Uniwersytet Warszawski

System zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim Założenia – przeszkody – realizacja Paweł Stępień Uniwersytet Gdański, 13 marca 2009

Ramy prawne systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim Obawy i oczekiwania społeczności akademickiej związane z budową systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW Założenia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW Wewnętrzny system zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW

V. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW VI. Działania systemu zapewnienia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim w świetle oczekiwań społeczności akademickiej VII. Nowe kryteria akredytacji a system zapewnienia

I. Ramy prawne systemu zapewnienia i doskonalenia I. Ramy prawne systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim ___________________________________________ Statut Uniwersytetu Warszawskiego przyjęty Uchwałą Senatu Uniwersytetu Warszawskiego nr 115 z dnia 21 czerwca 2006 r. § 115 1. Na Uniwersytecie działa system oceny i zapewnienia jakości kształcenia. 2. W skład systemu wchodzą wydziałowe zespoły zapewnienia jakości oraz uczelniany zespół zapewnienia jakości. 3. Skład, tryb wyboru oraz zakres działania zespołów, o których mowa w ust. 2, ustala Senat określając w szczególności tryb i zakres dokonywanej oceny jakości prowadzonych zajęć dydaktycznych, udział studentów i doktorantów w dokonywanych ocenach oraz sposób wykorzystania ankiet studenckich [...].

I. Ramy prawne systemu zapewnienia i doskonalenia I. Ramy prawne systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim ___________________________________________ Uchwała nr 240 Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim Uchwała nr 241 Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie badań ankietowych na Uniwersytecie Warszawskim

I. Ramy prawne systemu zapewnienia i doskonalenia I. Ramy prawne systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim ___________________________________________ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn. 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki § 3 1. Uczelnia jest zobowiązana do zapewnienia wysokiej jakości kształcenia. W tym celu tworzy wewnętrzny system zapewnienia jakości.

II. Obawy i oczekiwania społeczności akademickiej związane z budową systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim

przed ograniczaniem autonomii Uniwersytetu i poszczególnych jednostek, Obawy wyrażone w trakcie konsultacji projektu Uchwały Senatu UW w sprawie systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim (styczeń-czerwiec 2007 r.) __________________________________________________________________ Obawy (m.in.): przed ograniczaniem autonomii Uniwersytetu i poszczególnych jednostek, przed utożsamieniem zapewnienia jakości z działaniami kontrolnymi, przed działaniami godzącymi w tradycję akademicką, przed działaniami antagonizującymi środowisko akademickie, przed nadawaniem nadmiernej rangi opiniom studentów, przed działaniami pozornymi, przed rozrostem biurokracji.

nadania wysokiej rangi ocenie własnej, Oczekiwania wyrażone w trakcie konsultacji projektu Uchwały Senatu UW w sprawie systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim (styczeń-czerwiec 2007 r.) ______________________________________________________________________ Oczekiwania (m.in.): poszanowania autonomii i specyfiki jednostek Uniwersytetu Warszawskiego, wykorzystania dobrych doświadczeń jednostek w zapewnianiu jakości kształcenia, nadania wysokiej rangi ocenie własnej, dialogu, współpracy, wspierania i upowszechniania najlepszych rozwiązań, wsparcia merytorycznego w badaniach ankietowych, racjonalności i efektywności podejmowanych działań.

III. Założenia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim

III. Założenia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim ________________________________________________________ Kluczem do wysokiej jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim jest świadome współtworzenie kultury jakości przez wszystkich członków społeczności akademickiej. Uzyskiwanie wysokiej jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim nierozerwalnie wiąże się z autonomią, tradycją i godnością społeczności akademickiej i możliwe jest dzięki osiąganiu założonych przez nią celów.

System zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim budowany jest z poszanowaniem autonomii i specyfiki jednostek Uniwersytetu, w oparciu o ich dobre doświadczenia w zapewnianiu jakości kształcenia, w przekonaniu, że wysoką jakość umacniają: ocena własna, dialog, współpraca, wspieranie i upowszechnianie najlepszych rozwiązań. Uchwała nr 240 Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim

jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim IV. Wewnętrzny system zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim

Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia IV. Wewnętrzny system zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW ____________________________________________________ Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia Wydziałowe Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia w innych jednostkach Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia Biuro ds. Jakości Kształcenia Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia

W skład Uczelnianego Zespołu wchodzi: IV 1. Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia __________________________________________________ W skład Uczelnianego Zespołu wchodzi: Pełnomocnik Rektora ds. zapewnienia jakości kształcenia na UW jako przewodniczący, dziewięciu nauczycieli akademickich z jednostek organizacyjnych UW, przy zachowaniu zasady reprezentatywności dziedzin naukowych, w tym co najmniej czterech posiadających stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł profesora, jeden doktorant, wskazany przez Zarząd Samorządu Doktorantów UW, dwóch studentów, wskazanych przez Zarząd Samorządu Studentów UW.

