (1638) co odcięło połączenie Włoch z Niderlandami, pozbawiając zaopatrzenia armię habsburską Holendrzy rozgromili flotę hiszpańską pod Dunkierką (1639)

Szwedzi spustoszyli Śląsk, Czechy i Morawy (1641-1643), pokonując ponownie armię cesarską pod Breitenfeld (1642) W 1640r. działania wojenne rozpoczął władca Siedmiogrodu - Rakoczy. Cesarz Ferdynand III w 1640r. podjął decyzję o rozpoczęciu rozmów pokojowych. W latach 1642-1648 podczas trwania rozmów nadal toczyły się walki. Wojnę zakończył tzw. pokój westfalski z 1648r.

Szwedzka piechota z czasów wojny trzydziestoletniej

BITWA POD ROCROI 1643

1.Przegrana Czech i elektora Palatynu(1620-1623) 5.Kampania niemiecka de Turenne’a i Szwecji(1645-1648) 2.Interwencja i przegrana Christiana IV Oldenburga(1625-1629) 3.Interwencja Gustawa II Adolfa Wazy(1630-1633) 4.Interwencja Francji przeciwko Hiszpanii i I Rzeszy(1635) Okupacja Roussillon’a(1642) Zwycięstwo Francji pod Rocroi(1643)

POKÓJ WESTFALSKI 1648

POKÓJ MIĘDZY CESARSTWEM A FRANCJĄ I JEJ STRONNIKAMI ORAZ CESARSTWEM A SZWECJĄ. Traktat regulował stosunki polityczne, religijne i terytorialne na terenie Rzeszy Traktat przekreślił ostatecznie dominująca pozycję cesarstwa Traktat nie obejmował Hiszpanii dalej walczącej z Francją (1659- traktat pirenejski) Zniesiono edykt restrykcyjny Uznano sekularyzację dóbr kościelnych

Potwierdzono tolerancję religijną w Rzeszy ( zasada – cuius regio, eius religio- ,,czyj kraj, tego religia’’) Zreorganizowano kolegium elektorskie ( 5 katolików i 3 protestantów) Zapewniono Habsburgom dziedziczenie korony cesarskiej Potwierdzono dziedziczną władzę Habsburgów w Czechach

Ogłoszono amnestię dla władców, którzy utracili księstwa podczas wojny kraje Rzeszy uzyskały prawo prowadzenia własnej polityki zagranicznej Francja otrzymała Alzację i biskupstwa (Metz, Toul i Verdun) Hiszpania uznała niepodległość Niderlandów Potwierdzono niepodległość Konfederacji Szwajcarskiej

SKUTKI WOJNY TRZYDZIESTOLETNIEJ Wyludnienie i ruina gospodarcza ( upadek handlu, rzemiosła, rolnictwa) Głód, epidemie Upadek kultury i oświaty Koszty utrzymania armii spadły na okupowany teren Bardziej wykorzystywano artylerię i umocnienia polowe Dalsze rozdrobnienie polityczne Niemiec Francja stała się pierwszym mocarstwem europejskim Wzmocnienie pozycji Szwecji i Brandenburgii

Enya-Exile Album : Watermark [1988] Enya-Pearl Harbor ŹRÓDŁA : GRAFIKA WIKIPEDIA HISTORIA.PGI.PL WIEM.PL BRYK.PL MUZYKA: Enya-Exile Album : Watermark [1988] Enya-Pearl Harbor Cold Case ( Dowody zbrodni) Soundtrack-ES Posthumus-Nara INFORMACJE NA TEMAT WOJNY: 'Historia Od starożytności do współczesności' Vademecum dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie z 1999r. Janusza Micunia `Nowa Matura Historia` repetytorium Jacek Talik WYKONAŁY UCZENNICE KLASY II B SANDRA KOŚCIELSKA oraz INGA KAŹMIERCZAK