Możliwości rozwoju funduszy kapitałowych wysokiego ryzyka w Polsce KFK - pierwszy polski fundusz funduszy VC dr Marek Dietl 6 kwietnia 2009

Spis treści Inwestowanie w fundusze PE/VC KFK – pierwszy fundusz funduszy VC w Polsce Dlaczego powstał KFK? Plany KFK Polityka inwestycyjna KFK Pytania i odpowiedzi Źródło: KFK

Struktura funduszu PE/VC Spółki portfelowe Podmiot zarządzający Inwestorzy Fundusz Inwestorzy: Kapitał do zainwestowania Opłata za zarządzanie Zwrot kapitału i minimalna stopa zwrotu ok. 80% z zysków powyżej min. stopy zwroty Podmiot zarządzający: Zespół profesjonalistów Poszukiwanie projektów, inwestowanie, zarządzanie inwestycjami, wychodzenie Stałe wynagrodzenie + ok. 20% z zysków powyżej min. stopy zwrotu

Zwrot z inwestycji w PE/VC Słaba koniunktura gospodarcza i wysokie zwroty w VC ale niskie w Buy-out Dobra koniunktura, wysokie zwroty w Buy-out, a niskie w VC Rekordowe zwroty zarówno w funduszach Buy-out i VC. Wyjścia z inwestycji w czasie euforii giełdowej 1999/2000! Co przyniosą nam fundusze zakładane w latach 2001-2005? Okaże się już za 2-3 lata… Źródło: KFK, Bank Światowy (wzrost gospodarczy), Adivisoria/Miczaika, [Meyer i Mathonet, 2005]

Sposoby inwestycji na rynku PE Opcja 1: Bezpośrednie inwestowanie w przedsiębiorstwa Konieczna jest budowa zespołu do pozyskiwania, oceniania i monitorowania inwestycji O sukcesie w dużej mierze decyduje przyjęta strategia Wysokie stopy zwrotu ale i ryzyko całkowitej porażki Spółki Inwestor (np. fundusz emerytalny, państwo itp.) 71% aktywów zainwestowanych przez fundusze emerytalne w Australii (Superannuation Funds) na rynku prywatnym w zostało alokowane przez fundusze-funduszy (opcja 3) Fundusz VC Spółki Inwestor (np. fundusz emerytalny, państwo itp.) Opcja 2: Bezpośrednie inwestowanie w fundusze VC/PE Istotne jest zdobycie miejsca w funduszu (najlepsze zespoły zarządzające współpracują stale w tą samą grupą inwestorów) Konieczne są kompetencje w wyborze zespołu zarządzającego funduszem Istotna jest stałe monitorowanie funduszy przez 10-12 lat jego trwania Fundusz VC Spółki Fundusz-funduszy (np. KFK) Inwestor (np. fundusz emerytalny, państwo itp.) Opcja 3: najbardziej wyrafinowana; optymalna dla inwestorów z dużymi aktywami i nie mających doświadczenia w inwestowaniu w PE/VC Źródło: KFK, [Meyer i Mathonet, 2005], [Evans, 2008]

C. Zwrot na zainwestowanym kapitale Najwyższy zwrot przy bardzo wysokiej wariancji można osiągnąć bezpośrednio inwestując w MŚP. Inwestycje w fundusze VC bezpośrednio i za pośrednictwem funduszu funduszy zapewnia porównywalny zwrot z tym, że fundusze funduszy mają niższą wariancję. Źródło: KFK

Motywacja do inwestowania w PE/VC W końcu października 2008 oczekiwana emerytura z drugiego filaru była niższa niż gdyby przyszli emeryci pozostali w starym systemie. Może limit dla OFE w inwestycje poza akcjami i obligacjami jest zbyt niski? Źródło: KFK, [Evans, 2008]

