Organizacja pracy szkół od 1 września 2012 roku Zmiany w organizacji pracy szkół wynikające z podstawy programowej oraz ramowych planów nauczania 1
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późn. zm.). Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009, Nr 4, poz. 17)
Okres obowiązywania podstaw programowych 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 Szkoła Podstawowa V, VI VI I, II, III, IV I, II, III, IV, V I, II, III, IV, V, VI Gimnazjum I, II, III Liceum II, III III I I, II Technikum II, III, IV III, IV IV
Podstawa Programowa określa cele i treści nauczania, umiejętności uczniów oraz zadania wychowawcze szkoły-placówki czyli wiadomości i umiejętności, które dziecko zdobywa w szkole opisane są, zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia *. * Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2008/C111/01)
Co określa podstawa programowa kształcenia ogólnego? Podstawa programowa to rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej, które określa, co uczeń musi umieć po zakończeniu każdego etapu kształcenia. Nie wyklucza to poszerzania zakresu nauczanych treści – podstawa zobowiązuje nauczyciela do wzbogacania i pogłębiania treści nauczania stosownie do uzdolnień jego uczniów.
Co określa podstawa programowa kształcenia ogólnego? Podstawa programowa opisuje cele oraz treści kształcenia dla każdego przedmiotu, na koniec każdego etapu edukacyjnego: etap I - klasy I-III szkoły podstawowej (nauczanie wczesnoszkolne) etap II - klasy IV-VI szkoły podstawowej etap III – gimnazjum etap IV - szkoła ponadgimnazjalna Treści kształcenia obejmują: wiadomości, które uczniowie powinni zdobyć umiejętności, które uczniowie powinni opanować postawy, które szkoła u uczniów powinna kształtować
Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości. Nauczanie uczniów z niepełnosprawnościami, w tym uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, dostosowuje się do ich możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się.
Stara podstawa programowa koncentrowała się na opisie procesu kształcenia. Nowa podstawa programowa formułuje treści nauczania w języku efektów kształcenia. Dla każdego przedmiotu, na koniec każdego etapu kształcenia: cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań ogólnych, treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności uczniów sformułowane są w języku wymagań szczegółowych. Wymagania te stanowią: podstawę oceniania wewnątrzszkolnego, jedyną podstawę oceniania na egzaminach zewnętrznych. (standardy wymagań egzaminacyjnych znikają)
Wymagania szczegółowe w ramach jednego przedmiotu nie powtarzają się. Spiralność, podobnie jak: chronologia realizacji, rozkład materiału, metodyka podawania treści są atrybutami programu nauczania, nie podstawy programowej. Wymagania z etapów wcześniejszych obowiązują na wszystkich etapach późniejszych. (np. na maturze obowiązują również wymagania gimnazjalne) Wymagania zdefiniowane na etapie późniejszym nie obowiązują na egzaminach po etapach wcześniejszych.
Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym. Ważne jest również takie wychowanie, aby dziecko w miarę swoich możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą. Należy zadbać o to, aby dziecko odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę. Jednocześnie dąży się do ukształtowania systemu wiadomości i umiejętności potrzebnych dziecku do poznawania i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki w klasach IV-VI szkoły podstawowej.
Celem kształcenia ogólnego w szkole podstawowej jest: przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów; zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.
Celem kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym jest: przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk; zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.
Na III i IV etapie edukacyjnym wymaga się od uczniów także wiadomości i umiejętności zdobytych na wcześniejszych etapach edukacyjnych. Kształcenie ogólne na III i IV etapie edukacyjnym, choć realizowane w dwóch różnych szkołach, tworzy programowo spójną całość i stanowi fundament wykształcenia, umożliwiający zdobycie zróżnicowanych kwalifikacji zawodowych, a następnie ich późniejsze doskonalenie lub modyfikowanie, otwierając proces kształcenia się przez całe życie.
Czas nauki w gimnazjum oraz w szkole ponadgimnazjalnej potraktowano jako spójny programowo. W okresie tym: najpierw uczniowie zostaną wyposażeni we wspólny, solidny fundament wiedzy ogólnej, następnie pogłębiamy tę wiedzę w zakresie odpowiadającym indywidualnym zainteresowaniom i predyspozycjom każdego ucznia.
Połączenie programowe gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej Okres nauki w gimnazjum oraz w szkole ponadgimnazjalnej stanowi spójny programowo 6-letni (w technikum: 7-letni) okres kształcenia: Solidne opanowanie wspólnego fundamentu wiedzy ogólnej: a) (3+1) – gimnazjum oraz klasa I liceum ogólnokształcącego, b) (3+2) – gimnazjum oraz klasa I i II technikum, c) (3+3) – gimnazjum oraz nauka w zasadniczej szkole zawodowej. Obowiązkowa nauka języka polskiego, matematyki i języków obcych nowożytnych w całym okresie kształcenia. Liceum i technikum: kształcenie w zakresie min. dwóch wybranych przedmiotów realizowanych w zakresie rozszerzonym
Nauka w technikach i zasadniczych szkołach zawodowych (podobnie jak w liceach ogólnokształcących) powiązana z nauką w gimnazjach. W technikum (klasa I i II) i zasadniczej szkole zawodowej (klasy I-III) uczniowie opanują te same zagadnienia z kształcenia ogólnego co uczniowie w pierwszej klasie liceum. W technikum i zasadniczej szkole zawodowej uczniowie realizują także kształcenie zawodowe teoretyczne i praktyczne. Absolwenci zreformowanych zasadniczych szkół zawodowych będą mogli kontynuować naukę np. w liceach ogólnokształcących dla dorosłych od razu od drugiej klasy.
Zalecane warunki i sposób realizacji stosowanie w nauczaniu poszczególnych przedmiotów metod aktywizujących (dyskusja, debata, drama, itd.) praca metodą projektu edukacyjnego wycieczki edukacyjne uczestnictwo w wydarzeniach artystycznych uczestnictwo w życiu społeczności lokalnej współpraca z organizacjami społecznymi i instytucjami publicznymi uczestnictwo w działaniach społecznych i obywatelskich wykonywanie obserwacji bezpośrednich, pomiarów, doświadczeń i eksperymentów na zajęciach z przedmiotów przyrodniczych zajęcia terenowe z przyrody, geografii i biologii, itd.
