Konferencji Tematycznych: „Pracodawcy a Polska 2030” Cykl Bezpieczeństwo energetyczno - klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Jerzy Niewodniczański Wydział Energii i Paliw AGH Kraków, 9 listopad 2009 r.

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Energia Jądrowa „przy wszystkich barierach akceptacji społecznej stanowi jedno z bardziej wydajnych źródeł czystej energii” [Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, red. nauk. Michał Boni, „Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”, 2009].

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA „Wobec obecnych trendów europejskiej polityki energetycznej, jednym z najbardziej pożądanych źródeł stała się energetyka jądrowa, która oprócz braku emisji CO2 zapewnia również niezależność od typowych kierunków pozyskiwania surowców energetycznych” [Ministerstwo Gospodarki, „Polityka energetyczna Polski do 2030],

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA „Plan rozwoju energetyki (wraz z budową elektrowni jądrowych i wielkimi inwestycjami gazowymi) może stać się jednym z istotnych kół zamachowych rozwoju polskiej gospodarki, dzięki sprzężeniu wysiłku inwestycyjnego firm, zastosowaniu środków unijnych, dywersyfikacji źródeł, ale i używania energii w różnym horyzoncie czasowym (troska o rezerwy węgla jako kapitał przyszłości), wreszcie dzięki innowacyjności sprzyjającej łączeniu biznesu i nauki” [„Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”, 2009].

ENERGETYKA JĄDROWA NA ŚWIECIE Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA ENERGETYKA JĄDROWA NA ŚWIECIE listopad 2009: 436 bloków jądrowych eksploatowanych w 31 krajach, całkowita moc netto 370 221 MW(e) łączne doświadczenie eksploatacyjne ok. 13000 reaktorolat

Reaktory energetyczne na świecie (listopad 2009) Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Reaktory energetyczne na świecie (listopad 2009)

Reaktory energetyczne na świecie (listopad 2009) – c.d. Bezpieczeństwo energetyczno - klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Reaktory energetyczne na świecie (listopad 2009) – c.d.

Bezpieczeństwo energetyczno - klimatyczne Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Bezpieczeństwo energetyczno - klimatyczne

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA ENERGETYCZNE REAKTORY W EUROPIE: 196 BLOKÓW, MOC 169 586 MWe UNIA EUROPEJSKA (15 PAŃSTW JĄDROWYCH) 145 BLOKÓW, MOC 131 498 MWe W BUDOWIE 17 BLOKÓW (BUŁGARIA, FINLANDIA, FRANCJA, ROSJA, SŁOWACJA i UKRAINA ), decyzje o budowie kolejnych lub nowych bloków - Finlandia, Francja, Słowacja, Słowenia, Szwecja (?), Czechy, Litwa, Ukraina, Białoruś, Rosja (w tym okr. Królewiecki), Węgry, Rumunia, Grecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy, Szwajcaria, Polska

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA

Elektrownia jądrowa w Olkiluoto (Finlandia) Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Elektrownia jądrowa w Olkiluoto (Finlandia)

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Budowany trzeci blok w elektrowni jądrowej w Olkiluoto (Finlandia)

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA 7 września 2009 – stalowa kopuła (200 ton, 47 m średnicy) opuszczana na blok Olkiluoto 3; po jej zaspawaniu spocznie na niej 7000 ton betonu

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA ELEKTROWNIA JĄDROWA FLAMMANVILLE FRANCJA; na przednim planie blok 3., w budowie

razem 53 47223 REAKTORY W BUDOWIE (listopad 2009) Typ Liczba reaktorów Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA REAKTORY W BUDOWIE (listopad 2009) Typ Liczba reaktorów Moc MWe BWR 3 3925 FBR 2 1220 LWGR 1 925 PHWR 4 1298 PWR 43 39855 razem 53 47223

ZALETY ENERGETYKI JĄDROWEJ: Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA ZALETY ENERGETYKI JĄDROWEJ: bezpieczeństwo dostaw energii brak emisji gazów cieplarnianych niska i stabilna cena energii łatwy i politycznie neutralny rynek paliwa „innowacyjność sprzyjająca łączeniu biznesu i nauki” tworzenie wysokwalifikowanych miejsc pracy logistyka zarządznia/wysoka koncentracja energii (elektrownia o mocy 1 GWe zużywa: jądrowa - 1 wagon paliwa rocznie, węglowa - 3 pociągi węgla kamiennego dziennie) WADY? odpady promieniotwórcze możliwość proliferacji

