Metody komunikacji na przestrzeni wieków Autor: Małgorzata Śledź

Komunikacja W codziennym życiu nie zdajemy sobie sprawy z jej istnienia, jest zjawiskiem całkowicie oczywistym i naturalnym, jednak ma ona ogromny wpływ na nas i nasze otoczenie. Porozumiewamy się, aby zdobyć informacje, uczyć się, stworzyć i podtrzymać więzi międzyludzkie, a także wpływać na innych i budować swój wizerunek w ich świadomości, krótko mówiąc – komunikacja jest nam niezbędna do życia, a brak komunikacji nie jest możliwy.

Komunikacja a cywilizacja Powstanie cywilizacji nie byłoby możliwe bez opanowania technik komunikacji. Bez umiejętności porozumiewania się, człowiek nie tylko nie byłby w stanie zainicjować postępu technicznego i rozwoju cywilizacji, ale nawet nie mógłby tworzyć jakichkolwiek społeczności. Ale czym jest komunikacja? Komunikacja może oznaczać celową wymianę poglądów w dialogu, ale też przypadkowy sygnał. W 1970 Frank Dance podał 126 stosowanych definicji1 i od tego czasu ich liczba stale rośnie. Wraz z upływem czasu liczba możliwych sposobów komunikacji wzrasta, a coraz bardziej skomplikowane i łatwiej dostępne informacje można przesyłać szybciej na większe odległości. Dziś używamy technik komunikacji, o których nie śnili nasi przodkowie. Można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że nasze dzieci poznają technologie dziś opisywane tylko w literaturze science-fiction. Nowe, lepsze narzędzia komunikacji napędzają spiralę zmian w dzisiejszym społeczeństwie2. Nie zawsze jednak tak było: najstarsze wynalazki dzieliły od siebie ogromne przedziały czasowe. To przyspieszające tempo zmian doskonale widać, jeśli spojrzymy na poszczególne “kamienie milowe” w komunikacji i odstępy czasowe jakie dzielą ich powstanie.

200 000 p.n.e - Mowa Ewolucja mózgu odróżniła człowieka od zwierząt, gdy doprowadziła do powstania rewolucyjnego sposobu komunikacji - mowy. Mowa, zbiór wokalnych symboli opartych na logicznej strukturze, umożliwiła przekazywanie informacji i wiedzy kolejnym pokoleniom w doskonalszy sposób. Doświadczenia przekazywane za pomocą języka stawały się coraz bogatsze, a człowiek mógł zmieniać się i przystosowywać się do otoczenia – bądź przystosowywać otoczenie do siebie – znacznie szybciej niż gatunki opierające się na genetycznej ewolucji. Mowa oznaczała możliwość koordynacji i współpracy, postępu technicznego, nauki, inżynierii, powstania pojęć abstrakcyjnych i kultury. Mowa nie jest jednak doskonała. Wypowiedziane słowo czy zdanie docierało tylko do osób znajdujących się w pobliżu mówiącego. Komunikacja przy pomocy głosu, bądź sygnałów migowych, na odległości większe niż kilometr była praktycznie niemożliwa. Pamięć ludzka wraz z upływem czasu często ulegała zniekształceniu, istnieje także ograniczenie ilości informacji możliwych do zapamiętania przez jednostkę. Wraz z przedwczesną śmiercią ‘osób pamiętających’ – szamanów, mędrców – którzy nie zdążyli przekazać swojej wiedzy uczniom - prymitywna społeczność mogła bezpowrotnie stracić wiedzę wielu pokoleń.

Ludzie od zarania dziejów czuli potrzebę komunikacji z innymi zamieszkującymi inne tereny. W czasach gdy nie istniały takie dobrodziejstwa jak telefon czy internet było to dużo trudniejsze i bardziej czasochłonne. Kilka tysięcy lat temu ludzie komunikowali się dzięki rozpalaniu ognisku, dzięki znakom dymnym, a także z wykorzystaniem malowideł naskalnych. 

