w nadzorze pedagogicznym Henryk Mizerek Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25.09.2009, www.oskko.edu.pl/kongres/

problem Techne versus praxis Potrzeba refleksji prospektywnej – jak w najbliższej przyszłości skonsumować owoce związku ewaluacji z nadzorem? Techne versus praxis Czego można oczekiwać od ewaluacji w nowym systemie nadzoru pedagogicznego?

Czego możemy się spodziewać po ewaluacji? Czym jest w istocie? Czy to, co dotychczas czynimy zasługuje na miano ewaluacji? Jakie jest miejsce autoewaluacji w przestrzeniach szkoły?

Jaka jesteś ewaluacjo? Metaforyczny szkic do portretu Jesteś nieprzyzwoicie (obrzydliwie?) młoda mino ponad już stu lat na karku Kapryśna i tajemnicza Obcego chowu Twoją siłą nie jest władza lecz wiedza - w aurze władzy szybko ulegasz demoralizacji

Czym jest ewaluacja? Zbliżenie pierwsze Słownik łacińsko - polski „e-valesco, -ere, -ui – stawać się silnym, potężnieć” oraz „evaeleo, -ere – móc, zdołać; e-valesco, - ere, -ui – wzmocnić się, nabrać siły, spotężnieć; móc, być zdolnym, zdołać, potrafić” Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25.09.2009, www.oskko.edu.pl/kongres/

Czym jest ewaluacja? Zbliżenie drugie proces gromadzenia i komunikowania informacji ułatwiających podejmowanie decyzji, ustalania wartości działań oraz ustanawiania publicznego zaufania do szkoły Słowa klucze - jawność, wartość, komunikacja i cel Helen Simons

„Prawie” czyni różnicę „Prawie” czyni różnicę? różnica między ewaluacją a ocenianiem na przykładzie działania pewnego nauczyciela i ucznia (samo)ocena uczeń ocenia wykonaną przez siebie pracę wykorzystując przyjętą w szkole skalę ocen. Może też podnosząc stopień trudności odwołać się do pewnego zestawu kryteriów – np. kreatywność, poprawność formalna, ilość włożonej pracy, jej użyteczność w praktyce (auto)ewaluacja Co sądzę na temat kryteriów oceny mojej pracy? Czego się nauczyłem wykonując to zadanie? W czym tkwi wartość wykonanej pracy dla mnie samego? Do jakiego stopnia pomogło mi ono efektywnie uczyć się? Co mógłbym zrobić by następnym razem poszło mi lepiej? Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25.09.2009, www.oskko.edu.pl/kongres/

Czym jest ewaluacja? proces gromadzenia, opracowywania i komunikowania informacji na temat wartości przypisywanej działaniom podejmowanym w szkole/placówce edukacyjnej

Wartości przypisywanej?? „korzystając z wszystkich dostępnych informacji, odwołując się do zróżnicowanych sposobów i kryteriów wartościowania, używając wielu metod zbierania danych, oraz uwzględniając zróżnicowane perspektywy „interesariuszy” (stakeholders) dochodzimy do syntezy, której podstawą jest rozważenie wszelkich okoliczności i kontekstów. Jest to najlepszy, najbardziej uczciwy, najbardziej przemyślany osąd jaki jesteśmy w stanie sformułować w danych okolicznościach” John MacBeath

Schody Bezpłodne są uporczywe próby poszukiwania polskiego odpowiednika słowa „ewaluacja” Dla zrozumienia jest istoty konieczne jest określenie znaczenia terminów nie posiadających odpowiednika w języku polskim

Accountability – odpowiedzialność/rozliczalność/transparentność Odpowiedzialność/rozliczalność jest czym, co nakazuje: wzięcie pod uwagę dążeń, aspiracji i oczekiwań „interesariuszy” w trakcie realizacji procesów edukacyjnych w szkole, informowania ich o tym, jakie środki i metody pracy są podejmowane w trakcie realizacji celów i zadań edukacji w szkole; gromadzenie danych umożliwiających prowadzenie debaty nad jakością pracy pojedynczych placówek jak i całego systemu edukacji w skali regionu i kraju. Celem tej debaty poszukiwanie możliwości poprawy. Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25.09.2009, www.oskko.edu.pl/kongres/

Stakeholders – interesariusze Podmioty zainteresowane działalnością placówek edukacyjnych Państwo Samorządy Społeczność lokalna Opinia publiczna Rodzice

Schody – ciąg dalszy Odpowiedzialność/rozliczalność nie jest jedyną płaszczyzną prowadzenia efektywnej ewaluacji

Perspektywy do wzięcia Poznawcza – ewaluacja w roli pochodni rozświetlającej mroczne piwnice i korytarze szkoły, pozwalająca na uświadomienie, jak często jesteśmy „wieźniami własnego punktu widzenia” Rozwojowa – dostarczająca wiedzy umożliwiającej sensowne działanie jeśli niezbędne okażą się korekty

Przestrzenie praktyki Czy tak byś musi jak sugeruje obraz, czy jest to „czarny scenariusz” przestawiony w zieleniach i błękitach?