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA

Elektrownia jądrowa Chmielnicki (Ukraina) Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Elektrownia jądrowa Chmielnicki (Ukraina)

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA 4 stycznia 2005 roku Rząd RP podjął uchwałę „POLITYKA ENERGETYCZNA POLSKI DO 2025 R.” A w niej czytamy „Wprowadzenie energetyki jądrowej jest celowe ze względu na potrzebę dywersyfikacji nośników energii pierwotnej oraz konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i dwutlenku siarki do atmosfery, dlatego też jest prognozowane po 2020 r. we wszystkich wariantach.” A dalej: „Uruchomienie pierwszej elektrowni jądrowej przed rokiem 2020 uważa się za niemożliwe, ponieważ czas trwania procesu inwestycyjnego w kraju, który nie ma w tym zakresie prawie żadnych doświadczeń, ocenia się na 10 lat, a czas trwania poprzedzającej inwestycję kampanii społecznej na rzecz akceptacji energetyki jądrowej na 5 lat”. [Obwieszczenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2005 r. w sprawie polityki energetycznej pastwa do 2025 r. (M.P. z dnia 22 lipca 2005 r.)]

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ WYKONAWCZYCH DO 2008 ROKU OKREŚLONYCH W „POLITYCE ENERGETYCZNEJ POLSKI DO 2025 ROKU” przyjęty przez Radę Ministrów dn. 12 lipca 2005 r. (zmieniony przez Radę Ministrów w dn. 13 września 2005 r.) przewidywał: w II kwartale 2006 r. „Przygotowanie strategii społecznych konsultacji i programu Informacyjnego”, w okresie III kwartał 2006 – II kwartał 2008 - „Przeprowadzenie ogólnokrajowej kampanii informacyjnej i konsultacji w zakresie wprowadzenia energetyki atomowej w Polsce, w tym badania opinii publicznej.”, w III kwartale 2008 – „Rozpoczęcie procesu w zakresie wyznaczenia lokalizacji dla pierwszej elektrowni jądrowej”.

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA 13 stycznia 2009 Rząd RP podjął uchwałę o uruchomieniu w Polsce programu energetyki jądrowej, pierwsza elektrownia (2 bloki) ma być uruchomiona już (1 blok ?) w 2020 roku, inwestorem ma być PGE S.A. W uzasadnieniu do tej uchwały postanowiono nie odstępować od planu wspólnej budowy elektrowni jądrowej w kraju sąsiednim. 12 maja 2009 r. Rząd RP utworzył stanowisko Pełnomocnika Rządu ds. Energetyki Jądrowej, w randze podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki (15 maja została powołana na nie pani Hanna Trojanowska)

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA 11 sierpnia br. Rząd RP zatwierdził „Ramowy program działań dla energetyki jądrowej” zawierający cztery etapy: do końca grudnia 2010 - przyjęcie szczegółowego programu oraz przygotowanie niezbędnych aktów prawnych, analiz finansowych, analiz lokalizacyjnych, programów szkolenia kadr, rozbudowa zaplecza naukowego, wzmocnienie dozoru jądrowego = Państwowej Agencji Atomistyki do końca grudnia 2011 - kontynuacja ww prac oraz ustalenie lokalizacji i zawarcie kontraktu na budowę pierwszej EJ, rozpoznanie zasobów uranu w Polsce do końca grudnia 2015 - wykonanie projektu technicznego EJ i uzyskanie uzgodnień, rozpoczęcie budowy składowiska nisko- i średnioaktywnych odpadów, akcja informacyjno-edukacyjna styczeń 2016 – grudzień 2020 - budowa EJ

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA SKALA PROGRAMU? Wg Raportu „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe” mówiąc o elektroenergetyce stwierdza, że: „Ogólnie rośnie zapotrzebowanie na energię (poza stosowaniem OZE), co wymaga wskazania, jaka powinna być minimalna moc bloków przy 55% wykorzystania mocy zainstalowanej – przeszło 53 tys. MW, co daje zapotrzebowanie brutto około 280 TWh w 2030 r. (wzrost o przeszło 120 TWh). To ponad półtorakrotny wzrost mocy zainstalowanej (dzisiejszy poziom to 35 tys. MW). To wielka skala niezbędnych inwestycji – podwojenie potencjału mocy w nadchodzących latach”.