Niekiedy puszczano posłańca z ważną wiadomością Niekiedy puszczano posłańca z ważną wiadomością. Z czasem komunikacja rozwijała się co raz bardziej. Ludzie zaczęli wykorzystywać konie do przyśpieszenia przemieszczania się, a co za tym idzie roznoszenia wiadomości. W czasach gdy ludzie potrafili już pisać i czytać – mowa oczywiście jedynie o tych wykształconych – zaczęto wysyłać listy z ważnymi informacjami. Do ich przekazywania zatrudniano posłańca, którego celem było osobiste dostarczenie listu do odbiorcy. Była to kosztowna usługa, toteż jedynie najbogatsi mogli sobie na nią pozwolić. Ta metoda jest w pewnym sensie podobna do działania obecnej poczty. W miarę z rozwojem ludzkości powstawały zorganizowane grupy kurierskie, dzięki czemu czas dostarczenia przesyłki był co raz krótszy.

Prawdziwa rewolucja przyszła dopiero w XIX wieku kiedy powstały telegrafy. Były one początkowo używane jedynie do przesyłki najważniejszych państwowych informacji. Wiadomość czyli telegram nie była już dostarczana w czasie kilku dni tylko paru godzin.  Wydawałoby się, że ta metoda przesyłania informacji jest niezastąpiona, lecz niedługo po tym wynalazku powstały pierwsze telefonu, które są używane do dziś dzień. Za pomocą telefonu wiadomość dostarczana była prawie, że automatycznie, a jej odbiorca mógł od razu na nią odpowiedzieć. Był to wielki skok cywilizacyjna, jednakże telefony nie były dostępne dla każdego. Tylko najbogatsi mogli pozwolić sobie na ten luksus. Może o tym świadczyć, że przed drugą wojną światową numery w Polsce były dwucyfrowe.

Radio Pierwsze transmisje radiowe z oddalonych miejsc zadziwiały słuchaczy. Z biegiem czasu radio spowszechniało i dziś nie dziwi nikogo nawet bezpośrednia łączność radiowa astronauty ze stacją kontroli lotów. Fale radiowe są formą promieniowania elektromagnetycznego. Teorię przewidującą i objaśniającą właściwości fal elektromagnetycznych stworzył James Clerk Maxwell (jego pracę na ten temat opublikowano w 1864r.). Poprawności wyliczeń Maxwella dowiodły prace eksperymentalne przeprowadzane w latach 80. XIX wieku przez Niemca Henryka Hertza. 1887 roku Hertz zademonstrował publicznie nadawanie i odbiór fal elektromagnetycznych. Jego nadajnik wytwarzał prąd elektryczny, którego kierunek przepływu zmieniał się gwałtownie przy przeskoku iskry między elektrodami. Szybkozmienny prąd elektryczny zmuszał dwie płyty do emitowania fal radiowych, które były natychmiast rejestrowane przez Hertza za pomocą oddalonego o 3 metry odbiornika. Składał się on z pętli z drutu z przerwą pomiędzy końcami. W zaciemnionym pokoju było doskonale widoczne, gdy pomiędzy końcami drutu odbiornika przeskakiwały iskry, kiedy eksperymentator włączał nadajnik. To fale radiowe odbierane przez pętle powodowały, że płynął w nich prąd, co owocowało przeskokiem iskry w miejscu, gdzie obwód był przerwany.

Komputer Już pod koniec XIX wieku słowo to odnosiło się do mechanicznych urządzeń ułatwiających obliczenia (po raz pierwszy określenie to znajdujemy w Oxford Dictionary w 1897 roku). Pierwsze komputery miały jednak istotne ograniczenie, gdyż dana maszyna mogła wykonywać tylko te konkretne i nieliczne operacje, do jakich została zaprojektowana od podstaw. Znacząca rewolucja w świecie komputerów nastąpiła w 1941 roku, gdy Konrad Zuse zbudował Z336 pierwszy komputer ‘kompletny’ w interpretacji Teorematu Turinga, czyli taki, który może wykonywać każde zaprogramowane mu zadanie. Od tej pory komputer umożliwiał coraz łatwiejszy dostęp, bardziej skomplikowane i szybkie operacje na informacji. Komputery bez wątpienia przyczyniły się do zwiększenia tempa postępu naukowego, jednak przez długi czas sposoby komunikacji używane przez komputer (karty perforowane, taśmy magnetyczne, wydruki) nie miały dużego znaczenia dla rozwoju technik komunikacji międzyludzkich. Znaczenie komputerów dla komunikacji gwałtownie wzrosło w drugiej połowie dwudziestego wieku, wraz z rozwojem sieci komputerowych