Podstawa programowa - języki obce Zajęcia powinny być dostosowane do poziomu przygotowania ucznia, które uzyskał na wcześniejszych etapach edukacyjnych. Poziomy zajęć z języków obcych nowożytnych: 1)na I i II etapie edukacyjnym: wszystkie zajęcia odbywają się na jednym poziomie; 2)na III etapie edukacyjnym: a) na poziomie III.0 – dla początkujących, b) na poziomie III.1 – na podbudowie wymagań dla II etapu edukacyjnego; 3)na IV etapie edukacyjnym: a) na poziomie IV.0 – dla początkujących, b) na poziomie IV.1 – dla kontynuujących naukę: - w zakresie podstawowym – na podbudowie wymagań III.0, - w zakresie rozszerzonym – na podbudowie wymagań III.1, c) na poziomie IV.2 – dla oddziałów dwujęzycznych. 18
Wychowanie fizyczne Część zajęć WF ma pozostać w systemie klasowo-lekcyjnym (1,2 godz. tyg.), w tej części realizowane są wymagania określone w podstawie programowej, - część zajęć odbywać się będzie w postaci zajęć pozalekcyjnych lub pozaszkolnych (do 2 godz. tyg.). Będą one obowiązkowe, ale umożliwiać będą wybór treści i form zajęć. Szkoła, uwzględniając lokalne tradycje i warunki, a także potrzeby i oczekiwa-nia uczniów powinna organizować zajęcia o profilu: - sportowym - rekreacyjno-zdrowotnym - tanecznym - turystycznym. 19
20
Edukacja dla bezpieczeństwa Treści kształcenia obejmują: - tradycyjne obszary, np. pierwszą pomoc - nowe rodzaje zagrożeń czasu pokoju (terroryzm, katastrofy, zachowanie tłumu, itp.) Przedszkole Szkoła podstawowa Gimnazjum Liceum, technikum,… 2 godz. PO 2 godz. EdB 21
Kwalifikacje do nauczania „nowych” przedmiotów Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w (…) liceach ogólnokształcących, liceach profilowanych, technikach, uzupełniających liceach ogólnokształcących, technikach uzupełniających i szkołach policealnych, która ukończyła: 1) studia magisterskie na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub 2) studia magisterskie na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub 3) studia magisterskie na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w pkt 1 i 2 i studia podyplomowe w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne. 23
Kwalifikacje do nauczania przyrody, jako przedmiotu uzupełniającego w szkołach ponadgimnazjalnych, będzie miał również nauczyciel spełniający wymagania kwalifikacyjne do nauczania biologii lub geografii, lub fizyki, lub chemii, w zależności od przyjętego wątku tematycznego lub przedmiotowego, o których mowa w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Zajęcia z tego przedmiotu uzupełniającego będą mogły być również prowadzone przez zespół dwóch lub więcej osób mających kwalifikacje do nauczania biologii lub fizyki, lub geografii, lub chemii. Kwalifikacje do nauczania historii i społeczeństwa, jako przedmiotu uzupełniającego w szkołach ponadgimnazjalnych, będzie miał nauczyciel spełniający wymagania kwalifikacyjne do nauczania historii. Zajęcia z tego przedmiotu uzupełniającego będą mogły być również prowadzone przez zespół dwóch lub więcej osób, z których jedna będzie miała kwalifikacje do nauczania historii, a pozostałe osoby - w zależności od przyjętego wątku tematycznego lub epokowego, o których mowa odstawie programowej kształcenia ogólnego - będą miały kwalifikacje do nauczania wiedzy o społeczeństwie lub wiedzy o kulturze, lub filologii klasycznej, lub filozofii.
Ramowe plany nauczania Nowa podstawa programowa, sukcesywnie wprowadzana do szkół, od 1 września 2012 roku dotrze także do szkół klas IV-VI SP i szkół ponadgimnazjalnych, w tym liceów ogólnokształcących. Jej realizacja wymaga także zmiany przepisów dotyczących organizacji pracy, przede wszystkim ramowych planów nauczania.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 15, poz. 142 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 marca 2009 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 54, poz. 442) obowiązujące od 1 września 2009 roku * * Szkoła podstawowa, gimnazjum oraz szkoły policealne
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 7 lutego 2012 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z dnia 22 lutego 2012 r.) Opublikowano 22 lutego 2012 r. w Dz. U. poz. 204 tom 1 (Dz.U.2012.204)
Zmiany wprowadzane rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania: 1.określenie minimalnej ogólnej liczby godzin przeznaczone na realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych w cyklu kształcenia, 2.ustalenie sztywnej tygodniowej liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla poszczególnych klas, 3. nie określono tygodniowej liczby godzin na zajęcia religii/etyki, wychowania do życia w rodzinie, języka mniejszości narodowej, etnicznej i języka regionalnego, 4.możliwośc wprowadzenie do szpn przedmiotu dla którego nie ustalono podstawy programowej,
5.ustalenie minimalnej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych dla ucznia, Zmiany wprowadzane projektowanym Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania: 5.ustalenie minimalnej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych dla ucznia, 6.doprecyzowanie pojęć przedmioty matematyczno-przyrodnicze i humanistyczne, 7.ustalenie liczby obowiązkowych przedmiotów nauczanych w zakresie rozszerzonym, 8. ustalono zasady realizacji przedmiotów uzupełniających, 9. określono przeznaczenie godzin do dyspozycji dyrektora
Zajęcia rewalidacyjne Na zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym należy przeznaczyć co najmniej 180 godzin na ucznia. Tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych w oddziale ogólnodostępnym, w każdym roku szkolnym, wynosi po 2 godziny na ucznia.
Dodatkowe zajęcia edukacyjne Organ prowadzący szkołę, na wniosek dyrektora szkoły, może przyznać nie więcej niż 3 godziny tygodniowo dla każdego oddziału (grupy międzyoddziałowej lub grupy międzyklasowej) w danym roku szkolnym, a w przypadku szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich – od 6 do 12 godzin, na: 1) okresowe lub roczne zwiększenie liczby godzin wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych; 2) realizację następujących dodatkowych zajęć edukacyjnych rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów: a) zajęć z języka obcego nowożytnego innego niż język obcy nowożytny nauczany obowiązkowo w szkole, b) zajęć edukacyjnych, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania. 2. Dodatkowe zajęcia edukacyjne dyrektor szkoły może wprowadzić do szkolnego planu nauczania po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady rodziców. W przypadku wprowadzenia dodatkowych zajęć edukacyjnych udział uczniów w tych zajęciach jest obowiązkowy.
Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych Każdy uczeń (słuchacz) ma określoną w cyklu kształcenia tygodniową (semestralną) liczbę godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych
Tygodniowy wymiar godzin Tygodniowy wymiar godzin. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne dla uczniów poszczególnych klas. Klasa Szkoła podstawowa I 20 II 21 III IV 25 V 26 VI 28 Klasa Gimnazjum I 29 II 30 III 31
Zasadnicza Szkoła Zawodowa Tygodniowy wymiar godzin – IV etap edukacyjny. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne dla uczniów poszczególnych klas. Klasa LO Technikum Zasadnicza Szkoła Zawodowa I 30 33 27 II 32 35 29 III 34 IV - 31
Godziny do dyspozycji dyrektora Godziny do dyspozycji dyrektora szkoły przeznaczone na: a) zwiększenie liczby godzin wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych; b) zajęcia realizujące potrzeby i zainteresowania uczniów, z uwzględnieniem art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.).
Okres nauki w roku szkolnym trwa średnio 35 - 36 tygodni. Minimalna ogólna liczba godzin przeznaczona na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne w szkole podstawowej, gimnazjum, zasadniczej szkole zawodowej, klasie wstępnej liceum ogólnokształcącego z oddziałami dwujęzycznymi i szkole policealnej została obliczona na 32–tygodniowe lata szkolne. W pozostałych szkołach ponadgimnazjalnych na 30-tygodniowe lata szkolne (roczne zajęcia w najwyższych programowo klasach tych szkół kończą się 6 – 7 tygodni wcześniej niż w pozostałych klasach).
