UCZEŃ O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH SZEŚCIOLATEK - UCZEŃ O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH OPRACOWANIE MGR WIKTORIA GOMOLLA - psycholog PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W GLIWICACH

GOTOWOŚĆ SZKOLNA- badania w Polsce 1.Lata 1969-1971 pod kierunkiem B. Wilgockiej – Okoń na populacji dzieci 6-7 letnich 2.Lata 1992-1993 pod kierunkiem A. Kopik na populacji dzieci 6 -7 letnich 3.Rok 2006 badania pod kierunkiem pracowników CMPPP w Warszawie na populacji dzieci 5-6 letnich Tezy sformułowane po badaniach: Istnieje wyraźna zależność gotowości szkolnej od środowiska Nie wiek decyduje o dojrzałości szkolnej, lecz środowiskowo uwarunkowane możliwości rozwojowe dziecka wstępującego do szkoły. Około75% dzieci uzyskuje wynik zgodny z oczekiwaniem – są gotowe do podjęcia edukacji szkolnej; 25% uzyskuje w testach wyniki poniżej oczekiwań – nie dojrzały do podjęcia nauki( badania z 2006r)

Uwagi o rozwoju człowieka Człowiek rozwija się w ciągu całego życia. Ścieżka rozwoju każdego człowieka jest odmienna od pozostałych. Psychologowie starają się jednak odkryć prawidłowości rozwoju, wyodrębnić etapy, wskazać kryzysy, jakie mogą wynikać ze zmian takich jak np. rozpoczęcie nauki w szkole czy podjęcie pierwszej pracy. Czynniki rozwoju to biologiczne wyposażenie człowieka, cechy środowiska, w którym żyje, zorganizowana edukacja i własna aktywność. Cechą współczesności jest zmienność kontekstów rozwoju i związane z tym zróżnicowanie doświadczeń rozwojowych ludzi. Wobec braku ciągłości (zmiany miejsca pobytu, zmiany pracy) własna aktywność wydaje się zyskiwać na znaczeniu w procesie rozwoju człowieka w ciągu całego życia.

Kierunki rozwoju dziecka w wieku 4-6 lat Rozwój w tym okresie polega na dążeniu do samodzielności oraz wzbogacaniu i różnicowaniu wewnętrznej reprezentacji środowiska (Matczak 2003) W wieku 4-6 lat rozwój dziecka charakteryzuje się wzrostem: - dowolności procesów poznawczych, - kontroli nad zachowaniem zgodnie z wymaganiami dorosłych, - umiejętności współdziałania z rówieśnikami, oraz - początkiem odwracalności operacji umysłowych.

CHARAKTERYSYKA ROZWOJOWA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO - silna więź z rodziną, - potrzeba bezpieczeństwa, akceptacji, stałości środowiska, - odporność psychofizyczna zależna od pory dnia, pory roku, pogody, - krótki czas skupienia uwagi, - poznawanie świata poprzez działanie, w „całościowy”sposób, - myślenie konkretne i konkretno –obrazowe, - ćwiczenie zmysłów i ich integracji, - duża aktywność fizyczna, ruch, manipulacja, - pytania jako przejaw ciekawości, - egocentryzm jako cecha rozwojowa, potrzeba uwagi, bycia w centrum, - duża wrażliwość uczuciowa, rola uczuć w poznawaniu i przeżywaniu świata - intensywny rozwój wyobraźni, odtwarzanie w zabawie sytuacji i ról społ., - potrzeba warunków dla własnej inicjatywy.

Zadania rozwojowe dzieci związane z rozpoczęciem nauki w szkole. Oczekiwania społeczne związane z rozpoczęciem nauki w szkole (Szuman 1970, Brzezińska 1992, Stefańska- Klar 2000) 1. Zdobywanie wiedzy i umiejętności poznawczych, rozumienie świata, posługiwanie się reprezentacją symboliczną (poziom rozwoju poznawczego) 2. Współdziałanie z rówieśnikami, działania wspólnotowe (poziom rozwoju fizycznego i społecznego) 3. Osiąganie samodzielności, względnej emocjonalnej niezależności (poziom rozwoju emocjonalnego) 4. Realizowanie nowych form aktywności nauki i pracy (wrażliwość i podatność na nauczanie) 5. Opanowanie czytania, pisania i matematyki (systematyczne nauczanie)

Koncepcja gotowości szkolnej Gotowość szkolna ma wielowymiarowy charakter, wyznaczony przez zadania rozwojowe (A. Brzezińska 1991, R. Stefańska-Klar 2000) i obszary aktywności dziecka w środowisku przedszkolnym Gotowość do uczenia się jest wyrażana chęcią, zainteresowaniem, wytrwałością pomimo trudności i osiąganiem przez dziecko nieznacznych choćby postępów (E. Hurlock 1985) Gotowość szkolna to pojęcie związane z rozwojem dziecka ale kryteria gotowości są pochodną systemu edukacji; zadań, programów, warunków, wymagań nauczyciela i oczekiwań rodziców (E. Gruszczyk - Kolczyńska 1994, B. Wilgocka - Okoń 2003)

DZIAŁANIA PPP w Gliwicach Program 4-latek Konsultacje w przedszkolach Współpraca z GOAR Współpraca z lekarzami –pediatrzy, psychiatrzy, neurolodzy, okuliści, laryngolodzy i inni Warsztaty dla nauczycieli przedszkoli

