Szkolenie-rolnictwo ekologiczne BIURO CERTYFIKACJI ul. Grzegórzecka 77 Kraków www.cobico.pl

Wstęp Rolnictwo Ekologiczne - określane również jako: biologiczne, organiczne lub biodynamiczne oznacza system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa, oparty na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie. Podstawową zasadą jest odrzucenie w procesie produkcji żywności środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej. Jest to system trwały, samowystarczalny i ekonomicznie bezpieczny. Produkcja prowadzona metodami ekologicznymi to sposób uzyskania produktu rolniczego, w którym zastosowano w możliwie największym stopniu naturalne metody produkcji, nie naruszające równowagi przyrodniczej.

Procedura certyfikacji produkcji rolniczej Informacje wstępne dla wnioskującego o certyfikat Przyjęcie i zarejestrowanie wniosku o certyfikację Nadzór Oznaczanie znakiem zgodności Kontrola gospodarstwa Decyzja o wydaniu certyfikatu Ocena dokumentacji

Informacje wstępne dla wnioskującego o certyfikat Przekazanie informacji o procesie certyfikacji: Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. 2004 nr 93 poz.898) i rozporządzenia do powyższej Ustawy, rozporządzenie Rady EWG 2092/91 z dnia 24 czerwca 1991r., Z wejściem w życie nowej Ustawy o Rolnictwie Ekologicznym zostanie wprowadzone Rozporządzenie 834/2007, które zastąpi obecnie obowiązujące oraz Rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania powyższego rozporządzenia, procedurę dotyczącą certyfikacji i zasady nadzoru nad certyfikatem, zasady zawieszania, cofania i unieważniania certyfikatów, procedurę naruszeń i sankcji, procedurę odwołań i reklamacji, informacje o opłatach za certyfikację.

Wniosek o certyfikację Przekazywanie wnioskodawcy Wniosku o przeprowadzenie certyfikacji (Formularz nr P-15/1F) Do wniosku Producent zobowiązany jest dołączyć: Wypis z ewidencji gruntów i budynków dotyczący gospodarstwa rolnego oraz mapę ewidencyjną z zaznaczonymi działkami Formularz zgłoszenia działalności w rolnictwie ekologicznym (Formularz nr FZ-01/04) - nie dotyczy to producentów posiadający certyfikat zgodności lub posiadający status gospodarstwa w okresie przestawiania, (każdorazowo w przypadku zmian w działalności) Umowę dzierżawy (jeżeli dotyczy)

Wniosek o certyfikację Do wniosku Producent zobowiązany jest dołączyć: Producent posiadający już certyfikat lub posiadający status gospodarstwa w okresie przestawiania wydany przez inną jednostkę certyfikującą niż BC COBICO dostarcza kserokopię certyfikatu i zaświadczenie o statusie producenta wydane przez poprzednią jednostkę certyfikującą z ewentualnymi zaleceniami. Wraz z wnioskiem klient wnosi opłatę wstępną w oparciu o cennik BC

Stawki dotacji w roku 2008 do 5 ha użytków rolnych - 500 powyżej 5 ha do 10 ha użytków rolnych - 600 powyżej 10 ha do 20 ha użytków rolnych - 650 powyżej 20 ha do 50 ha użytków rolnych - 700 powyżej 50 ha do 100 ha użytków rolnych -750 powyżej 100 ha użytków rolnych-800 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 13 kwietnia 2007 r., w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa (Dz.U.2007 nr 67 poz.446)

Terminy składania dokumentów Nowi producenci – cały rok (brak uzgodnionego terminu). Rozpoczęcie realizacji pakietu w chwili złożenia wniosku Producent posiadający certyfikat zgodności lub posiadający status gospodarstwa w okresie przestawiania: termin składania wniosków o certyfikację do 31 stycznia (dotyczy COBICO)

Rejestracja wniosku W terminie do 7 dni roboczych od daty otrzymania wniosku pracownik BC COBICO dokonuje jego oceny pod względem formalnym. W przypadku pozytywnej weryfikacji wniosku i załączonej dokumentacji następuje rejestracja wniosku z datą jego wpływu oraz nadanie numeru producenta.