IV 1. Uczelniany Zespół Zapewnienia IV 1. Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia __________________________________________________ Członkowie Uczelnianego Zespołu, jak i Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia są wybierani/mianowani przez Rektora UW na okres kadencji organów Uczelni. Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia pełni przede wszystkim funkcję doradczą i rekomendacyjną wobec Rektora.

IV 1. Uczelniany Zespół Zapewnienia IV 1. Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia __________________________________________________ W Uchwale nr 240 Senatu UW z 20 czerwca 2007 roku w sprawie systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW wymieniono najważniejsze obszary, w których Uczelniany Zespół podejmuje działania na rzecz zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia w uczelni.

procedury zapewnienia jakości, IV 1. Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia __________________________________________________ Obszary te obejmują: politykę określającą cele i strategię zapewnienia i doskonalenia jakości, procedury zapewnienia jakości, zasady oceniania studentów i doktorantów, zasady zapewnienia jakości kadry dydaktycznej, zasady przeglądu i podnoszenia jakości zasobów do nauki i środków wsparcia dla studentów, zasady gromadzenia, analizowania i publikowania informacji na temat jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim.

IV 2. Wydziałowe Zespoły Zapewnienia IV 2. Wydziałowe Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia i Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia w innych jednostkach ___________________________________________________________________ Na poziomie jednostek dydaktycznych działają Zespoły jednostek (Wydziałowe Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia), które podejmują działania na rzecz zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia w jednostce dydaktycznej. Zespoły pełnią przede wszystkim funkcję doradczą i rekomendacyjną wobec kierownika jednostki.

W skład zespołu jednostki wchodzi: przewodniczący, IV 2. Wydziałowe Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia i Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia w innych jednostkach ___________________________________________________________________ W skład zespołu jednostki wchodzi: przewodniczący, przedstawiciel nauczycieli akademickich jednostki, przedstawiciel doktorantów, wskazany przez Zarząd Samorządu Doktorantów jednostki lub Zarząd Samorządu Doktorantów UW, przedstawiciel studentów, wskazany przez Zarząd Samorządu Studentów jednostki lub UW.

Jeśli jednostka jest wydziałem, powstaje IV 2. Wydziałowe Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia i Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia w innych jednostkach ___________________________________________________________________ Jeśli jednostka jest wydziałem, powstaje jeden, wydziałowy zespół zapewnienia jakości kształcenia. Dziekan/kierownik jednostki może zwiększyć liczbę członków zespołu.

IV 3. Biuro ds. Jakości Kształcenia _______________________ Zadaniem BJK jest wspomaganie podejmowanych przez Pełnomocnika Rektora ds. Jakości Kształcenia działań o charakterze koncepcyjnym, a także organizacyjnym i koordynacja przedsięwzięć zmierzających do zapewnienia i podnoszenia jakości studiów na UW. Biuro wspiera Pełnomocnika w gromadzeniu i przetwarzaniu informacji dotyczących wdrażania systemu oraz we współdziałaniu z jednostkami dydaktycznymi UW w zakresie wprowadzania systemu.

IV 3. Biuro ds. Jakości Kształcenia _______________________ Ponadto pracownicy BJK: monitorują doświadczenia krajowych i zagranicznych szkół wyższych w zakresie jakości kształcenia, udzielają studentom i pracownikom uczelni informacji związanych z problematyką jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym w Polsce i na świecie, dbają o spójną politykę informacyjną dotyczącą zagadnień jakości kształcenia na UW, organizują szkolenia i seminaria naukowe dotyczące zagadnień jakości kształcenia, prowadzą działania konsultacyjno-doradcze w zakresie technik, metod i procedur zapewnienia jakości oraz promocji dobrych praktyk dotyczących doskonalenia jakości kształcenia na uczelni.

IV 4. Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia ________________________ Uchwała nr 241 Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie badań ankietowych na Uniwersytecie Warszawskim § 1 System badań ankietowych stanowi integralną część systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim. § 2 Wśród społeczności akademickiej Uniwersytetu Warszawskiego i absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego prowadzone są systemowo i regularnie badania ankietowe w celu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia.

