Problemy i perspektywy w transporcie drogowym zwierząt   CarlottaCaponi Caponi Carlo AutotrasportiCentrum współpracy w zakresie szkoleń weterynaryjnych, epidemiologii, bezpieczeństwa żywności i dobrostanu Agriconsulting Europe S.A Działalność szkoleniowa Sanco 2008 „Lepsze szkolenia na rzecz bezpieczniejszej żywności”

Rozporządzenie 1/2005 Na całym świecie każdego roku transportuje się ponad 50 miliardów sztuk żywego inwentarza. Nawet, jeżeli tego rodzaju transport stanowi jedynie ułamek całkowitego transportu drogowego, stał się on nieodłącznym elementem łańcucha pokarmowego łączącego gospodarstwo hodowlane ze stołem kuchennym konsumenta. Dlatego też, Rada Ministrów Rolnictwa państw członkowskichUnii Europejskiej wprowadziła w życie Rozporządzenie Rady (WE) 1/2005, w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE)1255/97 opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej dnia 5 stycznia 2005 roku. Rozporządzenie to weszło w życie dnia 15 stycznia 2007 roku.

Rozporządzenie 1/2005 Podstawowymi założeniami niniejszego Rozporządzenia są: Zwierząt nie należy transportować w sposób mogący powodować u nich powstawanie okaleczeń lub przyczyniający się do zadawania im cierpienia (Art.3 Ogólne warunki trasnportu zwierząt) Nowy system musi usprawnić ochronę oraz poprawić dobrostan zwierząt, jak również zapobiec występowaniu i rozpowszechnianiu się zakaźnych chorób zwierzęcych; Środki transportu będą projektowane, konstruowane, utrzymywane i obsługiwane tak, aby uniknąć powstawania urazów oraz cierpienia zwierząt oraz zapewnić ich bezpieczeństwo podczas transportu;

Rozporządzenie 1/2005 Każdy członek personelu zajmującego się zwierzętami podczas transportu zobowiązany jest do ukończenia kursu szkoleniowego uznawanego przez właściwe władze.

Rozporządzenie 1/2005 Rozp.1/2005 INNOWACJE Opiekunowie zwierząt i ich obowiązki -świadectwo zatwierdzenia środka transportu drogowego, -dziennik podróży Dokumenty Środki transportu

Rozporządzenie 1/2005 Opiekunowie zwierząt i ich obowiązki Opiekunowie zobowiązani są do ukończenia szkoleń zatwierdzonych przez właściwe władze Kurs szkoleniowy powinien obejmować zagadnienia: -Fizjologia zwierząt; -Praktyczne aspekty opieki nad zwierzętami; -Wpływ sposobu prowadzenia pojazdu na dobrostan zwierząt; -Opieka nad zwierzętami w nagłych wypadkach; -Aspekty bezpieczeństwa do uwzględnienia przez personel zajmujący się zwierzętami ***Opiekun-oznacza osobę fizyczną lub prawną, z wyjątkiem przewoźnika, odpowiedzialną oraz obsługującą zwierzęta, w charakterze czasowym lub stałym(Art.2 Definicje)

Rozporządzenie 1/2005 Licencja dla kierowców i osób obsługujących, zgoda z Art.17 ust.2

Rozporządzenie 1/2005 Odpowiedzialność Zgodnie z niniejszym Rozporządzeniem, odpowiedzialność za dobrostan zwierząt spoczywa nie tylko na przewoźnikach, lecz na całej obsłudze zaangażowanej w ten proces. Oznacza to, iż wszyscy obsługujący ten proces zobowiązani są do przestrzegania przepisów podczas wykonywania swoich obowiązków.

Rozporządzenie 1/2005 Dokumenty 2 rodzaje zezwoleń dla przewoźnika świadectwo Art.10, 11 zatwierdzenia środka transportu

Rozporządzenie 1/2005 Zezwolenia dla przewoźnika W zależności od długości przewozu: - tranport do 8h( wymagania dotyczące zezwoleń dla przewoźników określa art.10 rozporządzenia) - transport długotrwały, powyżej 8 godzin(wymagania dotyczące zezwoleń zawarte w art.11 rozporzadzenia Ubiegający się o zezwolenie muszą wykazać, iż zgodnie z rozporządzeniem dysponują wystarczającą liczbą właściwego personelu, wyposażenia oraz procedur operacyjnych. Właściwy organ wyda zezwolenia, których okres ważności nie będzie dłuższy niż pięć lat.