Kontrola gospodarstwa Gospodarstwo podlega co najmniej raz w roku, w terminie uzgodnionym z posiadaczem gospodarstwa, kontroli pełnej (tzw. rocznej). BC COBICO w okresie przestawiania jak i posiadania certyfikatu może zlecić przeprowadzenie doraźnych, nieodpłatnych kontroli w wyżej wspomnianym zakresie, jak również pobór próbek wyrobów, bez uprzedniego powiadomienia posiadacza gospodarstwa rolnego.

Decyzja o wydaniu certyfikatu Ocena dokumentacji Brak rozbieżności Wystąpienie rozbieżności Ocenę wniosku przeprowadzona jest w terminie do 30 dni od daty kontroli. Termin wydania decyzji zgodnie z harmonogramem spotkań Komitetu Technicznego Rozpatrzenie wniosku przez Komitet Techniczny Decyzja o wydaniu certyfikatu/przyznania statusu gospodarstwa w okresie przestawiania Decyzja o odmowie wydania certyfikatu/przyznania statusu gospodarstwa w okresie przestawiania

Wydanie certyfikatu Certyfikaty wydawane są na okres od 1 stycznia do 31 grudnia. W przypadku gospodarstw rolnych przestawiających swoją produkcję na metody ekologiczne certyfikat wydawany jest po 2 latach przestawiania produkcji w gospodarstwie na produkcję metodami ekologicznymi.

Nadzór Nadzór nad wydanymi certyfikatami obejmuje: nadzór nad sposobem wykorzystywania certyfikatów przez producentów, kontrole doraźne gospodarstw ekologicznych. W przypadku wystąpienia naruszeń, stosowane są odpowiednie sankcje proporcjonalnie do skali naruszenia.

Zagadnienia z Rozporządzenie Rady 2092/91 oraz Rozporządzenia Rady 834/2007 Okres przestawiania(konwersji) gospodarstwa rozpoczyna się najwcześniej z chwilą poinformowania przez podmiot gospodarczy jednostki certyfikującej . grunty podlegają okresowi przestawiania zazwyczaj przez co najmniej 2 lata przed siewem lub, w przypadku łąki, przez co najmniej 2 lata przed wykorzystywaniem ich do produkcji pasz ekologicznych lub, w przypadku upraw wieloletnich innych niż rośliny łąkowe, co najmniej 3 lata przed pierwszym zbiorem produktów. Okres przestawiania może ulec skróceniu bądź wydłużeniu, ale dopiero po rozpatrzeniu właściwego organu (w Polsce GIJHARS)

Żyzność i biologiczna aktywność gleby: Produkcja roślinna. Żyzność i biologiczna aktywność gleby: uprawę roślin strączkowych, zielonek lub roślin głęboko korzeniących się, w odpowiednim wieloletnim płodozmianie; włączenie nawozu pochodzącego od zwierząt gospodarskich z ekologicznej produkcji zwierzęcej zgodnie z przepisami i ograniczeniami (nie więcej niż 170 kg N/ha) włączenie innych materiałów organicznych, kompostowanych lub niekompostowanych, z gospodarstw produkujących zgodnie z zasadami rol. ekologicznego Nie stosuje się mineralnych nawozów azotowych

Nawozy organiczne lub mineralne. preparaty na bazie roślin lub mikroorganizmów, niezmodyfikowanych genetycznie, preparaty pochodzące z mączek skalnych, obornika gospodarskiego lub roślin. kwalifikowanie oraz wykaz nawozów lub środków poprawiających właściwości gleby do stosowania w rolnictwie ekologicznym prowadzi Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach.

Zwalczane szkodników, chorób i chwastów. dobór stosownych gatunków i odmian, właściwy płodozmian, uprawa mechaniczna, ochrona naturalnych wrogów szkodników poprzez zapewnienie im dogodnych warunków (np. żywopłoty, tereny gniazdowania, wpuszczenie drapieżników), odchwaszczanie płomieniem. po produkty, o których mowa w Załączniku II można sięgać jedynie w przypadkach bezpośredniego zagrożenia uprawy. kwalifikowanie oraz wykaz środków ochrony roślin do stosowania w rolnictwie ekologicznym prowadzi Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu.

