Stan i perspektywy rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce Maciej Dobieszewski Kwiecień 2012
Struktura prezentacji Społeczno-gospodarcze uwarunkowania rozwoju PPP w Polsce Specyfika PPP w polskich regulacjach Zarządzanie rozwojem rynku PPP – doświadczenia międzynarodowe Bariery rozwoju rynku PPP w Polsce
Społeczno-gospodarcze uwarunkowania rozwoju PPP w Polsce PRZED ROKIEM 1990 Brak systemu zamówień publicznych - inwestycje infrastrukturalne realizowane tylko bezpośrednio przez państwo lub przedsiębiorstwa państwowe Brak relacji pomiędzy sektorem publicnzym i prywatnym POMIĘDZY ROKIEM 1990 a 2004 Rozwój nowoczesnego systemu prawnego (wymuszony w dużej mierze przez akcesję do UE) Bardzo ograniczone inwestycje publiczne Pierwszy wielki projekt koncesyjny rozpoczęty w 1997 – autostrada A2 (pierwszy odcinek otwarty w 2002; obecnie ok. 250 km w zarządzaniu koncesjonariusza)
Społeczno-gospodarcze uwarunkowania rozwoju PPP w Polsce – wielkie programy inwestycyjne Alokacje funduszy strukturalnych w okresie programowania 2007-2013 - 67 miliardów EUR, z czego ok. Połowy przeznaczone na rozwój infrastruktury Organizacja Piłkarskich Mistrzostwa Europy 2012 przez Polskę i Ukrainę Pomiędzy 2007 (2009) a 2013 Przebudowa lub gruntowna modernizacja 10 lotnisk i ponad 70 dworców kolejowych, Budowa ok. 2000 km autostrad i dróg ekspresowych (potrojenie długości dotychczasowej sieci) 8 stadionów piłkarskich klasy “elite” (poj. powyżej 30 000) oraz 15 nowych obiektów sportowych o poj. pomiędzy 10 000 and 30 000)
Ramy prawne PPP – ustawa z 2008 roku Szerokie rozumienie PPP (obejmujące projekty koncesyjne) Procedury wyboru partnera – odwołanie do przepisów o zamówieniach publicznych / koncesjach Tylko generalne zasady – rzeczywiste instrumentarium prawne w odrębnych przepisach
Ramy prawne – definicja i istota PPP Wspólna realizacja i współodpowiedzialność za projekt Podział zadań i ryzyk Długookresowa współpraca: faza konstrukcji i faza zarządzania Wynagrodzenie partnera prywatnego zależne od faktycznego wykorzystania (koncesja) lub dostępności (PPP w wąskim rozumieniu)
Zarządzanie rozwojem rynku PPP Kompetentne, świadome i neutralne zaangażowanie polityczne Przejrzyste otoczenie instytucjonalne i prawne Prawidłowy wybór projektów – priorytetyzacja w oparciu o kryterium „value for money” Kompetencja w procesie wyboru partnera i negocjacji umowy Zapewnienie odpowiedniego poziomu konkurencji przy wyborze partnera Nadzór ze strony instytucji odpowiedzialnych za planowanie w obszarze finansów publicznych
Bariery rozwoju PPP w Polsce – otoczenie rynkowe Skutki kryzysu gospodarczego – ograniczone możliwości zapewnienia finansowania przez partnerów prywatnych Wysokie oczekiwania co do tempa zwrotu nakładów – spekulacyjny charakter rynku Fundusze UE jako główne źródło finansowania inwestycji publicznych
Bariery rozwoju PPP w Polsce – selekcja projektów Zdecydowana przewaga przedsięwzięć inicjowanych przez gminy Dominacja małych i bardzo małych przedsięwzięć Dominacja sektora rekreacji i turystyki – przedsięwzięcia komercyjne Wysoki (ok. 50%) poziom anulowanych procedur wyboru partnera lub koncesjonariusza
Bariery rozwoju PPP w Polsce – partnerstwo a dług publiczny Eurostat - rekomendacja ESA 95 Kryteria podstawowe: ryzyko konstrukcyjne, ryzyko popytu, ryzyko dostępności Kryteria dodatkowe: ryzyko finansowe, gwarancje, wartość rezydualna, „publiczny” partner prywatny Opinia Eurostat w sprawie autostrady A1 Aktualizacja Podręcznika ESA 95 – marzec 2012