(co najmniej w wymiarze) 1740 + 90 + 870 = 2700 Wymiar godzin do dyspozycji dyrektora LO przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych Wymiar godzin do dyspozycji dyrektora szkoły przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych to różnica między: sumą godzin wynikającą z pomnożenia obowiązkowych tygodniowych wymiarów godzin zajęć edukacyjnych dla uczniów poszczególnych klas przez faktyczną liczbę tygodni (A, B, C), w których odbywają się obowiązkowe zajęcia edukacyjne w kolejnych latach szkolnych, 30 x A + 32 x B + 29 x C = ? a sumą godzin: przedmioty w zakresie podstawowym, godziny z wychowawcą oraz przedmioty w zakresie rozszerzonym i przedmioty uzupełniające. (co najmniej w wymiarze) 1740 + 90 + 870 = 2700
Liczba godzin do dyspozycji dyrektora gimnazjum Przyjmując, że w każdym roku szkolnym jest średnio 35 tygodni nauki, liczba godzin do dyspozycji dyrektora szkoły jest obliczana w następujący sposób: (29+30+31)x35-(450+450+30+30+190+65+130+130+130+130+385+65+385+30+65+65+95) = = 3150-2825=325. W trzyletnim okresie nauczania wymiar godzin do dyspozycji dyrektora gimnazjum wynosi 325 godzin.
Ramowy plan nauczania określa także, na jakich zasadach realizowane są: zajęcia religii i etyki, które są realizowane zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach; zajęcia wychowania do życia w rodzinie, które są realizowane zgodnie z przepisami w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego; zajęcia języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego, zajęcia z nauki własnej historii i kultury, które są realizowane zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym; zajęcia sportowe w oddziałach i szkołach sportowych oraz szkołach mistrzostwa sportowego, które są realizowane zgodnie z przepisami w sprawie warunków tworzenia, organizacji oraz działania klas i szkół sportowych oraz szkół mistrzostwa sportowego.
Szkolny plan nauczania Na podstawie ramowego planu nauczania dyrektor szkoły ustala szkolny plan nauczania, w którym określa dla poszczególnych klas na danym etapie edukacyjnym tygodniowy wymiar godzin: poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych; zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych; dodatkowych zajęć edukacyjnych jeżeli takie zajęcia są prowadzone; zajęć religii lub etyki, zajęć wychowania do życia w rodzinie, zajęć języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego, zajęć z nauki własnej historii i kultury, zajęć sportowych w oddziałach i szkołach sportowych lub w szkołach mistrzostwa sportowego; w szkole prowadzącej kształcenie zawodowe szkolny plan nauczania zawiera, oprócz zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego.
Ramowy plan nauczania Szkolny plan nauczania Arkusz organizacyjny Tygodniowy plan zajęć
Podstawa programowa Szkolny plan nauczania Program nauczania
Uwaga: Do zakończenia cyklu kształcenia w szkołach stosuje się dotychczasową podstawę programową kształcenia ogólnego. Od 1 września 2012r. : szkoła podstawowa - dwie podstawy programowe i trzy ramowe plany nauczania, gimnazjum – jedna podstawa programowa i dwa ramowe plany nauczania, liceum ogólnokształcące - dwie podstawy programowe i dwa ramowe plany nauczania, technikum i zasadnicza szkoła zawodowa – dwie podstawy programowe i dwa ramowe plany nauczania.
Liceum ogólnokształcące Szkolny plan nauczania 45
Minimalny wymiar godzin w cyklu kształcenia przeznaczonych na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne przyjęto założenie, że przy 1 godzinie tygodniowo należy zrealizować w ciągu roku szkolnego przynajmniej 30 godzin zajęć, czyli przy 1 godzinie tygodniowo przez 3 lata nauki -> należy zrealizować 90 godz. w cyklu, przy określeniu minimalnego wymiaru godzin w cyklu np. na 270 godzin -oznacza to, że na dane zajęcia przeznaczono w sumie 9 godzin tygodniowo w cyklu.
Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych Rozporządzenie określa tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych w zakresie podstawowym, rozszerzonym i przedmiotów uzupełniających. Odstąpiono od określania maksymalnej liczby godzin tygodniowo wszystkich zajęć realizowanych w szkole Nie określa się tygodniowego wymiaru godzin dla przedmiotów. Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych określono w sposób bezwzględny.
„Sztywna” liczba godzin Tygodniowy wymiar godzin w LO. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne dla uczniów poszczególnych klas. Klasa „Sztywna” liczba godzin I 30 II 32 III 29
Klasy dwujęzyczne tygodniowy wymiar godzin Na naukę języka obcego będącego drugim językiem nauczania w klasach dwujęzycznych przeznaczono dodatkowo 270 godzin w cyklu Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych w klasach dwujęzycznych zwiększono o trzy godziny w każdej klasie: klasa wstępna -28 godzin klasa I - 33 godzin klasa II - 35 godziny klasa III - 32 godzin Zajęcia w klasie wstępnej można prowadzić do roku 2014/15
Zakres podstawowy Przedmioty obowiązkowe ujęte w podstawie programowej w zakresie podstawowym, które muszą zostać zrealizowane w klasie I: wiedza o kulturze, historia, wiedza o społeczeństwie, podstawy przedsiębiorczości, geografia, biologia, chemia, fizyka, Informatyka (zamiast technologii informacyjnej), edukacja dla bezpieczeństwa (zamiast przysposobienia obronnego).
Zakres podstawowy Przedmioty obowiązkowe ujęte w podstawie programowej w zakresie podstawowym, które można realizować przez 3 lata nauki: język polski, języki obce, matematyka, wychowanie fizyczne oraz godzina z wychowawcą.
Zakres podstawowy Zajęcia obowiązkowe w zakresie podstawowym należy zrealizować co najmniej w wymiarze: w cyklu tygodniowo W klasie I: historia 60 godz. 2 godz. podstawy przedsiębiorczości wiedza o kulturze 30 godz. 1 godz. wiedza o społeczeństwie geografia biologia chemia fizyka informatyka edukacja dla bezpieczeństwa Przez 3 lata nauki: język polski 360 godz. 12 godz. dwa języki obce 450 godz. 15 godz. drugi język nauczania 270 godz. 9 godz. matematyka 300 godz. 10 godz. wychowanie fizyczne godzina z wychowawcą 90 godz. 3 godz.
Zakres rozszerzony Dyrektor liceum ogólnokształcącego, po zasięgnięciu opinii rady liceum, a jeśli rada liceum nie została powołana – po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego, uwzględniając zainteresowania uczniów oraz możliwości organizacyjne, kadrowe i finansowe liceum, ustala przedmioty realizowane w zakresie rozszerzonym, spośród których uczeń wybiera od 2 do 4 przedmiotów, z tym że co najmniej jednym z tych przedmiotów powinna być: historia, geografia, biologia, chemia lub fizyka.
