1 BANKI A ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH OPINIE I PROPOZYCJE Ś RODOWISKA BANKOWEGO Związek Banków Polskich Warszawa, 23 luty 2006 r. Rola sektora bankowego w systemie absorpcji funduszy strukturalnych UE w latach

2 ROZWÓJ TERENÓW WIEJSKICH JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH WYZWAŃ DLA POLSKIEJ GOSPODARKI A TYM SAMYM DLA INSTYTUCJI FINANSOWYCH

3 Co, zdaniem banków, jest istotne dla lepszego wykorzystania środków UE ? (1/2) Stworzenie spójnych dla wszystkich programów operacyjnych przejrzystych reguł i procedur przy współpracy z bankowcami wykorzystując ich wiedzę i doświadczenie; Wykorzystanie instytucji bankowych w systemie wdrażania programów w szczególności przy monitoringu i kontroli; Systemowa akcja szkoleniowa dla banków inspirowana przez stronę rządową; Szersze wykorzystanie partnerstwa publiczno- prywatnego w mechanizmach finansowania projektów; Stworzenie systemu ubezpieczeń poprawiającego ocenę zdolności kredytowej podmiotów z obszarów wiejskich.

4 Co, zdaniem banków, jest istotne dla lepszego wykorzystania środków UE ? (2/2) Ułatwienie beneficjentom programów nieposiadającym wystarczającego zabezpieczenia dostępu do kredytów poprzez znowelizowanie ustawy o Funduszu Poręczeń Unijnych zgodnie z wcześniejszymi sugestiami środowiska bankowego; Dostarczenie przyszłym beneficjentom kompetentnej, pełnej wiedzy na temat możliwości ubiegania się o środki unijne oraz doradztwa; Rozwój edukacji finansowej obywateli w tym w szczególności na obszarach wiejskich.

5 SUGESTIE ŚRODOWISKA BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH

6 Doradztwo unijne Zadania związane z wykorzystaniem środków unijnych, w tym doradztwo powinny być zlecane osobom kompetentnym, posiadającym odpowiednie doświadczenia; Jednym z najczęściej eksponowanych problemów z wykorzystaniem środków unijnych jest brak szerokiej informacji i doradztwa; Większość banków utworzyła komórki informujące nt. środków UE. Banki Spółdzielcze natomiast wyszły naprzeciw temu problemowi organizując w swoich placówkach Punkty Doradztwa Unijnego.

7

8 Wykorzystanie potencjału Banków Spółdzielczych Proponujemy wykorzystać stworzoną infrastrukturę i potencjał ludzki przeszkolonych pracowników poprzez włączenie Banków Spółdzielczych w krajową sieć obszarów wiejskich i uczynić z Punktów Doradztwa Unijnego oficjalne ośrodki informacji unijnej dla rolników i przedsiębiorców z terenów wiejskich, dofinansowane ze środków pomocy technicznej.

9 Podział kompetencji Zakres doradztwa świadczonego dla rolników powinien być określony dla banków spółdzielczych i innych instytucji działających na rzecz rozwoju obszarów wiejskich oraz firm komercyjnych.

10 DORADZTWO DLA ROLNIKÓW DORADZTWO FINANSOWE DORADZTWO TECHNOLOGICZNE Punkty Doradztwa Unijnego Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Izby Rolnicze, firmy produkujące środki do produkcji -Unijne programy pomocowe -Kredyty preferencyjne -Dopłaty bezpośrednie -Środki Wspólnej Polityki Rolnej -Wymogi w zakresie higieny, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt -Doradztwo w zakresie chowu, hodowli, upraw (podział kompetencji) -Środki Wspólnej Polityki Rolnej

11 Włączenie banków w proces wdrażania funduszy dla obszarów wiejskich Postulujemy również rozważenie możliwości uwzględnienia banków w planowanym mechanizmie wdrażania programów właściwych dla finansowania wsi. Takie rozwiązania funkcjonujące na terenie Państw Członkowskich UE (np. Hiszpania, Niemcy) sprawdziły się i mogłyby doprowadzić do wydatnego usprawnienia oraz przyspieszenia całego procesu.

12 Ocena wniosków o środki unijne w Banku Spółdzielczym Biorąc pod uwagę doświadczenia banków spółdzielczych w zakresie finansowania rolnictwa należałoby im powierzyć ocenę formalną i merytoryczną wniosków składanych przez rolników o środki na inwestycje w gospodarstwach rolnych (w nowym okresie programowania działanie ma się nazywać modernizacja gospodarstw rolnych).