Rozporządzenie 1/2005 Dodatkowe wymagania przy wydawaniu zezwoleń w przypadku przewozów długotrwałych Ubiegający się o zezwolenie zobowiązani są do dostarczenia następujących dokumentów: * Ważne licencje dla kierowców i osób obsługujących dla przewozów długodystansowych; * Ważne świadectwa zatwierdzenia środków transportu drogowego; * Plan kryzysowy w nagłych przypadkach

Rozporządzenie 1/2005 Świadectwo zatwierdzenia środka transportu drogowego wykorzystywanego do długotrwałego transportu zaświadczenie jest ważne przez okres maksymalnie 5-ciu lat od chwili wydania oraz przestaje być ważne w przypadku modyfikacji lub przebudowy środka transportu w sposób wpływający na dobrostan zwierząt.

Rozporządzenie 1/2005 Dziennik podróży, składający się z następujących części: Sekcja 1:Planowanie( część wypełniana przez organizatora) Sekcja 2:Miejsce wyjazdu(opiekun/lekarz weterynarii w miejscu wyjazdu) Sekcja 3:Miejsce przeznaczenia(opiekun w miejscu przeznaczenia/ urzędowy lekarz weterynarii) Sekcja 4:Oświadczenie przewoźnika(kierowca, przewoźnik) Sekcja 5:Raport o nieprawidłowościach

Środki transportu (wszystkie) Środki transportu, kontenery i ich instalacje powinny byc zaprojektowane, skonstruowane i utrzymywane w sposób: pozwalający na uniknięcie zranienia ciała i cierpienia oraz zapewnijący bezpieczeństwo zwierząt chroniący od ciężkich warunków meteorologicznych, ekstremalnych temperatur oraz zmiennych warunków klimatycznych pozwalający na utrzymanie czystości i dezynfekcję zabezpieczający przed ucieczką zwierząt lub ich wypadnięciem oraz zapewniający wytrzymanie nacisku zwiazanego z ruchem podczas transportu

Środki transportu Antypoślizowa powierzchnia podłogi Elementy dzielące powinny być wystarczająco mocne, aby wytrzymać ciężar zwierząt.

Środki transportu Wewnątrz przedziałów dla zwierząt oraz na każdym poziomie musi być zapewniona właściwa przestrzeń, umożliwiająca odpowiednią wentylację zwierząt w naturalnej pozycji stojącej , bez ograniczenia w żaden sposób ich naturalnych ruchów

Środki transportu Dodatkowe przepisy dla środków transportu dotyczące długotrwałych przewozów: 1) Dach w jasnym kolorze, właściwie ocieplony 2) Podłoga i ściółka zwierzęta muszą mieć zapewnioną odpowiednią ściółkę lub odpowiedni materiał gwarantujący im wygodę, właściwą dla gatunku, liczby transportowanych zwierząt, czasu podróży i pogody.Materiał musi równocześnie zapewniać odpowiednią absorbcję moczu i odchodów.

Środki transportu 3) Karma-środek transportu wyposażony w odpowiednią ilość odpowiedniej karmy, zaspokajającej wymagania żywieniowe zwierząt.Pasza chroniona przed warunkami pogodowymi oraz zanieczyszczeniem, tj. kurz, paliwo, spaliny, odchody i mocz zwierząt

Środki transportu 4) Podziały-środek transportu musi posiadać ścianki działowe, dające możliwość tworzenia oddzielnych przegród, jednocześnie zapewniający równy dostęp do wody *nieparzystokopytne powinny być transportowane w indywidualnych boksach, z wyjątkiem klaczy podróżujących ze źrebiętami.

Środki transportu 5) Dostęp do wody Urządzenia dostarczające wodę odpowiednio zaprojektowane i rozmieszczone dla poszczególnych kategorii zwierząt.

