Koziołek ze złotymi rogami – poznajcie jego historiĘ

Historia herbu Potocznie Lublin zwany jest Kozim Grodem. W jego herbie dumny kozioł wspina się na krzew winogron. Skąd ten symbol? Jego geneza sięga wieku XIV, kiedy to Lublin uzyskał prawa miejskie. A było to tak…

Na ziemiach polskich proces przybierania herbów przez miasta rozpoczął się w 2 połowie XIII wieku i był nieodłącznie związany z otrzymywaniem przez miasta praw miejskich. Od 1317 roku miasto Lublin wraz z prawem miejskim uzyskało przywilej stanowienia i wykonywania prawa. Do właściwego funkcjonowania organów miasta niezbędna była pieczęć – najważniejszy sposób uwierzytelniania aktów prawnych. Wówczas herb miejski był traktowany jako forma komunikowania. Przekazywał odbiorcy informacje o swoim właścicielu.

Najstarszy wizerunek herbu Lublina znajduje się na pierwszych pieczęciach rady miejskiej, a najstarsza znana nam pieczęć została zamieszczona przy dokumencie z 1401 roku wystosowanym przez lubelskich rajców do toruńskiej rady miasta, w którym lubelska rada miejska poleca opiece i przychylności torunian Stanisława Gelena. Najprawdopodobniej jest to pierwsza pieczęć miejska, a wyobrażenie na niej przedstawione jest pierwotną formą herbu Lublina – w polu pieczęci znajduje się wizerunek wspiętego kozła o długich karbowanych rogach, gęstej sierści i bujnej brodzie. Władze miejskie używały tej pieczęci prawdopodobnie do początku XVI wieku, kiedy to pojawiła się nowa pieczęć ze zmienionym wyobrażeniem herbu Lublina Najstarszy wizerunek herbu Miasta Lublin

Była to także pieczęć radziecka (Rady Miejskiej) z legendą „SIGILVM CONSULUM CIVITATIS REGIE LVBLINEN(SIS)” - „PIECZĘĆ RAJCÓW MIASTA KRÓLEWSKIEGO LUBLINA”, na której przedstawiono wspartego na murawie kozła wspiętego obok krzewu winnego – kozioł staje niemal pionowo, przednimi nogami wspierając się na winorośli, a zadnimi na pagórkowatej murawie. W polu pieczęci widnieje data „1535” - najprawdopodobniej rok sporządzenia pieczęci miejskiej

Kozła bez winorośli można spotkać jeszcze na powstałych w XVIII wieku pieczęciach burmistrzowskich: powstałej na początku XVIII wieku z tarczą ozdobioną koroną oraz na występującej po raz pierwszy w 1754 roku, na której tarcza zwieńczona jest dwoma gałązkami palmowymi i muszlą.

W XIV wieku mieszczanie grodu Lublin doszli do wniosku, iż jest on już na tyle rozbudowany i rozwinięty, iż powinien otrzymać prawa miejskie. Wysłali zatem delegację do Krakowa, aby przekonała panującego wówczas Władysława Łokietka do nadania Lublinowi przywilejów. Ciężko było o audiencję u władcy. Czas mijał, fundusze, które delegacja otrzymała na podróż kończyły się. Jednak wreszcie udało się uzyskać zgodę na audiencję u króla. Trzeba było go jeszcze przekonać, aby nadał Lublinowi prawa miejskie. Wysłannicy opowiedzieli mu pewną historię: Po jednym z tatarskich ataków na gród, przeżyła jedynie grupa dzieci, które schroniły się przed najeźdźcą w wąwozie. Dzieci te ocalały tylko dzięki temu, że zaopiekowała się nimi i wykarmiła je pewna koza. …..

Zachwycony tą historią Władysław Łokietek postanowił nadać Lublinowi prawa miejskie. Pozostawała jednak kwestia wyboru herbu. Król doradził, aby, w nawiązaniu do usłyszanego opowiadania, znajdowała się w nim koza. Zaproponował również umieszczenie przy niej winnicy, która miała być symbolem bogactwa miasta. Pomysł się spodobał, ale delegacja mieszkańców Lublina nie miała już bowiem funduszy, aby zlecić profesjonaliście wykonanie herbu. Znaleźli jednak kogoś, kto zgodził się herb wykonać za niewielkie pieniądze. Dopiero w drodze powrotnej do Lublina rozpakowano zawiniątko z herbem. Okazało się, że zamiast wizerunku okazałej kozy i pięknej winnicy widnieje w herbie stary owłosiony cap, objadający się winogronami. Niestety, na powrót do Krakowa było już za późno…

