METODYKA PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH dr Katarzyna Jarkiewicz

KWESTIE TERMINOLOGICZNE Projekt edukacyjny to jednorazowe przedsięwzięcie o dużej złożoności, ograniczone czasowo, mające charakter interdyscyplinarny. Obejmuje cykl dobrze zaplanowanych działań, związanych z realizacją treści programowych, które są realizowane przez dużą grupę uczniów, indywidualnie lub zespołowo.

KWESTIE TERMINOLOGICZNE Projekt edukacyjny kształtuje wiele umiejętności oraz integruje wiedzę z różnych dyscyplin naukowych (przedmiotów). Istotą metody projektu jest samodzielna praca uczniów służąca realizacji określonego przedsięwzięcia (zadania lub problemu dydaktycznego i wychowawczego) w oparciu o wcześniej przyjęte założenia.

KWESTIE TERMINOLOGICZNE Projekt edukacyjny kształtuje wiele umiejętności oraz integruje wiedzę z różnych dyscyplin naukowych (przedmiotów). Jest jedną z metod realizacji zadań szkolnego programu nauczania. Istotą metody projektu jest samodzielna praca uczniów służąca realizacji określonego przedsięwzięcia (zadania lub problemu dydaktycznego i wychowawczego) w oparciu o wcześniej przyjęte założenia.

CHARAKTERYSTYKA ZAGADNIENIA Projekt edukacyjny charakteryzuje się tym, że: jest to przedsięwzięcie innowacyjne, wymagające odmiennych od dotychczas stosowanych metod działania, efektywniejszych sposobów komunikowania się i współpracy; posiada tytuł; nie powtarza się w identycznej formie; ma wyznaczone cele i ma przynieść określony rezultat;

CHARAKTERYSTYKA ZAGADNIENIA f) jest przedsięwzięciem kompleksowym i wykracza zazwyczaj poza ramy jednego przedmiotu; g) jest integralny (obszerny, wykraczający poza jedną dziedzinę); h) ma ograniczone ramy czasowe (ma ustalone terminy ukończenia całości przedsięwzięcia oraz kolejnych etapów); realizowany jest przez określone osoby, które są odpowiedzialne za jego realizację;

CHARAKTERYSTYKA ZAGADNIENIA k) jest jednorazowym wysiłkiem, nie jest powtórzeniem wcześniejszych prac; l) ma ustalone sposoby określania tego, w jakim stopniu zakładane cele zostały osiągnięte (wprowadza sprawozdania); m) już na początku znane są kryteria i sposób oceny efektów; n) uczniowie znają zasady i formy prezentacji wyników swojej pracy; o) rezultaty pracy prezentowane są publicznie (znani są odbiorcy prezentacji)

CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW Projekt badawczy polega na zbieraniu przez uczniów informacji dotyczących określonego zagadnienia, systematyzowaniu tych informacji, opracowywaniu danych, wysunięciu wniosków, prezentacji efektów. Projekt działania lokalnego polega na rozpoznaniu przez uczniów potrzeb środowiska lokalnego w danej dziedzinie; opracowaniu projektu; realizacji działań w terenie i prezentacji efektów (zmian) społeczności lokalnej.

CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW Dobry projekt to taki, który pogłębia szkolną edukację i jest powiązany z programem, a zarazem odpowiada zainteresowaniom uczniów i wiąże sensowną działalność praktyczną z pracą umysłową.

NAUCZYCIEL A METODA PROJEKTU Przy pracy metodą projektu nauczyciel spełnia następujące funkcje: pomaga uczącym się w poszukiwaniu źródeł pomocnych im w pracy nad projektem sam stara się być źródłem informacji dla uczniów koordynuje cały proces, motywując uczniów do działania i wspierając ich w działaniu

EFEKTYWNOŚĆ METODY PROJEKTU Skuteczność metody projektów w procesie nauczania polega na tym, że: rozwija samodzielność, samorządność, umiejętność współpracy i życia w grupie, integruje ją, stymuluje rozwój poznawczy, emocjonalny i motoryczny, uwzględnia indywidualne potrzeby, zainteresowania i uzdolnienia, przygotowuje do przyszłej pracy zawodowej, rozwija twórcze myślenie,

EFEKTYWNOŚĆ METODY PROJEKTU umożliwia zaprezentowanie własnej pracy, wzmacnia motywację poznawczą, integruje wiedzę szkolną i pozaszkolną, łączy proces nauczania z doświadczeniem i aktywnym działaniem, łączy w spójną całość treści międzyprzedmiotowe, daje uczniom możliwość samooceny swojej pracy i działań kolegów.

