EKONOMIA SPOŁECZNA PODSTAWY Krzysztof Margol

Stare i nowe podejście do ES (1) Źródło: Tomasz Kaźmierczak, Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, ISP Warszawa 2007 Stara GS Nowa GS Problemy Wyzysk, alienacja Wykluczenie, bezrobocie Zysk a cele społeczne Zysk co najmniej równie ważny jak cele społeczne Cele społeczne zdecydowanie ważniejsze niż zysk Natura celów społecznych Typ produktu: brak specyficznych Typ pracobiorcy: brak specyficznych Pozytywne efekty zewnętrzne: zlikwidowanie wyzysku i alienacji, w efekcie gospodarowania w kolektywnych formach własności Typ produktu: dobra (usługi), którymi nie są zainteresowane rynek i sektor publiczny Typ pracobiorcy: zatrudnianie osób o najsłabszej pozycji na rynku pracy Pozytywne efekty zewnętrzne: rozwój kapitału społecznego, rozwój lokalny

Stare i nowe podejście do ES (2) Źródło: Tomasz Kaźmierczak, Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, ISP Warszawa 2007 Stara Nowa Formy Spółdzielnie, stowarzyszenia, towarzystwa pomocy wzajemnej Różne formy przedsiębiorstw społecznych; firmy społeczne, spółdzielnie socjalne i inne Rola państwa Wspieranie (postulowane) Popieranie, dotowanie, ochrona Stosunek do rynku Konkurencja Operuje w obszarach nieudolności rynku Efekty makrostrukturalne Osłabienie konfliktu klasowego Wzrost spójności społecznej

Podmioty/ instytucje ES organizacje pozarządowe spółdzielnie towarzystwa pomocy wzajemnej przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą nieformalne inicjatywy i przedsięwzięcia

SPÓŁDZIELNIE SOCJALNE FORMY PRAWNE SPÓŁDZIELNIE, SPÓŁDZIELNIE SOCJALNE STOWARZYSZENIA, ZWIĄZKI STOWARZYSZEŃ FUNDACJE SPÓŁKI PRAWA HANDLOWEGO

Cechy instytucji ES (1) zaangażowanie w działalność o charakterze ekonomicznym koncentracja na celach społecznych, zysk ekonomiczny jako wartość instrumentalna dobrowolny charakter, niezależność podejmowanie ryzyka ekonomicznego partycypacyjny charakter, zaangażowanie odbiorców, ograniczenia związane z podziałem zysków zaspokajanie potrzeb nie zaspokojonych poprzez mechanizmy rynkowe i/lub przez państwo lub działalność zmierzającą do obniżenia kosztów / zwiększenia potencjału rynkowego określonej grupy

Cechy instytucji ES (2) pozyskiwanie środków zarówno ze źródeł rynkowych (sprzedaż dóbr i usług), jak i nierynkowych. wpływ na podejmowanie decyzji nie uzależniony od wkładu kapitałowego, demokratyczne mechanizmy zarządzania własność grupowa albo wspólna, nie prywatna zatrudnianie płatnych pracowników zatrudnianie osób mających trudności na rynku pracy

UWARUNKOWANIA ES W POLSCE Uwarunkowania prawne Uwarunkowania instytucjonalne

Podstawowe uwarunkowania prawne ES w Polsce Ustawa z 27 IV 2006 – o spółdzielniach socjalnych- określa zasady funkcjonowania i tworzenie spółdzielni socjalnych Ustawa z 24 IV 2003 – o organizacjach pożytku publicznego i wolontariacie- określenie zasad współpracy pomiędzy organami administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi Ustawa z 13 czerwca 2003 – o zatrudnieniu socjalnym- zasady działania Centrów Integracji Społecznej i Klubów Integracji Społecznej

Podstawowe uwarunkowania prawne ES w Polsce Prawo Spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r., Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2003 r. w sprawie wzoru wniosku o zwrot opłaconych składek oraz trybu dokonywania ich zwrotu. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej.

