WYZWANIA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ

Studenckie Koło Naukowe Praw Człowieka „Homo Homini” Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu

Przygotowanie prezentacji: Joanna Kisielińska Mateusz Naleśnik Mateusz Walczak

Rada

Rada Najważniejszy organ decyzyjny Unii Europejskiej. Brak stałego składu – w zależności od tematyki każdy z krajów jest reprezentowany przez odpowiedniego ministra. Przyjmowanie aktów UE. 6 miesięcy –prezydencja narodowa. Decyzje – efekt kompromisów. Spotkania przygotowywane przez Komitet Stałych Przedstawicieli.

Prezydencja – zadania: koordynowanie spotkań różnego szczebla dotyczących zarówno bieżącej jak i długoterminowej polityki, reprezentowanie Rady UE wobec Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej, wypracowywanie kompromisów wewnątrz członków wspólnoty, składanie regularnych sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu.

Trio prezydencji Są to trzy kolejne, sprawujące po sobie prezydencję państwa dzielące pomiędzy siebie zadania. Trio składa się z dwóch państw mniejszych i jednego większego, jedno z państw jest członkiem „starej” Unii. Trio realizujące swe zadania od lipca 2011 do grudnia 2012 to Polska, Dania i Cypr.

Zmiana zakresu kompetencji uszczuplenie kompetencji państwa przewodniczącego Radzie UE w zakresie polityki zewnętrznej, wprowadzenie instytucji Wysokiego Przedstawiciela ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Stałego Przewodniczącego Rady Unii Europejskiej.

Partnerstwo Wschodnie Inicjatywa wprowadzona do systemu stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej. Komponent funkcjonującej od 2004 r. Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, która obejmuje kraje Europy Wschodniej, Kaukazu Południowego oraz kraje Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu.

Partnerstwo Wschodnie Głównym twórcą Partnerstwa jest Polska, popierana przez Szwecję. Koncepcję wysunięto na szczycie Rady Europejskiej w czerwcu 2008 r. Inauguracyjny szczyt Partnerstwa Wschodniego miał miejsce 7 maja 2009 roku w Pradze. Przyjęto wtedy Wspólną Deklarację państw UE i krajów partnerskich.

Partnerstwo Wschodnie Współdziałanie w ramach Partnerstwa Wschodniego nie łączy się z perspektywą członkostwa w Unii Europejskiej, a negocjacje w sprawie członkowstwa mogą być prowadzone obok inicjatywy Partnerstwa.

Państwa partnerskie Inicjatywa Partnerstwa Wschodniego została skierowana do: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Ukrainy.

szefa Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya i premiera Donalda Tuska. Ważne wydarzenie Szczyt Partnerstwa Wschodniego w Polsce – wrzesień lub październik, pod przewodnictwem szefa Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya i premiera Donalda Tuska.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA I OBSZARY DZIAŁANIA

Inicjatywy flagowe: 1) zintegrowany system zarządzania granicami, 2) wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, 3) regionalne rynki energii elektrycznej, 4) „południowy korytarz energetyczny” , 5) system zwalczania katastrof (naturalnych i spowodowanych przez człowieka).

Wprowadzone zmiany 1. wyodrębnienie krajów wschodniego sąsiedztwa spośród pozostałych państw objętych EPS – - objęcie w ramach EPS jednym mechanizmem krajów Europy Wschodniej, Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu obniżało rangę relacji UE - Wschód.

Wprowadzone zmiany 2. zwiększenie korzyści, jakie mogą być czerpane przez kraje partnerskie z dwustronnej współpracy z UE – - chodzi tu głównie o strefy wolnego handlu, liberalizację reżimu wizowego, czy wzmocnienie współpracy w zakresie bezpieczeństwa energetycznego.

Wprowadzone zmiany 3. element wielostronnej współpracy na obszarze wschodniego sąsiedztwa – - EPS funkcjonowała jedynie na podstawie stosunków bilateralnych.

SZANSE, WYZWANIA, ZADANIA

Perspektywa finansowa Wyzwaniem dla Polski jest uwzględnienie PW przy ustalaniu nowej perspektywy finansowej na lata 2014-2020. Obecnie – 600 mln euro, nie w pełni pozwolą na realizowanie wszystkich założeń inicjatywy. Koordynacja programów rozwojowych.

Reżim wizowy Wskazywanie innym krajom partnerskim drogi, którą podążała Ukraina. Zabieganie o jak najszybsze sfinalizowanie rozmów z Ukrainą i wdrażanie podobnych ułatwień dla innych krajów partnerskich.

