Program ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Krakowa Kraków, 23 września 2013 r. dr inż. Janusz Bohatkiewicz mgr inż. Sebastian Biernacki mgr inż. Maciej Hałucha mgr inż. Robert Wańczyk

PODSTAWY WYKONANIA PROGRAMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. L 189 z dnia 18.07.2002 r.). END - Environmental Noise Directive Directive 2002/49/EC of the European Parliament and of the Council of 25 June 2002 relating to the assessment and management of environmental noise (L 189/12, 18.7.2002) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 25, poz. 150, z późniejszymi zmianami). Rozp. MŚ z dn. 10.11.2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414). Rozp. MŚ z dn. 14.10.2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U Nr 179, poz. 1498). Rozp. MŚ z dn. 14.06.2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2006, Nr 120, poz. 826) W dniu 23 października 2012r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012r. poz. 1109).

Dopuszczalny poziom hałasu w [dB] W dniu 23 października 2012r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012r. poz. 1109). Lp. Rodzaj terenu Dopuszczalny poziom hałasu w [dB] Drogi lub linie kolejowe LDWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku LN przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 1 a) Strefa ochronna „A” uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 (50) 45 (45) 2 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży (2) c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach 64 (55) 59 (50) 3 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo-usługowe 68 (60) 4 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 70 (65) 65 (55)

Analizowane rodzaje hałasu: Hałas lotniczy Analizowane rodzaje hałasu: hałas drogowy – zdecydowanie najbardziej uciążliwy dla mieszkańców Krakowa, w szczególności przy głównych arteriach komunikacyjnych. Hałas przemysłowy Hałas tramwajowy hałas kolejowy, tramwajowy i lotniczy – mają charakter bardziej lokalny, a uciążliwość najczęściej związana jest z pojedynczymi zdarzeniami (przelotami samolotów lub przejazdami pociągów/tramwajów). Hałas kolejowy Hałas drogowy Hałas przemysłowy – zagrożenie ma charakter lokalny - zakłady produkcyjne, rzemieślnicze i usługowe. Hałas komunalny – agregaty chłodnicze i klimatyzacyjne, oraz urządzenia wentylacyjne, wzrasta uciążliwość z lokali rozrywkowych.

Mapy Akustyczne Krakowa 2002 - pierwsza w Polsce mapa akustyczna (wykonawca - Akademia Górniczo Hutnicza w Krakowie we współpracy z WIOŚ w Krakowie) 2007 - aktualizacja mapy akustycznej Krakowa (wykonawca - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie). 2012 - aktualizacja mapy akustycznej Krakowa (wykonawca – konsorcjum: EKKOM Sp. z o.o., EQM System i Środowisko).

MAPY HAŁASU I PROGRAM OCHRONY PRZED HAŁASEM – TERMINY 2012 2013

RÓWNOWAŻNY POZIOM DŹWIĘKU LAeq (dB) Hałas - EKKOM (c) Idea LAeq polega na określeniu średniego poziomu ciśnienia akustycznego w rozpatrywanym czasie gdzie: LAeq – poziom hałasu występujący w czasie ti [dB], ti – czas występowania hałasu o poziomie LAi [s], T – łączny czas obserwacji (czas odniesienia) [s].

DŁUGOOKRESOWY ŚREDNI POZIOM DŹWIĘKU A (dB) Rozp. MŚ z dn. 10.11.2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414)

Analizy trendów zmian stanu akustycznego środowiska Analizy porównawcze wyników map akustycznych z lat 2007 i 2012 wskazują na zmniejszenie się wielkości oddziaływania hałasu na ludność miasta Krakowa. Sumaryczne liczby osób mieszkających w zasięgach przekroczeń minimalnych wartości dopuszczalnych dla obszaru miasta zmniejszyły się o około: - 5% w przypadku hałasu pochodzącego od dróg, ocenianego wskaźnikiem LDWN. Podkreślić jednak należy, że o około 25% zmniejszyła się liczba osób będąca w strefach oddziaływania powyżej 60dB, natomiast zwiększyła się liczba osób mieszkająca w strefie najmniejszych oddziaływań 55-60dB.

Analizy trendów zmian stanu akustycznego środowiska - 22% w przypadku hałasu pochodzącego od dróg, ocenianego wskaźnikiem LN. Zmniejszenie liczby osób dotyczy wszystkich analizowanych przedziałów zasięgów hałasu. Zmniejszenie zasięgów hałasu wynika z wpływu zadań inwestycyjnych zrealizowanych na terenie miasta Krakowa w zakresie przebudowy, rozbudowy i remontów sieci drogowej miasta (np. I etap wschodniej obwodnicy Krakowa, budowa estakady w ciągu ul. Nowohuckiej, rozbudowa skrzyżowania ulic: Radzikowskiego – Conrada – Jasnogórska – Armii Krajowej w Krakowie).