Wg dokumentu „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku”: Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Wg dokumentu „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku”: „zapotrzebowanie na energię elektryczna brutto wzrośnie z poziomu 151 TWh w 2006 r. do ok. 217 TWh w 2030 r.”, wg tabel – mocy wytwórcza brutto wzrośnie z 35043 MW (2006) do 51412 MW (2030), w tym energetyka jądrowa: 2020 2025 2030 1600 MWe 3200 MWe 4800 MWe co oznacza eksploatację w tych latach odpowiednio 1, 2 i 3 bloków jądrowych po 1600 MWe każdy, lub 2. 3. 5 bloków mniejszych (po ok. 1000 MWe)

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Czy to jest realne? Tak, jeżeli: nie będzie trudności z uzyskaniem akceptacji społecznej (głównie - społeczności lokalnych) – w tym zgody na lokalizację nie będzie trudności z uzyskaniem odpowiedniego finansowania (dłuższe zamrożenie ogromnych kapitałów) nie będzie trudności w przygotowaniu odpowiednich regulacji prawnych (nie dotyczy bjior) nie będzie trudności w rozstrzygnięciu przetargu nie będzie trudności z „mocami przerobowymi” u dostawców elementów elektrowni

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA c.d. nie zajdzie „w międzyczasie” żadna, nawet najdrobniejsza awaria w którejkolwiek elektrowni jądrowej świata nie będzie trudności w licencjonowaniu przez inspektorów dozoru jądrowego poszczególnych elementów budowanych bloków zostanie właściwie rozwiązane zagadnienie wypalonego paliwa jądrowego i odpadów promieniotwórczych , w tym wysokoaktywnych zostanie stworzone odpowiednie zaplecze naukowo- techniczne (TSO) dla dozoru jądrowego, inwestora i operatora oraz będą opracowane i uruchomione odpowiednie programy szkolenia kadr

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Czy Pana(i) zdaniem Polska powinna w najbliższym czasie zbudować elektrownię jądrową? Pentor, 05.12.2008

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Czy Pana(i) zdaniem Polska powinna w najbliższym czasie zbudować elektrownię jądrową? Pentor, 05.12.2008

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Gdyby w pobliżu miejscowości, w której Pan(i) mieszka, zaplanowano budowę elektrowni jądrowej i zapewniono mieszkańcom tańszą elektryczność, nowe miejsca pracy i rozwój regionu, to czy poparł(a)by Pan(i) taką inwestycję, czy nie? Pentor, 05.12.2008

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Gdyby w pobliżu miejscowości, w której Pan(i) mieszka, zaplanowano budowę elektrowni jądrowej i zapewniono mieszkańcom tańszą elektryczność, nowe miejsca pracy i rozwój regionu, to czy poparł(a)by Pan(i) taką inwestycję, czy nie? Pentor, 05.12.2008

+ ponad 30 aktów prawnych niższego rzędu Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA System nadzoru technologii jądrowych w Polsce z uwagi na bjior to Ustawa PRAWO ATOMOWE z dnia 29 listopada 2000 r. (z późniejszymi zmianami) + ponad 30 aktów prawnych niższego rzędu

*/ konieczne jest wdrożenie ostatniej Dyrektywy 2009/71/EURATOM Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA System ten jest przystosowany do obecnie istniejących potencjalnych zagrożeń radiacyjnych (ponad 2500 instytucji wykorzystujących źródła promieniowania jonizującego, jeden reaktor badawczy, ok. 100 akceleratorów, składowisko odpadów promieniotwórczych) łącznie z sytuacjami awaryjnymi i odpowiada systemowi prawnemu UE* jak również uwzględnia zobowiązania międzynarodowe Polski (Polska jest stroną Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowych NPT oraz wszystkich konwencji międzynarodowych w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej), wymaga jednak przystosowania do warunków działania dozoru jądrowego w kraju eksploatującym elektrownie jądrowe */ konieczne jest wdrożenie ostatniej Dyrektywy 2009/71/EURATOM

Bezpieczeństwo energetyczno – klimatyczne ENERGETYKA JĄDROWA Przewidywana w dokumentach rządowych budowa polskiej energetyki jądrowej winna być kontynuowana poza rok 2030 dla osiągnięcia i utrzymania udziału tej opcji na poziomie 10-15% ogólnej mocy wytwórczej. Może to być osiągnięte tylko wtedy, gdy będzie na to zgoda społeczeństwa oraz trwałość (brak zmian) decyzji rządzących