Wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia Główne założenia i podstawy prawne
Dotychczasowa regulacja Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. z 2007 r. Nr 164, poz. 1166) § 3 ust. 1 „Uczelnia jest zobowiązana do zapewnienia wysokiej jakości kształcenia. W tym celu tworzy wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia”.
Stan prawny - aktualny Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym po nowelizacji z dnia 18 marca 2011 (DZ. U. Nr 84, poz. 455) Art. 9, ust. 3, pkt 3c: Minister… określi w drodze rozporządzenia…. Warunki oceny programowej…uwzględniając…działanie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia w zakresie analizy efektów kształcenia”. Art. 9, ust. 3, pkt. 4a: Minister… określi w drodze rozporządzenia…. Warunki oceny instytucjonalnej …uwzględniając…funkcjonowanie i doskonalenie systemów zapewniania jakości kształcenia. Art. 66, ust. 2, pkt. 3a: Rektor.. sprawuje nadzór nad wdrażaniem i doskonaleniem uczelnianego systemu zapewniania jakości kształcenia.
Stan prawny - aktualny Rozporządzenie z dnia 29 września 2011 roku w sprawie warunków oceny programowej i oceny instytucjonalnej (Dz. U. Nr 207, poz. 1232 Par. 2, pkt. 3: Ocena programowa obejmuje ocenę… funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia, w zakresie analizy efektów kształcenia i jego oddziaływania na rzecz doskonalenia programu kształcenia. Par. 2, pkt 7: Ocena instytucjonalna obejmuje ocenę.. funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia w tym jego konstrukcji i oddziaływania na doskonalenie jakości kształcenia.
Stan prawny - aktualny Rozporządzenie z dnia 5 października 2011 roku w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. Nr 243, poz. 1445) Par. 9, pkt. 1: Jednostka organizacyjna uczelni może prowadzić studia.. Jeżeli.. 9) Wdrożyła wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia, uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na prowadzonym kierunku studiów. Par. 9, pkt. 2: Jednostka organizacyjna uczelni, która rozpoczyna kształcenie na nowym kierunku studiów, powinna.. 2) Wdrażać wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia, uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na prowadzonym kierunku studiów, od dnia rozpoczęcia kształcenia na danym kierunku studiów.
Stan prawny - aktualny Par. 11, pkt. 1: „wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia uwzględnia w szczególności wszystkie formy weryfikowania efektów kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów, osiąganych przez studenta w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, oraz oceny dokonywane przez studentów… oraz wnioski z monitorowania kariery zawodowej absolwentów uczelni”. Par. 11, pkt. 2: „Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni…przedkłada na koniec roku akademickiego radzie tej jednostki ocenę efektów kształcenia, która stanowi podstawę doskonalenia programu kształcenia”.
Stan prawny Oceny Polskiej Komisji Akredytacyjnej oparte będą także na uchwałach PKA: Nr 961/2011 z dnia 24 listopada 2011 roku, dotyczącej oceny programowej Nr 962/2011 z dnia 24 listopada 2011 roku, dotyczącej oceny instytucjonalne.