W poszukiwaniu Koziołka Lubelskiego Fontanna przy ulicy Okopowej i Narutowicza

FONTANNA Z KOZIOŁKIEM - pompa z "koziołkiem" przy deptaku (ul FONTANNA Z KOZIOŁKIEM - pompa z "koziołkiem" przy deptaku (ul. Wróblewskiego)

Fontanna znana pod nazwą ,,Koziołek w dżinsach” Fontanna znana pod nazwą ,,Koziołek w dżinsach”. Zaprojektowana została przez Tomasza Kawiaka, znanego w kraju i za granicą artystę, który urodził się w Lublinie, a od ponad 30 lat mieszka i pracuje we Francji. W wizerunku fontanny można dostrzec historyczne herby i pieczęcie przedstawiające sylwetki lubelskiego koziołka z różnych epok, jak również płaskorzeźbę głowy kobiety z fasady budynku Teatru Starego, a z tyłu rzeźby z ogromnej kieszeni dżinsów, symbolu naszych czasów, wystaje herb Lublina z koziołkiem na guziku. Artysta odbił tam również Czarcią Łapę, a na wszywce umieścił napis Lublin.

WIEŻA TRYNITARSKA Symbol lubelskiego koziołka usytuowany jest na płycie z brązu w przejściu pod bramą Wieża Trynitarska jest najwyższym punktem zabudowy staromiejskiej Lublina. Została wzniesiona w 1693 roku w miejscu dawnej furty miejskiej jako dzwonnica.

Front Kamienicy przy ulicy Rynek i Grodzka Na elewacji pięknej kamienicy usytuowane jest malowidło koziołka

BRAMA GRODZKA Na szczycie Bramy usytuowany jest NASZ KOZIOŁEK Brama Grodzka lub Brama Żydowska – brama miejska w Lublinie, pozostałość pierwszych murowanych elementów obwarowań miasta, wybudowanych w 1342 roku, po zezwoleniu Kazimierza III Wielkiego Na szczycie Bramy usytuowany jest NASZ KOZIOŁEK

UrzĄd Miasta Lublin - plac króla władysława Łokietka i Na szczycie wieży ponownie Nasz Koziołek. I nie tylko…. Widnieje również na fasadzie budynki.

Pałac Radziwiłłowski, obecnie Budynek Instytutu Politologii UMCS Pałac o charakterze reprezentacyjno – mieszkalnym. Początki jego sięgają XVI wieku, wygląd obecny po przebudowie w 1829 roku. Wnętrza zachowały pozostałości bogatego wystroju. Pałac zwany również Poradziwiłłowskim. W XVI wieku stojący tutaj dwór należał do rodziny Firlejów, następnie przeszedł w ręce Ostrogskich, a w 1683 roku Lubomirskich. Była to budowla jednopiętrowa, z wysokim dachem, z lukarnami i narożnymi alkierzami.

Od pierwszej połowy XVIII wieku pałac popadał w ruinę Od pierwszej połowy XVIII wieku pałac popadał w ruinę. W czasie konfederacji barskiej uległ spaleniu. W 1822 roku zdewastowany pałac, za sprawą decyzji gen. Józefa Zajączka, namiestnika Królestwa Polskiego, przeznaczono na siedzibę Komisji Województwa Lubelskiego. Projekt odbudowy wykonał Jan Stompf. Budynek otrzymał jeszcze jedno piętro, wzniesione zostały boczne pawilony, które nadały całej budowli charakter neoklasycystyczny. Po pożarze w 1829 roku pałac został ponownie odbudowany. Głównym architektem został Henryk Marconi. Budowli nadano charakter neorenesansowy z elementami empire w środkowym ryzalicie. Zlikwidowano drugie piętro, przywracając dawne proporcje budowli. Boczne skrzydła połączono z korpusem pałacu, a barokowe alkierze przebudowano w wysokie wieże. Taki charakter ma budynek do dnia dzisiejszego. W roku 1918 pałac przejęło wojsko. Po II wojnie światowej pałac przekazano Uniwersytetowi Marii Curie-Skłodowskiej. Dziś mieści się tu Wydział Politologii UMCS.

Budynek Instytutu Politologii UMCS – tu znajdziemy klamkĘ w ksztaŁcie kozioŁka

Koziołek na budynku poczty głównej

Skrzynka pocztowa przy Hotelu Europa

KopuŁa Grand Hotelu – tu teŻ kozioŁek

DZIĘKUJĘ