Co to jest Krajowy Fundusz Kapitałowy? Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A. (KFK): Fundusz funduszy Venture Capital (VC) Misja: ograniczenie luki kapitałowej Rynek docelowy: fundusze VC inwestujące w innowacyjne Małe i Średnie Przedsiębiorstwa (MŚP) Oferta: kapitał i wiedza w prowadzeniu funduszu VC KFK – narzędzie prowadzenia polityki gospodarczej Państwa: Utworzony w 2005 w oparciu o specjalną ustawę Ramy działalności określa rozporządzenie Ministra Gospodarki o KFK (notyfikowane w Komisji Europejskiej) Właścicielem 100% akcji jest Bank Gospodarstwa Krajowego Nadzór sprawuje Bank Gospodarstwa Krajowego oraz ministerstwa Źródło: KFK

Jak działa KFK? VC MŚP Inwestorzy prywatni Fundusz VC Fundusz VC Inwestorzy publiczni KFK Fundusz VC KFK, wraz z inwestorami prywatnymi kapitalizuje fundusze wybrane w konkursie Fundusze inwestują swoje środki w projekty inwestycyjne – innowacyjne MŚP Profesjonalne zespoły zarządzające Funduszami dążą do maksymalizacji wartości Spółek (motywacja: carried interest) Po wyjściu z inwestycji, Fundusz zwraca kapitał oraz osiągnięty zysk Inwestorom i KFK Źródło: KFK

VC Po co istnieje KFK? Zadania KFK A. Wsparcie MŚP B. Budowa rynku VC C. Zwrot na inwestycji Zwiększenie dostępności kapitału Wprowadzanie światowych standardów Stały mechanizm finansowania funduszy VC Źródło: KFK

A. KFK = więcej kapitału dla MŚP VC Polski rynek inwestycji typu PE/VC bardzo dobrze się rozwija: wysoki wolumen inwestycji: 684 mln EUR (wzrost o 100% w porównaniu z 2006 r.) ale także… Rosnąca średnia wielkość inwestycji: 10,5 mln EUR (wzrost o 50% w stosunku do 2006 r.) Inwestowanie głównie w firmy na późniejszych etapach rozwoju (nie MŚP): Wykupy i refinansowanie Ekspansja Start i zasiew Fundusze VC, w które inwestuje KFK, specjalizują się inwestycjach na wczesnym etapie rozwoju! Maksymalna wielkość inwestycji 1,5 mln EUR Źródło: KFK

B. Budowa rynku VC w Polsce Fundusze typu Private Equity (PE) działają w Polsce od 15+ lat. Rynek ten jest dość dobrze rozwinięty. Udział inwestycji PE w PKB Polski jest podobny co w Niemczech i we Włoszech… VC …jednocześnie udział inwestycji na wczesnym etapie rozwoju w PKB jest w Polsce najniższy w całym EU-25. Ten rynek musi zostać dopiero zbudowany! Źródło: KFK, Eurostat

Osiągnięcia KFK i plany na przyszłość Pierwszy konkurs ofert 2005 - 2007 Kapitał: 30,6 mln PLN (Ministerstwo Gospodarki) + 24,8 mln PLN Popyt na kapitał: 4 x większy niż podaż, zróżnicowana jakość aplikacji Dwie inwestycje: Helix Venture Partners (20 mln PLN) oraz BBI Seefund (30 mln PLN) Status: oba fundusze działają, dwie inwestycje w MŚP Pozyskanie kapitału 2009 - 2017 Europejskie Fundusze Strukturalne: Działanie 3.2 w ramach PO IG: 647 mln PLN Umowa z Ministerstwem Gospodarki podpisana w marcu 2009 Szwajcarsko-Polski Program Współpracy (SPPW): Całość środków przeznaczonych dla MŚP: ok/. 150 mln PLN Pozytywny wynik due-dilligence; akcepcja Kompletnej Propozycji Projektu przez Ministerstwo Gospodarki Szwajcarii Portfel inwestycyjny: jutro Konkursy ofert: 3 w ramach POIG oraz 2 w ramach SPPW Liczba funduszy: ~27 (23 POIG + 4 SPPW) Liczba inwestycji w MŚP: ~210+ (180 POIG + 32 SPPW) Zmniejszenie luki kapitałowej z 300 mln EUR do 60 mln EUR w 2022 roku Źródło: KFK