Stan prawny - aktualny Główne elementy oceny programowej: Funkcjonowanie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia ( w zakresie analizy efektów kształcenia) oraz jego oddziaływanie na doskonalenie efektów kształcenia Dostosowanie efektów kształcenia do potrzeb rynku pracy Odniesienie efektów kształcenia dla kierunku do opisanych w KRK, przypisanie pkt. ECTS Zarządzanie procesem dydaktycznym
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 961 /2011 Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej z dnia 24 listopada 2011r. Wzór raportu z wizytacji – ocena programowa Ocena działań zmierzających do zapewnienia wysokiej jakości kształcenia na ocenianym kierunku studiów. Ocena przejrzystości struktury zarządzania procesem dydaktycznym na ocenianym kierunku studiów, a także systematyczności i kompleksowości przeprowadzanych ocen i analiz osiąganych efektów kształcenia, stanowiących podstawę doskonalenia programu kształcenia tj. efektów kształcenia, programu studiów oraz metod jego realizacji;
Stan prawny Główne elementy oceny instytucjonalnej: Związek strategii rozwoju wydziału ze strategią rozwoju uczelni Funkcjonowanie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia, w tym jego konstrukcja i oddziaływania na doskonalenie jakości kształcenia Jakość procesu kształcenia na studiach doktoranckich oraz podyplomowych prowadzonych na wydziale Współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 962 /2011 Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej z dnia 24 listopada 2011 r. Wzór raportu z wizytacji – ocena instytucjonalna Ocena struktury systemu, podziału kompetencji i odpowiedzialności. Ocena przejrzystości i efektywności struktury decyzyjnej w obszarze zarządzania jakością, Prawidłowość i skuteczność podejmowanych działań oraz wpływ interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych na decyzje podejmowane w zakresie zapewnienia jakości kształcenia.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 962 /2011 Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej z dnia 24 listopada 2011 r. Wzór raportu z wizytacji – ocena instytucjonalna dobór procedur i narzędzi służących do badania poszczególnych czynników mających wpływ na jakość kształcenia, kryteriów i metod oceny, a także prawidłowości sekwencji procedur i ich przeprowadzania, metody analizy otrzymanych wyników, formułowane oceny oraz planowanie i realizacja działania w celu poprawy jakości kształcenia, mechanizmy weryfikacji wyników przeprowadzonych działań korygujących, naprawczych i doskonalących
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 962 /2011 Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej z dnia 24 listopada 2011 r. Wzór raportu z wizytacji – ocena instytucjonalna Ocena kompletności i spójności wewnętrznych przepisów prawnych normujących proces zapewnienia jakości kształcenia zawartych w dokumentach (decyzje, zarządzenia, uchwały) Ocena zakresu, sposobu prowadzenia i kompletności dokumentacji dotyczącej dokonywanych analiz i podejmowanych działań odnoszących się do poszczególnych czynników mających wpływ na jakość kształcenia na prowadzonych kierunkach studiów, studiach doktoranckich i podyplomowych, oraz doskonalenia tego systemu.
Stan prawny - aktualny W obu ocenach PKA będzie uwzględniać: Stopień umiędzynarodowienia studiów oraz (ewent.) międzynarodową współpracę w zakresie badań naukowych Wyniki poprzednich ocen PKA
Zarządzenie Rektora Krakowskiej Akademii im Zarządzenie Rektora Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Nr …../2012 z dnia .................... w sprawie utworzenia Uczelnianej Komisji ds. Jakości Kształcenia i wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia oraz ich zadań Projekt przedstawiony do dyskusji na spotkaniu dziekanów Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w dniu 5 października 2012 roku, opracowany przez zespół w składzie: Prof. dr hab. Tadeusz Grabiński Prof. dr hab. Maria Kapiszewska Mgr Robert Krawczyk Prof. nadzw. dr hab. Barbara Stoczewska
Składy komisji W skład Uczelnianej Komisji ds. Jakości Kształcenia wchodzą: Prorektor ds. Studenckich jako Przewodniczący Komisji, Prorektor ds. Nauki i Nauczania jako Wiceprzewodniczący Komisji, Sekretarz Komisji powołany przez Przewodniczącego spośród samodzielnych pracowników naukowych, członkowie, którymi są: przewodniczący wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia, kierownik Studium Pedagogicznego, kierownik Działu Nauczania, kierownik Działu Spraw Studenckich, przedstawiciel uczelnianego samorządu studentów, zaproszeni goście.
Składy komisji W skład komisji wydziałowej wchodzą: przewodniczący komisji, którym jest wskazany przez dziekana nauczyciel akademicki co najmniej ze stopniem naukowym doktora, pełnomocnicy dziekana ds. kierunków prowadzonych na danym wydziale, kierownik dziekanatu przedstawiciel samorządu studentów, a w przypadku, gdy samorząd studentów nie wydeleguje swojego przedstawiciela do komisji, przedstawiciel studentów powołany przez dziekana, zaproszeni goście.
