Uczeń niepełnosprawny w szkole ogólnodostępnej Opracowanie: Maria Rusin Kuratorium Oświaty w Rzeszowie

Uczeń niepełnosprawny to - w rozumieniu przepisów oświatowych - uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez zespół orzekający działający, w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Art. 71b ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież (.........) wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5. Dziecko niepełnosprawne - rozumieniu przepisów oświatowych to jest to dziecko w stosunku do którego publiczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna wydała orzeczenie kwalifikacyjne. Rodzice, którzy nie godzą się na przebadanie dziecka przez ppp powinien mieć tego świadomość. Opinia, informacja o wynikach badań, zaświadczenie lekarskie i inne dokumenty nie mogą być podstawą do traktowania dziecka jako niepełnosprawne.

Kształcenie specjalne Uczniowie niepełnosprawni: niewidomi słabo widzący niesłyszący słabosłyszący niepełnosprawni ruchowo upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim upośledzeni umysłowo w stopniu umiarkowanym lub znacznym upośledzeni umysłowo w stopniu głębokim autystyczni z zaburzeniami zachowania, zagrożeni uzależnieniem niepełnospranościami sprzężonymi (przewlekle chorzy) Kształcenie specjalne Szkoły specjalne Szkoły integracyjne (z oddziałami integracyjnymi) Szkoły ogólnodostępne (masowe, powszechne) Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze (indywidualne, zespołowe) Niepełnosprawnym jest to dziecko w stosunku do którego wydane zostało przez poradnie psychologiczno-pedagogiczną odpowiednie orzeczenie kwalifikacyjne (nie opinia i nie informacja, nie można respektować innych orzeczeń np.. Wydanych przez komisje w starostwie). Dzieci przewlekle chore nie będą zaliczane do kategorii niepełnosprawnych Kształcenie specjalne może być realizowane w każdego typu szkole. Szkolnictwo specjalne to nie tylko szkoły dla upośledzonych umysłowo.

Organizacja kształcenia specjalnego w szkole ogólnodostępnej (masowej) Rodzice ucznia składają u dyrektora szkoły wniosek o zorganizowanie kształcenia specjalnego wraz z orzeczeniem ppp o potrzebie kształcenia specjalnego. Dyrektor szkoły organizuje kształcenie specjalne, zapewniając uczniowi: - dostosowanie wymagań do jego indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych - indywidualne zajęcia rewalidacyjne (w porozumieniu z organem prowadzącym) prowadzone przez odpowiednich specjalistów - możliwość wydłużenia etapu edukacyjnego - odpowiednie pomoce dydaktyczne i sprzęt - likwidację barier architektonicznych Dyrektor zapewnia ponadto pomoc psychologiczno-pedagogiczną rodzicom i nauczycielom.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2004 r Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania , klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 199 poz. 2046) § 6. 1. Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno- pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne, o których mowa w § 4 ust. 1pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom, z zastrzeżeniem ust. 2 i3.

Sposób organizacji kształcenia i wychowania uczniów z różnymi stopniami upośledzenia umysłowego

Organizacja kształcenia specjalnego w szkole ogólnodostępnej (masowej) Rodzice ucznia składają u dyrektora szkoły wniosek o zorganizowanie kształcenia specjalnego wraz z orzeczeniem ppp o potrzebie kształcenia specjalnego. Dyrektor szkoły organizuje kształcenie specjalne, zapewniając uczniowi: - dostosowanie wymagań do jego indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych - indywidualne zajęcia rewalidacyjne (w porozumieniu z organem prowadzącym) prowadzone przez odpowiednich specjalistów - możliwość wydłużenia etapu edukacyjnego - odpowiednie pomoce dydaktyczne i sprzęt - likwidację barier architektonicznych Dyrektor zapewnia ponadto pomoc psychologiczno-pedagogiczną rodzicom i nauczycielom.

§ 2 ust. 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych Dyrektor szkoły, z wyjątkiem szkoły specjalnej, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, przydziela dodatkowe godziny na prowadzenie indywidualnych zajęć rewalidacyjnych z uczniami niepełnosprawnymi.

§ 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych W szkolnym planie nauczania należy dodatkowo uwzględnić dla uczniów niepełnosprawnych, w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczniów (….) następujące zajęcia rewalidacyjne: korekcyjne wad postawy, korekcyjne wad wymowy, orientacji przestrzennej i poruszania się, nauki języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji, inne, wynikające z programów rewalidacji.

Organizacja kształcenia specjalnego w szkole ogólnodostępnej (masowej) Rodzice ucznia składają u dyrektora szkoły wniosek o zorganizowanie kształcenia specjalnego wraz z orzeczeniem ppp o potrzebie kształcenia specjalnego. Dyrektor szkoły organizuje kształcenie specjalne, zapewniając uczniowi: - dostosowanie wymagań do jego indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych - indywidualne zajęcia rewalidacyjne (w porozumieniu z organem prowadzącym) prowadzone przez odpowiednich specjalistów - możliwość wydłużenia etapu edukacyjnego - odpowiednie pomoce dydaktyczne i sprzęt - likwidację barier architektonicznych Dyrektor zapewnia ponadto pomoc psychologiczno-pedagogiczną rodzicom i nauczycielom.