Procedura organizowania nauczania w liceum w zakresie rozszerzonym Dyrektor organizuje nauczanie. Zobowiązany jest zwrócić się o opinię do rady szkoły, a jeśli jej nie ma do rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego. Opinia nie jest wiążąca dla dyrektora. Brak opinii nie powstrzymuje dyrektora przed opracowaniem organizacji. Prawo zobowiązuje dyrektora do zasięgnięcia opinii, ale nie wymaga od wymienionych organów przedstawienia opinii. Dyrektor musi uwzględnić zainteresowania uczniów oraz możliwości organizacyjne, kadrowe i finansowe liceum. Uczeń musi mieć możliwość wyboru od 2 do 4 przedmiotów nauczanych w zakresie rozszerzonym spośród proponowanych przez szkołę. Nie określono terminu, kiedy dyrektor ma zorganizować nauczanie w zakresie rozszerzonym. Może to zrobić przed rozpoczęciem kolejnego etapu edukacyjnego lub po I klasie
Egzamin gimnazjalny nowa formuła egzaminu od roku szkolnego 2011/12 Część humanistyczna Arkusz zadań z języka polskiego Arkusz zadań z historii i WOS Część matematyczno-przyrodnicza Arkusz zadań z matematyki Arkusz zadań z biologii, geografii, fizyki i chemii Część językowa Arkusz podstawowy Arkusz rozszerzony
Dodatkowy przedmiot uzupełniający Uczniowie oddziału (grupy oddziałowej, międzyoddziałowej lub międzyszkolnej), w którym tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w zakresie podstawowym i zakresie rozszerzonym oraz przedmiotów uzupełniających, jest niższy niż odpowiedni łączny tygodniowy wymiar godzin (2730) mogą realizować dodatkowo przedmiot uzupełniający, dla którego nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tego przedmiotu został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania. Realizowany dodatkowo przez uczniów przedmiot uzupełniający ustala dyrektor liceum ogólnokształcącego po zasięgnięciu opinii uczniów danego oddziału (grupy oddziałowej, międzyoddziałowej lub międzyszkolnej).
Zakres rozszerzony Zajęcia edukacyjne w zakresie rozszerzonym, które należy realizować po zrealizowaniu tych przedmiotów w zakresie podstawowym: historia, geografia, biologia, chemia, fizyka, wiedza o społeczeństwie, informatyka.
Zakres rozszerzony Zajęcia edukacyjne w zakresie rozszerzonym, które można realizować równocześnie z realizacją tych przedmiotów w zakresie podstawowym: język polski, język obcy nowożytny, matematyka. Zajęcia edukacyjne w zakresie rozszerzonym, których realizację można rozpocząć w każdym momencie: historia muzyki, historia sztuki, język łaciński i kultura antyczna, filozofia.
Zakres rozszerzony Każdy uczeń powinien mieć możliwość wyboru od 2 do 4 przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym Zajęcia obowiązkowe w zakresie rozszerzonym należy zrealizować co najmniej w wymiarze: w cyklu tygodniowo Od klasy II (po realizacji zakresu podstawowego) historia 240 godz. 8 godz. geografia biologia fizyka chemia wiedza o społeczeństwie 180 godz. 6 godz. informatyka Od klasy I (równocześnie z poziomem podstawowym) język polski język obcy matematyka Od klasy I (nie ma poziomu podstawowego) historia muzyki historia sztuki język łaciński i kultura antyczna filozofia
Przedmioty uzupełniające historia i społeczeństwo, przyroda, zajęcia artystyczne, ekonomia w praktyce, inny przedmiot , którego program opracowany przez szkołę został włączony do szkolnego zestawu programów.
Przedmioty uzupełniające Zajęcia obowiązkowe będące przedmiotami uzupełniającymi należy zrealizować co najmniej w wymiarze: w cyklu tygodniowo historia i społeczeństwo 120 godz. 4 godz. przyroda zajęcia artystyczne 30 godz. 1 godz. ekonomia w praktyce inny przedmiot Nie określono minimalnego wymiaru godzin -. Uczniowie, którzy nie realizują w zakresie rozszerzonym historii -> muszą realizować przedmiot uzupełniający: historia i społeczeństwo; Uczniowie, którzy nie realizują w zakresie rozszerzonym biologii, geografii, fizyki lub chemii -> muszą realizować przedmiot uzupełniający: przyroda;
Podstawowe reguły 2-4 przedmioty nauczane w zakresie rozszerzonym. Przynajmniej jednym z nich musi być historia, fizyka, geografia, biologia lub chemia. Na nauczanie w zakresie rozszerzonym oraz na przedmioty uzupełniające należy przeznaczyć co najmniej 870 godzin (29 godz. tygodniowo). Maksymalnie 900 godzin (30 tygodniowo). Realizacja przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie podstawowym odbywa się w klasie I z wyjątkiem: języka polskiego, języków obcych nowożytnych, matematyki i wychowania fizycznego. Realizacja przedmiotów: historia, wiedza o społeczeństwie, geografia, biologia, chemia, fizyka, informatyka, ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym odbywa się po zakończeniu realizacji tych przedmiotów w zakresie podstawowym (czyli od klasy II).
Przykładowe etapy opracowywania szkolnego planu nauczania
Etap 1: zaplanowanie nauczania w zakresie podstawowym: II III 30 32 29 biologia 1 chemia e. dla bezpieczeństwa fizyka geografia historia 2 informatyka p. przedsiębiorczości wok wos j. obcy (1) 3 j. obcy (2) j. polski 4 matematyka wf godz. wych. razem 16 15 do wykorzystania 14
Etap 2: przydział koniecznych (2) przedmiotów w zakresie rozszerzonym i uzupełniających (1) w minimalnym wymiarze godzin I II III 30 32 29 biologia 1 chemia e. dla bezpieczeństwa fizyka 4 geografia historia 2 informatyka 3 p. przedsiębiorczości wok wos Historia i społeczeństwo j. obcy (1) j. obcy (2) j. polski matematyka 3+3 wf godz. wych. razem 28 27 do wykorzystania
Etap 3: wykorzystanie pozostałych do przydziału godzin wariant I: zwiększenie wymiaru przedmiotów rozszerzonych I II III 30 32 29 biologia 1 chemia e. dla bezpieczeństwa fizyka 4+1 4 geografia historia 2 informatyka 3+2 3+1 p. przedsiębiorczości wok wos Historia i społeczeństwo j. obcy (1) 3 j. obcy (2) j. polski matematyka 3+3+1 wf godz. wych. razem do wykorzystania
Etap 3: wykorzystanie pozostałych do przydziału godzin wariant II: dodanie 4 przedmiotu rozszerzonego I II III 30 32 29 biologia 1 chemia e. dla bezpieczeństwa fizyka 4 geografia historia 2 informatyka 3 p. przedsiębiorczości wok wos Historia i społeczeństwo j. obcy (1) j. obcy (2) j. polski matematyka 3+3 wf godz. wych. razem do wykorzystania
Etap 3: wykorzystanie pozostałych do przydziału godzin wariant III: dodanie przedmiotu uzupełniającego I II III 30 32 29 biologia 1 chemia e. dla bezpieczeństwa fizyka 4 geografia historia 2 informatyka 3 p. przedsiębiorczości wok wos historia i społeczeństwo języki programowania j. obcy (1) j. obcy (2) j. polski matematyka 3+3 wf godz. wych. razem do wykorzystania
Kalkulator do budowy szkolnych planów nauczania W materiałach do pobrania projektu "Wdrożenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ze szczególnym uwzględnieniem II i IV etapu edukacyjnego" zamieściliśmy arkusz zawierający kalkulatory ułatwiające budowę szkolnych planów nauczania dla szkoły podstawowej, gimnazjum, liceum, technikum, zasadniczej szkoły zawodowej zgodnych z Rozporządzeniem z dnia 7 lutego 2012 roku. Jest to wersja testowa. Jej autorami są Ryszard Sikora i Piotr Pobiega – eksperci w projekcie. http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_content&view =article&id=1916:kalkulator-do-budowy-szkolnych-planow-nauczania&catid=168:ramowe-plany-nauczaniaaktualnoci&Itemid=1641
Planowana liczba godzin tygodniowo 30 32 29 Klasa I Klasa II Klasa III Planowana liczba godzin tygodniowo 30 32 29 przydzielona łączna liczba godzin w cyklu nauczania min. liczba godzin do przydzielenia podst rozsz razem obowiązkowe zajęcia edukacyjne język polski 4 360 240 język obcy nowożytny 3 450 180 2 wiedza o kulturze 1 historia 60 wiedza o społeczeństwie podstawy przedsiębiorczości geografia biologia chemia fizyka matematyka 300 informatyka wychowanie fizyczne 270 edukacja dla bezpieczeństwa godziny z wychowawcą 90 przedmioty dodatkowe historia muzyki historia sztuki język łaciński i kultura łac. filozofia przedmioty uzupełniające przyroda 120 historia i społeczeństwo zajęcia artystyczne ekonomia w praktyce inny przedmiot uzupełnający 1 inny przedmiot uzupełnający 2 inny przedmiot uzupełnający 3 przydzielona ilość godzin: 16 1830 870 za mało godzin za mało godzin na rozszerzenie i uzupełnienie brakuje 13