Podstawowe uwarunkowania prawne ES w Polsce Ustawa prawo o stowarzyszeniach. z dnia 7 kwietnia 1989 r (Dz.U. 1989 Nr 20 poz. 104 z późn zm). Ustawa fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. ((Dz.U. nr 19/1984 poz 82 z późn zm, Dz. U. nr 46) Kodeks spółek handlowych (Dz.U.nr 94 z 2000 r,poz.1037)

Uwarunkowania instytucjonalne ES w Polsce Centra ekonomii społecznej- mają za zadanie prowadzenie działań na rzecz sektora ekonomii społecznej, poprzez integrowanie i motywowanie jego podmiotów do wspólnego działania oraz kreowania mechanizmów i tworzenia narzędzi wzmacniających infrastrukturę sektora. Ośrodki wsparcia spółdzielczości socjalnej – instytucje powołane do wsparcia sektora ekonomii społecznej, różnią się od CES-ów sposobem finansowania (granty MPiPS)

Uwarunkowania instytucjonalne ES w Polsce Centra integracji społecznej – instytucje, których, działania skierowane do osób, które ze względu na trudną sytuację życiową nie są w stanie we własnym zakresie poradzić sobie z problemami życia codziennego, izolacją społeczną, zawodową i rodzinną. Celem CIS jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób długotrwale bezrobotnych. Poprzez tzw. zatrudnienie socjalne oraz działania z zakresu reintegracji społecznej i zawodowej prowadzącej do usamodzielnienia uczestników i wyprowadzenia ich poza system pomocy społecznej Kluby integracji społecznej – jednostka organizacyjna, której celem jest udzielenie indywidualnym osobom i ich rodzinom pomocy w odbudowywaniu i podtrzymywaniu umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej, w powrocie do pełnienie ról społecznych w miejscu zamieszkania, miejscu pobytu lub w miejscu pracy oraz w podniesieniu kwalifikacji zawodowych, jako wartości na rynku pracy

Co to jest spółdzielnia socjalna? Spółdzielnia jest zrzeszeniem osób, łączących się dobrowolnie dla zaspokojenia wspólnych dążeń i potrzeb ekonomicznych, społecznych i kulturalnych poprzez współposiadanie autonomicznego i kontrolowanego demokratycznie przedsiębiorstwa Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą, której założeniem jest inwestowanie nadwyżek bilansowych na rzecz społeczności lokalnej i osobisty rozwój pracowników przedsiębiorstwa, a nie kierowanie się presją osiągania maksymalnego zysku.

Założyciele spółdzielni socjalnej bezdomni realizujący indywidualne programy wychodzenia z bezdomności, uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego; uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej; chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego

Założyciele spółdzielni socjalnej 5. długotrwale bezrobotni – w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (osoba długotrwale bezrobotna = min. 12 miesięcy w ciągu ostatnich 2 lat), 6. zwalniani z zakładów karnych, mający trudności w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 7. uchodźcy realizujący indywidualny program integracji, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 8. osoby niepełnosprawne, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Ścieżki zakładania spółdzielni DWIE ŚCIEŻKI ZAKŁADANIA SPÓŁDZIELNI SOCJALNEJ ścieżka indywidualna: założycielami są osoby bezrobotne, niepełnosprawne i inne spełniające warunki ustawy; ścieżka zinstytucjonalizowa: za pośrednictwem Centrum Integracji Społecznej i poprzez przekształcenie Spółdzielni Inwalidów lub Spółdzielni Niewidomych.

WARUNKI FORMALNO-PRAWNE REJESTR W KRS REGON NIP Działalność gospodarczą prowadzona w sposób określony w ustawie Prawo działalności gospodarczej z dnia 19 listopada 1999, Ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r., prowadzenia ksiąg rachunkowych, tzw. "pełna księgowość” Kodeks Pracy

INNE PODMIOTY EKONOMII SPOŁECZNEJ STOWARZYSZENIA ZWIĄZKI STOWARZYSZEŃ FUNDACJE SPÓŁKI Z O.O.