mgr Marta Chojnowska OREW Ostróda Rozwijanie procesów poznawczych z wykorzystaniem metody integracji odruchów oraz gimnastyki umysłu w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością mgr Marta Chojnowska OREW Ostróda

Specyfika placówki , dzieci uczęszczające do OREW Ośrodek Rehabilitacyjno- Edukacyjno- Wychowawczy w Ostródzie został powołany przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Ostródzie Zajęcia w ramach Wczesnego Wspomagania Rozwoju prowadzone są od listopada 2005 roku Obecnie w programie uczestniczy 30 dzieci w wieku od 0 do 6 lat Praca z dziećmi oparta jest o wielospecjalistyczną diagnozę Zespołu Terapeutycznego, w którego skład wchodzą: rehabilitant narządu ruchu, neurologopeda, oligofrenopedagog, psycholog kliniczny. W oparciu o diagnozę możliwości i najbliższą sferę rozwoju dziecka konstruowany jest Indywidualny Program Stymulacji Rozwoju Uczestnicy naszych zajęć , to dzieci z głębokim zaburzeniami, niepełnosprawnością sprzężoną – mózgowym porażeniem dziecięcym, autyzmem, często z oddalonych środowisk wiejskich W ramach zajęć WWR prowadzimy terapię pedagogiczną z dziećmi w wieku 3-6 lat

Potencjał rozwojowy- właściwa diagnoza funkcjonalna podstawą efektywnej pracy z dzieckiem Diagnoza specyficznych potrzeb dziecka, w kontekście zadań rozwojowych w ujęciu twórcy tego pojęcia- R.J. Havighursta- rozwój jako wynik powiązania procesów dojrzewania, z procesami uczenia się Sfera aktualnego oraz sfera najbliższego rozwoju, okresy krytyczne, sensytywne- „budowanie rusztowania” w ujęciu Lwa Wygotskiego Podejście kinezjologii edukacyjnej do zadań rozwojowych- człowiek pojmowany w sposób holistyczny ( Carl Rogers, Alfred Adler, Maria Montessori- ich idee jako podwaliny KE) Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa – jako narzędzie wpierające prawidłową diagnozę potencjału rozwojowego dziecka z zaburzonym rozwojem

Indywidualne Programy Stymulacji Rozwoju- dziecko niepełnosprawne także się rozwija Konstruowanie zadań do realizacji w oparciu o wyniki diagnozy. Psychomotoryka – ujęcie zadań związanych z kinezjologią edukacyjną we wszystkich planowanych obszarach aktywności dziecka: Zadaniach poznawczych Zadaniach motorycznych Zadaniach komunikacyjnych Opracowanie zadań wspierających aktywność własną dziecka- aktywność i motywacja do działania jako priorytet działań terapeutycznych

Samoświadomość- droga do percepcji świata Miejsce kinezjologii edukacyjnej w nurcie terapii postrzegających ruch jako podstawę doświadczenia, a co za tym idzie uczenia się. Połączenie ciało- mózg jako ważny element rozwoju (Ayers, Delcato, Doman) Nabywanie kontroli nad swoim ciałem- drogą do nabycia autonomii i poczucia własnej sprawczości Rozwój ruchowy jako istotny element rozwijania się procesów psychicznych, osobowości dziecka, a także jego właściwej socjalizacji Kinezjologia edukacyjna jako całościowy program stymulacji naturalnego rozwoju ruchowego, w połączeniu z rozwojem wyższych funkcji psychicznych

Edukacja przez ruch Wykorzystanie metody integracji odruchów w pracy z dzieckiem wielorako niepełnosprawnym jako efektywna metoda stymulująca prawidłowy rozwój ruchowy, a na jego bazie pełniejszy rozwój funkcji poznawczych. Pozytywne oddziaływanie na sferę wolicjonalno- emocjonalną.

Gimnastyka umysłu- daje radość Leniwe ósemki

Leniwe ósemki- z wykorzystaniem narzędzi graficznych

pozycja Dennisona

Ruchy naprzemienne

Integracja odruchu Babińskiego

Efektywność stosowanych metod Nasze obserwacje wskazują na wzrost poziomu funkcjonowania dzieci objętych ćwiczeniami z zakresu KE . Lepiej funkcjonują w sferze poznawczej, co wskazuje, że rozwój ruchowy daje silny impuls do rozwoju w ogóle. Podopieczni ci wykazują też większą autonomię, ciekawość poznawczą ,dokonują postępów w rozwoju społecznym i samokontroli emocji. Wnioski te potwierdza badanie dzieci MFDR po roku uczęszczania na zajęcia z zakresu kinezjologii edukacyjnej oraz stopień realizacji IPSR

Ewaluacja – weryfikowanie stopnia realizacji zadań zawartych w Indywidualnych Programach Stymulacji Rozwoju Sfera poznawcza: Zadanie: identyfikowanie przedmiotów i zjawisk na materiale graficznym

Sfera poznawcza c.d. Zadanie: operowanie na materiale konkretnym

Sfera poznawcza c.d. Zdanie: wybieranie takich samych elementów ze zbioru

Sfera poznawcza c.d. Zdanie: realizowanie poleceń zawierających określenia stosunków przestrzennych

Stopień realizacji zadań kinezjologicznych: Zadanie: Zadanie: kreślenie ósemek w wariancie kinestetycznym

Zdania kinezjologiczne c.d. Zadanie: wykonywanie ruchów naprzemiennych

Podsumowanie: Sfera poznawcza Dwoje dzieci w grupie (22%) nie wykonuje zadań angażujących zdolność rozumienia stosunków przestrzennych, piątka dzieci (55%) wykonuje takie próby, a dwoje dzieci (22%) rozumie stosunki przestrzenne. Dwoje dzieci (22%) nie potrafi wybierać takich samych elementów w zbioru, troje dzieci (33%)podejmuje takie próby, a czworo wychowanków (44%) dobiera elementy identyczne. Troje dzieci (33%) nie posiada umiejętności układania elementów na wzorze, czworo dzieci (44%) podejmuje próby, a dwójka wychowanków (22%) poprawnie dopasowuje części układanki do wzoru. Troje dzieci (33%) nie segreguje ze względu na kolor i kształt, troje (33%) podejmuje próby wykonania zadania, natomiast troje dzieci (33%) posiada zdolność różnicowania ze względu na kolor i kształt.

Podsumowanie: Kinestetyka: Dwoje dzieci (22%) nie kreśli ósemek w powietrzu, szóstka dzieci w grupie (66%) podejmuje próby wykonania tej czynności, natomiast jedno dziecko (11%)poprawnie kreśli ósemki w wariancie kinestetycznym. Trójka dzieci (33%)nie wykonuje sekwencji ruchów naprzemiennych, piątka dzieci (55%) próbuje je wykonać, a jedno dziecko (11%) wykonuje tę czynność poprawnie.

Podsumowanie w oparciu o MDFR Sfera poznawcza- pojmowanie zależności

Podsumowanie MDFR Sprawność motoryczna (wiek chodzenia)

Literatura: Brzezińska A. (2007) .Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Scholar. Boyd D.,Bee H. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i s-ka. Cieszyńska J., Korendo M. (2008). Wczesna interwencja terapeutyczna. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne Masgutova S.,Akhmatova N.(2005) Integracja odruchów dynamicznych i posturalnych z układem ruchowym całego ciała. Warszawa:Międzynarodowy Instytut Neurokinezjologii Rozwoju Ruchowego i Integracji Odruchów

Dziękujemy za uwagę