Nasiona i wegetatywny materiał rozmnożeniowy Można stosować: Materiał rozmnożeniowy z jednostki w trakcie konwersji (własny); Pochodzący z gospodarstwa ekologicznego lub znajdujący się na liście PIORiN jako nasiona lub sadzonki ekologiczne konwencjonalny ale po otrzymaniu zgody od WIORIN

Produkcja zwierzęca Produkcja zwierzęca stanowi nieodłączną część wielu gospodarstw rolnych, które zajmują się rolnictwem ekologicznym. Zaspakaja potrzeby nawozowe w gospodarstwie.

Pochodzenie zwierząt Przy wyborze ras lub odmian należy brać pod uwagę zdolność zwierząt do przystosowania się do miejscowych warunków; ich żywotność i odporność na choroby, możliwością uniknięcia określonych chorób lub problemów zdrowotnych związanych z niektórymi rasami lub odmianami wykorzystywanych w intensywnej produkcji. Pierwszeństwo należy dać rodzimym rasom i odmianom. Zwierzęta gospodarskie muszą pochodzić z jednostek produkcyjnych ekologicznych. Ten system produkcji należy utrzymać w ciągu całego ich życia. Rozporządzenie na zasadzie odstępstwa po zasięgnięciu opinii i uzyskaniu zgody organu lub jednostki kontrolnej dopuszcza wprowadzenie zwierząt nie spełniające w/w wymogów. 20

Pochodzenie zwierząt cd. Można wprowadzić: Do 10% dorosłych zwierząt koniowatych, bydła lub 20% dorosłych świń , owiec, kóz (dotyczy gospodarstw powyżej 10 szt. bydła lub 5 szt. trzody, owiec, kóz) Maksymalnie jedno zwierzę jeżeli produkcja jest mniejsza od podanej powyżej. Odsetek ten można zwiększyć po uzgodnieniu z odpowiednim organem kiedy: Zwiększa się gospodarstwo, Zmienia się rasę, Zmienia się specjalizację w chowie zwierząt.

Konwersja Rozpoczyna się z chwilą wprowadzenia zwierząt do gospodarstwa Okresy konwersji dla zwierząt: 12 miesięcy w przypadku zwierząt z rodziny koniowatych i bydła (łącznie z gatunkami bubalus i bizon) przeznaczonych do produkcji mięsnej, a w każdym przypadku, przez co najmniej trzy czwarte ich życia, 6 miesiący w przypadku małych przeżuwaczy, świń i zwierząt przeznaczonych do produkcji mleka, 10 tygodni dla drobiu do celów produkcji mięsnej, wprowadzonego przed trzecim dniem życia, 6 tygodni dla drobiu przeznaczonego do produkcji jaj.

Karmienie Pasze własne lub z gospodarstw ekologicznych, Tucz jest dozwolony w takim zakresie, w jakim jest on odwracalny na każdym etapie procesu chowu. Zabronione jest wymuszone karmienie zwierząt. Młode ssaki należy karmić mlekiem naturalnym, najlepiej mlekiem matki przez okres, który powinien wynosić, zależnie od gatunku, co najmniej 3 miesiące dla bydła i zwierząt z rodziny koniowatych, 45 dni dla owiec i kóz oraz 40 dni dla świń. Na zasadzie odstępstwa dopuszcza się stosowanie w ograniczonej proporcji konwencjonalnych pasz dla zwierząt innych niż roślinożerne( 10% do 31 stycznia 2009 lub 5% do 31 grudnia 2011)

Karmienie Zwierzęta ekologiczne można wypasać na obszarze konwencjonalnym w trakcie spędu z jednego pastwiska na drugie, ale dawka pokarmowa w tym przypadku nie może przekroczyć 10%

Trzymanie zwierząt na uwięzi Za zgodą jednostki rozp.2092/91; Właściwe organy rozp. 834/2007 (Małe gospodarstwa jeżeli nie ma możliwości podzielenia zwierząt na grupy odpowiednio do ich zachowania, pod warunkiem że mają dostęp do wybiegów)