Źródła finansowania działalności KFK Kapitał (ok. 24 mln PLN) Dotacja MG (ok. 55 mln PLN) Ministerstwo Gospodarki Dotacja SPPW (ok.150 mln PLN) Szwajcarsko-Polski Program Współpracy Dotacja PO IG (647 mln PLN) Program Operacyjny – Innowacyjna Gospodarka 880 mln PLN

Portfel inwestycyjny KFK: dziś i jutro

Inwestycje KFK – sposoby i warunki: KFK w Fundusz VC Sposób zaangażowania KFK: kapitał lub dług (bez pożyczek) Forma funduszu: S.A., Sp. z o.o., S.K., S.K.A., FIZ (rejestracja w Polsce) Wielkość funduszu: bez ograniczeń (optymalna to ok. 50 mln PLN) Czas trwania funduszu: 10 lat (+ do 2 lat), w tym maks. 5-letni okres inwestycyjny Udział KFK: do 50% (reszta – inwestorzy prywatni) Sposób przekazania środków: deklaracja wniesienia i sukcesywne przekazywanie Podmiot zarządzający: zewnętrzny (możliwy podmiot zagraniczny) lub wewnętrzny Opłata za zarządzanie funduszem (wszelkie koszty funduszu, w tym wynagrodzenie zarządzającego): maks. 5% kapitalizacji średniorocznie Carried interest: 20% (po warunkiem zainwestowania 75% budżetu na inwestycje) Monitoring: udział KFK w radzie inwestorów i komitecie inwestycyjnym Raportowanie – kwartalne, wycena aktywów – półroczna (wg EVCA) Minimalna stopa zwrotu netto (IRR roczna): rynkowa – nie mniej niż średnia rentowność 10-letnich hurtowych obligacji skarbowych (na całym funduszu) Zwroty do inwestorów: po wyjściu z każdej inwestycji (brak reinwestycji) Preferencje dla inwestorów prywatnych: dotacje dla funduszu na pokrycie części kosztów zarządzania (do 10% wkładu KFK i 65% kosztów) + pierwszeństwo przy zwrotach z inwestycji funduszu (do kapitału i minimalnej stopy zwrotu)

Inwestycje KFK – sposoby i warunki: Fundusz VC w MŚP Portfel: MŚP zarejestrowane w Polsce, które: realizują fazę badań lub rozwoju produktu lub usługi lub wprowadzają produkt lub usługę na rynek po raz pierwszy lub rozszerzają działalność, rozwijają rynek produktu lub usługi lub zwiększają swoje moce produkcyjne tj. w fazach rozwoju: zasiew, start i ekspansja ze szczególnym uwzględnieniem MŚP o dużym potencjale rozwoju i wprowadzających technologie innowacyjne Restrykcje branżowe: górnictwo węgla, produkcja żelaza i stali, budownictwo okrętowe, faktoring i leasing, dzierżawa lub najem aktywów, usługi prawne, usługi księgowe, handel hurtowy lub detaliczny Limit inwestycyjny: maks. 1,5 mln EUR i 20% kapitalizacji na projekt Forma: kapitał lub dług (w tym pożyczki); finansowanie długiem nie może przekroczyć 30% całkowitej kwoty inwestycji i może nastąpić jedynie jako uzupełnienie (w następstwie) zaangażowania kapitałowego Typ transakcji kapitałowej: objęcie nowotworzonych instrumentów finansowych (brak możliwości wykupów)