§ 3 Komisje, o których mowa w § 1 i § 2 obradują na posiedzeniach, z których spisywany jest protokół. Protokół podpisuje przewodniczący komisji oraz protokolant. Komisje podejmują decyzje oraz formułują opinie i wnioski w formie uchwał. Uchwały komisji zapadają zwykłą większością głosów.
§ 4 W sprawach dotyczących wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia Uczelniana Komisja ds. Jakości Kształcenia może odbywać wspólne posiedzenia z komisją lub komisjami wydziałowymi. Wspólne posiedzenia zwołuje i przewodniczy im Przewodniczący Uczelnianej Komisji ds. Jakości Kształcenia.
Zadania Uczelnianej komisji ds. jakości kształcenia ( załącznik nr 1) nadzór nad wewnętrznym systemem zapewnienia jakości kształcenia, opracowywanie strategii i planów odnoszących się do wszelkich działań związanych z podnoszeniem jakości kształcenia w Uczelni oraz wynikających z KRK, wdrażanie procedur służących doskonaleniu jakości kształcenia, standaryzacja narzędzi i metod analizy jakości kształcenia, sporządzanie rocznych raportów z prac nad doskonaleniem uczelnianego systemu jakości kształcenia,
Zadania Uczelnianej komisji ds. jakości kształcenia ( załącznik nr 1) formułowanie propozycji i zaleceń w sprawach związanych z wdrażaniem w uczelni technologii i metod dydaktycznych służących podnoszeniu jakości kształcenia, podejmowanie inicjatyw mających na celu poszerzenie i wzbogacenie materiałów oraz pomocy dydaktycznych opracowywanie zasad i narzędzi monitorowania losów i karier absolwentów, monitorowanie uczelnianego systemu kształcenia na odległość, opracowanie zasad hospitacji zajęć dydaktycznych i egzaminów oraz formułowanie wniosków z przeprowadzanych w tym zakresie analiz.
Zadania wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia (załącznik nr 2) Główne kierunki: Tworzenie systemu podnoszenia jakości dydaktyki na poszczególnych kierunkach kształcenia Doskonalenie planów studiów oraz zapewnienie wysokiego poziomu merytorycznego sylabusów, ich kompletności i aktualizacji Przeprowadzanie systematycznej i kompleksowej analizy osiąganych efektów kształcenia Analiza i ocena prac dyplomowych, jako elementu procesu dydaktycznego Opracowywanie zasad, form i procedur udziału interesariuszy zewnętrznych w procesie podnoszenia jakości kształcenia Dokumentowanie przeprowadzonych analiz oraz podejmowanych działań wpływających na jakość kształcenia na danym kierunku studiów
Ad. 1. Tworzenie systemu podnoszenia jakości dydaktyki na poszczególnych kierunkach kształcenia Opracowanie rozwiązań i koncepcji podnoszenia poziomu kształcenia na wydziale, zgodnych z planami, koncepcjami i strategiami uczelnianymi; Wdrażanie wydziałowych procedur służących zapewnieniu i doskonaleniu jakości kształcenia; Wprowadzanie w procesie nauczania elementów wynikających z KRK.
