Kierunki i tendencje w absorpcji funduszy unijnych do końca 2006 r. Marek Kalupa Dyrektor Departamentu Koordynacji i Zarządzania PWW 7 sierpnia 2007 r.

12, 8 mld euro fundusze unijne dla Polski, w tym: 4,2 mld euro - Fundusz Spójności 8,6 mld euro - fundusze strukturalne na realizację: 7 programów operacyjnych; 2 Inicjatyw Wspólnotowych: EQUAL, INTERREG III A Fundusze UE dla Polski

OD POCZĄTKU REALIZACJI PROGRAMÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH Z FUNDUSZY STRUKTURALNYCH złożono wnioski o dofinansowanie na kwotę 67,6 mld zł (205,4% alokacji na okres programowania 2004–2006) podpisano umowy o dofinansowanie na kwotę prawie 30 mld zł (91% alokacji na okres programowania ) zrealizowano płatności na kwotę 10,6 mld zł (32,2% alokacji na okres programowania 2004–2006) certyfikowano wobec KE wydatki na kwotę ponad 3,2 mld euro (25,4% alokacji) KE zrefundowała Polsce ponad 1,9 mld euro (ponad 21,9% alokacji) W RAMACH FUNDUSZU SPÓJNOŚCI realizowano 128 projektów o wartości prawie 7,9 mld euro (w tym ponad 5,6 mld euro dofinansowania z FS) zakontraktowano ok. 4,1 mld euro zrealizowano płatności na kwotę 1,7 mld euro zrealizowano płatności na kwotę 1,7 mld euro Stan wdrażania NPR – koniec 2006 r.

Jak wykorzystujemy środki unijne Zgodnie ze stanem na koniec grudnia 2006 roku w Polsce objęto umowami 76,5 tys. projektów na łączną kwotę dofinansowania z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w wysokości 50, 398 mld zł. Najwięcej środków unijnych trafiło do województw: mazowieckiego (ponad 10 mld zł), śląskiego (5,2 mld zł), dolnośląskiego (4,7 mld zł), pomorskiego (4,3 mld zł).

Obszary wsparcia Wartość wszystkich podpisanych umów o dofinansowanie projektów (wkład UE) wg głównych obszarów wsparcia (stan na koniec 2006 roku). Obszary wsparcia

Beneficjenci funduszy unijnych Wartość wszystkich podpisanych umów o dofinansowanie projektów (wkład UE) wg rodzajów beneficjentów (stan na koniec 2006 roku) Beneficjenci funduszy unijnych

Struktura udzielonego wsparcia wspólnotowego wg programów operacyjnych, inicjatyw wspólnotowych, Funduszu Spójności w układzie regionalnym (stan na koniec 2006 r.)

Inwestycje w infrastrukturę (1) Do końca 2006 roku w Polsce realizowanych było ponad 12 tysięcy projektów w obszarze infrastruktury o wartości dofinansowania z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności przekraczającej 34,4 mld zł. Najwięcej środków przeznaczono na inwestycje transportowe i komunikacyjne, tj. 17,4 mld zł oraz związane z ochroną środowiska – 13 mld zł. Projekty wspierające rozwój regionalnej i lokalnej infrastruktury społecznej oraz odnowę wsi otrzymały wsparcie powyżej 2,3 mld zł. Inwestycje w infrastrukturę (1)

Inwestycje w infrastrukturę (2) Struktura realizowanych inwestycji infrastrukturalnych (stan na koniec 2006 r., według wartości projektów) Inwestycje w infrastrukturę (2)

Infrastruktura drogowa (2) Struktura realizowanych inwestycji transportowych w podziale na poszczególne kategorie interwencji (stan na koniec 2006 r., według wartości projektów) Infrastruktura transportowa