Środki transportu Dostęp do wody cd.całkowita pojemność pojemników na wodę wynosi conajmniej 1,5% całkowitego załadunku, pojemniki zaprojektowane w ten sposób aby mogły być opróżniane i czyszczone po każdej podróży oraz muszą być zaopatrzone w system pozwalający na kontrolę poziomu wody

Środki transportu 6) Wentylacja środków transportu drogowego oraz kontrola temperatury System wentylacji winien być zaprojektowany w ten sposób aby podczas całej podróży (niezależnie od tego czy pojazd jest w ruchu czy nie), temperatura była utrzymana w granicach od 5 st.C do 30 st.C, z tolerancją: +5/-5 st.C w zależności od temp. na zewnątrz

Środki transportu Wentylacja środków transportu drogowego oraz kontrola temperatury(cd) Środki transportu muszą być zaopatrzone w system ostrzegania służący zawiadamianiu kierowcy o tym, że temperatura w pomieszczeniach dla zwierząt osiąga ustalone minimum lub maksimum, a także w system rejestrujący te dane.

Czas trwania podróży i okresy odpoczynku Ogólne warunki transportu zwierząt: transport jest prowadzony bez opóźnień do miejsca przeznaczenia warunki dobrostanu zwierząt są regularnie kontrolowane i utrzymywane na odpowiednim poziomie (rozdział I, art.3) ALE różne gatunki zwierząt muszą mieć zapewnione różne okresy odpoczynku w podróży

Czas trwania podróży i okresy odpoczynku „po ustaleniu czasu podróży, zwierzęta muszą zostać rozładowane, nakarmione i napojone oraz odpoczywać przez conajmniej 24 godziny”

Czas trwania podróży i okresy odpoczynku- świnie 24 h podróży 24 h odpoczynku-punkty kontroli przybycie do miejsca przeznaczenia

Czas trwania podróży i okresy odpoczynku-bydło, owce, kozy 14 godzin podróży 1 godzina odpoczynku kolejne 14 godzin transportu

Czas trwania podróży i okresy odpoczynku-konie 24 godziny podróży 24 godziny odpoczynku przybycie do miejsca przeznaczenia

Problemy i perspektywy Brak zgodności rozporządzenia 1/2005 z rozporządzeniem 561/2006PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 15 marca 2006 r., w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85

Problemy i perspektywy ROZPORZĄDZENIE 1/2005 ROZPORZĄDZENIE 561/2006 Rozdz.I art.3 „transport jest prowadzony bez opóźnien do miejsca przeznaczenia, natomiast warunki dobrostanu zwierząt są regularnie kontrolowane i utrzymywane na odpowiednim poziomie Czas podróży w ciągu dnia nie może przekroczyć 9 godzin, może zostać wydlużony o maksymalnie 1 godzinę, nie częściej jednak niż 2 razy w tygodniu (Rozdz.II art.6) Bydło, owce i kozy po 14h transportu muszą mieć zapewnioną przerwę trwającą, co najmniej 1h oraz umożliwiającą ich napojenie oraz ewentualne nakarmienie. Po 4,5 godzinnym okresie transportu, kierowca zobowiązany jest do 45 minutowego niezakłóconego odpoczynku. Przerwa ta może zostać rozłożona na dwa okresy, przy czym pierwszy z nich nie będzie krótszy niż 15 min a drugi nie krótszy niż 30 min (Rozdział II – Artykuł 7)

Problemy i perspektywy Rozwiązanie: słowa kluczowe: HARMONIZACJA rozp.1/2005 „Niedozwolone jest wstrzymanie jakiejkolwiek partii zwierząt podczas transportu, chyba, że jest to niezbędne dla dobrostanu zwierząt lub z przyczyn bezpieczeństwa publicznego.” – art. 22

Problemy i perspektywy rozp.561/2006 „Niniejsze rozporządzenie ustanawia przepisy dotyczące czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku kierowców wykonujących przewóz drogowy rzeczy i osób… w celu poprawy warunków pracy i bezpieczeństwa drogowego.” – Art.1

Problemy i perspektywy Wymagane zmiany zgodnie z Rozporządzeniem UE 1/2005 rozpoczyna Bezpieczeństwo Publiczne

Problemy i perspektywy Niewielka ilość miejsc postojowych dla pojazdów ciężarowych przewożących żywe zwierzęta  * miejsca postojowe (godzinny okres przerwy, podczas którego opiekun poi i karmi zwierzęta) * punkty kontrolne (24 godzinny okres postoju)