Ad. 2. Doskonalenie planów studiów oraz zapewnienie wysokiego poziomu merytorycznego sylabusów, ich kompletności i aktualizacji Opiniowanie projektów programów kształcenia z uwzględnieniem wymogów KRK; Określenie stopnia powiązań modułowych i kierunkowych efektów kształcenia wraz z oceną kompletności pokrycia efektów kierunkowych; Weryfikacja poprawności sekwencji przedmiotów w planach studiów; Analiza bilansu godzinowego obciążeń studentów w planach studiów oraz ocena relacji wymiaru godzinowego zajęć w ramach poszczególnych przedmiotów z liczbą punktów ECTS i modułowymi efektami kształcenia;
Ad.2. Doskonalenie planów studiów oraz zapewnienie wysokiego poziomu merytorycznego sylabusów, ich kompletności i aktualizacji e) Ocena wskaźników ilościowych charakteryzujących plan studiów, w szczególności takich jak liczba godzin i formy zajęć, liczba egzaminów i zaliczeń, udział zajęć fakultatywnych i obligatoryjnych; f) Ujednolicanie zasad ustalania punktów ECTS w ramach poszczególnych kierunków studiów prowadzonych na wydziale; g) Analiza zalecanej w sylabusach literatury obowiązkowej i uzupełniającej (objętość, aktualność, dostępność);
Ad.2. Doskonalenie planów studiów oraz zapewnienie wysokiego poziomu merytorycznego sylabusów, ich kompletności i aktualizacji h) Zasięganie opinii studentów nt. planów studiów i modułowych efektów kształcenia oraz analiza studenckich ocen zajęć w kontekście modułowych efektów kształcenia z uwzględnieniem takich elementów jak: ocena przydatności modułowych efektów kształcenia, stosowanych metod i zalecanych materiałów dydaktycznych oraz przejrzystości kryteriów ocen, zgodności deklarowanych nakładów czasu pracy w stosunku do zakładanych obciążeń w sylabusach; i) Monitoring i rekomendowanie przyjętych rozwiązań w zakresie planów studiów i programów kształcenia realizowanych w innych uczelniach krajowych i zagranicznych.
Ad. 3. Przeprowadzanie systematycznej i kompleksowej analizy osiąganych efektów kształcenia Nadzór, opracowanie i analiza wyników ewaluacji pracowników przez studentów; Wdrażanie procedur hospitacyjnych; Analiza zasad weryfikacji efektów kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów (formy i sposoby tej weryfikacji, przejrzystość i skuteczność w kontekście osiągania zakładanych efektów kształcenia, analiza i monitoring wyników sesji egzaminacyjnej); Weryfikacja publicznej dostępności opisu kierunkowych efektów kształcenia i programów studiów.
Ad. 4. Analiza i ocena prac dyplomowych, jako elementu procesu dydaktycznego Opracowanie zasad wyboru i zatwierdzania tematyki prac dyplomowych; Analiza zgodności tematyki prac dyplomowych z kierunkiem studiów oraz wybraną przez studenta specjalnością; Ocena stopnia oryginalności prac dyplomowych metodą reprezentacyjną
ad. 5. Opracowywanie zasad, form i procedur udziału interesariuszy zewnętrznych w procesie podnoszenia jakości kształcenia Opracowanie listy interesariuszy zewnętrznych dla programów kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów (pracodawcy, urzędy pracy, instytucje publiczne, NGO, samorządy zawodowe etc.); Opracowanie zasad współdziałania wydziału z interesariuszami zewnętrznymi przy określaniu tematyki prac dyplomowych na studiach o profilu praktycznym, z uwzględnieniem możliwości przygotowywania prac dyplomowych „na zamówienie” współpracujących z wydziałem interesariuszy;
ad. 5. Opracowywanie zasad, form i procedur udziału interesariuszy zewnętrznych w procesie podnoszenia jakości kształcenia c) Analiza i raportowanie wyników badań losów absolwentów wydziału; d) Ocena udziału praktyków, w tym także przedstawicieli interesariuszy zewnętrznych, w realizacji procesu dydaktycznego na wydziale (udział praktyków w dydaktyce); e) Analiza i ocena skuteczności prowadzonych działań mających na celu dostosowanie efektów kształcenia do oczekiwań rynku pracy.
Ad. 6. Dokumentowanie przeprowadzonych analiz oraz podejmowanych działań wpływających na jakość kształcenia na danym kierunku studiów Przygotowywanie sprawozdań z działalności komisji w danym roku akademickim dla dziekana oraz Uczelnianej Komisji ds. Jakości Kształcenia; Sporządzanie raportów i analiz tematycznych z prowadzonej działalności oraz na zlecenie dziekana lub Uczelnianej Komisji ds. Jakości Kształcenia; Udział w opracowywaniu raportów samooceny na potrzeby PKA.
Dziękujemy za uwagę!