„Modernizacja systemu kształcenia kadr szkół zawodowych” Wyzwania dla Małopolski 2020 Roman Ciepiela Wicemarszałek Województwa Małopolskiego „Modernizacja systemu kształcenia kadr szkół zawodowych” Tarnów - 26 maja 2010 r. 26 maja 2010 r.

Gospodarka Małopolski Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 407 tys. osób w Małopolsce zatrudnienie było o 1,2% wyższe niż w 2008 w Polsce nastąpił spadek zatrudnienia o 1,2% Wzrost wynagrodzeń o 3,4% w ujęciu rocznym Wzrost liczby podmiotów gospodarczych do 314 tys. jednostek Wzrost obrotów handlu detalicznego

Gospodarka Małopolski

Gospodarka Małopolski W okresie I-XI2009 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w Małopolsce wyniosło 2 988,78 zł. (zwiększyło się w ujęciu rocznym o 3,4%) W Polsce dynamika wzrostu wynagrodzeń wynosiła 4,5%. Wzrost płac w Małopolsce uwidocznił się szczególnie w: górnictwie i wydobywaniu (o 21,9%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 11,2%), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 6,6%). Spadek płac w omawianym okresie w regionie odnotowano w budownictwie (o 0,3%). W okresie styczeń-listopad 2009 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w Małopolsce wyniosło 2 988,78 zł. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w Małopolsce zwiększyło się w ujęciu rocznym o 3,4% W Polsce dynamika wzrostu wynagrodzeń wynosiła 4,5%. Wzrost płac w Małopolsce uwidocznił się szczególnie w: górnictwie i wydobywaniu (o 21,9%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 11,2%) wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 6,6%). Spadek płac w omawianym okresie w regionie odnotowano w budownictwie (o 0,3%). Powrót w trybie prezentacji ze slajdów ukrytych do slajdu głównego dot. gospodarki poprzez hiperłącze w prawym dolnym rogu. DYNAMIKA 10,3 % 3,4 % Ocena roczna 2009 4

Gospodarka Małopolski 12 400 firm

Gospodarka Małopolski Spadek produkcji sprzedanej przemysłu w 2009 roku (o 10% do roku 2008) Firmy doświadczały skutków spowolnienia gospodarczego Niższa wydajność pracy mierzona produkcją sprzedaną na jednego zatrudnionego Wzrost stopy bezrobocia Negatywna ocena koniunktury gospodarczej przez przedsiębiorców Ocena koniunktury gospodarczej w oparciu o Badania MOG „Wpływ spowolnienia gospodarczego na kondycje małopolskich przedsiębiorstw” Kondycja finansowa przedsiębiorstw 44% badanych stwierdza, iż w roku 2009 kondycja finansowa ich firmy była na tym samym poziomie co rok wcześniej 40% badanych stwierdziło, iż kondycja finansowa firmy uległa pogorszeniu 49% badanych stwierdziło, iż pogorszyła się sytuacja branży, w której działają 64% badanych wskazało na pogorszenie koniunktury gospodarczej w Polsce Ocena kondycji gospodarki Małopolski na tle kraju: 25% badanych uważa, że kondycja gospodarki w Małopolsce jest taka sama jak w Polsce 23% kondycja gospodarki regionu pogorszyła się na tle kraju 21% badanych wskazuje, iż kondycja małopolskiej gospodarki polepszyła się na tle kraju. 2. Skutki spowolnienia gospodarczego w oparciu o Badania MOG (jw.) Ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej w roku 2009 wzrosło ze względu na: Koszty prowadzenia działalności gospodarczej, Kryzys gospodarczy w świecie, Wzrost konkurencyjności Zatory płatnicze, Osłabienie popytu w Polsce, Kurs Euro do złotego Wg przedsiębiorców* ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej w roku 2009 wzrosło ze względu na: Koszty prowadzenia działalności gospodarczej Kryzys gospodarczy w świecie Wzrost konkurencyjności Zatory płatnicze Osłabienie popytu w Polsce Kurs Euro do złotego * Badanie MOG „Wpływ spowolnienia gospodarczego na kondycje małopolskich przedsiębiorstw” Ocena roczna 2009 6 6

