Pismo Święte Zagadnienia wstępne Dr hab. Krzysztof Mielcarek, prof. KUL
Pismo Święte Zbiór ksiąg, które chrześcijanie uważają za święte, to jest pochodzące od Boga oraz kanoniczne, czyli normatywne dla wiary i religijnego życia.
Nazwy Biblii Pismo święte (gr. graphe – pismo; hagia – święte; por. 2 Mch 8,23; J 10,35; Rz 1,2; 2 Tm 3,14). Biblia. (gr. biblion– zwój papirusowy, księga; biblia (lm.) Stary i Nowy Testament. Testament (łac.: testamentum; hebr. berit; gr.: diatheke lub syntheke); ST (2 Kor 3,14; Hbr 8,13); NT (Mt 26,28; Łk 22,20; 2 Kor 3,6; Hbr 8,8-12; Jr 31,31).
Języki Biblii Stary Testament Hebrajski – większość ST Aramejski – tylko fragmenty (Jr 10,11; Dn 2,4b-7,28; Ezd 4,8-6,18; 7,11-26); Grecki – dwie księgi: Mdr, 2 Mch; (zachowały się: Ba, 1 Mch; Tb i Jdt). Nowy Testament – spisano w języku greckim z wyjątkiem Mt.
Treść Biblii Treścią Biblii jest Boży plan zbawienia człowieka i realizacja tego planu w historii (KDK 41; KO 15).
Okresy historii zbawienia Okres pierwszy – od Stworzenia do Abrahama 2. Okres drugi – od Abrahama do Jezusa Chrystusa 3. Okres trzeci – od narodzenia Chrystusa do Paruzji
Pierwszy okres historii zbawienia a. Stworzenie (Rdz 1–2) b. Grzech pierwszych ludzi (Rdz 3) c. Epopeja grzechu (Rdz 4–6) d. Potop (Rdz 8–9) e. Genealogia rodzaju ludzkiego (Rdz 10) f. Wieża Babel (Rdz 11)
Drugi okres historii zbawienia a. Patriarchowie (Rdz 12–50) b. Mojżesz i Jozue (Wj, Kpł, Lb, Pwt, Joz) c. Sędziowie (Sdz) d. Pierwsi królowie izraelscy: Saul, Dawid, Salomon (1-2 Sm; 1 Krl; 1 Krn; 2 Krn 1–9) e. Podzielone Królestwo (1 Krl 12-22; 2 Krl 1-17; 2 Krn 10–28; Am; Oz; Iz; Mi) f. Restauracja: epoka perska, hellenistyczna, rzymska (Ezd; Ne; Ag; Za; Ml; 1 Mch; 2 Mch; Dn 11)
Trzeci okres historii zbawienia a. Wcielenie (Mt 1–2; Łk 1–2) b. Działalność publiczna Jezusa (Mt, Mk, Łk J) c. Wydarzenia Paschalne (Mt, Mk, Łk, J, Dz 1–2) d. Początek czasu Kościoła (Dz)
Teandryczna natura Pisma Świętego Aspekt Boski Aspekt ludzki
Ludzkie komunikaty w historii. 1. Podlegają ludzkiemu kontekstowi. 2 Ludzkie komunikaty w historii 1. Podlegają ludzkiemu kontekstowi 2. Starzeją się (mają swoją historię) 3. Domagają się interpretacji
Natchnienie Pisma Świętego Natchnienie biblijne jest bowiem bezpośrednim, pozytywnym i nadprzyrodzonym wpływem samego Boga na umysł i wolę piszącego, dzięki czemu powstała pod tym wpływem księga jest dziełem dwóch autorów: autora głównego – Boga i autora podporządkowanego – człowieka.
Rodzaje natchnienia A. Natchnienie do działania (Mojżesz, Jozue) B. Natchnienie do mówienia (prorocy) C. Natchnienie do pisania (2 Tm 3,16)
Rodzaje natchnienia A. Natchnienie do działania (Mojżesz, Jozue) B. Natchnienie do mówienia (prorocy) C. Natchnienie do pisania (2 Tm 3,16)
Cechy boskiego autorstwa. (skutki natchnienia):. 1. Jedność. 2. Prawda Cechy boskiego autorstwa (skutki natchnienia): 1. Jedność 2. Prawda 3. Świętość
Jedność:. 1. ST zapowiada NT. 2. NT tkwi korzeniami w ST. 3 Jedność: 1. ST zapowiada NT 2. NT tkwi korzeniami w ST 3. Charakter historiozbawczy
Prawda:. 1. Autonomia nauk szczegółowych. Gatunki literackie. 2 Prawda: 1. Autonomia nauk szczegółowych Gatunki literackie 2. Historia w Biblii
Świętość:. 1. Dynamiczne rozumienie świętości. 2 Świętość: 1. Dynamiczne rozumienie świętości 2. Boża pedagogia w historii 3. Typy oceny moralnej w Biblii
Bóg mówi w historii. 1. Wielokrotnie. 2. Wielorako. 3. przez SYNA Bóg mówi w historii 1. Wielokrotnie 2. Wielorako 3. przez SYNA Hbr 1,1-2
A. Chrystus kontynuacją. historii zbawienia a A. Chrystus kontynuacją historii zbawienia a. Łączność z historią universum b. kontynuacja historii powszechnej c. kontynuacja ludu Bożego
Relacja między ST i NT – kontynuacja – dyskontynuacja – postęp
B. Chrystus w centrum. historii zbawienia a. Centrum Bożego planu b B. Chrystus w centrum historii zbawienia a. Centrum Bożego planu b. Uniwersalizm dzieła Chrystusa c. kontynuacja ludu Bożego
Historia kanonu ST a. Pięcioksiąg b. Prorocy c. Pisma
Historia kanonu NT. a. Ewangelie (+ Dz). b. Listy (dydaktyka). c Historia kanonu NT a. Ewangelie (+ Dz) b. Listy (dydaktyka) c. Apokalipsa (proroctwa)
Proces powstawania Ewangelii. 1. Jezus (słowa i czyny). 2 Proces powstawania Ewangelii 1. Jezus (słowa i czyny) 2. Tradycja apostolska 3. Redakcja Ewangelii
Słowo jest żywe. 1. Sąd słowa (Hbr 4,12). 2. Pokarm człowieka (Mt 4,4) Słowo jest żywe 1. Sąd słowa (Hbr 4,12) 2. Pokarm człowieka (Mt 4,4) 3. Trwały drogowskaz (1P 17-25)
Słowo Jezusa 1. Słowo mocy (Łk 4,31-37) 2. Słowo sprawcze (Łk 7,1-10) 3. Słowo łaski (Łk 4,22)