Infrastruktura drogowa (1) Najwięcej środków wspólnotowych (67% wsparcia dla projektów z zakresu infrastruktury transportowej) przeznaczono na budowę i modernizację dróg. Największe wsparcie otrzymały inwestycje drogowe na budowę autostrad i dróg ekspresowych, przebudowę dróg krajowych znajdujących się w obszarze budowanej sieci TEN-T w ramach strategii wykorzystania Funduszu Spójności. Przedsięwzięciami komplementarnymi są inwestycje współfinansowane w ramach SPO Transport oraz projekty o charakterze regionalnym i lokalnym realizowane w ramach ZPORR. Do końca 2006 roku oddano do użytku : 195 km wybudowanych i zmodernizowanych autostrad; 62 km dróg krajowych; km wybudowanych lub zmodernizowanych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Infrastruktura drogowa

Infrastruktura ochrony środowiska (1) W realizację projektów związanych z ochroną środowiska zaangażowano 13 mld zł. Większość środków wspólnotowych ( 6,8 mld zł ) przeznaczono na projekty zintegrowane, które realizowane są w obrębie kilku kategorii interwencji z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Dużą grupę projektów stanowią inwestycje nakierowane na budowę i modernizację oczyszczalni ścieków ( 3,3 mld zł ) oraz na budowę wodociągów i rozbudowę systemów zaopatrywania w wodę ( 1,7 mld zł ). W 2006 roku w porównaniu z 2005 r. znacząco wzrósł udział inwestycji wspierających duże przedsiębiorstwa i MŚP w zakresie technologii przyjaznych środowisku (z 25 projektów o wartości 73 mln zł w 2005 r. do 248 projektów o wartości przekraczającej 523 mln zł w 2006 r.). Do końca 2006 roku oddano do użytku ponad km sieci wodociągowej i km kanalizacyjnej. Infrastruktura ochrony środowiska (1)

Osiągnięte wskaźniki produktu realizacji zakończonych inwestycji środowiskowych w ramach ZPORR (stan na koniec 2006 r.) Infrastruktura ochrony środowiska (2)

Infrastruktura społeczna (1) Do końca 2006 roku podpisano ponad umów na realizację projektów z zakresu infrastruktury społecznej, których wartość z EFRR oraz z EFOiGR wyniosła 2,3 mld zł. Najwięcej umów (1 740) dotyczyło projektów mających na celu odnowę wsi poprzez drobne inwestycje w kulturę, infrastrukturę sportową i społeczną gmin wiejskich. Najefektywniejszym instrumentem wspomagającym rozwój infrastruktury edukacyjnej, ochrony zdrowia, sportowej oraz wspierającym ochronę dziedzictwa kulturowego jest ZPORR. Największymi beneficjentami są szkoły wyższe, specjalistyczne placówki zdrowia oraz szpitale wojewódzkie i powiatowe, nad którymi nadzór sprawują jednostki samorządu terytorialnego. Infrastruktura społeczna (1)

Infrastruktura społeczna (2) Udział dofinansowania z EFRR (w %) w realizowanych w ramach ZPORR projektach z zakresu infrastruktury społecznej w podziale na projekty o charakterze regionalnym i lokalnym (stan na koniec 2006 r.) Infrastruktura społeczna (2)

Do końca 2006 r. 7,2 mld zł 92 % Do końca 2006 r. beneficjenci realizowali projekty o wartości ponad 7,2 mld zł, na które została zakontraktowana prawie cała dostępna alokacja, tj. ponad 92 % środków. projekty dotyczące kształcenia ustawicznego. Największy udział projektów (37%), na które do końca roku 2006 podpisano umowy o dofinansowanie, stanowią projekty dotyczące kształcenia ustawicznego. Umowy o największej łącznej wartości zawarto w ramach działania 2.2 SPO RZL Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracy. adaptacyjność i rozwój przedsiębiorstw27% Projekty realizowane w obszarze adaptacyjność i rozwój przedsiębiorstw (w liczbie 2066) stanowią 27% wszystkich realizowanych ogółem. aktywnej polityki rynku pracy. W 2006 r. realizowano blisko 1800 projektów związanych z obszarem aktywnej polityki rynku pracy. Wykorzystanie Europejskiego Funduszu Społecznego