Przykłady
I II III 30 32 29 Biologia 1 Chemia E. dla bezpieczeństwa Fizyka I II III 30 32 29 Biologia 1 Chemia E. dla bezpieczeństwa Fizyka Geografia Historia 2 4 4+1 Informatyka P. przedsiębiorczości Wok Wos Przyroda 3 Historia sztuki Zajęcia artystyczne J. obcy (1) J. obcy (2) J. polski 4+4 Matematyka Wf Godz. wych. Razem
Historia i społeczeństwo 3 J. obcy (1) 2+1 1+3+1 13 J. obcy (2) 11 I II III 30 32 29 Biologia 1 4+1 4 9 Chemia E. dla bezpieczeństwa Fizyka Geografia Historia 2 Informatyka P. przedsiębiorczości Wok Wos Historia i społeczeństwo 3 J. obcy (1) 2+1 1+3+1 13 J. obcy (2) 11 J. polski Matematyka Wf Godz. wych. Razem
Historia i społeczeństwo I II III 30 32 29 Biologia 1 Chemia E. dla bezpieczeństwa Fizyka 4+2 4 11 Geografia Historia 2 Informatyka P. przedsiębiorczości Wok Wos Historia i społeczeństwo J. obcy (1) 2+1 1+3+1 13 J. obcy (2) 3 J. polski Matematyka 3+3+1 3+3 17 Wf Godz. wych. Razem Do wykorzystania
Szkolny plan nauczania Szkoła podstawowa Szkolny plan nauczania
Minimalny wymiar godzin W ramowym planie nauczania określono minimalny wymiar godzin z danego przedmiotu, które muszą być zrealizowane w całym cyklu nauczania. Zastosowana formuła „nie mniej niż” oznacza, że dyrektor w zakresie określonym przez przepisy może zwiększyć w szkolnym planie nauczania wymiar godzin przeznaczonych na realizację danego przedmiotu. (nie może go zmniejszyć)
Minimalne liczby godzin kl.1-3 a) edukacja polonistyczna, edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna i zajęcia techniczne – łącznie 1150 godzin (podziału godzin na poszczególne zajęcia dokonuje nauczyciel prowadzący dane zajęcia), b) język obcy nowożytny - 190 godzin, c) edukacja muzyczna - 95 godzin, d) edukacja plastyczna - 95 godzin, e) zajęcia komputerowe - 95 godzin, f) wychowanie fizyczne - 290 godzin; na zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych należy przeznaczyć co najmniej: a) w oddziale specjalnym - 1150 godzin na oddział, b) w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym - 190 godzin na ucznia.
Minimalne liczby godzin kl. 4-6 a) język polski - 510 godzin, b) język obcy nowożytny – 290 godzin, c) muzyka - 95 godzin, d) plastyka - 95 godzin, e) historia i społeczeństwo - 130 godzin, f) przyroda - 290 godzin, g) matematyka - 385 godzin, h) zajęcia komputerowe - 95 godzin, i) zajęcia techniczne – 95 godzin, j) wychowanie fizyczne - 385 godzin, k) godziny z wychowawcą - 95 godzin; na zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych należy przeznaczyć co najmniej: a) w oddziale specjalnym - 1150 godzin na oddział, b) w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym - 190 godzin na ucznia.
Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych 1) obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla uczniów poszczególnych klas: a) klasa I - 20 godzin, b) klasa II - 21 godzin, c) klasa III - 21 godziny, d) klasa IV - 25 godzin, e) klasa V - 26 godzin, f) klasa VI - 28 godzin; 2) zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych, w każdym roku szkolnym, wynosi: a) w oddziale specjalnym - po 12 godzin na oddział, b) w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.
Obowiązkowe zajęcia edukacyjne 1-3 a) edukacja polonistyczna, edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna i zajęcia techniczne b) język obcy nowożytny c) edukacja muzyczna, d) edukacja plastyczna, e) zajęcia komputerowe, f) wychowanie fizyczne; 4-6 a) język polski, b) język obcy nowożytny, c) muzyka, d) plastyka, e) historia i społeczeństwo, f) przyroda, g) matematyka, h) zajęcia komputerowe, i) zajęcia techniczne, j) wychowanie fizyczne, k) godziny z wychowawcą,
Planowanie tyg. liczby godzin - liczba tygodni w roku szkolnym Rok szkolny liczy około 43 tygodni (1 września - ostatni piątek czerwca) zostaje 36 tygodni zajęć po odliczeniu: ferie zimowe, świąteczne to około 4 tygodnie święta państwowe, kościelne to około 1 tydzień dni dyrektora, początek, koniec roku szkolnego -2 tygodnie podstawa programowa planowana jest na 32 tygodnie rocznie
Planowanie tygodniowej liczby godzin - liczba godzin w cyklu przykład obliczenia liczby godzin dla przedmiotu realizowanego jeden raz w tygodniu: 108 godzin w cyklu - zajęć (3 lata x 36 tygodni x 1 godzina) 95 godzin w cyklu na realizację podstawy programowej (3 lata x 32 tygodnie) różnica 13 godzin w cyklu dla przedmiotu realizowanego raz w tygodniu
Planowanie tygodniowej liczby godzin - przykładowe obliczenia Edukacja polonistyczna, edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna i zajęcia techniczne - 1150 godzin 1150 : 32 tyg = 35,9 godzin czyli możemy przyznać godziny np. 12 + 12 + 12 = 36 godzin
Planowanie tygodniowej liczby godzin - przykładowe obliczenia j.polski - 510 godzin 510 : 32 tyg = 15,94 godzin czyli możemy przyznać godziny np. 5 + 5 + 6 = 16 godzin
Planowanie tygodniowej liczby godzin kl. 1 kl. 2 kl. 3 suma 20 21 62 Różnica 2
Planowanie tygodniowej liczby godzin
Szkolny plan nauczania Ramowy plan nauczania Godz. religii/etyki Szkolny plan nauczania Godz. na wdżwr Godz. przyznane przez OP Godz. przeznaczone na podtrzymanie tożsamości narodowej Godz. przeznaczone na zajęcia sportowe w oddziałach i szkołach sportowych lub w szkołach mistrzostwa sportowego Arkusz organizacji placówki
Oddziałowy plan nauczania Szkoła Podstawowa nr … Plan nauczania dla klasy 1 w roku szk. ............../........... Trzyletni plan nauczania Tyg. wymiar zajęć Łączny wymiar zajęć min Różn. Cały etap 2012/13 2013/14 2014/15 I II III Planowana liczba tygodni 32 96 Edukacja polonistyczna, edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna i zajęcia techniczne 37 12 13 384 416 1184 1150 34 Język obcy nowożytny 6 2 64 192 190 Edukacja muzyczna 4 1 128 95 33 Edukacja plastyczna 3 Zajęcia komputerowe Wychowanie fizyczne 9 288 290 -2 razem godzin 62 20 21 Tygodniowa liczba godzin obowiązkowych Różnica zajęcia rewalidacyjne religia/etyka
Oddziałowy plan nauczania
2 Przedmiot Minimalna liczba godzin Liczba tygodni Średnia liczba godzin w tygodniu dla etapu edukacyjnego W zaokrągleniu Edukacje 1150 32 35,94 36 Język polski 510 15,94 16 Język obcy 190 5,94 6 290 9,06 9 Edukacja muzyczna 95 2,97 3 Muzyka Edukacja plastyczna Plastyka Zajęcia komputerowe Historia i społeczeństwo 130 4,06 4 Wychowanie fizyczne Przyroda Razem 59,85 60 Matematyka 385 12,03 12 Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 77,03 77 kl. 1 kl. 2 kl. 3 suma kl. 4 kl. 5 kl. 6 wymagany tyg wymiar godzin dla oddziału 20 21 62 25 26 28 79 Różnica (GDD) 2
Szkolny plan nauczania Gimnazjum
Minimalny wymiar godzin na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne Już w 2009 r. w ramowym planie nauczania, w odróżnieniu od poprzedniej ramówki, nie podano tygodniowego przydziału godzin w cyklu kształcenia dla poszczególnych przedmiotów, jednak określono minimalną liczbę godzin, które muszą być zorganizowane aby zrealizować podstawę programową. Ważne jest zatem takie zaplanowanie realizacji poszczególnych przedmiotów aby w cyklu kształcenia odbyła się co najmniej minimalna liczba godzin określona w rozporządzeniu. Wynika z tego konieczność budowania szkolnych planów nauczania od razu na cały cykl, z uwzględnieniem możliwości organizacyjnych i kadrowych szkoły.
