Ćwiczenia 10 RÓWNOWAGA NA RYNKU DÓBR I PIENIĄDZA – MODEL ISLM 2017-03-24 Makroekonomia I Ćwiczenia 10 RÓWNOWAGA NA RYNKU DÓBR I PIENIĄDZA – MODEL ISLM Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Równowaga na rynku dóbr i pieniądza LM IS Y0 Y r0 r E Punkt E: zarówno rynek dóbr, jak i rynek pieniądza jest w równowadze: r0 jest stopą procentową równowagi, zaś Y0 to poziom dochodu w równowadze, przy danym poziomie zmiennych egzogenicznych, a zwłaszcza: podaży pieniądza i polityki fiskalnej. Katedra Makroekonomii WNE UW

Równowaga na rynku dóbr i pieniądza: analiza algebraiczna Krzywa IS: Y = αG(Ā-br) Krzywa LM: r = 1/h (kY - M/P) Równowaga: Y oraz r, dla których spełnione są oba równania. Podstawienie równania LM do równania IS daje: Y = αG[Ā-b/h(kY - M/P)] Y = γ Ā + γ (b/h) (M/P) Gdzie: γ = αG/(1+ kαGb/h) Katedra Makroekonomii WNE UW

Wyprowadzenie Y* w modelu ISLM Y = αG Ā – αG (b/h)kY + αG(b/h)(M/P) Y + αG(b/h)kY = αGĀ + αG(b/h)(M/P) Y(1 + αG(b/h)k) = αGĀ +αG(b/h)(M/P) Y = γĀ + γ (b/h)(M/P) Gdzie: γ = αG/(1+ kαGb/h) Y w równowadze zależy zatem, przy danych parametrach od autonomicznych wydatków (w tym od parametrów polityki fiskalnej) oraz od realnego zasobu pieniądza. Katedra Makroekonomii WNE UW

Stopa procentowa równowagi w ISLM Wstawiając Y w równowadze do równania krzywej LM otrzymamy wartość stopy procentowej w równowadze: r = [(k/h)γĀ)] - [1/(h+kbαG)]M/P Stopa procentowa w równowadze zależy zatem m. in. od parametrów polityki fiskalnej (zawartych w mnożniku i Ā) oraz od realnego zasobu pieniądza. Katedra Makroekonomii WNE UW

Polityka fiskalna i monetarna Polityka gospodarcza w modelu ISLM (zmiany parametrów i przesunięcia krzywych). Zmiany w polityce fiskalnej i monetarnej wpływają na gospodarkę poprzez mnożnik polityki fiskalnej i monetarnej. Skuteczność polityki fiskalnej i monetarnej zależy od wartości parametrów. Zależność położenia i nachylenia IS i LM od parametrów modelu a skuteczność polityki fiskalnej i monetarnej. Katedra Makroekonomii WNE UW

Polityka fiskalna i monetarna Mnożnik polityki fiskalnej pokazuje, jak zmiana wydatków rządowych zmienia dochód w równowadze (przy możliwych zmianach stopy procentowej): ΔY/ ΔG = Δ(γ Ā + γ (b/h) (M/P) ) / ΔG = γ Gdzie: γ = αG/(1+ k αGb/h) Mnożnik polityki monetarnej pokazuje, jak zmiana w realnych zasobach pieniądza zmienia na dochód w równowadze (przy dopuszczeniu możliwości zmian stopy procentowej): ΔY/Δ(M/P)=Δ(γ Ā + γ(b/h) (M/P))/Δ(M/P)=(b/h)γ Katedra Makroekonomii WNE UW

Skuteczność polityki fiskalnej Mało skuteczna, gdy wywołany przezeń wzrost stopy procentowej przenosi się mocno na spadek inwestycji i na spadek AD. Będzie tak, gdy: mała wrażliwość popytu na pieniądz na zmiany stopy procentowej (zmiana popytu na pieniądz wywołana zmianą G (przez zmianę Y) musi być zrekompensowana dużą zmianą stopy procentowej). inwestycje są bardzo wrażliwe na zmiany stopy procentowej. Katedra Makroekonomii WNE UW

Skuteczność polityki fiskalnej Pamiętając, że: ΔY/ ΔG = γ , gdzie: γ = αG/(1+ kαGb/h) widać, że wartość mnożnika γ różni się od prostego mnożnika keynesowkiego αG (przy stałej stopie procentowej): γ < αG . Mnożnik jest mały, jeśli h jest małe (stroma LM), jeśli b jest duże i jeśli αG jest małe. Mnożnik jest duży, jeśli h jest duże (płaska LM), jeśli b jest małe i jeśli αG jest duże. Katedra Makroekonomii WNE UW