Beneficjenci EFS

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej Cele Odsetek beneficjentów ostatecznych biorących udział w projektach szkoleniowych w ramach działań współfinansowanych z EFS Źródło: Sprawozdania roczne z realizacji SPO RZL i ZPORR w 2006 r. Projekty szkoleniowe w ramach działań współfinansowanych z EFS

liczba osób korzystająca ze szkoleń 700 tysosób W latach 2004 – 2006 łączna liczba osób korzystająca ze szkoleń w ramach działań współfinansowanych z EFS przekroczyła 700 tys. osób (w tym 95% korzystało ze wsparcia udzielanego w ramach SPO RZL), Osoby bezrobotne stanowią blisko 65%, Osoby bezrobotne stanowią blisko 65%, drugą liczną grupą są pracownicy szkolący się w ramach działania 2.3 SPO RZL Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, po szkoleniach mają większe szanse na otrzymanie zatrudnienia Badania ewaluacyjne przeprowadzone przez IZ SPO RZL wykazały, iż osoby bezrobotne ponad rok poszukujące pracy, po szkoleniach mają większe szanse na otrzymanie zatrudnienia niż osoby nieuczestniczące w szkoleniach. Analiza zainteresowania ofertą szkoleniową

Projekty w zakresie społeczeństwa informacyjnego oraz sektora B+R Projekty te są realizowane głównie (ok. 94 % wartości wszystkich projektów z tej dziedziny) w ramach następujących działań: 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna ZPORR, 1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego ZPORR, 1.4 Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo- rozwojową a gospodarką SPO WKP, 1.5 Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do informacji i usług publicznych on-line SPO WKP. Rozwój społeczeństwa informacyjnego oraz sektora B+R

Udział głównych beneficjentów w wartości realizowanych projektów Projekty w zakresie społeczeństwa informacyjnego oraz sektora B+R

najwięcej inwestycji w zakresie społeczeństwa informacyjnego oraz sektora B+R nakierowanych jest na rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, głównym beneficjentem są jednostki samorządu terytorialnego, w ramach kategorii interwencji 18 - Badania, rozwój technologiczny i działania innowacyjne złożono 243 projekty, o całkowitej wartości ok. 986 mln zł., w ramach kategorii interwencji 32 – Infrastruktura telekomunikacyjna i informatyczna były realizowane 262 projekty o wartości ok. 1,3 mld zł., ok. 6 % wartości projektów z dziedziny społeczeństwa informacyjnego oraz sektora B+R jest realizowanych w innych działaniach SPO WKP oraz ZPORR, a także w ramach programów IW INTERREG, Projekty w zakresie społeczeństwa informacyjnego oraz sektora B+R

Jednostki samorządu terytorialnego (1) W latach jednostki samorządu terytorialnego były największym beneficjentem funduszy unijnych. Ponad 9 tysięcy realizowanych projektów stanowi 44% wartości wszystkich przedsięwzięć współfinansowanych ze środków UE. Przeważający udział w wartości i ilości projektów JST ogółem miały gminy (79%). W 2006 roku blisko 75% gmin ogółem realizowało projekty z funduszy unijnych. Procent ten jest zróżnicowany w zależności od regionu kraju. W pomorskim ponad 9 na 10 gmin realizowało projekty, podczas gdy w łódzkim – ponad 6. Znaczną część środków konsumują duże gminy miejskie realizujące projekty z Funduszu Spójności i ZPORR Jednostki samorządu terytorialnego (1)

Jednostki samorządu terytorialnego (2) Struktura dofinansowania projektów JST (stan na koniec 2006 r.) Jednostki samorządu terytorialnego (2)

Jednostki samorządu terytorialnego (3) Najwięcej projektów, również o największej wartości dofinansowania unijnego, realizowano w województwie mazowieckim i śląskim. Gminy w przeważającej części przeznaczały środki unijne na infrastrukturę podstawową (95% ogólnej wartości projektów gminnych). Jedynie 1% całości inwestycji wspierał rozwój zasobów ludzkich, a 4% przypadało na sektor produkcyjny.