Tygodniowy wymiar godzin klasa I - 29 godzin klasa II - 30 godzin klasa III - 31 godzin RAZEM 90 godzin w cyklu tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych: w oddziałach specjalnych – 12 godzin na oddział w oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych – 2 godziny na ucznia
W trzyletnim okresie nauczania (III etap edukacyjny): poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne należy zrealizować co najmniej w wymiarze: a) język polski - 450 godzin b) dwa języki obce nowożytne - 450 godzin (godziny te mogą być dowolnie rozdzielone pomiędzy te języki), c) język obcy nowożytny w gimnazjach specjalnych i oddziałach specjalnych dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim – 290 godzin, d) język obcy nowożytny będący drugim językiem nauczania w szkołach i oddziałach dwujęzycznych – dodatkowo 190 godzin, e) muzyka - 30 godzin, f) plastyka - 30 godzin, g) historia - 190 godzin, h) wiedza o społeczeństwie - 65 godzin, i) geografia - 130 godzin, j) biologia - 130 godzin, k) chemia - 130 godzin, l) fizyka - 130 godzin, m) matematyka - 385 godzin, n) informatyka - 65 godzin, o) wychowanie fizyczne - 385 godzin, p) edukacja dla bezpieczeństwa - 30 godzin, q) zajęcia artystyczne - 65 godzin, r) zajęcia techniczne - 65 godzin, a w gimnazjum specjalnym - 220 godzin, s) godziny z wychowawcą - 95 godzin.
Przygotowanie szkolnego planu nauczania Opracowanie szkolnego planu nauczania wymaga odpowiedniego przygotowania danych. Pamiętać należy, że planujemy pracę od razu na cały etap edukacyjny czyli na trzy lata. Szczególną uwagę należy zwrócić na kalendarz każdego roku szkolnego w cyklu.
Przygotowanie szkolnego planu nauczania
Przykłady. W przykładach przedstawionych poniżej kolorem czerwonym oznaczono godziny w dyspozycji dyrektora („wolne” godziny). Do zrealizowania wymaganego minimum godzin, określonego w rozporządzeniu w niektórych przedmiotach brakuje 1 lub 2 godzin. Nie zapominajmy jednak, że rok szkolny trwa przeciętnie 36 – 38 tygodni, więc przy rytmicznej pracy te braki z pewnością zostaną zrealizowane, a nawet uzyskamy pewną nadwyżkę godzin, które możemy przeznaczyć na utrwalanie wiadomości, doskonalenie różnych umiejętności, rozszerzenie treści programowych, pracę metodą projektu lub innymi aktywizującymi metodami a także na wycieczki tematyczne, festiwal nauki, organizację konkursów itp. Przedstawione przykłady zostały opracowane przy założeniu, że rok szkolny trwa 32 tygodnie (tyle wystarcza do realizacji podstawy programowej).
Przykładowy kalendarz roku szkolnego 2012/13
Obliczanie tygodniowej liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych Przedmiot Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia Tygodniowa liczba godzin w cyklu kształcenia W oddziale dwujęzycznym Język polski 450 14 Dwa języki obce nowożytne + 190 godz.* +6* Muzyka 30 1 Plastyka Historia 190 6 Wiedza o społeczeństwie 65 2 Geografia 130 4 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 385 12 Informatyka Wychowanie fizyczne Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 95 3 Razem 88 94
Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I II III Razem l.g. w cyklu l.tyg >> 32 róznica 1. język polski 14 450 -450 3. język obcy I 6. język obcy II 7. muzyka 1 30 -30 2. plastyka 5. historia 6 190 -190 4. wiedza o społeczeństwie 2 65 -65 9. geografia 4 130 -130 8. biologia 10. chemia 11. fizyka 12. matematyka 12 385 -385 13. informatyka 14. wychowanie fizyczne 15. edukacja dla bezpieczeństwa 16. zajęcia artystyczne 17. zajęcia techniczne 18. godziny z wychowawcą 3 95 -95 Razem obowiązkowe 88 Tyg. l. godz. 29 31 90 Różnica 19 Religia/Etyka 20 WDŻwR 0,5 1,5 21 Rewalidacja: 2h x il.uczn. 60,5 62,5 64,5 7,5 Dodatkowe godz. OP 22 dodatkowy j. obcy 23 zaj. specjalistyczne 24 Razem godzin
Liczba godzin zrealizowana* Przykład 1 PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4 14 448 450 Język obcy I 3 2 8 256 260 Język obcy II 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 128 130 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 4+1 385+63 385 Informatyka Wychowanie fizyczne 12 384 Edukacja dla bezpieczeń. Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 96 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie (?) 0,5 1,5 31,5 32,5 33,5 97,5 Zwiększona liczba godzin matematyki Przydzielając 2 godziny do matematyki zyskujemy w cyklu 63 godziny przy założeniu, że nauka będzie trwać przez 32 tygodnie w roku. Dodając do tego godziny zrealizowane w pozostałych tygodniach, zysk jest jeszcze większy. W takim przypadku powinniśmy zadbać o odpowiedni program nauczania – własny lub innego autora, dostosowany do rzeczywistej liczby godzin oraz możliwości uczniów.