Bezrobocie Bezrobocie w Małopolsce wzrosło o 2,2 pkt. procentowego (z 7,5% do 9,7%). Bezrobocie w Polsce wzrosło o 2,4 pkt. procentowego (z 9,5% do 11,9%). Liczba osób bezrobotnych w Małopolsce wzrosła o 32,9% w stosunku do roku 2008 i wyniosła na koniec XII 2009 130 tys. os. W tym samym czasie liczba osób bezrobotnych w Polsce wyniosła 1 892,7 tys., wzrost o 28,4% w porównaniu do 2008. Bezrobocie w Małopolsce wzrosło o 2,2 pkt. procentowego (z 7,5% do 9,7%). Bezrobocie w Polsce wzrosło o 2,4 pkt. procentowego (z 9,5% do 11,9%). Ranking województw (w latach poprzednich): Małopolska była województwem o najniższym poziomie stopy bezrobocia - IV 2006 – IV 2007 Małopolska druga po Wielkopolsce od V 2007 do IV 2008 Małopolska trzecia po Wielkopolsce i Śląsku od V do X 2008 Małopolska na czwartym miejscu po Wielkopolsce, Śląsku i Mazowszu od XI 2008 do XII 2009 ( w miesiącach VII-IV 09 trzecia pod względem poziomu stopy bezrobocia, ponieważ w woj.. Śląskim i mazowieckim stopy bezrobocia były na identycznym poziomie). W XII 2009 stopa bezrobocia w Wielkopolsce wzrosła powyżej stopy Mazowsza. Ocena roczna 2009 7 7

Zwolnienia grupowe z przyczyn zakładów pracy w Małopolsce 1999-2009 W 2009 do PUP zgłoszono zwolnienia grupowe dot. 6 714 osób. Pracę w wyniku zwolnień grupowych utraciło łącznie 5498 osób. Liczba ta obejmuje również osoby, które utraciły zatrudnienie w ramach zwolnień zgłoszonych w roku 2008. W 2009 roku zrealizowanych zostało 81% zgłoszonych zwolnień grupowych. Średnio realizowanych jest 60% zgłoszonych zwolnień grupowych W 2009 do PUP zgłoszono zwolnienia grupowe dot. 6 714 osób. Pracę w wyniku zwolnień grupowych utraciło łącznie 5498 osób. Liczba ta obejmuje również osoby, które utraciły zatrudnienie w ramach zwolnień zgłoszonych w roku 2008. W 2009 roku zrealizowanych zostało 81% zgłoszonych zwolnień grupowych. Główne branże realizujące zwolnienia (w nawiasach przykładowe zakłady): hutnictwo (Arcelor Mittal, KHS „Krosno” - huta w Tarnowie), przemysł farmaceutyczny (Pliva) przemysł maszynowy (FSE „Tamel”, Zakład Maszyn Górniczych „Glinik”) transport (PKP oraz firmy kooperujące), produkcja chemiczna (Zakłady Azotowe Tarnów, Synthos w Oświęcimiu) bankowość Główne branże realizujące zwolnienia: hutnictwo, przemysł farmaceutyczny, maszynowy, transport, produkcja chemiczna, bankowość. Zgłoszenia zwolnień grupowych Zwolnienia zrealizowane Ocena roczna 2009 8 8 8

Przedsiębiorczość i jej dynamika na obszarach wiejskich 4 typy obszarów: strefa podmiejska Krakowa i powiat tatrzański wysokie nasycenie podmiotami gospodarczymi oraz wzrostem ich liczby powiaty: limanowski, nowosądecki i gorlicki niewielka liczba podmiotów, ale bardzo dynamiczny wzrost powiaty graniczące z województwem śląskim (oświęcimski, chrzanowski i olkuski) wysokie nasycenie podmiotami oraz słaba dynamika ich przyrostu powiaty z północno-wschodniej części regionu (dąbrowski, tarnowski, brzeski) najniższe wartości w całym województwie oraz spadek liczby podmiotów Liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców obszarów wiejskich w wieku produkcyjnym 2003-2008 (%)

Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich Najwyższym poziomem przedsiębiorczości w 2008 r. charakteryzowały się gminy z powiatów: krakowskiego, wielickiego, wadowickiego, olkuskiego oraz tatrzańskiego duży rynek (Kraków, konurbacja śląska), wykwalifikowana siła robocza, dobra dostępność komunikacyjna i rozwinięta infrastruktura, niższe ceny gruntów w porównaniu z miastem (inwestycje związane z produkcją, usługami i handlem), rozwój podmiotów współpracujących z przedsiębiorstwami z Krakowa i konurbacji śląskiej, atrakcyjność turystyczna (szczególnie w powiecie tatrzańskim)

Aktywność społeczna i ekonomiczna Aktywność społeczna mieszkańców - jeden z głównych czynników wspierających rozwój gospodarczy Poziom aktywności społecznej w stosunku do aktywności ekonomicznej charakteryzuje się dużą stabilnością przestrzenno-czasową W skali ogólnopolskiej województwo małopolskie wraz z podkarpackim charakteryzuje się najwyższymi wartościami aktywności społecznej. Małopolska regionem, w którym wszystkie trzy formy członkostwa (kluby sportowe, koła zainteresowań i zespoły artystyczne) osiągnęły wysokie wartości. Najwyższą aktywnością społeczną wyróżniają się mieszkańcy z terenów beskidzkich, w szczególności powiaty: limanowski, nowosądecki i gorlicki. Najniższymi wartościami wskaźnika aktywności społecznej w skali województwa (choć średnimi w skali ogólnopolskiej) charakteryzują się powiaty z jego części północnej.

Edukacja i wykształcenie Regularnie rośnie procent Małopolan z wykształceniem wyższym W 2008 roku wyniósł 15,5%. (wzrost o 0,5% w stosunku do 2007 r.) W roku 2008 udział mieszkańców z wykształceniem w wyższym w Polsce – 15,3% Poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych właścicieli gospodarstw rolnych w Małopolsce należy do najniższych w kraju. W województwie regularnie rośnie procent Małopolan z wykształceniem wyższym i w 2008 roku wyniósł 15,5%. Wzrost o 0,5% w stosunku do 2007 r. W roku 2008 udział mieszkańców z wykształceniem w wyższym w Polsce – 15,3% Wykres przygotowano w oparciu o BAEL. W momencie tworzenia Oceny sytuacji na rynku pracy nie były dostępne dane za IV kw. 2009. Z tego powodu struktura wykształcenia bazuje na danych średniorocznych za rok 2008. Powrót w trybie prezentacji ze slajdu ukrytego do slajdu głównego dot. edukacji poprzez hiperłącze w prawym dolnym rogu. Ocena roczna 2009 12

Problemy z rekrutacją pracowników* Z badania wynika iż: spośród pracodawców obecnie poszukujących pracowników połowa ma problemy ze znalezieniem odpowiednich kandydatów najbardziej poszukiwane na rynku pracy zawody to: tynkarz, lakiernik, hydraulik, monter, dekarz, sprzedawca, spawacz, mechanik, operator obrabiarek do metali, fryzjer, kucharz, pracownik socjalny, pracownik informacji naukowej, elektryk, elektronik, kreślarz. * Raport z badania MORPiE „Pracodawca-Rynek-Pracownik, kwiecień 2010 r.

Rynek pracy a potrzeby przedsiębiorców Ocena małopolskiego rynku pracy przez zagranicznych inwestorów*: Małopolski rynek pracy został oceniony korzystnie, zwłaszcza pod względem podaży pracowników Wysoki odsetek kadry z wyższym wykształceniem ¾ inwestycji trafiło do KOM Niedobór pracowników wykwalifikowanych niższego szczebla Słaba znajomość języków obcych wśród kadry technicznej Duży rynek zbytu Dobra dostępność komunikacyjna Krakowa i zachodniej części województwa Wysoka atrakcyjność przyrodnicza i krajobrazowa regionu Istnienie gęstej sieci powiązań zewnętrznych Niewielka podaż atrakcyjnych gruntów inwestycyjnych, duże rozdrobnienie działek Bardzo słaba dostępność komunikacyjna wschodniej i południowej części województwa, konkurencja sąsiadujących województw * Badanie MOG „Inwestycje zagraniczne w Małopolsce 2008”

Potrzeby informacyjne przedsiębiorców* * Badanie MOG „ Identyfikacja potrzeb informacyjnych małopolskich przedsiębiorców (…)” IX 2009 r.