IV 4. Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia ________________________ Uchwała nr 241 Senatu Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie badań ankietowych na Uniwersytecie Warszawskim § 3 Badania ankietowe prowadzone są z poszanowaniem zasad etyki badań społecznych, a w szczególności dobrowolności, anonimowości, poufności badań oraz jawności wyników. § 4 Badania ankietowe prowadzone są z wykorzystaniem: ankiety ogólnouniwersyteckiej [...].

IV 4. Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia ________________________ Główne zadanie Pracowni Ewaluacji Jakości Kształcenia: systematyczne badanie warunków kształcenia na UW oraz współpraca z Uczelnianym Zespołem Zapewnienia Jakości Kształcenia i Biurem ds. Jakości Kształcenia w rekomendowaniu działań służących poprawie jakości kształcenia.

IV 4. Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia ________________________ Przedmiotem badań Pracowni Ewaluacji Jakości Kształcenia są: warunki kształcenia na UW, opinie na temat jakości i warunków kształcenia na UW.

kandydatów na studia i absolwentów UW, IV 4. Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia ____________________________________________ Badania opinii na temat jakości i warunków kształcenia na UW prowadzone są wśród: społeczności akademickiej: obecnych studentów (w tym doktorantów i słuchaczy studiów podyplomowych), nauczycieli akademickich oraz pracowników administracyjnych, kandydatów na studia i absolwentów UW, pracodawców, mediów oraz innych wyrazicieli opinii na temat kształcenia na UW.

V. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW

sprawozdania z oceny własnej V. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim _____________________________________________________________ badania ankietowe sprawozdania z oceny własnej

Od 30 maja do 30 września 2008 r. przeprowadzono pierwsze V 1. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – badania ankietowe ______________________________________________________________ Od 30 maja do 30 września 2008 r. przeprowadzono pierwsze ogólnouniwersyteckie badanie warunków kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim. Ankietę wypełniło ponad 13 000 studentów.

V 1. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – badania ankietowe _________________________________________________________ Zarządzenie nr 12 Rektora UW z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad przeprowadzania ankiet oraz opracowania i udostępniania ich wyników § 4 2. Na podstawie raportu badawczego [z ogólnouniwersyteckiego badania ankietowego] Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia formułuje wnioski i propozycje dotyczące jakości kształcenia i przekazuje je Rektorowi.

W styczniu 2009 r. na podstawie raportu V 1. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – badania ankietowe _________________________________________________________ W styczniu 2009 r. na podstawie raportu z pierwszego ogólnouniwersyteckiego badania ankietowego nt. warunków kształcenia na UW (2008) Uczelniany Zespół Zapewnienia Jakości Kształcenia opracował propozycje działań w celu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia – zarówno na poziomie centralnym, jak i na szczeblu jednostek Uniwersytetu Warszawskiego.

V 1. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – badania ankietowe _________________________________________________________ Propozycje Uczelnianego Zespołu zostały skonsultowane z Przewodniczącymi Wydziałowych Zespołów Zapewnienia Jakości Kształcenia oraz władzami rektorskimi. W lutym 2009 r. po akceptacji Rektora UW, prof. dr hab. Katarzyny Chałasińskiej-Macukow, propozycje Uczelnianego Zespołu zostały opublikowane na stronie www Biura ds. Jakości Kształcenia oraz przekazane władzom jednostek UW.

V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ Jednym z najważniejszych zadań Zespołów jednostek jest sporządzenie sprawozdania z oceny własnej jednostki. Sprawozdania te sporządzane są zgodnie z wytycznymi Uczelnianego Zespołu Zapewnienia Jakości.

Sprawozdania z oceny własnej: V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ Sprawozdania z oceny własnej: przedstawiają w szczególności mocne i słabe strony jednostek zawierają plany i kalendarium działań służących wyeliminowaniu zjawisk niepożądanych i naprawy niedostatków oraz doskonaleniu jakości kształcenia.

Harmonogram przygotowywania sprawozdań V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ Harmonogram przygotowywania sprawozdań z oceny własnej w latach 2008-2012 2008/2009 – zasady zatwierdzania, monitorowania i okresowego przeglądu programów nauczania i ich efektów [Uchw. 240 § 5 ust. 1, lit. c] 2009/2010 – zasady oceniania studentów oraz funkcjonowania systemu USOS [Uchw. 240 § 5 ust. 1, lit. d oraz lit. g]

Harmonogram przygotowywania sprawozdań V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ Harmonogram przygotowywania sprawozdań z oceny własnej w latach 2008-2012 2010/2011 – zapewnienie i doskonalenie jakości kadry dydaktycznej [Uchw. 240 § 5 ust. 1, lit. e] 2011/2012 – misja i strategie jednostek oraz misja i strategia uczelni [Uchw. 240 § 5 ust. 1, lit. a].