Liczba godzin zrealizowana* Przykład 2 PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4+1 15 450+30 450 Język obcy I 3 2+1 9 260+28 260 Język obcy II 2 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 4 128 130 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 12 384 385 Informatyka Wychowanie fizyczne Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 96 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie (?) 0,5 1,5 31,5 32,5 33,5 97,5 Zwiększona liczba godzin języka polskiego i języka obcego
Liczba godzin zrealizowana* PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4 14 448 450 Język obcy I 3 2 8 256 260 Język obcy II 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 128 130 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 12 384 385 Informatyka Wychowanie fizyczne Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne +2 65+63 Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 96 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie (?) 0,5 1,5 31,5 32,5 33,5 97,5 Przykład 3 Zwiększona liczba godzin zajęć artystycznych
Liczba godzin zrealizowana* PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4 14 448 450 Język obcy I 3 2 8 256 260 Język obcy II 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 128 130 Biologia Chemia 1+0,5 4,5 130+14 Fizyka Matematyka 4+1 13 385+31 385 Informatyka Wychowanie fizyczne 12 384 Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 96 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie 0,5 1,5 31,5 32,5 33,5 97,5 Przykład 4 Zwiększona liczba godzin matematyki, fizyki i chemii
Liczba godzin zrealizowana* PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4 14 448 450 Język obcy I 3 2 8 256 260 Język obcy II 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 128 130 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 12 384 385 Informatyka +1 65+63 Wychowanie fizyczne Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 96 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie 0,5 1,5 31,5 32,5 33,5 97,5 Przykład 5 Zwiększona liczba godzin informatyki
Liczba godzin zrealizowana* PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4 14 448 450 Język obcy I 3 2 8 256 260 Język obcy II 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 128 130 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 12 384 385 Informatyka Wychowanie fizyczne 4+1 385+63 Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 96 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie 0,5 1,5 31,5 32,5 33,5 97,5 Przykład 6 Zwiększona liczba godzin wychowania fizycznego
Liczba godzin zrealizowana* PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4 14 448 450 Język obcy I 3+1 3 2+1 10 260+60 260 Język obcy II 2 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 128 130 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 12 384 385 Informatyka Wychowanie fizyczne Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 96 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie 0,5 1,5 31,5 32,5 33,5 97,5 Przykład 7 zwiększona liczba godzin języka obcego
Liczba godzin zrealizowana* PRZEDMIOT klasa I klasa II klasa III razem Liczba godzin zrealizowana* wymagane minimum Język polski 5 4 14 448 450 Język obcy I 3 2 8 256 260 Język obcy II 6 192 190 Muzyka 1 32 30 Plastyka Historia Wiedza o społeczeństwie 64 65 Geografia 128 130 Biologia Chemia Fizyka Matematyka 12 384 385 Informatyka Wychowanie fizyczne Edukacja dla bezpieczeństwa Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Godziny z wychowawcą 1+1 95+65 95 Razem 29 31 90 Religia Wychowanie do życia w rodzinie 0,5 1,5 31,5 33,5 32,5 97,5 Przykład 8 zwiększona liczba godzin z wychowawcą
Arkusz organizacji pracy szkoły w roku szkolnym 2012/13 nowy ramowy plan nauczania dotychczasowy ramowy plan nauczania Godz. uczniowskie Godz. nauczycielskie lp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Liczba uczniów 24 30 w tym chłopców 12 15 16 Oddziały 1A 1B 1C 2A 2B 2C 3A 3B 3C Język polski 42 Historia 18 Wiedza o społeczeństwie Język angielski gr. 1 - 3 gr. 1 - 2 29 gr. 2 - 3 gr. 2 - 2 Język niemiecki 22 Matematyka 3,5 34,5 Fizyka i astronomia Chemia Biologia Geografia Plastyka Muzyka Zajęcia artystyczne Zajęcia techniczne Edukacja dla bezpieczeństwa Informatyka gr. 1 - 1 gr. 2 - 1 Wychowanie fizyczne gr. 1 - 4 gr.dz. AB - 2 72 68 gr. 2 - 4 gr. chł - 4 Godzina z wychowawcą Religia Wychowanie do życia w rodzinie 0,5 4,5 Godziny z planów nauczania 31,5 33,5 32 291 Godziny nauczycielskie 35,5 43,5 36 40 333 Godziny uczniowskie 37,5 337 Obowiązki bibliotekarza Obowiązki pedagoga 20 Obowiązki psychologa 10 Zniżka - dyrektor Urlop dla poratowania zdrowia Razem 96 OGÓŁEM 429
ARKUSZ ORGANIZACJI PRACY Gimnazjum z oddziałami integracyjnymi na rok szkolny 2012/13 ramówka N S liczba uczniów 32 30 20 29 28 24 klasa I A I B I C integracyjna II A II B II C integracyjna III A III B III C integracyjna grupa 1 2 3 n-el wsp. liczba godzin n-li przedm. liczba godzin n-li wsp. liczba godzin RAZEM Obowiązkowe zajęcia edukacyjne język polski 5 4 42 14 56 język obcy I 40 8 48 język obcy II 6 36 muzyka plastyka historia 18 wiedza o społeczeństwie geografia 19 biologia 13 17 chemia 13,5 17,5 fizyka matematyka 37 12 49 informatyka 11 wychowanie fizyczne 72 edukacja dla bezp. zajęcia artystyczne 9 10 zajęcia techniczne 7 godziny z wychowawcą razem 22 31 337 68 405 religia wych. do życia w rodzinie 0,5 4,5 godziny do dysp. Dyrekt. 1,5 31,5 33,5 364 432 bibliotekarz pedagog psycholog zniżka dyrektora RAZEM 505
Szkolny plan nauczania Zasadnicza szkoła zawodowa Technikum
Klasa I Klasa II Klasa III 27 29 30 Planowana liczba godzin tygodniowo Klasa I Klasa II Klasa III przydzielona liczba godzin w cyklu nauczania min. liczba godzin do przydzielenia 27 29 30 z przedmiotu razem bloki obowiązkowe zajęcia edukacyjne język polski 1 2 160 1152 język obcy nowożytny 128 130 historia 64 60 wiedza o społeczeństwie 32 podstawy przedsiębiorczości geografia biologia chemia fizyka matematyka informatyka wychowanie fizyczne 3 288 290 edukacja dla bezpieczeństwa godziny z wychowawcą 96 95 kształcenie zawodowe teoretyczne i praktyczne zaw_teor_1 640 630 zaw_teor_2 zaw_teor_3 zaw_teor_4 zaw_teor_5 zaw_teor_6 zaw_teor_7 zaw_teor_8 zaw_prakt_1 960 970 zaw_prakt_2 zaw_prakt_3 zaw_prakt_4 zaw_prakt_5 zaw_prakt_6 zaw_prakt_7 5 224 zaw_prakt_8 192 przydzielona ilość godzin: 2752 2735