Strategia UE 2020 jako inspiracja i wyzwanie dla regionów UE 2020 – 3 PRIORYTETY Rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji Rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną

Nieograniczone możliwości Wizja: MAŁOPOLSKA 2020 Nieograniczone możliwości Małopolska regionem wiedzy i aktywności, silnym tożsamością i aspiracjami swoich mieszkańców, świadomie czerpiącym z zasobów dziedzictwa i przestrzeni regionalnej, tworząc szanse na rozwój ludzi i gospodarki, jako atrakcyjne miejsce życia, pracy i spędzania wolnego czasu

STRATEGIA – MAŁOPOLSKA 2020 MISJA REGIONU Efektywne wykorzystywanie unikalnych potencjałów regionalnych do budowania przewagi konkurencyjnej w wymiarze krajowym i europejskim Poprawa spójności przestrzennej regionu dla zwiększenia konkurencyjności gospodarczej oraz spójności społecznej Bezpieczeństwo i sprawne zarządzanie regionem dla poprawy jakości życia i promocji wizerunku regionu

Nieograniczone możliwości MAŁOPOLSKA 2020 KAPITAŁ INTELEKTUALNY I GOSPODARKA WIEDZY AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ DZIEDZICTWO I PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO INFASTRUKTURA DLA DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ KOM I INNE OBSZARY FUNKCJONALNE ROZWÓJ MIAST I ZESPOŁÓW MIEJSKICH ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH BEZPIECZEŃSTWO EKOLOGICZNE, ZDROWOTNE I SPOŁECZNE Nieograniczone możliwości ZARZĄDZANIE ROZWOJEM WOJEWÓDZTWA

Komplementarność wsparcia szkolnictwa zawodowego Działanie 9.2 PO KL Wsparcie uczniów i szkół zawodowych Działanie 9.4 PO KL Wsparcie kadry pedagogicznej szkół zawodowych Projekt systemowy (2010 – 2014) Projekt systemowy Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce 70% Dodatkowe uprawnienia zawodowe 30% Wsparcie kompetencji kluczowych 21 21

Myśl przewodnia projektu Uczniowie Szkoły Podniesienie kompetencji zawodowych Rozwój kompetencji kluczowych oczekiwanych przez pracodawców Doskonalenie umiejętności w zakresie planowania kariery i funkcjonowania na rynku pracy Pracodawcy Zajęcia pozaszkolne dopasowane do profilu kształcenia uczniów Zajęcia wzmacniające i rozwijające kompetencje uczniów Większa konkurencyjność szkół Możliwość włączenia się w proces edukacyjny ucznia Możliwość ukształtowania przyszłego pracownika wg oczekiwań POROZUMIENIE 22 22

Ogólne cele projektu: podniesienie atrakcyjności i jakości oferty kształcenia zawodowego w Małopolsce poprzez wdrożenie co najmniej 200 programów rozwojowych szkół zawodowych; wzmocnienie kształcenia zawodowego w głównych dla województwa branżach; dostosowanie oferty kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy; doposażenie w ramach projektu szkół kształcących zawodowo w województwie w niezbędny do jego realizacji sprzęt techno-dydaktyczny; zmiana świadomości młodych mieszkańców małopolski na temat kształcenia zawodowego. 23 23

Branże, które zostaną objęte wsparciem 1. Turystyczno-gastronomiczna 2. Budowlana 3. Mechaniczno-mechatroniczna 4. Informatyczno - elektroniczna 5. Rolno - przetwórcza 6. Społeczno-medyczna 7. Usługowa 24

Instytucja Pośrednicząca dla Komponentu Regionalnego PO KL Instytucja Zarządzająca MRPO Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Polityki Regionalnej Wielicka 72, 30 - 552 Kraków e-mail: pokl@malopolska.mw.gov.pl tel. (012) 29 90 700 Fax. (012) 29 90 726 Instytucja Wdrażająca Komponent Regionalny PO KL Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Plac Na Stawach 1, 30-107 Kraków e-mail: efs@wup-krakow.pl tel. (012) 424 07 37 fax. (012) 422 97 85 25