Pozyskiwanie sojuszników Pozyskiwanie dla inicjatywy PW takich krajów, jak chociażby Niemcy, Rumunia, Bułgaria, Grecja, Francja lub Hiszpania. Potencjalnymi sojusznikami mogą być również kraje z naszego tria czy Węgry. Ustalenie relacji pomiędzy PW a innymi organizacjami regionalnymi, promowanymi przez UE: Synergią Czarnomorską, Unią dla Morza Śródziemnego czy Wymiarem Północnym.

Zbliżenie społeczeństw Poprawa kontaktów międzyludzkich. Inicjatywy: wymiany studentów, wspólne projekty kulturowe czy naukowe. Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego

„ (Partnerstwo Wschodnie) to dla Polski jest szansa budowania nie tylko dobrej współpracy gospodarczej z naszymi sąsiadami, ale też mocnej pozycji w Unii Europejskiej.” - Waldemar Pawlak

Realizacja zadań PW urzeczywistnianie przez państwa partnerskie wartości, takich jak demokracja, praworządność, poszanowanie praw człowieka czy gospodarka rynkowa, kroki, jakie podejmie Unia.

POLITYKA SPÓJNOŚCI

Polityka spójności elementem budżetu

Stanowisko Polski “Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przyszłości Polityki Spójności Unii Europejskie po 2013 r.” z 30 stycznia 2008 r. “Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ws. Przyszłości Polityki Spójności po 2013 r. Polityka Spójności jako skuteczna, efektywna I terytorialnie zróżnicowana odpowiedź na wyzwania rozwojowe Unii Europejskiej” z 18 sierpnia 2010 r.

II Stanowisko Rządu RP ŹRÓDŁA: Czwarte Forum Kohezyjne, Publikacja Zielonej Księgi ds. spójności terytorialnej, Reflection Paper komisarz Danuty Hübner, Orientation Paper komisarza Pawła Sameckiego, Raport An Agenda for a Reformed Cohesion Policy Fabrizio Barca.

Strategiczne podejście Partnerstwo. Wzmocnienie instytucjonalne. Ewaluacja środków. Reformacja systemu dokumentów.

Koordynacja Wykorzystanie istniejącego potencjału. Racjonalny rozwój. Usprawienie mechanizmu.

Architektura celów Regiony słabiej rozwinięte oraz przejściowe (cel1). Regiony lepiej rozwinięte (cel2).

Koncentracja tematyczna Struktura projektów: projekty obowiązkowe, projekty fakultatywne.

Podejście terytorialne Warunkowość Nacisk na sankcje pozytywne. Odstępowanie od sankcji negatywnych. Rezerwy. Polityka wyników. Podejście terytorialne Korzystanie z istniejącego dorobku. Szczególna ochrona regionów najbardziej potrzebujących.

Reforma systemu wdrażania Nacisk na efektywność. Ograniczenie procedur. Zasady: - obowiązkowe, - nieobowiązkowe.

Wyniki polityki spójności w Polsce Osiągnięcia: 85 000 wdrożonych projektów w okresie 2004-2007, do 2007 r. remont lub budowa 3700 km dróg i ponad 200 km autostrad, 15 000 projektów wspierających przedsiębiorstwa do 2007 r., wsparcie dla 350 000 młodych ludzi w kwestii zatrudnienia.

Polska w polityce spójności W latach 2007-2013 Polska jest największym beneficjentem polityki spójności. Przyznano nam 67 miliardów euro

Mapa dotacji

POLITYKA ENERGETYCZNA

Znaczenie Z perspektywy Unii Europejskiej: wykształcenie jednolitej i skoordynowanej strategii energetycznej, unormowanie stosunków politycznych z Rosją, sprostanie wyzwaniom XXI wieku – konieczność rozwoju tzw. „zielonej energii” w ramach walki z ocieplaniem klimatu modernizacja i rozbudowa europejskiej sieci energetycznej

Znaczenie Ze strony Polski: określenie roli złóż gazu łupkowego w dalszej perspektywie energetycznej, konieczność uniezależnienia się od dostaw energii z Rosji, modernizacja niewydolnej i przestarzałej sieci energetycznej kraju oraz jej silniejszego powiązania z siecią zachodnioeuropejską.

Udział surowców zewnętrznych wykorzystywanych w krajach UE źródło: EU-25 Energy and Transport Outlook to 2030, European Commission, January 2003.

Zapotrzebowanie na surowce w UE w perspektywie do 2030 r. źródło: EU-25 Energy and Transport Outlook to 2030, European Commission, January 2003.