obowiązkowe zajęcia edukacyjne Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Planowana liczba godzin tygodniowo 33 35 34 31 przydzielona łączna liczba godzin w cyklu nauczania min. liczba godzin do przydzielenia podst rozsz razem obowiązkowe zajęcia edukacyjne język polski 3 360 240 język obcy nowożytny 2 450 330 180 1 wiedza o kulturze 30 historia 60 wiedza o społeczeństwie podstawy przedsiębiorczości geografia biologia chemia fizyka 90 matematyka 300 480 informatyka wychowanie fizyczne edukacja dla bezpieczeństwa godziny z wychowawcą 120 przedmioty dodatkowe historia muzyki historia sztuki język łaciński i kultura łac. filozofia kształcenie zawodowe teoretyczne i praktyczne zaw_teor_1 720 735 zaw_teor_2 zaw_teor_3 zaw_teor_4 zaw_teor_5 zaw_teor_6 zaw_teor_7 zaw_teor_8 zaw_prakt_1 zaw_prakt_2 zaw_prakt_3 zaw_prakt_4 zaw_prakt_5 zaw_prakt_6 zaw_prakt_7 zaw_prakt_8 przedmioty uzupełniające historia i społeczeństwo/przyroda ekonomia w praktyce inny przedmiot uzupełniający 1 inny przedmiot uzupełniający 2 inny przedmiot uzupełniający 3 przydzielona ilość godzin: 36 24 3390 3630 3420 540 za dużo godzin za mało godzin za mało godzin na rozszerzenie i uzupełnienie do zdjęcia brakuje 4 7
Szkolne plany nauczania W związku z przygotowywaniem się szkół do wprowadzenia zmian od września br., opracowywane są przykładowe szkolne plany nauczania dla poszczególnych zawodów, zarówno w układzie przedmiotowym jak i modułowym (w ramach projektu systemowego KOWEZiU „Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru”, współfinansowanego z EFS w ramach PO KL). Plany te składają się z dwóch części. W części pierwszej umieszczona jest tabela z przyporządkowaniem liczby godzin poszczególnym przedmiotom/modułom w poszczególnych klasach. W drugiej części znajduje się tabela przyporządkowania poszczególnym przedmiotom efektów kształcenia dla zawodu. Efekty kształcenia są zakodowane, by mogli Państwo łatwo odnaleźć je w podstawie programowej dla zawodu. Prezentowane przykładowe plany nauczania są zgodne z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania oraz rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. Opracowywane szkolne plany są tylko propozycją, która, mamy nadzieję, ułatwi Państwu przygotowanie się do nowego roku szkolnego. Przykładowe szkolne plany nauczania będą zamieszczane sukcesywnie, w miarę postępu prac nad kolejnymi zawodami. Zapraszamy do śledzenia stron Krajowego Ośrodka Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. http://www.koweziu.edu.pl/index.php?id=plany_nauczania/przykladowe Przykładowe szkolne plany nauczania Technik ekonomista 331403 Rolnik 613003 Ślusarz 722204
Kalendarz roku szkolnego. Monitorowanie realizacji zapisów ramowych planów nauczania. 116
Minimalny wymiar godzin na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne Ważne jest takie zaplanowanie realizacji poszczególnych przedmiotów aby w cyklu kształcenia odbyła się co najmniej minimalna liczba godzin określona w rozporządzeniu.
Monitorowanie zrealizowanej liczby godzin Warunkiem zrealizowania pełnej liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych jest rytmiczna praca, duża dyscyplina nauczycieli i bieżące monitorowanie tak, aby w razie zagrożenia niezrealizowaniem odpowiedniej liczby godzin, podjąć działania, które temu zapobiegną. Realizacja podstawy programowej jest obowiązkiem nauczyciela przedmiotu. Za nadzór nad przebiegiem pracy nauczyciela odpowiedzialny jest dyrektor szkoły.
Szczególną uwagę należy zwrócić na kalendarz roku szkolnego. Szkolny plan nauczania. Plan zajęć (plan lekcji). 119
Dobre rady dla dyrektora: Pracuj z kalendarzem, policz dni robocze w każdym roku szkolnym. Zwróć uwagę na konkretne dni tygodnia, czy przypadkiem z planu „nie wypada” częściej któryś dzień (np. poniedziałek lub czwartek). Licz w cyklu 3(4)-letnim. Zaplanuj liczbę tygodni, przez którą będziesz dzielił liczbę godzin przeznaczonych na dany przedmiot lub edukację.
Przykładowy kalendarz roku szkolnego 2012/13
Organizacja roku szkolnego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz.432 z późniejszymi zmianami)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 5 października 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 186 poz. 1245)
wprowadza m.in. następujące zmiany dotyczące: terminu zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, uprawnień dyrektorów szkół do ustalenia dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
„godziny nadmiarowe” powstają jako różnica pomiędzy minimalna liczba godzin wynikających z rozporządzenia a liczbą godzin wynikających z organizacji roku szkolnego możliwe przeznaczenie: organizacje szkolnych uroczystości, wycieczki, projekty, uzupełnienie zajęć wynikające z nieobecności nauczyciela, ... uwaga: można zmienić organizację zajęć przy zachowaniu etatów nauczycielskich.
Monitorowanie liczby godzin Obowiązkiem dyrektora jest monitorowanie liczby wskazanych godzin, w ramowych planach nauczania dla danych zajęć edukacyjnych, realizowanych przez nauczyciela. Wykorzystywanym narzędziem może być tabela, w której każdy nauczyciel w ramach realizowanego przedmiotu wskazuje w poszczególnych miesiącach proporcję pomiędzy planowaną liczbą godzin z przedmiotu, wyliczoną zgodnie z kalendarzem, w stosunku do faktycznie zrealizowanej. Dyrektor musi mieć informację, czy nauczyciel jest w stanie wypracować minimalną obowiązkową liczbę godzin i tym samym zrealizować treści podstawy programowej. Dyrektor powinien znać przyczyny, w wyniku których występują opóźnienia w realizacji podstawy programowej (na przykład: zwolnienia lekarskie nauczyciela, , urlopy szkoleniowe, wycieczki i imprezy klasowe itp.).
Kontrolując i monitorując realizację podstawy programowej należy w szczególności badać przedmioty tych nauczycieli, którzy przebywali na długoterminowym zwolnieniu lekarskim. Opracowywać jak najbardziej efektywny sposób organizacji zastępstw za nieobecnych nauczycieli.
PROCEDURA MONITOROWANIA REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ
KARTA MONITORUJĄCA LICZBĘ ZREALIZOWANYCH GODZIN WSKAZANYCH W RAMOWYCH PLANACH NAUCZANIA DLA DANYCH ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
semestr II semestr …………………………….. Nazwisko i imię nauczyciela: …………………………………………… Przedmiot: ………………………………………………….. Klasa: ………………………………………………….. I semestr II semestr Rok szkolny …………………………….. Liczba godzin, na których zrealizowano podstawę programową Liczba godzin, na których nie zrealizowano podstawy programowej Razem Liczba godzin zaplanowanych na realizację podstawy programowej Minimalny wymiar godzin na realizację podstawy programowej
Mirosław Krajewski: „Poradnik dla organów prowadzących. Ramowe plany nauczania” Beata Domerecka, Izabela Leśniewska, Ryszard Sikora, Piotr Tałan: „Poradnik - szkoła podstawowa” Alicja Kapcia, Dorota Kulesza, Jacek Rudnik: „Poradnik dla dyrektora gimnazjum. Ramowe plany nauczania” Dorota Derecka, Tomasz Derecki, Zbigniew Sobór: „Poradnik dla dyrektora liceum ogólnokształcącego. Ramowe plany nauczania”
Gdzie warto szukać podpowiedzi ? http://www.ore.edu.pl/ http://www.koweziu.edu.pl/index.php?id=glowna Ramowe plany nauczania: http://forum.ore.edu.pl/ http://oskko.edu.pl/forum/ Projekty aktów prawnych: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/501
Dziękuję 134