13 Bank SpółdzielczyOśrodki Doradztwa Rolniczego Ocena formalna: kompletność dokumentacji, kryteria dostępu Ocena spełnienia wymogów w zakresie: higieny, ochrony środowiska, dobrostanu zwierząt Ocena merytoryczna: wykonalność finansowa projektu zakres kosztów kwalifikowanych i zasadność ich poniesienia Wizytacja terenowa (BS i ODR) PROPONOWANY SCHEMAT PROCESU PRZYZNAWANIA DOTACJI

14 Akceptacja wniosków przez ARiMR Banki Spółdzielcze przekazywałyby dalej wnioski do akceptacji Oddziałów Regionalnych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; Agencja po zaakceptowaniu wniosku przesyłałaby do Banku Spółdzielczego umowę do podpisu przez rolnika.

15 Wniosek o płatność w Banku Rolnik składa wniosek o płatność w Banku Spółdzielczym; Bank Spółdzielczy sprawdza wniosek pod względem formalnym i merytorycznym oraz przeprowadza wraz z pracownikami ODR wizytację na miejscu; Kompletny i poprawny wniosek przekazuje do akceptacji Oddziału ARiMR; Oddział ARiMR akceptuje wniosek i przekazuje środki do Banku Spółdzielczego, Bank dokonuje wypłaty rolnikowi.

16 Monitoring przedsięwzięć przez Bank Bank Spółdzielczy przez 5 lat kontroluje prowadzenie działalności w dofinansowanym gospodarstwie przez rolnika i inne specyficzne wymogi jakie będą związane z konkretnym przedsięwzięciem.

17 Zalety przedstawionego modelu Usprawnienie procesu aplikacji poprzez zbliżenie go do rolnika (zamiast w Oddziale Regionalnym ARiMR załatwia sprawy w lokalnym banku); Odciążenie Oddziałów Regionalnych ARiMR (Inwestycje w gospodarstwach rolnych są działaniem, gdzie składano najwięcej wniosków spośród działań dla rolników); Mniejsze nakłady na wizyty terenowe (bliższe odległości), co pozwoli przywrócić wizytacje dwukrotne przed i po realizacji przedsięwzięcia, co sprzyja uszczelnieniu procedur.

18 Zalety przedstawionego modelu Brak konieczności dalszego rozbudowywania struktury kadrowej Oddziałów ARiMR w obliczu nowego okresu programowania niosącego jeszcze większe środki dla rolników); Ocena wykonalności finansowej i opłacalności ekonomicznej przedsięwzięć dokonana przez profesjonalny podmiot z doświadczeniem w tym zakresie.

19 PROGRAM LEADER NOWE PODEJŚCIE DO ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

20 Leader a rozwój obszarów wiejskich Biorąc pod uwagę założenia trójsektorowości członków Lokalnych Grup Działania (LGD) bez wątpienia pożądanym jest udział banku. Banki Spółdzielcze z racji swego położenia angażują się w szeroko rozumiany rozwój obszarów wiejskich, nie skupiając się wyłącznie na rozwoju rolnictwa, mają szczególną rolę do odegrania w tworzeniu i funkcjonowaniu Lokalnych Grup Działania w ramach Programu Leader.

21 Zadania Banków Spółdzielczych w Programie Leader Członkostwo w partnerstwie (Lokalnej Grupie Działania); Obsługa finansowa Lokalnej Grupy Działania i realizowanych przez nią projektów; Obsługa finansowa innych podmiotów, związanych z LGD i jej działalnością (np. członkowie partnerstwa, beneficjenci programu i inni); Świadczenie usług o charakterze konsultacyjno- doradczym dla Lokalnej Grupy Działania i związanych z nią podmiotów (doradztwo przy opracowaniu projektów, ocena projektów, pomoc w zarządzaniu posiadanymi środkami finansowymi itp.).

22 Problemy kredytowania LGD i jak je rozwiązać LGD jako podmioty młode nie mają z zasady odpowiedniego zabezpieczenia kredytów, proponujemy więc : Utworzyć fundusz poręczeniowy dla Lokalnych Grup Działania, co znacznie ułatwi ich finansowanie, szczególnie w pierwszym okresie istnienia. Wprowadzić systemu zaliczkowania przy wypłacie grantów dla Lokalnych Grup Działania.

23 Uwzględnienie specyfiki banków spółdzielczych Środowisko banków spółdzielczych postuluje, przy uwzględnieniu ich specyfiki, wprowadzenie dla tego środowiska odpowiednich ulg podatkowych. Będzie to skutkować większym zaangażowaniem banków spółdzielczych w rozwój lokalny (np. w postaci tworzenia lokalnych funduszy poręczeń).

24 Banki są niezbędnym ogniwem w procedurach wdrożeniowych środków unijnych w Polsce w latach oraz tworzeniu dokumentów programowych. Są instytucjami wiarygodnymi, rzetelnymi i bezstronnymi. Apelujemy więc o umożliwienie włączenia przedstawicieli środowiska bankowego (Związku Banków Polskich) do prac nad programami operacyjnymi.