Do końca 2006 r. z przedsiębiorcami podpisano ponad 11,6 tys. umów o dofinansowanie w ramach SPO Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw (priorytet 2) i Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (dz. 3.4). Wartość podpisanych umów o dofinansowanie ogółem wyniosła blisko 11,6 mld zł. Wartość dofinansowania z EFRR dla projektów objętych umowami o dofinansowanie wyniosła 2,3 mld zł. Projekty realizowane przez przedsiębiorstwa

Po uwzględnieniu dz. 2.4 SPO-WKP udział dużych przedsiębiorstw zwiększa się do 33%, a udział MŚP zmniejsza się do 67% *Nie uwzględnia dz. 2.4 SPO-WKP, w przypadku którego zastosowany został wyłącznie podział przedsiębiorstw na MSP i duże Projekty realizowane przez przedsiębiorstwa

151 – 291,1 mln zł: duże przedsiębiorstwa: budowa, rozbudowa, modernizacja przedsiębiorstwa; wdrożenie nowej technologii, linii produkcyjnej; zmiana technologii 152 – 455,6 mln zł: duże przedsiębiorstwa: inwestycje w zakresie dostosowywania do wymogów ochrony środowiska (pozwolenie zintegrowane, gospodarka wodno-ściekowa, ochrona powietrza, gospodarka odpadami) 153 – 11,8 mln zł: duże przedsiębiorstwa: umiędzynarodowienie działalności, targi, wystawy, misje zagraniczne 161 – 1 420,1 mln zł: MSP: modernizacja lub rozbudowa przedsiębiorstwa, zakup maszyn, zakup linii technologicznej, zakup lub wdrożenie nowej technologii; wdrożenie systemu informatycznego zarządzania firmą, informatyzacja, zastosowanie ICT 162 – 67,5 mln zł: MSP: inwestycje w zakresie dostosowywania do wymogów ochrony środowiska (pozwolenie zintegrowane, gospodarka wodno- ściekowa, ochrona powietrza, gospodarka odpadami) 163 – 108,9 mln zł: MSP: doradztwo: systemy zarządzania jakością, środowiskowego lub BHP; certyfikaty zgodności dla wyrobów; pozyskiwanie zewn. finansowania; innowacje i nowe technologie, technologie informatyczne; sieci kooperacyjne, poszukiwanie strategicznego partnera, łączenie przedsiębiorstw; targi, wystawy, misje zagraniczne

Projekty realizowane przez przedsiębiorstwa Największy udział przedsiębiorstw - mikro – zachodniopomorskie (49%) wg wielkości w rozdysponowanym - małe – małopolskie, łódzkie, opolskie, pomorskie (37-39%) wsparciu w regionie: - średnie – kujawsko-pomorskie (61%) - duże – śląskie (37%)

Liczba projektów na 1000 przedsiębiorstw: Polska - 3,2 zachodniopomorskie (2,2) mazowieckie, lubelskie, łódzkie, małopolskie, pomorskie, śląskie (3,1-3,3) podlaskie (4,3), podkarpackie (4,8) Wartość dofinansowania z EFRR na 1 przedsiębiorstwo: Polska zł pomorskie (337), dolnośląskie (421), mazowieckie (499) opolskie, lubelskie, małopolskie, łódzkie ( ) podkarpackie (907), podlaskie (918) Projekty realizowane przez przedsiębiorstwa

Organizacje pozarządowe (1) Do końca 2006 roku organizacje pozarządowe realizowały projektów, na które wartość dofinansowania z funduszy strukturalnych (na podstawie podpisanych umów) przekroczyła 1,9 mld zł. Najwięcej projektów otrzymało dofinansowanie w ramach ZPORR, SPO WKP i SPO RZL. Umowy o najwyższej wartości podpisano w SPO WKP. Największa ilość środków trafiła do organizacji, które realizują swoją działalność statutową na terenie województw: mazowieckiego i śląskiego. Organizacje pozarządowe (1)

Organizacje pozarządowe (2) Umowy podpisane przez organizacje pozarządowe według kategorii tematycznych (stan na koniec 2006 r.) Organizacje pozarządowe (2)

Organizacje pozarządowe (3) Wysokość udzielonego wsparcia (w %) organizacjom pozarządowym według regionów (stan na koniec 2006 r.)

Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4