Separacja funkcjonalna Telekomunikacji Polskiej a Karta Równoważności Niezależna ocena dwóch koncepcji Emil Konarzewski Partner Zarządzający Audytel S.A. AUDYTEL S.A., ul. Wspólna 47/49, 00-684 Warszawa, tel. (+48 22) 537 50 50, fax (+48 22) 537 50 51, NIP 779-21-69-697 REGON 634288697 KRS 0000309391 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy KRS Wysokość kapitału zakładowego 500 112 zł (w całości opłacony) © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Plan prezentacji Przedstawienie założeń początkowych Zaradczy środek regulacyjny a koncepcja alternatywna Równoważność „Filozoficzne” różnice dwóch koncepcji Silne i słabe strony dwóch koncepcji Czego nie ma w obu koncepcjach Ocena kosztów i korzyści – bilans dobrobytu społecznego Podsumowanie i wnioski © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

prof. Jan Madey, Przewodniczący Rady Nadzorczej Audytel – o firmie Niezależna firma analityczno-audytorska w branży ICT, na rynku od 2002. META Group Value Added Partner w latach 2003-2005 Zespół 16 stałych konsultantów i audytorów CISA, LA BS 7799-2, ISO 27000-1, PMI, PRINCE2 Wybrani klienci – użytkownicy: ARP, Abbott, AstraZeneca, AxelSpringer, AS Kontakt, Bauer, Berlin Chemie, BRE Bank, BGŻ, BISE, BGK, BP, Cameron McKenna, GTC, Kancelaria Sejmu RP, LG Electronics, Minister Transportu, ORLEN, PGNiG, PAP, Poczta Polska, Pramerica, Provident, PZU, Roche, Shell, Torfarm, TradeTrans, TVP, UKE, WSiP, ZUS Wybrani klienci – dostawcy ICT: Dialog, Exatel, Ericsson, IBM, HP, Microsoft, Netia, Novell, Orange, P4, Polkomtel, QAD, SBS, TP prof. Jan Madey, Przewodniczący Rady Nadzorczej Misją firmy Audytel jest doradzanie, jak budować i eksploatować efektywne i bezpieczne rozwiązania teleinformatyczne © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści 3 3