Stopień uzależnienia od Rosji

Zasady prowadzenia polityki: eliminacji dyskryminacji pomiędzy eksporterami we Wspólnocie, swobodnego przepływu usług spółek energetycznych, integracji przemysłowej i gospodarczej, wytwarzania i przesyłu energii elektrycznej. Lata praktyki udowodniły, iż ciężko mówić o jednolitej polityce energetycznej.

Przeszkody w stworzeniu faktycznej wspólnej polityki pośrednie przyzwolenie na prowadzenie autonomicznej polityki energetycznej przez kraje UE, nieodpowiednia liczba połączeń pomiędzy sieciami energetycznymi poszczególnych krajów Unii, powiązanie stosunków energetycznych i politycznych z Rosją, brak atrakcyjnych warunków finansowania budowy transeuropejskiej sieci energetycznej, przedkładanie partykularnych interesów ponad interes ogólnoeuropejski.

Próby stworzenia wspólnej polityki I (lata 90.) i II (2003) pakiet liberalizacyjny, III pakiet liberalizacyjny (2009): strategia unbundlingu, łączenie rynków państw członkowskich (koszt ok. 30 mld euro), regulacja rynku energetycznego. inwestowanie na terenach bogatych w surowce naturalne, możliwość wejścia na europejski rynek handlu nośnikami energii do poziomu przynoszącego największe przychody dystrybucji .

Stosunki z Rosją brak akceptacji przez Rosję Traktatu Karty Energetycznej, obustronne „uzależnienie” - UE od dostaw z Rosji, Rosji od przychodów ze sprzedaży surowców do UE, zaniepokojenie państw bałtyckich oraz Polski przebiegiem gazociągu Nord Stream, próby ingerencji Rosji w plany rozbudowy sieci energetycznej (gazociąg South Stream).

Zmiany klimatu Pakiet energetyczno-klimatyczny (2008): regulacja Systemu Handlu Emisjami, redukcji gazów cieplarnianych, dyrektywy o wychwytywaniu i składowaniu dwutlenku węgla, konieczność stałego zwiększania odnawialnych źródeł energii, promowanie racjonalnego wykorzystywania energii. http://europa.eu/pol/ener/index_pl.html

Istota polskiego głosu Jedna z największych szans dla stworzenia „solidarności energetycznej” oraz wskazania zagrożeń płynących ze zbyt dużego uzależnienia od Rosji. Szansa pokazania, że nawet najbardziej ambitne plany nie mogą obyć się bez ogromnych nakładów finansowych, które pozwolą na zrównanie szans krajów „starej” i „nowej” UE. Polska powinna przedstawić swoje projekty rozwiązań mogących pomóc UE z uwzględnieniem interesu krajów „nowej” Unii

PODSUMOWANIE

Podsumowanie Nowa architektura instytucjonalna UE – zmniejszenie zakresu kompetencji Przewodnictwa państwa w Radzie UE. Szeroko zakrojone merytoryczne i organizacyjne przygotowania do objęcia Prezydencji. Miernik znaczenia kraju w ramach Unii Europejskiej.

Podsumowanie Prezydencja to duże wyzwanie, trudne do realizacji zadanie, ale i ogromna szansa dla Polski.

Bibliografia J. Barcz, E. Kowecka-Wyrzykowska, Integracja europejska, Warszawa 2007; dr Ewelina Cała-Wacinkiewicz, System instytucji UE z uwzględnieniem postanowień Traktatu Lizbońskiego, wyd. CH BECK, Warszawa 2008, s. 38-51 M. Zdanowicz, T. Dubkowski, A. Piekutowska, Partnerstwo Wschodnie – wymiary realnej integracji, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010 Budżet Unii Europejskiej w pigułce - Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2010, Biuletyn Opinie – Przewodnictwo Polski w Radzie UE w 2011 r., nr 2 i 3/2011, A. Niedźwiedzki, Warszawa 2011, Ryszard Legutko, Kształt polityki spójności Unii Europejskiej po 2013 r., http://www.rlegutko.pl/index.php/pol/W-Parlamencie/Interpelacje/Ksztalt-polityki-spojnosci-Unii-Europejskiej-po-2013-r, stan na 12.03.2011, Stanowisku Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przyszłości Polityki Spójności po 2013. r., przyjęte w dniu 30 stycznia 2008 r. , M. Klamut, E. Szostak, Jaka polityka spójności po roku 2013? Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 95, Wrocław 2010. http://www.twojaeuropa.pl/373/fundusze-strukturalne-i-fundusz-spojnosci-instrumenty-polityki-spojnosci-ue M. Kaczmarski, Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej, Warszawa : Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2010, M. Nowacki, Prawne aspekty bezpieczeństwa energetycznego w UE, Warszawa ; Kraków : Wolters Kluwer Polska, 2010.