Problemy i perspektywy Miejsca postojowe: Zazwyczaj miejsca postojowe niechętnie przyjmują pojazdy przewożące żywy inwentarz (przykry zapach, zbyt duży hałas,...) pojazdy przewożące zwierzęta wymagają stacji z właściwym wyposażeniem (dostęp do wody, miejsca zacienione,…)

Problemy i perspektywy   Punkty kontrolne są: * pod kontrolą urzędowego weterynarza; * Umieszczone na liście zatwierdzonej przez Komisję Europejską oraz będą posiadały weterynaryjny numer zatwierdzenia;

Problemy i perspektywy Punkty kontrolne powinny być: * zlokalizowane, zaprojektowane, zbudowane i obsługiwane tak, aby zapewnić wystarczające środki bezpieczeństwa biologicznego zapobiegające szerzeniu się poważnych chorób zakaźnych do innych gospodarstw oraz wśród kolejnych partii zwierząt przechodzących przez te obiekty;

Problemy i perspektywy Punkty kontrolne powinny być: * zbudowane, wyposażone i obsługiwane tak, aby zapewnić realizację procedur czyszczenie i dezynfekcji. Punkty kontrolne będą wyposażone w myjnię dla pojazdów ciężarowych. Urządzenia, w jakie wyposażona jest stacja będą mogły funkcjonować we wszystkich warunkach pogodowych.

Problemy i perspektywy Punkty kontrolne: Problemy * niewystarczająca ilość * nie wszystkie przyjmują wszystkie gatunki zwierząt.

Problemy i perspektywy Zakres temperatur od 5ºC do 30ºC (z tolerancją +/- 5ºC)   Do 31 lipca 2005 roku Komisja opracuje raport, do którego dołączone zostaną właściwe projekty środków. Celem raportu będzie ustalenie zakresu maksymalnych i minimalnych temperatur dla przewożonych zwierząt przy uwzględnieniu temperatur przeważających w danych regionach Wspólnoty oraz określenie właściwych warunków.

Problemy i perspektywy W chwili obecnej *Raport nie został jeszcze opublikowany *Ograniczenia temperaturowe – nieprzestrzeganie nie stanowi problemu *Cel: uwzględnienie rzeczywistych warunków klimatycznych w celu zapewnienia dobrostanu i zdrowia zwierząt podczas i po transporcie

Problemy i perspektywy W przypadku zatwierdzenia, niemożliwy będzie transport żywych zwierząt, przez pewną część roku Koniecznym stanie się uwzględnienie: - temperatur przeważających w danych regionach Europy; - warunków, w jakich zwierzęta przebywały w gospodarstwach; - możliwości adaptacyjnych różnych gatunków zwierząt.

Problemy i perspektywy 4) Relacje z klientami*** Nawet, jeżeli Rozporządzenie to rozszerza odpowiedzialność za dobrostan zwierząt na całą obsługę zaangażowaną w ten proces, w większości przypadków obsługa dąży do oszczędności czasu i pieniędzy. *** przeważnie nie są to duże przedsiębiorstwa, lecz niewielkie placówki handlowe

Problemy i perspektywy Relacje z klientami (c.d.) Wybierani są, więc przewoźnicy, którzy nie przestrzegają następujących kwestii zawartych w Rozporządzeniu: Dokumenty Środki transportu Brak świadectwa kwalifikacji kierowców Brak okresów odpoczynku

Problemy i perspektywy Koniecznym jest: - przeprowadzanie częstszych kontroli drogowych przez właściwe organy - dostarczenie klientom bardziej szczegółowych informacji dotyczących Rozporządzenia

podsumowanie Oczekiwania sektora zwierzęcego względem Ustawodawcy unijnego: * „dostosowanie” postanowień zawartych w Rozporządzeniu UE 1/2005 do postanowień Rozporządzenia UE 561/2006; * skupienie większej uwagi na „know-how" oraz doświadczeniu obsługi; * większe inwestycje w badania (np. badania dotyczące zakresu temperatury); * skupienie większej uwagi na warunkach, w jakich zwierzęta przebywają w rzeźniach i gospodarstwach; * zwiększenie wysiłków mających na celu zmniejszenie panującej wobec sektora niechęci.