Założenia początkowe W raporcie analitycznym: „Separacja funkcjonalna Telekomunikacji Polskiej S.A.a Karta Równoważności” oceniamy potencjalne efekty koncepcji TP - alternatywy wobec podziału funkcjonalnego – w zestawieniu z efektami podziału; Koncepcję równoważności dostępu (RD) oceniamy na podstawie opracowań: „Równoważność Dostępu - Program TP S.A. mający zapewnić Operatorom Alternatywnym równy dostęp do usług hurtowych” (marzec 2009) „Telekomunikacja Polska S.A. Karta Równoważności” (marzec 2009) Podział funkcjonalny (SF) oceniamy biorąc pod uwagę „Analizę funkcjonalnej separacji Telekomunikacji Polskiej S.A.” wykonaną dla UKE przez konsorcjum KPMG Advisory/Kancelaria Grynhoff, Woźny, Maliński /Instytut Łączności (listopad 2008 r.) która jest nie tyle koncepcją podziału, ile oceną: możliwości separacji na gruncie prawnym, celowości jako działania regulacyjnego, kosztów i korzyści w założonym wariancie przeprowadzenia; Analizujemy główne elementy dwóch koncepcji – RD i SF - na tle sytuacji obecnej. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Środek zaradczy a koncepcja alternatywna Separacja funkcjonalna (SF) ma być regulacyjnym środkiem zaradczym na zgłaszane przez operatorów alternatywnych (OA) problemy w negocjowaniu, podpisywaniu i realizacji usług hurtowych – a więc problemy o charakterze dyskryminacji pozacenowej; Równoważność dostępu (RD) została opracowana przez TP i przedstawiona UKE i środowisku jako dobrowolna koncepcja alternatywna; Założeniem RD jest udostępnienie na bazie tzw. „równoważności wyników” (EoO) operatorom alternatywnym produktów i usług hurtowych równoważnych z punktu widzenia OA (nie tych samych): podstawowych produktów regulowanych: WLR, BSA, LLU (a także IC/CPS/TPB oraz kanalizacji kablowej, kolokacji i dzierżawy łączy), usług nieregulowanych, ale powiązanych z powyższymi produktami: obsługi technicznej klientów OA, reklamacji OA, obsługi awarii zgłaszanych przez OA a dotyczących usług budowanych na bazie WLR/BSA/LLU. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Równoważność w obu wariantach W założeniu celem obu wariantów (SF i RD) ma być: zapewnienie równoważności funkcjonalnej produktów hurtowych dostarczanych OA oraz własnym działom/jednostkom TP obsługującym użytkowników końcowych, zapewnienie równoważnej jakości i wydajności usług świadczonych na rzecz OA oraz na rzecz własnych działów/jednostek TP, zapewnienie równoważnej informacji udostępnianej OA oraz własnym działom/jednostkom TP, W obu wariantach zapewniona ma być równoważność produktów/usług i cen: zestaw usług hurtowych (produktów regulowanych) jest taki sam – same produkty są równoważne z punktu widzenia OA jako odbiorców, ceny produktów regulowanych są określone w ofertach ramowych i ich poziom jest taki sam. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Podstawowe różnice „filozoficzne” Interwencja regulatora a działanie dobrowolne: Separacja funkcjonalna (SF) rozważana jest jako działanie narzucone decyzją regulatora - choć możliwy jest wariant dobrowolny – BT, TI – to jednak w przypadku TP wydaje się co najmniej „mało prawdopodobny”, Równoważność dostępu (RD) jest działaniem proponowanym dobrowolnie przez TP jako alternatywa, a więc można oczekiwać daleko mniejszego oporu przed jej wprowadzeniem wewnątrz organizacji TP – choć nie można wykluczyć „braku pośpiechu”; Stopień złożoności i czas trwania: SF jest procesem dużo dłuższym (minimum 5 lat) z mniej jasno określonym punktem startowym (połowa 2010 r.?) i możliwymi opóźnieniami wynikającymi z potencjalnej obrony prawnej TP; Wprowadzenie RD jest procesem ocenianym przez TP na 2 lata, z punktem startowym zależnym od uzgodnień z partnerami (wyboru UKE można oczekiwać jesienią br., niektóre działania TP deklaruje nawet wcześniej). © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Silne strony koncepcji SF Potencjalnie lepsze osadzenie koncepcji w systemie prawno-regulacyjnym; „Fizyczne” wydzielenie jednostki: ułatwia zarządzanie niezależną „quasi-firmą”, formułowanie celów, ocenę wydajności, upraszcza utrzymanie „chińskich murów”, upraszcza regulatorowi i rynkowi ocenę zasad jej działania; Rozdzielenie systemów IT ułatwia obsługę OA; Brak ryzyka subsydiowania skrośnego produktów hurtowych i detalicznych. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Słabe strony koncepcji SF Wysoce prawdopodobny opór TP (np. kwestionowanie podstawy prawnej) istotnie zmniejsza stabilność całego rynku (zwłaszcza w oczach inwestorów), zwiększa ryzyko OA; Dużo mniej określony i prawdopodobnie dużo późniejszy moment rozpoczęcia implementacji: po przyjęciu nowego pakietu dyrektyw UE? (połowa 2010 r.)? po kolejnej nowelizacji Prawa telekomunikacyjnego? po 2012? Długi czas trwania procesu SF (nawet rzędu 5 lat); Wysokie koszty dla TP, porównywalne z zyskami dla całego rynku: kto poniesie te koszty: w ostatecznym rozrachunku odbiorcy końcowi usług TP i OA. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Silne strony koncepcji RD Eliminacja ryzyka prawnego które może wyniknąć z prowadzenia procesu wdrażania SF, stabilizacja rynku dla TP i dla OA (oraz dla inwestorów finansowych); Daleko niższe koszty i dużo niższy zakres ingerencji w strukturę TP w przypadku RD w porównaniu z SF; W przypadku samej koncepcji RD zawartej w „Karcie Równoważności”: wprowadzenie zwartego systemu KPI, zwłaszcza dla produktów i usług hurtowych oraz ich terminów ich wdrażania i obsługi, wprowadzenie dopracowanego systemu domen i profilów informacyjnych oraz zasad działania „chińskich murów”. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Słabe strony koncepcji RD Niepewność co do statusu i harmonogramu wdrożenia Karty Równoważności Dostępu RD nie ma (na razie) oparcia w prawie, umowach ani decyzjach regulacyjnych, a tylko w decyzji wewnętrznej zarządu TP; RD może zostać odebrana przez regulatora i rynek jako działania pozorne, a nie chęć współpracy z otoczeniem; Profile informacyjne mogą być właściwie dowolnie zmieniane przez TP – polityka dostępu do informacji powinna podlegać zewnętrznemu nadzorowi; Systemy informatyczne (aplikacja CHECK) służące przyszłej obsłudze OA bazują na bieżącej funkcjonalności zdefiniowanej i wykorzystywanej przez TP – w przyszłości OA i UKE powinni mieć pewien wpływ na rozwój ich funkcjonalności; Niejasna rola i kompetencje Forum Telekomunikacyjnego – mediator, arbiter? © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Czego nie ma w obu koncepcjach Obie koncepcje ukierunkowane są na regulację „na dziś” – a więc zasadniczo usług regulowanych dzisiaj, świadczonych na sieci miedzianej z jej obecnymi możliwościami technicznymi (co zresztą było celem ich opracowania); Niezależnie od wyboru koncepcji – SF czy RD – potrzebne będzie wypracowanie: modelu regulacji sieci NGN/NGA zwłaszcza realizowanych w architekturze FTTx, założeń implementacji modelu regulacyjnego – zarówno u operatora o znaczącej pozycji rynkowej (na którym rynku?), jak i operatorów potencjalnie korzystających z dostępu do infrastruktury operatora SMP, ścieżki migracji z SF lub RD do następnego modelu regulacji. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Założenia modelu oceny kosztów i korzyści Założenia wyjściowe: Rozpatrzone dwa scenariusze (SF i RD), dla których wspólnym punktem odniesienia jest aktualna sytuacja rynkowa, charakteryzująca się niepełną konkurencją i konfliktem na linii TP – UKE – OA; Policzono bilans dobrobytu społecznego obejmujący bezpośrednie korzyści i straty następujących interesariuszy: konsumentów, TP, OA, Skarbu Państwa; Przyjęto koszty SF oceniane przez KPMG/GWM/IŁ w wysokości 754 mln zł, Przyjęto ocenę kosztów implementacji RD wg TP na poziomie 110 mln zł, Pominięto przepływy pomiędzy TP a OA wynikające z opłat za użytkowanie systemów informatycznych TP oraz założono, że koszty OA wynikające z dostosowania ich systemów IT w obu wariantach będą takie same (dużo niższe niż koszty TP), Pominięto kwestię zmiany wartości pieniądza w czasie i inflację. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści

Wartość oczekiwana bilansu dobrobytu społecznego Separacja funkcjonalna Równoważność dostępu Wartość oczekiwana = + 267 mln zł Wartość oczekiwana = + 815 mln zł Odsuwanie w czasie implementacji SF spowoduje obniżenie bilansu korzyści, nawet do wartości ujemnych; Wysokie prawdopodobieństwo opóźnienia początku procesu (nawet do 2012). Mniejsza wrażliwość bilansu korzyści na ewentualne opóźnienia; Bilans korzyści zawsze pozostaje dodatni; Mniejsze prawdopodobieństwo opóźnień w rozpoczęciu i implementacji procesu. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści 14

Podsumowanie Separacja funkcjonalna: może przynieść duże korzyści konsumentów oraz dodatni bilans dobrobytu społecznego, zastosowanie SF niesie za sobą duże ryzyka implementacyjne, prawne i rynkowe, opóźnienie w czasie implementacji SF o 2-3 lata praktycznie niweczy wszelkie korzyści osiągalne w perspektywie 5 lat; Równoważność dostępu zaproponowana przez TP: niższy poziom ryzyk implementacyjnych, wartość oczekiwana dobrobytu społecznego jest wyższa o ok. 550 mln zł niż w przypadku SF. © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści 15

Wnioski Równoważność dostępu jest z punktu widzenia bilansu dobrobytu społecznego lepszym projektem niż separacja funkcjonalna TP, Utrzymanie dodatniego bilansu dobrobytu społecznego przedsięwzięcia wymaga ograniczenia ryzyk implementacyjnych poprzez następujące działania: Uzyskanie wsparcia wszystkich zainteresowanych stron, w tym UKE i OA; „Utwardzenie” zobowiązań TP na wzór „BT Undertakings”; Wprowadzenie dodatkowych KPI uzgodnionych z UKE i OA, Uwzględnienie potrzeb OA i UKE w rozwoju przyszłej funkcjonalności systemów IT służących wsparciu procesu RD; Zapewnienie niezależnego nadzoru i arbitrażu (Forum Telekomunikacyjne / Komisja Arbitrażowa przy izbie branżowej). © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści 16

Dziękujemy za uwagę Audytel S.A. ul. Wspólna 47/49 00-684 Warszawa www.audytel.pl © Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równoważności dostępu - koszty, korzyści