Jak zbudować efektywnie działający system autoewaluacji w szkole? Cechy systemu: jasność celów, transparentność kryteriów, zaangażowanie uczestników, dostępność narzędzi, dostępność danych, wymóg wykorzystania/ zastosowania wyników, upowszechnianie wyników, efektywność rezultatów wprowadzanych zmian. Model docelowy – cechy, po których poznamy, że mamy do czynienia z efektywnym systemem

Cele systemu Gromadzenie wiedzy, która dostarczy impulsów dla rozwoju szkoły Zbuduje klimat publicznego zaufania do niej Wsród personelu wytworzy przekonanie: wiemy, że jesteśmy/stajemy się profesjonalistami Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25.09.2009, www.oskko.edu.pl/kongres/

Strategia tworzenia – przestrzenie do zagospodarowania Przestrzeń planowania autoewaulacji Strategiczne pytania: co i po co?, komu?, kto? jak? kiedy? Pytanie o relacje między ewaluacją zewnętrzną i autoewaluacją Przestrzeń projektowania Pytanie o zasoby ludzkie, o pomoc (krytyczny przyjaciel) Przestrzeń zarządzania systemem Komunikowanie wyników, decyzje o wykorzystaniu wiedzy/mądrości płynącej z badania Komentarz – szczegóły krok po kroku w materiale

Jak dwie połówki jabłka? Pytanie o relacje między ewaluacją zewnętrzną i autoewaluacją Szkocka lekcja - ewaluacja zewnętrzna i autoewaluacja różni się, co do szczegółowych celów. Łączą je natomiast wspólne kryteria i wskaźniki oraz podobne narzędzia

Po wielokroć powtarzana bzdura nabiera statusu prawdy Przeszkody na drodze „Dorabianie gęby” ewaluacji przez media – „odtąd nie tylko uczniowie będą oceniani, ocenie zostaną poddane także szkoły!!!” Reakcja środowiska nauczycielskiego „I oto mamy nową, wyrafinowaną formę inwigilacji” Po wielokroć powtarzana bzdura nabiera statusu prawdy

Obawy Gra w „małego donosiciela” Ewaluacja jako lustereczko, które wie jak odpowiedzieć na pytanie - Kto jest najpiękniejszy na świecie? A, B, C, D, E … werdykt czy informacja?

Lęki i strachy Nie wiem jak to zrobić Co z biurokracją? Jak się nie wpisać w poetyką (auto)cenzurek? To się nie może udać

Refleksja końcowa Autostrada do piekła? (Highway to Hell – AC/DC) Schody do nieba? (Stairway to Heawen – Led Zeppelin) „polityka oświatowa ma chronić ucznia przed złym nauczycielem i złą szkołą, a dobrego nauczyciela i dobrą szkołę – przed administracją oświatową” K. Kruszewski

A może autostrada do nieba!!! Refleksja końcowa Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25.09.2009, www.oskko.edu.pl/kongres/ Refleksja końcowa A może autostrada do nieba!!! „polityka oświatowa ma chronić ucznia przed złym nauczycielem i złą szkołą, a dobrego nauczyciela i dobrą szkołę – przed administracją oświatową” K. Kruszewski

Trudno powiedzieć jakie będą losy związku ewaluacji z nadzorem Trudno powiedzieć jakie będą losy związku ewaluacji z nadzorem.. Ale nawet jeśli coś pójdzie nie tak to być może Nadzór wybrzmi głosem Bogusława Meca W prezentacji zostały wykorzystane obrazy Salvadora Dali, surrealistyczne fotomontaże inspirowane twórczością Mistrza oraz kompozycja W. Nahornego „Jej portret” sł. J. Kofta, wyk. B. Mec

Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25. 09 Prezentacja dla IV Kongresu Zarządzania Oświatą, OSKKO, 23-25.09.2009, www.oskko.edu.pl/kongres/ Dziękuję za uwagę