V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ Sprawozdanie z oceny własnej – działania na rzecz zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia w dziedzinie programów nauczania i ich efektów (2009) Opis sposobów budowy, zatwierdzania, weryfikacji i modyfikacji programów studiów (ze szczególnym uwzględnieniem problematyki efektów kształcenia). Dobre praktyki w ocenianej jednostce (rozwiązania sprawdzone i godne upowszechnienia).

V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ Sprawozdanie z oceny własnej – działania na rzecz zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia w dziedzinie programów nauczania i ich efektów (2009) Harmonogram działań w celu ulepszenia dotychczasowych lub [ew. oraz] przyjęcia nowych rozwiązań zapewniających i doskonalących jakość kształcenia w ocenianej dziedzinie. Załączniki (pomocne UZZJK w pracach nad sprawozdaniem z oceny własnej w skali całej uczelni).

V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ Sprawozdania z oceny własnej – w kształcie zatwierdzonym przez władze jednostek – są jawne i publikowane na stronie internetowej Uczelni oraz na stronach internetowych jednostek dydaktycznych. Uczelniany Zespół dokonuje analizy tych sprawozdań i sporządza na ich podstawie sprawozdanie na temat jakości kształcenia na UW w określonej dziedzinie, które przedstawia Rektorowi.

V 2. Główne narzędzia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim – sprawozdania z oceny własnej ____________________________________________________________ W maju 2009 odbędzie się konferencja nt. dobrych praktyk w zapewnianiu i doskonaleniu jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim, na której zaprezentowane zostaną przykłady rozwiązań godnych upowszechnienia, opisane w sprawozdaniach z oceny własnej jednostek. W czerwcu 2009 po akceptacji Rektora sprawozdanie opracowane przez Uczelniany Zespół zostanie opublikowane na stronie internetowej UW.

VI. Działania systemu zapewnienia jakości kształcenia na UW w świetle oczekiwań społeczności akademickiej

nadania wysokiej rangi ocenie własnej, Oczekiwania wyrażone w trakcie konsultacji projektu Uchwały Senatu UW w sprawie systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim (styczeń-czerwiec 2007 r.) ______________________________________________________________________ Oczekiwania (m.in.): poszanowania autonomii i specyfiki jednostek Uniwersytetu Warszawskiego, wykorzystania dobrych doświadczeń jednostek w zapewnianiu jakości kształcenia, nadania wysokiej rangi ocenie własnej, dialogu, współpracy, wspierania i upowszechniania najlepszych rozwiązań, wsparcia merytorycznego w badaniach ankietowych, racjonalności i efektywności podejmowanych działań.

Założenia systemu zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na UW ________________________________________________ Kluczem do wysokiej jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim jest świadome współtworzenie kultury jakości przez wszystkich członków społeczności akademickiej. Uzyskiwanie wysokiej jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim nierozerwalnie wiąże się z autonomią, tradycją i godnością społeczności akademickiej i możliwe jest dzięki osiąganiu założonych przez nią celów.

VII. Nowe kryteria akredytacyjne a system zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim

VII. Nowe kryteria akredytacyjne a system zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim ___________________________________________________ Uchwała Nr 76/2009 Prezydium Państwowej Komisji Akredytacyjnej z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie ustalania ogólnych kryteriów oceny jakości kształcenia § 1 Ocenę wyróżniającą może otrzymać jednostka na kierunku studiów wyróżniającym się koncepcją kształcenia, wysokim poziomem i wzorową organizacją prowadzonej działalności dydaktycznej i naukowej, wdrożonym kompleksowym systemem zapewnienia jakości kształcenia, orientacją na efekty kształcenia, dobrą bazą materialną, zakresem i charakterem współpracy międzynarodowej, wybitną kadrą o uznaniu krajowym i międzynarodowym oraz oferująca studentom udział w studiach i programach międzynarodowych, a także stwarzająca warunki do rozwoju ich zainteresowań naukowych i zawodowych oraz aktywności naukowej i samorządowej […].

Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia dr hab. Paweł Stępień, prof. UW E-mail: pawel.stepien@adm.uw.edu.pl Tel. 0 692 15 62 64 Biuro ds. Jakości Kształcenia Kierownik: mgr Agata Wroczyńska (awroczynska@uw.edu.pl) mgr Małgorzata Lis www.bjk.uw.edu.pl E-mail: bjk@uw.edu.pl Tel. (022) 55 24 072, (022) 55 24 073, Fax (022) 55 24 071 Siedziba: ul. Karowa 18, p. 203