Zapobieganie chorobom i leczenie weterynaryjne. dobór odpowiednich ras i odmian, stosowanie praktyk gospodarskich odpowiednich do wymagań każdego gatunku, silnie wzmacniających odporność na choroby i zapobiegających infekcjom, stosowanie wysokiej jakości paszy, wraz z zapewnianiem regularnego ruchu i dostępu do pastwiska, zapewnienie odpowiedniej obsady zwierząt gospodarskich, Weterynaryjne produkty lecznicze stosowane w rolnictwie ekologicznym muszą spełniać następujące zasady: leki roślinne, produkty homeopatyczne i pierwiastki śladowe oraz produkty wymienione w części C pkt 3 załącznika II dopuszcza się zastosowanie syntetycznych alopatycznych weterynaryjnych produktów leczniczych lub antybiotyków na odpowiedzialność lekarza weterynarii;

Produkcja równoległa Jednostki produkcyjne mogą prowadzić na tym samym obszarze produkcję ekologiczną i konwencjonalną pod warunkiem że: budynki i działki są odpowiednio oddzielone; gatunki uprawianych roślin nie powtarzają się.

c.d Zwierzęta konwencjonalne mogą przebywać w ograniczonym okresie na działkach ekologicznych po uzgodnieniu z jednostką i przedstawieniu planu wypasu sporządzonego przez doradcę

Praktyki prowadzenia gospodarstwa. dopuszcza się sztuczną inseminację, zabronione jest systematyczne wykonywanie takich działań jak mocowanie elastycznej taśmy do ogonów owiec, przycinanie ogona i piłowanie zębów, kształtowanie dziobów lub usuwanie rogów, dopuszcza się przeprowadzanie zabiegów kastracyjnych, zabronione jest trzymanie zwierząt gospodarskich na uwięzi, Transport , Identyfikowanie produktów zwierzęcych, Gospodarowanie nawozami naturalnymi, Pomieszczenia inwentarskie i wybiegi.

Dokumentacja w gospodarstwie ekologicznym Dokumentację należy prowadzić na: formularzach Rejestr Działalności Rolnośrodowiskowej ( druk ARiMR), Księgi Rejestru Stada (druk ARiMR), Zapisy prowadzone w dowolnej formie np.

Dokumentacja produkcji roślinnej w gospodarstwie Data/termin Uprawiana roślina Działanie gospodarcze/rodzaj zabiegu* 05.03.2006 Pszenica Zakup 300 kg pszenicy do siewu od …. Wysiew na działce nr 3 w dniu ….. 13.04.2006 Pszenica (nawóz) Zakup nawozu (nazwa) w ilości … z …. Wysiew na działce nr 3 w dniu … 14.08.2006 Sprzedaż 200 kg pszenicy na targowisku w ... (lub nazwisko nabywającego, nazwa firmy….) *- np. zakup środków do produkcji (nasiona, nawozy…), sprzedaż płodów rolnych, ważniejsze zabiegi agrotechniczne, pielęgnacyjne, ochronne …

Dokumentacja produkcji zwierzęcej w gospodarstwie Data/termin Gatunek/ grupa zwierząt Działanie gospodarcze/rodzaj zabiegu* 15.04.2006 Krowa mleczna Zakup krowy mlecznej od Jana Kowalskiego zamieszkałego w …., gospodarstwo ekologiczne nr …. 16.07.2006 Bydło Zakup paszy (dodatku mineralnego) sklep w …. 25.09.2006 Prosięta Sprzedaż 5 szt. prosiąt (gdzie /komu) * - np. zakup i sprzedaż zwierząt, zakup paszy, leczenie zwierząt i inne.

Pakiet 2: Rolnictwo ekologiczne (na ha) Uprawy rolnicze (bez certyfikatu) 840 PLN Uprawy rolnicze (z certyfikatem) 790 PLN Trwałe użytki zielone (bez certyfikatu) 330 PLN Trwałe użytki zielone (z certyfikatem) 260 PLN Uprawy warzywnicze (bez certyfikatu) 1550 PLN Uprawy warzywnicze (z certyfikatem) 1300 PLN Uprawy zielarskie (bez certyfikatu) 1150 PLN Uprawy zielarskie (z certyfikatem) 1050 PLN Uprawy specjalne - sadownicze i jagodowe (bez certyfikatu) 1800 PLN Uprawy specjalne - sadownicze i jagodowe (z certyfikatem) 1540 PLN Uprawy specjalne - sadownicze i jagodowe pozostałe (bez certyfikatu)800 PLN Uprawy specjalne - sadownicze i jagodowe pozostałe (z certyfikatu) 650PLN