NABYWANIE UMIEJĘTNOŚCI Stosując metodę projektów rozwijamy u uczniów wiele umiejętności: korzystanie z różnych źródeł informacji; operowanie informacją (dobór, selekcja, ocena); podejmowanie decyzji; poczucie odpowiedzialności; ocenianie i samokontrola; dostrzeganie i formułowanie problemów; rozwiązywanie problemów (myślenie twórcze)

NABYWANIE UMIEJĘTNOŚCI organizacji pracy: planowania, podziału zadań; współdziałania, rozwiązywania konfliktów; wyrażania własnych opinii i słuchania opinii innych osób; komunikowania i i innych umiejętności interpersonalnych; prezentowania własnej pracy; dyskutowania, sporządzania pisemnych opracowań; doboru i wykorzystania posiadanej i zdobywanej wiedzy potrzebnej w realizacji projektu.

ETAPY PRACY METODĄ PROJEKTU 1. Wybór zagadnienia – wyłonienie tematu 2. Opracowanie celów projektu 3. Zawarcie kontraktu 4. Opracowanie programu projektu i harmonogramu działań 5. Realizacja projektu 6. Prezentacja projektu 7. Ocena projektu

WYBÓR ZAGADNIENIA – WYŁONIENIE TEMATU Nauczyciel inicjuje projekt poprzez zajęcia wprowadzające w tematykę ogólną, a uczniowie w grupach wybierają tematy szczegółowe. Następnie uczniowie wybierają temat spośród grupy tematów opracowanych przez nauczyciela. Wszystkie grupy realizują ten sam temat określony przez nauczyciela.

OPRACOWANIE CELÓW PROJEKTU Uczniowie do wybranego zagadnienia opracowują w formie propozycji szczegółowy temat projektu (tytuł), cele projektu, formę realizacji i prezentacji oraz spodziewane rezultaty. Po analizie propozycji nauczyciel z uczniami dokonuje akceptacji.

ZAWARCIE KONTRAKTU Nauczyciel zawiera z uczniami kontrakt, który powinien zawierać: temat projektu i jego cele; zadania dla poszczególnych członków grupy i ustalenie osób odpowiedzialnych (liderów); źródła, które uczniowie powinni wykorzystać; terminy i miejsce konsultacji z nauczycielem; termin, miejsce i czas trwania prezentacji; kryteria oceny projektu.

PROGRAM PROJEKTU I HARMONOGRAM DZIAŁAŃ Elementy projektu: 1. opisanie problemu; 2. zdefiniowanie i uszczegółowienie celów projektu; 3. propozycja rozwiązań. Harmonogram działań: 1. przydział zadań poszczególnym członkom zespołu; 2. rozplanowanie działań w czasie; 3. ustalenie szczegółowych kryteriów oceny prezentacji.

REALIZACJA PROJEKTU Projekt powinien być wykonany samodzielnie (według własnej inwencji i inicjatywy uczniów), w ramach godzin lekcyjnych i jako praca domowa, w miłej atmosferze, przy pełnym wsparciu nauczyciela i rodziców. Realizacja projektu może się nie powieść z powodu „słomianego zapału” uczniów, nieumiejętności pracy w grupie, konfliktom grupowym, nieotrzymaniu zaplanowanych środków finansowych, przypadkom losowym.

PREZENTACJA PROJEKTU W zależności od tematyki projektu prezentacja może być przedstawiona w formie: wystawy prac wykonanych przez uczniów (albumy, plakaty, rysunki, modele) z ich komentarzem; inscenizacji; wykładu, odczytu, prelekcji, prezentacji multimedialnej, pokazu filmu video; prezentacji modelu; promocji książeczki, broszury, gazetki, itp.

OCENA UCZNIÓW Uczniowie oceniają projekty innych uczniów (może to być cała klasa lub grupa). Każdy uczeń dokonuje ponadto samooceny - co się udało, a czego nie udało się zrealizować, dlaczego nie wszystkie cele zostały zrealizowane, jak układała się współpraca, jak inni ocenili naszą pracę?