Proces inwestycyjny KFK: założenia KFK prowadzi działalność inwestycyjną w oparciu o cyklicznie ogłaszany Otwarty Konkurs Ofert Proces inwestycyjny KFK oparty jest na sprawdzonych międzynarodowych standardach (rozwiązania stosowane m.in. przez EBOiR i Europejski Fundusz Inwestycyjny) Przejrzystość i obiektywizm podejmowanych decyzji i profesjonalizm zapewnione są poprzez: jawność i wieloetapowość procesu inwestycyjnego zespół wysokowykwalifikowanych specjalistów udział Komitetu Inwestycyjnego (posiadającego funkcję opiniującą, złożonego z uznanych ekspertów rynku kapitałowego z doświadczeniem w branży PE/VC) Oferentem aplikującym o środki KFK w Otwartym Konkursie Ofert może być istniejący fundusz VC lub podmiot zarządzający funduszem (w drugim przypadku, w momencie aplikowania fundusz nie musi być zarejestrowany) Po pozytywnym przejściu procedury konkursowej KFK zawiera umowę inwestycyjną z inwestorami prywatnymi oraz funduszem i/lub podmiotem zarządzającym

Proces inwestycyjny KFK: przebieg

VC Kompozycja oferty Aplikującego o środki KFK Oferta składana przez fundusz VC lub podmiot zarządzający w Otwartym Konkursie Ofert KFK musi zawierać: Wniosek Proponowane Warunki Wsparcia (Term Sheet) Biznes Plan Budżet Operacyjny Plan Marketingowy Listę referencyjną (doświadczenia i kompetencje zespołu zarządzającego) Życiorysy zawodowe osób nie należących do podmiotu zarządzającego a zasiadających w organie opiniującym decyzje inwestycyjne Opis systemu motywacyjnego dla zarządzających i pracowników, w szczególności zasady podziału carried interest Opis planowanej struktury własnościowej funduszu oraz zobowiązań inwestorów prywatnych do wniesienia wpłat, potwierdzenie posiadania środków i źródła ich pochodzenia Dokumenty rejestrowe, sprawozdania finansowe, zaświadczenia o niekaralności i o korzystaniu z pomocy publicznej

VC Kryteria oceny ofert składanych do KFK Oferty składane do KFK są oceniane w ramach trzech grup kryteriów: Profesjonalizm i dotychczasowe doświadczenie zarządzających oraz zbieżność tego doświadczenia ze strategią inwestycyjną funduszu Strategia inwestycyjna funduszu (w powiązaniu z budżetem operacyjnym) Wielkość tworzonego funduszu VC KFK, dokonując oceny ofert, preferuje: doświadczoną i profesjonalną kadrę zarządzającą, posiadającą udokumentowane doświadczenie i sukcesy mierzone wygenerowaną stopą zwrotu dla inwestorów (cenione jest: doświadczenie w zakresie projektów PE/VC, w szczególności na wczesnych etapach rozwoju, w realizowaniu wyjść z inwestycji i w tworzeniu i zarządzaniu przedsiębiorstwem) zarządzających z odpowiednim potencjałem do realizacji strategii inwestycyjnej (tj. pozyskiwania, weryfikacji i realizacji projektów inwestycyjnych), w tym doświadczeniem zbieżnym ze strategią pod kątem zaplanowanej specjalizacji branżowej i znajomości specyfiki biznesowej rynku polskiego zarządzających, którzy tworzą efektywny zespół fundusze, w których podmiot zarządzający wniesie wkłady pieniężne do funduszu atrakcyjną strategię inwestycyjną rokującą wysoką stopę zwrotu z inwestycji jak najwyższą kapitalizację funduszu (z uwzględnieniem limitu inwestycyjnego) optymalny budżet funduszu i minimalną stopę zwrotu netto na poziomie rynkowym

Spis treści Inwestowanie w fundusze PE/VC KFK – pierwszy fundusz funduszy VC w Polsce Dlaczego powstał KFK? Plany KFK Polityka inwestycyjna KFK Pytania i odpowiedzi Źródło: KFK

Q&A Q & A

Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A. Dziękuję za uwagę! VC Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A. ul. Krucza 16/22 00 – 526 Warszawa Tel: +48 22 578 26 86 Fax: +48 22 578 26 87 kfk@kfk.org.pl www.kfk.org.pl