Skuteczność polityki monetarnej Mało skuteczna, jeśli spadek stóp procentowych wywołany wzrostem podaży pieniądza słabo oddziałuje na wzrost inwestycji. Będzie tak, gdy: wrażliwość popytu na pieniądz na stopy procentowe jest duża (wzrost podaży pieniądza nie da dużych obniżek stóp procentowych). wrażliwość inwestycji na stopy procentowe jest mała. Katedra Makroekonomii WNE UW

Skuteczność polityki monetarnej Pamiętając, że: ΔY / Δ(M/P) = (b/h) γ gdzie: γ = αG/(1+ kαGb/h) Im większe b (oraz αG) tym wartość mnożnika jest większa (płaska IS). Im mniejsze h, tym wartość mnożnika jest większa (strome LM). Katedra Makroekonomii WNE UW

Zmiany w poziomie równowagi 2017-03-24 Zmiany w poziomie równowagi W momencie wyjściowym równowaga znajduje się w punkcie E, przy dochodzie równym Y0 i stopie procentowej r0.Wzrost poziomu inwestycji autonomicznych, podwyższa poziom wydatków autonomicznych (A), a w związku z tym przesuwa krzywą IS w prawo - nowa równowaga znajduje się w punkcie E’. Widzimy więc, że zarówno poziom dochodu jak i poziom stóp procentowych rośnie. Wzrost poziomu autonomicznych inwestycji o ∆I powoduje przesunięcie krzywej IS o αG∆I. Jak widać na wykresie zmiana w dochodzie jest znacznie mniejsza i wynosi tylko ∆Y0. Dlaczego? Geometrycznie sprawa jest prosta - jest to wynik dodatniego nachylenia krzywej LM. Mechanizm ekonomiczne jest natomiast następujący: Zwiększenie wydatków ekonomicznych powoduje wzrost dochodu (o αG∆I). Wzrost dochodu powoduje jednak wzrost popytu na pieniądz. Przy ustalonej podaży pieniądza, mamy więc do czynienia z nadwyżką popytu na pieniądz. Stopy procentowe muszą więc wzrosnąć (aby zmalał popyt – proszę porównać z wykresem funkcji popytu na pieniądz – wzrost Y powoduje przesunięcie L w prawo, aby poziom popytu pozostał niezmieniony musi wzrosnąć r). Wzrost stóp procentowych powoduje spadek inwestycji, gdyż są one negatywnie zależne od stopy procentowej. Tak więc, dochód rośnie o mniej niż wynosi przesunięcie krzywej IS. Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Dynamika na rynku dóbr oraz pieniądza 2017-03-24 Dynamika na rynku dóbr oraz pieniądza Powyższy wykres prezentuje proces dochodzenia do równowagi, jaki ma miejsce w gospodarce. Wyróżnione zostały cztery regiony, opisane również w tabeli przedstawionej poniżej. Punkty na lewo od krzywej LM charakteryzują się nadwyżką podaży pieniądza - region I oraz II. Punkty na lewo od krzywej IS odpowiadają sytuacji nadwyżki popytu na dobra - region II oraz III. Proces dostosowawczy przedstawiony jest za pomocą strzałek. Np.: w regionie IV mamy do czynienia z nadwyżką popytu na pieniądz, co powoduje wzrost stopy procentowej. Wzrost stóp procentowych jest reprezentowany przez strzałkę skierowaną w górę. W regionie IV mamy również do czynienia z nadwyżką podaży na rynku dóbr - pojawiają się zatem nieoczekiwane zapasy i firmy obniżają produkcję(strzałka w lewo). Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Dynamika na rynku dóbr oraz pieniądza Katedra Makroekonomii WNE UW

Katedra Makroekonomii WNE UW Podsumowanie Skuteczność polityki fiskalnej rośnie gdy: k  (LM b. płaska) h  (LM b. płaska) b  (IS b. stroma) αG  (IS b. płaska, ale poziome przesunięcie większe) Skuteczność polityki monetarnej rośnie gdy: k  (LM b. płaska, ale poziomie przesunięcie większe) h  (LM b. stroma) b  (IS b. płaska) αG  (IS b. płaska) Katedra Makroekonomii WNE UW