PROFILAKTYKA WARSZTATY DLA NAUCZYCIELI- 12.12.2007 -„OBSERWACJA, INTERWENCJA, WSPOMAGANIE. ŁAGODZENIE I NIWELOWANIE SKUTKÓW ZABURZEŃ ROZWOJOWYCH”. GRUPA WSPARCIA DLA RODZICÓW DZIECI KORZYSTAJĄCYCH Z TERAPII SHERBORNE WARSZTATY DLA RODZICÓW DZIECI Z OPÓŹNIENIAMI ROZWOJOWYMI MOWY SPOTKANIA Z RODZICAMI DZIECI W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH KONSULTACJE DLA NAUCZYCIELI W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH SZKOŁA DLA RODZICÓW KLUB DLA RODZICÓW

Działania PPP w Gliwicach

DIAGNOZA- ilość przyjętych dzieci

OPINIOWANIE PO PRZEPROWADZONEJ DIAGNOZIE, NA WNIOSEK RODZICÓW, ZOSTAJE WYDANA OPINIA ZAWIERAJĄCA ZARÓWNO WYNIKI BADAŃ JAK I WSKAZANIA DO PRACY Z DZIECKIEM ( W PRZEDSZKOLU I W DOMU RODZINNYM. W roku szkolnym 2007/2008 wydano 223 opinie w tym 52 opinie o wczesnym wspomaganiu, które mają rangę orzeczeń.

ORZEKANIE Na podstawie § 2 ust 3 rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania (Dz. U. z 2001r. Nr 13, poz. 114 ze zmianami) Zespoły Orzekające działające przy poradniach psychologiczno-pedagogicznych, po zebraniu odpowiedniej dokumentacji wydają stosowne orzeczenia.

ORZEKANIE KSZTAŁCENIE SPECJALNE

ORZEKANIE NAUCZANIE INDYWIDUALNE PRZEDSZKOLE 2

TERAPIA INDYWIDUALNA - 34 GRUPOWA - 26 RAZEM - 60

W roku szkolnym 2007/08 przyjęto 497 dzieci przedszkolnych w tym 35% o specjalnych potrzebach edukacyjnych. liczba % OPINIE 126 25,4 ORZECZENIA 48 9,6 RAZEM 174 35,0

„Nie porównuję dziecka z innym dzieckiem, lecz jedynie każde dziecko z nim samym” J.H.Pestalozzi

SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE Według brytyjskiego raportu Warnocka około 20 % populacji uczniów to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Children with Special Educational Needs, [Bogdanowicz, Opole 1999]). Wymagają one w procesie uczenia się szczególnych warunków odpowiadających ich indywidualnym możliwościom i ograniczeniom.   

Mówiąc o specjalnych potrzebach edukacyjnych, mamy na myśli potrzeby uczniów, którzy z powodu swej niepełnosprawności, czy też odmienności wymagają innego podejścia zastosowania różnych form i metod pracy, czasami dodatkowych pomocy, np. przyrządów optycznych czy aparatu słuchowego

wobec których należy stosować szeroko Mamy na myśli uczniów, wobec których należy stosować szeroko rozumianą zasadę indywidualizacji. Są to dzieci z zaburzeniami motorycznymi, z uszkodzeniami narządów wzroku i słuchu z niepełnosprawnością intelektualną, z zaburzeniami komunikacji językowej, z autyzmem, z zaburzeniami zachowania, przewlekle chore, z niepełnosprawnością sprzężoną.

POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH Zajęcia korekcyjno-kompensacyj-ne Zajęcia logopedyczne Zajęcia dydaktyczno-wyrównaw- cze Zajęcia socjoterapeu-tyczne Zajęcia psychoedu-kacyjne Inne RAZEM li liczba % 47 725 103 011 17 295 2 087 5 939 9 880 185 937 12,15

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolach – dane %

Każdy uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych, zwłaszcza uczeń najmłodszy, potrzebuje nauczyciela, który dostrzeże jego indywidualną drogę rozwoju. Każdy uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych, bez względu na swój wiek, potrzebuje stałej opieki specjalistów – różnej w różnych okresach jego szkolnej edukacji. Należy zapewnić każdemu dziecku, rozwijającemu się nietypowo, powszechną, łatwo dostępną pomoc specjalistyczną już od najwcześniejszego okresu jego życia.

Przy opracowaniu prezentacji korzystałam z następujących materiałów: KRYTERIA GOTOWOŚCI EDUKACYJNEJ PIĘCIOLATKA (GE-5) Opis eksperymentalnej wersji metody. CMPPP POMOC PSYCHOLOGICZNO–PEDAGOGICZNA W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH i PLACÓWKACH (na podstawie danych z bazy SIO – wrzesień 2007 r.) – RAPORT - Anna Frydrychowicz PROJEKT. DIAGNOZA Z ZASTOSOWANIEM SKALI GOTOWOŚCI SZKOLNEJ (SGS) I WSPOMAGANIE DZIECI PIĘCIOLETNICH W OSIĄGANIU GOTOWOŚCI DO PODJĘCIA NAUKI W SZKOLE REALIZOWANY NA ZLECENIE MEN W RAMACH PROGRAMU BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA – CMPPP WŁASNE OPRACOWANIA LITERATURA

Dziękuję Państwu za uwagę.