Telewizja Jednym z pierwszych osób, które przyczyniły się do postania telewizora, bo oczywiście bez niego nie było by telewizji, był Anglik William Crookes. To on w 1878 roku wynalazł lampę elektronową emitującą promieniowanie katodowe. W 1884 roku w Niemczech Paul Nipkow zbudował urządzenie do mechanicznej analizy obrazu, tzw. tarczę Nipkowa. Była to obrotowa tarcza ze spiralnie umieszczonymi otworami. W tym samym kraju, ale w 1897 roku Karl Ferdinand Braun zmodyfikował lampę elektronową Crookesa, tworząc prototyp kineskopu. W 1906 roku w Rosji Boris Rosing eksperymentował z tarczą Nipkową i lampą elektronopromieniową i udało mu się przesłać pierwsze obrazy telewizyjne, były jednak bardzo złej jakości. W USA Vladimir Zworykin wynalazł pierwszą elektronową lampę analizującą obraz, był to ikonoskop. Stało się to w 1923 roku.3 lata później John Logie Baird zademonstrował działający system telewizyjny, używając mechanicznej tarczy Nipkowa do analizy obrazu.

Telewizja kolorowa W 1928 roku doszło do powstania telewizji kolorowej. Zademonstrował ją Baird.  Po odkryciu tych wszystkich wynalazków umożliwiających przekazywanie obrazu teraz nadeszła pora na ich rozpowszechnienie. Mając telewizor trzeba było go pokazać ludziom i stworzyć możliwości do odbioru telewizji. W 1929 roku BBC rozpoczęła eksperymentalne nadawanie programu telewizyjnego, stosując system Blaira. W 1936 roku BBC zaczęła wreszcie regularne nadawanie programu telewizyjnego z Alexandra Palace w Londynie. W 1940 roku w USA rozpoczęto nadawać eksperymentalne transmisje telewizyjne w kolorze, stosując obecny system odtwarzania kolorów. Tymczasem w Polsce w 1952 roku Telewizja Polska zaczęła regularnie nadawać programy telewizyjne. 1953 to rok, w którym zaczęto nadawać kolorowy program telewizyjny. W 1956 doszło do wyprodukowania pierwszego magnetowidu.

Komunikacja dzisiaj Środki masowego przekazu Moc słowa Prasa Radio Telewizja Poprzez strony internetowe np. Facebook, twitter, Instagram…  

Na obecną chwilę… Prawdziwą rewolucję w dziedzinie komunikacji przyniosła jednak dopiero telefonia cyfrowa i internet. Dziś każdy może porozumieć się z drugim człowiekiem niemalże z każdego miejsca na Ziemi. Widząc ogromne zmiany jakie nastąpiły w ostatnich latach można się zastanawiać w jaki sposób będą komunikowali się nasi potomkowie. Być może dla nich komórki i internet będą czymś zabytkowym. Komunikacja na przestrzeni tysiąclecia bardzo się zmieniła. Człowiek najpierw porozumiewał się gestami, znakami dymnymi, obrazkami naściennymi. W tym momencie nie mamy problemu z komunikacją z innymi ludźmi. Posiadamy telefony, internet i coraz to więcej ,,nowinek’’ technologicznych.

Bibliografia http://histmag.org/Komunikacja-od-mowy- do-Internetu-744 http://www.sciaga.pl/tekst/17657-18- historia_radia_i_telewizji http://www.bryk.pl/teksty/fizyka/historia_f izyki/13403- jak_doszło_do_powstania_radia_i_telewi zji.html