W latach 2008 – 2012 zrealizowano następujące działania mające wpływ na klimat akustyczny Krakowa: zadania w wynikające ze strategii krótkoterminowej „Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Krakowa” np.: budowa ekranów akustycznych (Al. Powstańców Śląskich, autostrada A4), system obszarowego sterowania ruchem (Al. Słowackiego, Al. Krasińskiego), koordynacja sygnalizacji świetlnej (ul. Młyńska), przebudowa dróg (ul. Bieżanowska), wymiana nawierzchni (ul. Kąpielowa), modernizacja torowiska (skrzyżowanie ul. Straszewskiego z ul. Karmelicką), inne ważne inwestycje mające wpływ na klimat akustyczny Krakowa: I etap wschodniej obwodnicy Krakowa, budowa estakady w ciągu ulic Nowohuckiej i Powstańców Wielkopolskich, budowa linii tramwajowej wraz z przebudowa pasa drogowego i budową ul. Kuklińskiego, przebudowa Ronda Ofiar Katynia, budowa linii tramwajowej łączącej ul. Brożka oraz Kampus UJ wraz z systemem sterowania ruchem i nadzoru, działania wynikające również z zaleceń technicznych Programu np.: przebudowy i remonty ulic (np. ul. Zakopiańska, ul. Bieżanowska, ul. Surzyckiego, ul. Długa, Szlak), wymiany nawierzchni (np. ul. Prokocimska, ul. Wrobela, ul. Myśliwska), przebudowy torowisk (np. ul. Długa, ul. Wawrzyńca, ul. Franciszkańska i Dominikańska), zadania wynikające z zapisów decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

WSKAŹNIK „M” PRZYKŁADOWE ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY WIELKOŚCIĄ PRZEKROCZEŃ A LICZBĄ MIESZKAŃCÓW gdzie: M – wartość wskaźnika, ∆L – wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu dB, m – liczba mieszkańców na terenie o przekroczonym poziomie dopuszczalnym.

WARTOŚCI WSKAŹNIKA „M” DLA MIASTA KRAKOWA NA PODSTAWIE MAP Z ROKU 2012 Priorytet działań Wartość wskaźnika M Od Do Wysoki 50 250 Średni 20 Niski

DZIAŁANIA W KIERUNKU POPRAWY STANU AKUSTYCZNEGO EDUKACJA Perspektywa czasowa: ciągła Źródła finansowania: środki własne Miasta Krakowa, zarządców dróg, linii kolejowych i lotniska, programy finansowe UE, media i sponsorzy Główne kierunki: wspomaganie w edukacji i konsultacjach społecznych Efekty: trudne do bezpośredniego oszacowania– bardzo wysokie przy systematycznym i skoordynowanym działaniu STRATEGIA DŁUGOTERMINOWA Perspektywa czasowa: 5-15 lat Źródła finansowania: środki własne zaplanowane w WPF, zarządców dróg, linii kolejowych i lotniska, Główne kierunki: ocena Programu, realizacja WPF, realizacja zmian obszarowych, monitoring efektów działań naprawczych Efekty: punktowe, liniowe i obszarowe – trudne do oszacowania (ok. 5 dB) STRATEGIA KRÓTKOTERMINOWA – Program ochrony środowiska przed hałasem Perspektywa czasowa: 5 lat Źródła finansowania: środki własne: ZIKIT, GDDKiA O. Kraków Główne kierunki: realizacja Programu i monitorowanie jego efektów (w tym powstawania nowych „hot spots”), przygotowanie rozwiązań obszarowych, MPZP, obszary ciche. Efekty: punktowe i liniowe (ok. 3-12 dB) 14

Program ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Krakowa W ramach opracowywania Programu ochrony środowiska przed hałasem zaproponowano działania, których realizacja powinna doprowadzić do poprawy stanu akustycznego w Krakowie: działania krótkoterminowe, które stanowią faktyczny zakres Programu na lata 2014- 2018, związane z ograniczeniem poziomu hałasu w najniekorzystniejszych punktach i ciągach komunikacyjnych, np.: system obszarowego sterowania ruchem poprawa stanu nawierzchni dróg (remonty nawierzchni i torowisk projektowanie uwzględniające problem hałasu zwiększanie płynności ruchu poprzez budowę bezkolizyjnych skrzyżowań, rond, itp dobór właściwych materiałów np. ciche nawierzchnie budowa ekranów akustycznych zabudowa ekranująca

Program ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Krakowa Działania długoterminowe, których realizacja przewidywana jest w okresie wykonywania kolejnych programów ochrony przed hałasem (10-15 lat), wybrane założenia: Konsekwentna realizacja projektów infrastrukturalnych Realizacja inwestycji obszarowych mających na celu uspokojenie ruchu poprzez ograniczenie ruchu tranzytowego, upłynnienie ruchu z kontrolą prędkości Zapewnienie priorytetu komunikacji zbiorowej Polityka parkingowa (park and ride i inne rodzaje) Planowanie przestrzenne uwzględniające zagrożenia hałasem Skuteczne i konsekwentne egzekwowanie ograniczeń: ruchu, prędkości, tonażu Realizacja monitoringu poprzez System zarządzania hałasem

Program ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Krakowa Działania związane z edukacją ekologiczną Promocja komunikacji zbiorowej Promocja komunikacji rowerowej i rozwój sieci ścieżek rowerowych Promocja i edukacja alternatywnych form wykorzystania samochodów: carpooling (jazda z sąsiadem) carsharing i bikesharing (uliczne wypożyczalnie samochodów i rowerów) eco-driving (ekojazda), styl jazdy Promocja pojazdów „cichych” (elektryczne, hybrydowee) Udział mediów w konsultacjach społecznych – rola „tłumacza” Promocja właściwego planowania przestrzennego uwzględniającego zagrożenia hałasem – strefowanie funkcji zabudowy Promocja innych metod ochrony przed hałasem niż ekrany akustyczne

Dziękujemy za uwagę