§ 3 ust. 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych Dla uczniów niepełnosprawnych można przedłużyć okres nauki na każdym etapie edukacyjnym co najmniej o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie liczbę godzin zajęć edukacyjnych.

Organizacja kształcenia specjalnego w szkole ogólnodostępnej (masowej) Rodzice ucznia składają u dyrektora szkoły wniosek o zorganizowanie kształcenia specjalnego wraz z orzeczeniem ppp o potrzebie kształcenia specjalnego. Dyrektor szkoły organizuje kształcenie specjalne, zapewniając uczniowi: - dostosowanie wymagań do jego indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych - indywidualne zajęcia rewalidacyjne (w porozumieniu z organem prowadzącym) prowadzone przez odpowiednich specjalistów - możliwość wydłużenia etapu edukacyjnego - odpowiednie pomoce dydaktyczne i sprzęt - likwidację barier architektonicznych Dyrektor zapewnia ponadto pomoc psychologiczno-pedagogiczną rodzicom i nauczycielom.

Podstawy prawne organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Art.. 1 pkt 4 i 5a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. nr 67, poz.329 ze zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. nr 11, poz. 114)

INNE REGULACJE PRAWNE

Art. 14 ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty W przypadku dzieci zakwalifikowanych do kształcenia specjalnego przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 6 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat. Obowiązek szkolny tych dzieci może być odroczony do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat. Jest to bardzo dobre rozwiązanie, gdyż stwarza dziecku szansę na uzyskanie większej dojrzałości. Warunkiem jest pozostanie dziecka pod specjalistyczną opieką, np.. Przedszkola, orwe. Działania zmierzające do odroczenia obowiązku szkolnego należy rozpoczynać odpowiednio wcześniej, to jest po stwierdzeniu przez wychowawczyni w przedszkolu, że u dziecka rozwój jest opóźniony i zaburzony.

Art. 17 ust. 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty Obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art.. 71b bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, gimnazjum lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki dzieciom i młodzieży , o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami albo zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Prawo to może być realizowane w różny sposób: poprzez organizację własnego transportu, dopłatę do kosztów przejazdu środkami transportu publicznego wypłatę rekompensaty dla rodziców dowożących dziecko własnym transportem

WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA

Art. 71b ust. 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty W przedszkolach i szkołach podstawowych, w tym specjalnych, oraz w ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5, a także w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych, mogą być tworzone zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w celu pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, prowadzonego bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną. Nie ma nauczania wg programu szkoły specjalnej. Uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, z wadą wzroku, słuch, z zaburzeniami zachowania obowiązuje ta sama podstawa programowa jak uczniów sprawnych. Odrębna podstawa programowa oraz indywidualne programy obowiązują w odniesieniu do dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym. W zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczniów organizuje się następujące zajęcia rewalidacyjne: korekcyjne wad postawy (dzieci z upośledzeniem umysłowym mają opóźniony rozwój motoryczny) korygujące wady mowy (u dzieci z upośledzeniem umysłowym często występują wady wymowy, rozwój mowy jest u nich opóźniony)) orientacji przestrzennej i poruszania się nauki języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji inne wynikające z programów rewalidacji

SZKOŁY INTEGRACYJNE ORAZ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI Tworzenie oddziałów integracyjnych: 15 – 20 uczniów w oddziale, w tym 3 -5 uczniów niepełnosprawnych Zatrudnienie dodatkowo nauczycieli posiadających specjalne przygotowanie pedagogiczne oraz specjalistów prowadzących zajęcia rewalidacyjne (pedagodzy specjalni, logopedzi, psycholodzy…) Nauczyciel wspomagający Zatrudnienie pomocy nauczyciela dla uczniów (w uzasadnionych przypadkach). Zorganizowanie zajęć rewalidacyjnych Zapewnienie odpowiednich warunków lokalowych, sprzętu i pomocy dydaktycznych

ODDZIAŁY SPECJALNE W SZKOŁACH OGÓLNODOSTĘPNYCH Oddziały tworzy się dla uczniów z jednym, określonym rodzajem niepełnosprawności Liczba uczniów w klasie powinna być zgodna z określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół Nauczanie organizowane jest analogicznie jak w danego typu szkole specjalnej (plany nauczania, programy, zasady oceniania, podręczniki) Konieczne jest zatrudnienie nauczycieli – pedagogów specjalnych oraz nauczycieli z kwalifikacjami do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych. Zatrudnia się pomoc nauczyciela – w określonych przypadkach.

SZKOLNICTWO SPECJALNE W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W województwie podkarpackim funkcjonuje 27 placówek kształcenia specjalnego. Są to placówki (Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze i Zespoły Szkół Specjalnych) dla uczniów: Z upośledzeniem umysłowym Niesłyszących i słabo słyszących (SOSW Nr 2 w Przemyślu) Niepełnosprawnych ruchowo i przewlekle chorych (SOSW Nr 3 w Przemyślu) Leczonych w szpitalach i sanatoriach (ZSS w Rymanowie, ZS przy Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 w Rzeszowie, SP Nr 9 w Przemyślu) Z zaburzeniami zachowania i niedostosowanych społecznie (ZPOWiR w Lubaczowie)